الهه حجازی موغاری
| رتبه علمی: استاد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران |
| پست الکترونیکی: ehejazi@ut.ac.ir |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۵۱ مورد.
روابط بین فردی درون خانواده و دینداری نوجوانان: ارائه یک مدل ساختاری(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش با هدف ارائه الگوی معادله ساختاری دینداری نوجوانان، بر اساس روابط بین فردی درون خانواده انجام شد. برای دستیابی به این مهم، تعداد 722 دانش آموز دبیرستانی (49 درصد دختر و 51 درصد پسر)، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از شهر تهران انتخاب و به مقیاس دینداری نوجوانان، سیاهه سبک های دلبستگی (AAI)، مقیاس ادراک از سبک های فرزندپروری والدین (POPS) و پرسش نامه های محقق ساخته تقویت دینداری و الگوگیری از دینداری والدین پاسخ دادند. روش پژوهش در طرح های توصیفی همبستگی، از نوع الگوی معادلات ساختاری قرار گرفت. یافته ها نشان داد که اثرات مستقیم سبک های دلبستگی ایمن، اضطرابی / اجتنابی، اضطرابی / دوسوگرا و تقویت دینداری بر دینداری نوجوانان معنا دار است. همچنین، اثرات غیرمستقیم سبک های دلبستگی ایمن، اضطرابی / اجتنابی، تقویت دینداری، مشارکت جویی والدین و حمایت از خودمختاری، از طریق میانجی گری الگوگیری از والدین با دینداری نوجوانان معنا دار است. در نتیجه می توان گفت: نحوه تعامل والدین با فرزندان، به شیوه های مستقیم و غیرمستقیم، رشد دینداری در نوجوانان را دستخوش تحول می سازد و نقش پویایی در شکل گیری و رشد باورهای دینی، عواطف دینی و رفتارهای دینی آنان ایفا می کند.
اثر تقویت بازنمایی های حافظه بر حرمت خود در افراد دارای اضطراب امتحان: یک مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
حرمت خود پایین یکی از مؤلفه های کلیدی و زیربنایی در آسیب شناسی روانی، ازجمله اضطراب امتحان است. به نظر می رسد که میزان فعالیت بازنمایی های مثبت فرد از خودش در حافظه، نقش مهمی در ادراک فرد از خودش ایفا می کند. هدف از مقاله حاضر، تعیین اثر تقویت بازنمایی های حافظه بر حرمت خود در افراد دارای اضطراب امتحان بود. روش این پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون بود. بر اساس رویکرد رقابت بازیابی، یک بسته آموزشی جهت ارتقاء حرمت خود طراحی شد و پس از تأیید اعتبار محتوای آن توسط 5 متخصص روانشناس، این بسته در قالب مداخله گروهی 10 جلسه ای (هر هفته یک جلسه به مدت 1 ساعت) اجرا شد. شرکت کنندگان در پژوهش 10 دانش آموز مقطع دبیرستان با تشخیص اضطراب امتحان بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شده و قبل و پس از مداخله و همچنین در پیگیری یک ماهه، پرسشنامه های اضطراب امتحان اسپیلبرگر و حرمت خود روزنبرگ را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با روش تحلیل روند یک راهه (تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر) صورت گرفت. یافته ها نشان داد که اجرای این مداخله توانسته منجر به بهبود حرمت خود و کاهش معنادار اضطراب امتحان در افراد نمونه گردد (01/0 ˂ p) و این روند تا پیگیری یک ماهه نیز ادامه یافت. بطور کلی به نظر می رسد که انجام مداخله بر روی مؤلفه های زیربنایی آسیب شناسی روانی، از جمله حرمت خود پایین، می تواند اثرات مفید و همچنین پیشگیرانه ای در این زمینه داشته باشد و حتی بدون چالش عمدی با افکار، ممکن است بتوان تغییراتی در خودپنداره افراد ایجاد کرد.
تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز و سطح کلاس بر بهترین اهداف شخصی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی تربیتی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۱
27 - 50
حوزه‌های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز و سطح کلاس بر بهترین اهداف شخصی دانش آموزان بود. 600 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تبریز در پژوهش شرکت کردند. متغیرها از دو سطح دانش آموز (خوشبینی تحصیلی و ارزش تکلیف) و سطح کلاس (خودمختاری ادراک شده، ساختار ادارک شده و درگیری ادراک شده) انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی خطی سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در سطح دانش آموز، اعتماد دانش آموزان به معلمان، احساس هویت دانش آموزان نسبت به مدرسه و ارزش تکلیف رابطه مثبت و معنادار با بهترین اهداف شخصی دانش آموزان دارد. همچنین در سطح کلاس متغیرهای خودمختاری ادراک شده، ساختار ادراک شده و درگیری ادراک شده رابطه مثبت و معنادار با بهترین اهداف شخصی دانش آموزان داشت. در مجموع، یافته ها نقش عوامل سطح دانش آموز و سطح کلاس را بر بهترین اهداف شخصی دانش آموزان مورد تأکید قرار دادند. پیش بین های سطح دانش آموز 49 درصد از واریانس بهترین اهداف شخصی را در سطح دانش آموز و پیش بین های سطح کلاس 88 درصد از واریانس بهترین اهداف شخصی را در سطح کلاس تبیین کردند.
پیش بینی نشانه های درونی سازی و برونی سازی در نوجوانان بر اساس ادراک محتوا و فرایند خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش با هدف پیش بینی نشانه های درونی سازی و برونی سازی نوجوانان بر اساس محتوا و فرایند خانواده آنان انجام شد. به این منظور 295 دانش آموز (148 دختر و 147 پسر)، با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ای از مدارس مناطق 6 و 10 شهر تهران انتخاب شدند و به پرسشنامه خودگزارش دهی نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001)، مقیاس محتوای خانواده (سامانی، 1387) و مقیاس فرایند خانواده (سامانی، 1387) پاسخ دادند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین زیر مقیاس های محتوا و فرایند خانواده و نشانه های درونی سازی و برونی سازی شده نوجوانان رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که بر اساس مؤلفه های محتوا و فرایند خانواده می توان 22 درصد واریانس نشانگان درونی سازی و 14 درصد واریانس نشانگان برونی سازی را در نوجوانان پیش بینی کرد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد هر گونه نارسایی در فضا و شرایط روان شناختی خانواده از قبیل کنش های خانوادگی و ظرفیت های موجود در خانواده، آثار زیان باری بر رفتار و سلامت روانی فرزندان می گذارد و با توجه به شرایط ویژه نوجوانان بروز مشکلات رفتاری را در آنها تسهیل می کند.
رابطه عوامل بافتی و فردی، اشتیاق تحصیلی با متغیرهای روانشناسی مثبت: الگوی ساختاری اشتیاق تحصیلی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
طراحی و ساخت ابزار میزان و نگرش به استفاده از شبکه های اجتماعی و بررسی رابطه آن با عملکرد تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس میزان و نگرش به استفاده از شبکه های اجتماعی، و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی بود. بدین منظور تعداد ۳50 نفر (۱87 دختر و 163 پسر) از دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان منطقه پنج شهر تهران که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، به پرسش نامه محقق ساخته میزان استفاده از شبکه های اجتماعی جواب دادند. داده های به دست آمده از طریق تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه اصلی و چرخش واریماکس، ضریب آلفای کرانباخ و همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس تحلیل گردید. در مرحله ساخت مقیاس، پس از تأیید روایی صوری، روایی محتوایی، تحلیل اکتشافی با روش مؤلفه اصلی و چرخش واریماکس، ابزار نهایی 30 سؤال شده که منجر به استخراج دو عامل نگرش به استفاده از شبکه های اجتماعی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی گردید. اعتبار مقیاس از طریق ضریب آلفای کرانباخ برای خرده مقیاس نگرش به استفاده از شبکه های اجتماعی 81/0 و برای میزان استفاده از شبکه های اجتماعی 88/0 و برای کل مقیاس نیز 91/0 به دست آمد. عملکرد تحصیلی به عنوان روشی برای اعتبار همگرا در نظر گرفته شد. نتایج رگرسیون نشان داد که میزان استفاده از شبکه های اجتماعی توانست 18/0 از واریانس عملکرد تحصیلی را پیش بینی کند. نتایج به دست آمده نشان داد که مقیاس میزان استفاده از شبکه های اجتماعی از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و میزان و نگرش به استفاده از این گونه شبکه ها در دانش آموزان، نقش تعیین کننده در عملکرد تحصیلی آنها دارد.
