تبیین الگوی مکان-واحه با تأملی بر ویژگی های واحه
آرشیو
چکیده
واحه ها را می توان اولین سکونت گاه های انسانی به شمار آورد که بیانگر درک عمیق انسان از طبیعت است و نشان از توانایی انسان در برقراری تعامل با محیط سخت و خشن بیابان دارد. واحه ها به واسطه شرایط جغرافیایی و دسترسی به آب، قلمرویی سبز در بیابان می گسترانند و مکانی برای اتراق کردن و سکنی گزیدن به دست می دهند. ازاین رو واحه ها را می توان اولین تجلی گاه مکان در تاریخ سکونت انسان برشمرد. این پژوهش برآنست با نگاهی به مؤلفه های تشکیل دهنده مکان و واکاوی در ویژگی های بنیادین واحه، الگوی مکان-واحه را تبیین کند، به نحوی که نسبت مؤثری بین مکان و واحه برقرار نماید. این الگو از دو لایه درونی و بیرونی تشکیل شده که لایه درونی، مبانی الگو را تشکیل داده و به بن مکان اشاره دارد و لایه بیرونی مبادی الگو بوده و به ویژگی های پدیدارکننده مکان که خود را در واحه آشکار می کنند، دلالت می نماید. از پیدایش این دو لایه متمادی، الگوی مکان-واحه با سه مؤلفه "فرم - محصوریت/مرکزیت"، "عملکرد - فعالیت" و "معنا - شخصیت محیطی" حاصل می گردد. در انتها، این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش پژوهش کیفی و تحلیلی به این نتیجه می رسد که واحه، نقطه آغازین مکان و ویژگی های واحه پدیدارکننده بن مایه های مکان بوده و سایر سکونتگاه ها، همچون خانه، محله، شار و شهر نیز امتداد همان واحه های اولیه هستند و درنهایت، الگوی مکان-واحه، الگوی بنیادینی در بیان نسبت بن مکان و تجلی اش است و می توان این الگو را در دیگر زیستگاه های انسانی مشاهده و تبیین نمود و درک ژرف تری از مکان و ویژگی های پویای مکان-واحه ای در آن ها به دست آورد.The Place-Oasis Model with a Reflection on the Oasis Features
Oases can be regarded as some of the earliest human settlements. They showcase humanity's profound understanding of nature and our ability to interact with the environment in the harsh conditions of the desert. Due to their geographical locations and access to water, oases create green areas in arid landscapes, providing essential resting and settlement areas. As such, oases represent the initial expression of the concept of "place" in the history of human habitation. This research aims to explain the place-oasis model by examining the components that define a place and analyzing the fundamental features of oases. In doing so, it seeks to establish a meaningful relationship between place and oasis. This model consists of two layers: the inner layer, which forms the foundation and represents the essence of the place, and the outer layer, which encompasses the first emergence of the model and reflects the emergent features of the place as they appear in the oasis. From the interaction of these two successive layers, the place-oasis model is formed, consisting of three components: "form - enclosure/centrality," "function - activity," and "meaning - environmental character." Ultimately, this study, employing library resources alongside qualitative and analytical research methods, concludes that other types of settlements - such as houses, neighborhoods, and cities - are extensions of these early oases. Thus, The place-oasis model is a fundamental framework for understanding the relationship between a place and its emergence. This model can be observed and analyzed in various human habitats, leading to a deeper understanding of place and the active features of the place-oasis relationship.
تبلیغات
