شهناز مهری الوار

آموزش تاریخ، به عنوان یکی از اساسی ترین بخش های نظام های آموزشی، ظرفیت بالایی برای تقویت ارزش های اخلاقی و تربیت شهروندان مسئولیت پذیر دارد. با این حال، در بسیاری از موارد، این حوزه آموزشی به انتقال صرف اطلاعات تاریخی محدود شده و از پرداختن به پیامدهای اخلاقی وقایع گذشته غفلت می شود. این امر در جوامع امروزی که با بحران های اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی مواجه اند، ضرورت بازنگری در رویکردهای آموزشی تاریخ را دوچندان کرده است. پژوهش حاضر با طرح این پرسش که چگونه می توان از آموزش تاریخ برای تقویت ارزش های اخلاقی در نظام های آموزشی بهره برد؟ با روش توصیفی-تحلیلی و اتکا به منابع کتابخانه ای به بررسی ابعاد و راهکارهای پیوند تاریخ و اخلاق می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تاریخ، با ارائه زمینه های واقعی از تصمیم گیری ها و پیامدهای آن ها، می تواند بستری مناسب برای درک اصول اخلاقی، تحلیل پیامدهای تصمیمات گذشته و پرورش تفکر انتقادی باشد. همچنین، معلمان، با ایفای نقش تسهیل گر و بهره گیری از روش های تدریس نوآورانه، می توانند ارزش های اخلاقی را از دل وقایع تاریخی استخراج و به دانش آموزان منتقل کنند. برنامه های درسی با تأکید بر پیامدهای اخلاقی، تربیت معلمان با رویکرد اخلاق محور و استفاده از فناوری های نوین در آموزش تاریخ، می تواند به ارتقای کیفیت آموزش و تقویت پیوند میان تاریخ و اخلاق کمک کند. این مقاله گامی در جهت تربیت نسل هایی آگاه، مسئولیت پذیر و اخلاق مدار است که بتوانند در مواجهه با چالش های اجتماعی و اخلاقی، تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند

کیاییان خاندانی است محلی که حدود دو قرن نیم بر ناحیه بیه پیش گیلان حکومت نمود. آن ها توانستند مدت ها به شکل خود مختار و مستقل از حکومت مرکزی؛ حاکمیت خود را حفظ نمایند. همین نوع حکومت کیاییان سبب شد تا نهضت صفویان در پناه حمایت آنان به بار نشیند. اما در ادامه، حکومت صفویه به دلیل بسط و گسترش قدرت خود و ایجاد سیاست ایران واحد؛ به تضعیف قدرت این خاندان محلی همت گماشت. به نظر می رسد اختلافات و جنگ های داخلی گیلان، از درون این حکومت را تضعیف نمود. همچنین به دلیل سیاست تمرکز گرایی شاه عباس و جاذبه های جغرافیایی و عوامل اقتصادی گیلان و همین طور اختلافات مذهبی کیاییان با حکومت صفوی و برخی مطامع اقتصادی و سیاسی صفویان؛ حکومت کیاییان راه سقوط را طی نمود. در این پژوهش سعی خواهد شد با اتکا به منابع این دوره، این عوامل مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. هدف این بررسی انجام یک پژوهش توصیفی- تحلیلی در حوزه مطالعات تاریخی (کتابخانه ای) و به منظور شناخت و ارزیابی عوامل زوال و سقوط دودمان سلسله کیاییان در گیلان و در زمان حکومت صفویه به ویژه شاه عباس اول است.