اثربخشی برنامه حافظه فعال واج محور بر حافظه فعال شنیداری و دیداری در دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی بالینی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵
173 - 194
حوزه‌های تخصصی:
هدف و نوآوری: حافظه فعال نقش تعیین کننده ای در عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی در خواندن دارد. با این وجود پژوهش های آموزشی انجام شده یافته های متفاوتی را از جهت سودمندی برنامه های موجود گزارش کرده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال ویژه ی دانش آموزان نارساخوان انجام شده است. این برنامه هر دو بعد شنیداری و دیداری حافظه فعال را مد نظر داشته است. روش شناسی: این پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دوره ابتدایی با نارساخوانی مراجعه کننده به مراکز اختلالات یادگیری شهر تهران بود و نمونه شامل 30 نفر از آنان که به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش 24جلسه آموزش حافظه فعال را دریافت کرد و گروه گواه هیچ برنامه آموزشی را دریافت نکرد. آزمون حافظه فعال برای کودکان (پیکرینگ و گثرکول، 2001؛ ترجمه ارجمندنیا، 1396) پیش از اجرای برنامه آموزشی، پس از آن، و همچنین دو ماه پس از پایان مداخله از هر دو گروه گرفته شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری با اندازه گیری مکرر، تحلیل شدند. یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده تفاوت معنادار بین نمرات گروه آزمایش و گواه در پس آزمون و همچنین پایداری این تفاوت ها در آزمون پی گیری بودند و از این رو می توان سودمندی برنامه آموزشی حافظه فعال ویژه کودکان نارساخوان را در رشد توانایی حافظه فعال شنیداری و دیداری آنها، تایید کرد. اندازه اثرهای به دست آمده نیز نشان دهنده تاثیر مطلوب برنامه آموزشی بر ابعاد حافظه فعال بود.
بازنمایی مولفه های احتمال آسیب طلاق: مطالعه ای به روش پدیدار شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های احتمال آسیب طلاق انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر کیفی است که با توجه به هدف دستیابی به تجارب زیسته افراد در شرف ازدواج و متقاضی طلاق از طرح پدیدارشناسی استفاده شده است. میدان پژوهش برای ساخت پرسشنامه حاضر عبارت بود از تمامی زوج های در شرف ازدواج مراجعه کننده به مرکز بهداشت شماره 3 مشهد، تمامی متقاضیان طلاق مراجعه کننده به مرکز مداخله ی بهزیستی شهرستان مشهد [1] و متخصصین در زمینه ی خانواده وطلاق. شرکت کنندگان شامل15 زوج در شرف ازدواج، 20 زوج متقاضی طلاق و 15 متخصص در زمینه خانواده و طلاق بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. فن مصاحبه، عمیق و نیمه ساختار یافته بود. یافته ها: مصاحبه ها در طول یک دوره ی 6 ماهه جمع آوری، ثبت، کدگذاری شد و تحلیل داده ها به شناسایی65 زیرمولفه و 8 مولفه ی اصلی با مولفه های فردی، مولفه های روابط زوجی، مولفه های خانوادگی، مولفه های فرهنگی، مولفه های اجتماعی، مولفه های اقتصادی، مولفه های اعتقادی منتج گردید. [1] . طبق پروتکل دادگستری یکی از مدارک جهت اجرای طلاق ارائه تاییدیه توسط مراکز مداخله بهزیستی است
بازنمایی عوامل فردی مؤثر در احتمال آسیب طلاق: یک بررسی پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
افزایش احتمال بروز طلاق از شوم ترین واقعیت ها و مخاطره آمیزترین پدیده هایی است که می تواند پویایی و سلامت هر جامعه ای را با تهدیدهای جدی همراه نماید، بدین منظور پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بازنمایی شناسه های فردی اثرگذار در احتمال آسیب طلاق انجام شده است که با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی انجام شده است. میدان پژوهش دربرگیرنده همه زوج های در شرف ازدواج مراجعه کننده به مرکز بهداشت استان خراسان رضوی و همه درخواست کنندگان طلاق مراجعه کننده به مراکز مداخله بهزیستی است. شرکت کنندگان دربرگیرنده 15 زوج در شرف ازدواج، 20 زوج درخواست کننده طلاق که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. ملاک های ورود به این پژوهش در درخواست کنندگان ازدواج عبارت بود از: سن میان 18 سال تا 40 سال، تحصیلات سوم راهنمایی به بالا، ازدواج نخست و تمایل به مشارکت در پژوهش؛ در افراد درخواست کننده طلاق، افزون بر موارد فوق مدت زندگی زناشویی حداکثر 10 سال نیز لحاظ گردید. از فن مصاحبه، عمیق و نیمه ساختاریافته به منظور گردآوری داده ها استفاده شد. مصاحبه ها در یک دوره شش ماهه جمع آوری، ثبت و با به کارگیری راهبرد هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد که سرانجام به شناسایی 579 کد اولیه، 25 مقوله فرعی و هفت مقوله اصلی اثرگذار در افزایش احتمال آسیب طلاق دربرگیرنده: خلق وخو، بلوغ فکری و روانی، مهارت های فردی، باورهای فردی، شیوه زندگی، مسائل شخصیتی و ویژگی ظاهری منتج گردید.
