آینده پژوهی رواداری اجتماعی در ایران: کاربرد روش تحلیل لایه ای علّی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: رواداری اجتماعی، به مثابه اساسی ترین پیش شرط تعامل سازنده میان افراد و گروه های گوناگون، از چنان اهمیتی برخوردار است که نقش آن را باید در تضمین همزیستی مسالمت آمیز و درک متقابل جستجو نمود. امروزه، این موضوع در جامعه ایرانی به مسأله مهمی تبدیل شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر آینده پژوهی رواداری اجتماعی جامعه ایرانی در افقی بیست ساله است. روش و داده ها: روش پژوهش حاضر آینده پژوهی مبتنی بر تحلیل لایه ای علّی است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان و صاحب نظرانی است که در حوزه رواداری اجتماعی صاحب نظر بوده اند. شرکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه براساس معیار اشباع نظری، 15 نفر تعیین شد. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه باز و برای تحلیل داده ها از تحلیل تِماتیک استفاده گردید. یافته ها: یافته ها در چهار سطح تحلیل لایه ای علّی مورد بررسی قرار گرفت. در سطح لیتانی دو مقوله اصلی جامعه عصبانی و شکاف اجتماعی، در سطح علل اجتماعی عوامل اقتصادی، زیست محیطی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و جهانی شدن، در سطح گفتمان، جهان بینی و ایدئولوژی مقوله هایی چون اسلام سیاسی، مدرنیته، ملی گرایی و رواقی گری و در سطح اسطوره ها و استعاره ها، مقوله هایی چون بنی آدم اعضای یک پیکرند، دیگی که برای من نجوشد، خواهم سر سگ در آن بجوشد و کلاه خودت را سِفت بچسب باد نبرد از مهم ترین یافته های این پژوهش است. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که با نگاهی آینده پژوهانه و اتخاذ افقی 20 ساله، رواداری اجتماعی در جامعه ایرانی ضعیف تر از گذشته خواهد شد و رواداری در جامعه ایرانی، در آینده دچار تغییر و تحولاتی خواهد شد که نیازمند مطالعات بیشتر است. پیام اصلی: براساس یافته های بدست آمده از پژوهش حاضر، انتظار می رود که رواداری اجتماعی در ایران طی ۲۰ سال آینده کاهش یابد. این روند تحت تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، همراه با گفتمان های غالب و نگرش های فرهنگی است. برای بهبود وضعیت، تقویت همبستگی اجتماعی، کاهش دوقطبی سازی و ترویج فرهنگ گفت وگو ضروری است.Futures Study of Social Tolerance in Iran: Applying the Causal Layered Analysis Method
Background and Aim: Social tolerance is one of the most fundamental prerequisites for constructive interaction between individuals and groups, and its necessity and importance must be sought in its role as a guarantor of coexistence and mutual understanding. Social tolerance has become a significant concern in Iranian society today. This study aims to examine the future of social tolerance within Iranian society over the next twenty years. Data and Method: This futures research employs the causal layered analysis method. The study population was comprised of experts and scholars with recognized expertise in the field of social tolerance, selected through purposive sampling. A sample size of 15 individuals was determined based on the theoretical saturation criterion. Open-ended interviews were utilized for data collection, and thematic analysis was employed for data analysis. Findings: The findings were examined across the four levels of causal layered analysis. The litany level revealed two primary categories: angry society and social divide. At the social causes level, the key factors identified included economic, environmental, political, social, and cultural influences, as well as globalization. The discourse, worldview, and ideology level highlighted categories such as political Islam, modernity, nationalism, and stoicism. Finally, the myths and metaphors level revealed categories including "human beings are members of one body," "if a pot does not boil for me, I will let a dog's head boil in it," and "hold on tightly to your hat, the wind of battle." Conclusion: The results of this future-oriented study, spanning a 20-year horizon, suggest that social tolerance within Iranian society is likely to be weaker than previously observed. Additionally, tolerance in Iranian society is anticipated to undergo future changes that require further investigation. Key Message: Research indicates that a decline in social tolerance in Iran is likely over the next 20 years. This trend is influenced by economic, political, social, and cultural factors, along with prevailing discourses and cultural attitudes. To address this, it is crucial to enhance social cohesion, reduce polarization, and foster a culture of dialogue.
تبلیغات