واکاوی هویت معنوی ادراک شده دانشجویان مسلمان ایرانی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این پژوهش، شناسایی وضعیت هویت معنوی ادراک شده، در اوایل بزرگسالی میان دانشجویان مسلمان ایرانی است. بدین منظور، از طریق روش نمونه گیری نظری، 20 دانشجوی 18 تا 29 سال از دانشگاه تهران انتخاب، و به صورت انفرادی، مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها، به وسیلة مصاحبه عمیق و مبتنی بر طرح کیفی نظریه زمینه ای انجام شده است. نتایج نشان داد که می توان وضعیت هویت معنوی، در اوایل بزرگسالی را به پنج مقوله انتخابی تقسیم کرد: هسته های شناختی معنویت (اعتقاد به قدرت متعالی، هدفمندی هستی، جبران اعمال، فطرت، دین)؛ رابطة متعالی با عناصر (تعالی رابطه ای با خدا، ائمه، دیگران، خود، طبیعت)؛ رفتار اخلاقی- ارزشی؛ محاسبه و رسالت؛ سنن دینی. با توجه به داده ها، می توان گفت: هویت معنوی نوعی برقراری ارتباط آگاهانه یا ناآگاهانه با جهان هستی، مبتنی بر هسته های شناختی متعالی شکل گرفته در ذهن است که منجر به انتخاب پویا و عامل رفتار اخلاقی ارزشمند، هدفمندی حیات و تعهد به سنن دینی می شود.
تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز و مدرسه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نوآوری های آموزشی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶۸
71 - 94
حوزه‌های تخصصی:
هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دو سطح دانش آموز و مدرسه بود. بدین منظور ۶۰۰ دانش آموز دوره متوسطه از ۲۰ مدرسه، پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینگز (۱۹۹۹)، جهت گیری اهداف پیشرفت شخصی و ساختار هدفی مدرسه میگلی و همکاران (۲۰۰۰) و دبیران این مدارس پرسشنامه کارآمدی جمعی معلم تشان-موران و بار (۲۰۰۴) را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل چند سطحی نشان داد در سطح دانش آموز متغیرهای خودکارآمدی تحصیلی، جهت گیری هدفی تبحری، جهت گیری هدفی عملکردی-رویکردی و میزان مطالعه رابطه مثبت و معنادار با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. این رابطه برای جهت گیری هدفی عملکردی-اجتنابی منفی و معنادار به دست آمد. همچنین دانش آموزان دختر پیشرفت تحصیلی بالاتری نسبت به دانش آموزان پسر داشتند. در سطح مدرسه، نوع مدرسه و ساختار هدفی تبحری رابطه مثبت و معنادار با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان داشت. رابطه معناداری بین ساختار هدفی عملکردی- رویکردی و عملکردی- اجتنابی و خودکارآمدی جمعی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به دست نیامد. پیش بین های سطح دانش آموز ۴۹ درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را در سطح دانش آموز و پیش بین های سطح مدرسه ۷۹ درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را در سطح مدرسه تبیین نمودند.
اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی برمیزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی در میان دانش آموزان دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر پرخاشگری و رفتارهای تکانشی در میان دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستان های منطقه 7 شهرستان کرج بود . بر همین اساس 30 دانش آموز دختر پایه سوم دبیرستان با روش نمونه گیری تصادفی از میان دبیرستانهای دخترانه منطقه 7 شهرستان کرج انتخاب شدند و به دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند.به منظور سنجش پرخاشگری،رفتارهای تکانشی دانش آموزان از پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون(1983) استفاده گردید. روایی این پرسشنامه مورد تایید متخصصان قرار گرفته است. پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 86/0 برآورده گردید. مداخله آزمایشی( آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی) بر روی گروه آزمایش به مدت 7 جلسه،2ساعته اجرا گردید،پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس آزمون و آزمون پیگیری(یک ماه پس از اجرای پس آزمون)به عمل آمد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها با آزمون اندازه گیری های مکرر نشان داد، آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر پرخاشگری،رفتارهای تکانشی دانش آموزان گروه آزمایش در پس آزمون و پیگیری تاثیر مثبت و معناداری داشته است (05/0> P).
ساخت و رواسازی پرسشنامه توانمندی های منش ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندازه گیری تربیتی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰
55 - 85
حوزه‌های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر طبقه بندی توانمندی ها و فضائل منش و ساخت و رواسازی پرسشنامه سنجش آن در جمعیت دانشجویان ایرانی بود. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کیفی-کمی بود. در بخش کیفی از طرح نظریه داده بنیاد (GT) استفاده شد. 35 دانشجو در قالب 6 گروه کانونی ( شامل 24 دانشجوی دختر و 11 دانشجوی پسر) از جامعه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه تهران به شیوه قضاوتی انتخاب شده و مورد مصاحبه نیم ساختار یافته قرار گرفتند. پاسخ ها به شیوه تحلیل مضمون و بکارگیری دو روش تحلیل قالب و ماتریس در نرم افزار MAXQDA10 تحلیل شدند. یافته ها نشان دهنده وجود چهار عامل یا فضیلت در جامعه ایرانی بود که عبارتند از خِرد (شامل توانمندی های تفکر تحلیلی، خودنظم دهی، میانه روی و اعتدال، عشق به یادگیری)، شجاعت (شامل توانمندی های جرأت مندی، و صداقت)، انسانیت (شامل توانمندی های عدالت و انصاف، مهربانی، گذشت و بخشش)، و تعالی (شامل توانمندی های تحسین زیبایی و شگرفی، امیدواری، و معنویت). مطالعه دوم با روش غیرآمایشی (توصیفی) و طرح پیمایش روی جمعیت دانشجویی 456 نفری به اجرا در آمد. تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس، ساختار چهار عاملی را نشان داد. این یافته ها نشان می دهد که پرسشنامه توانمندی های منش ایرانیان می تواند داده های معتبر و قابل اتکایی فراهم آورد.
بررسی رابطه سبک زندگی اسلامی با سلامت روان زنان هیئت علمی دانشگاه های شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
سلامت روانی بخشی بسیار مهم در حیطه سلامت است. آمارها نشان می دهد که بیماری های جسمی و روانی باوجود دستیابی بشر به امکانات زیستی و رفاه بهتر، رو به افزایش است. به خاطر اهمیت سلامت روان زنان این قشر برای جامعه این پژوهش به بررسی سبک زندگی اسلامی و رابطه آن با بهداشت روانی زنان هیئت علمی دانشگاه های شهر تهران انجام پرداخته است. روش مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که 110 نفر از زنان هیئت علمی به صورت نمونه گیری تصادفی از 3 دانشگاه (شهید بهشتی، الزهرا (س) و تربیت مدرس) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسش نامه 1- سبک زندگی اسلامی کاویانی 2- سلامت عمومی گلدبرگ بود. آزمون های آماری مورد استفاده، آزمون همبستگی و رگرسیون بود. یافته ها نشان داد بین سبک زندگی اسلامی و نمره سلامت روان زنان هیئت علمی با ضریب همبستگی 45/0- در سطح 01/0 رابطه منفی و معناداری (به دلیل شیوه نمره گذاری) وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد متغیرهای سبک زندگی اسلامی 25 درصد توانایی پیش بینی سلامت روان را دارند و از بین شاخص های سبک زندگی اسلامی، دو شاخص اخلاقی و عبادی بیشترین تأثیر را بر سلامت روان داشتند.
پایان نوجوانی، آغاز بزرگسالی: شکل گیری مرحله تحولی ظهوربزرگسالی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رویش روان شناسی سال هشتم مهر ۱۳۹۸ شماره ۷ (پیاپی ۴۰)
163-172
حوزه‌های تخصصی:
تحولات اجتماعی در کشورهای صنعتی با تغییر ویژگی های فردی و محیطی در تحول انسان، منجر به ظهور دوره جدیدی در روان شناسی تحولی بین نوجوانی و بزرگسالی گردیده است؛ دوره ای که ظهور بزرگسالی نامیده می شود و برای بازه سنی 18 تا 30 سال تعریف شده است. این دوره مختصات کیفی متفاوتی با نوجوانی و بزرگسالی دارد. این مقاله درصدد است تا به علل تشکیل و ویژگی های دوره تحولی ظهور بزرگسالی و احتمال شکل گیری این دوره در ایران بپردازد. شناخت ویژگی های نوظهور دوره جوانی و درک تفاوت های نگرشی، نیازها، دغدغه ها و تغییراتی که جوانان با آن مواجه هستند، به برنامه ریزی موثر برای آنها کمک شایان توجهی می کند
طراحی و تدوین بسته آموزشی توانمندسازی (با رویکرد خودتعیین گری) و اثربخشی آن بر عملکرد و باورهای ریاضی دانش آموزان دختر و پسر (با عملکرد پایین در درس ریاضی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم روانشناختی دوره بیستم پاییز (مهر) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۳
1095-1116
حوزه‌های تخصصی:
زمینه: تحقیقات متعددی به تأثیر آموزش خودتعیین گری بر یادگیری دانش آموزان پرداخته اند اما پژوهشی که به طراحی و تدوین بسته آموزشی توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد و باورهای ریاضی دانش آموزان پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین بسته آموزشی توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد و باورهای ریاضی دانش آموزان دختر و پسر با عملکرد پایین در این درس انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش از نوع ترکیبی (کیفی و کمی) بخش کیفی تدوین و طراحی بسته آموزشی و بخش کمی از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه نهم (دارای عملکرد پایین در درس ریاضی) منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران سال تحصیلی 98-99 بودند، 32 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (16 نفر) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش حاضر عبارت بودند از: پرسشنامه باورهای تحصیلی لدر و فورگز (2002)، برای گروه آزمایش، آموزش بسته توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری در 8 جلسه 60 دقیقه ای برگزار شد در حالی که گروه گواه هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکرد. بسته پیشنهادی پژوهش برای آموزش توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری با تکیه بر نظریه دسی و رایان (2004) طراحی گردید. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام گرفت. یافته ها: بسته آموزشی توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری طراحی شده بر عملکرد و باورهای ریاضی دانش آموزان دختر و پسر (با عملکرد پایین در این درس) تأثیر معنادار داشت (0/01 > P ). نتیجه گیری: دانش آموزان دختر و پسری که در جلسات آموزشی توانمندسازی با رویکرد خودتعیین گری شرکت کردند در درس ریاضی، عملکرد بهتری نشان داده و باورهای تحصیلی آنها در این درس بهبود یافت، بنابراین پیشنهاد می شود جزء برنامه های آموزشی نهادهای تعلیم و تربیتی از جمله سازمان آموزش و پرورش در نظر گرفته شود.
تحلیل چندسطحی رابطه انگیزش تحصیلی، ادراک دانش آموزان از جو مدرسه و احساس کارآمدی و رضایت شغلی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نوآوری های آموزشی سال بیستم بهار ۱۴۰۰ شماره ۷۷
131 - 150
حوزه‌های تخصصی:
هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان در دو سطح دانش آموز و مدرسه بود. بدین منظور 500 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه (پایه یازدهم) شاخه نظری و 200 معلم زن مربوط به 20 کلاس مدارس مختلف به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. دانش آموزان، پرسش نامه های ادراک دانش آموزان از جو مدرسه (نسخه 2016 دانشگاه دلاویر)، و انگیزش تحصیلی هارتر و معلمان نیز پرسش نامه های احساس کارآمدی و رضایت شغلی معلمان را تکمیل کردند. بر طبق مدل غیرشرطی، 8 درصد از واریانس ادراک دانش آموزان از جو مدرسه توسط عوامل سطح مدرسه و 92 درصد توسط عوامل سطح دانش آموز تبیین می شود که نشان دهنده تغییرپذیری کافی متغیر وابسته (انگیزش تحصیلی) در بین سطوح مختلف است و کاربرد روش تحلیل چندسطحی برای داده ها لازم و مفید است، اما با ورود پیش بین های سطح دانش آموز و مدرسه و بررسی رابطه آن ها با متغیر وابسته، میزان تبیین در مدل کامل در مورد متغیرهای سطح دانش آموز به 8 و در مورد سطح مدرسه به 9 تغییر یافت هرچند معناداری آزمون های عرض از مبدأ و واریانس بین کلاسی و درون کلاسی نشان داد که انگیزش تحصیلی چه قبل از ورود متغیرها و چه بعد از ورود متغیرهای دو سطح دارای تغییرپذیری کافی است. در سطح دانش آموز، متغیر ادراک از جو مدرسه به طور معناداری توانست انگیزش تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی کند. رضایت شغلی و احساس کارآمدی معلمان در سطح مدرسه نتوانستند پیش بین معناداری برای انگیزش در این سطح باشند. به دلیل معناداری ادراک از جو مدرسه، شایسته است تا با ارتقا این متغیر، انگیزش تحصیلی دانش آموزان را بهبود ببخشیم.
رابطه هوش های چندگانه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر رشته های علوم انسانی،ریاضی و تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تدریس پژوهی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲
95 - 112
حوزه‌های تخصصی:
هدف: در پژوهش حاضر رابطه بین مؤلفه های هوش چندگانه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر وپسر رشته های تحصیلی علوم انسانی، تجربی و ریاضی مقطع پیش دانشگاهی شهرستان مهاباد بررسی شده است. تعداد 320 نفر (176 نفر دختر و 144 نفر پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. روش: روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی- همبستگی است. اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق از آزمون هوش چندگانه گاردنر به دست آمد. و جهت سنجش پیشرفت تحصیلی از میانگین نمرات دروسی که دانش آموزان در پایان سال تحصیلی کسب می کنند استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مؤلفه های هوش ریاضی و کلامی رابطه مثبت معناداری معناداری با پیشرفت تحصیلی دارند و هوش موسیقایی رابطه منفی معناداری با پیشرفت تحصیلی دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که به ترتیب مؤلفه های هوش ریاضی و هوش کلامی بیشترین سهم را در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دارند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نیز نشان داد که بین مؤلفه های هوش چندگانه گاردنر برحسب رشته های تحصیلی تفاوت وجود دارد و آزمون تعقیبی Tuky در مورد مقایسه میانگین سه گروه نشان دهنده تفاوت معنادار بین میانگین نمرات رشته انسانی با رشته ریاضی و علوم تجربی در هوش کلامی و بین میانگین نمرات رشته ریاضی با رشته انسانی و علوم تجربی در هوش ریاضی بود. همچنین نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین مؤلفه های هوش چندگانه گاردنر در دو جنس دختر و پسر تفاوت وجود دارد و این تفاوت در هوش های ریاضی و کلامی معنادار می باشد.
نقش واسطه ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری و تاب آوری تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش برای تعیین نقش واسطه ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر انجام شد. به این منظور 312 دانش آموز دختر کلاس دوم متوسطه آموزش و پرورش منطقه 18 شهر تهران به روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به سه مقیاس ادراک شیوه والدگری (گرولنیک، دسی و ریان، 1997)، مقیاس تاب آوری تحصیلی (مارتین، 2003) و مقیاس انگیزش درونی (والرند و دیگران، 1992) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که ادراک سبک های والدگری با تاب آوری تحصیلی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که ادراک از سبک های والدگری با واسطه انگیزش درونی بر تاب آوری تحصیلی تأثیر غیر مستقیم و مثبت معنادار دارد. درمجموع ادراک از سبک های والدگری 15درصد از انگیزش درونی را تبیین کرد و 35 درصد از تاب آوری تحصیلی توسط ادراک از سبک های والدگری و انگیزش درونی پیش بینی شد. باتوجه به یافته ها می توان گفت که انگیزش درونی نقش واسطه ای در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری و تاب آوری تحصیلی دارد
کلیدواژه‌های مرتبط
روانشناسی علوم تربیتی علوم اجتماعی مطالعات زنان فلسفه و منطق تربیت بدنی علوم سیاسی علوم اسلامی مدیریت