قدیر بخشی جغناب

زمینه و هدف: جنگ شناختی به عنوان یکی از ابزارهای نوین جنگ های اطلاعاتی و روانی، به ویژه علیه نیروهای امنیتی و انتظامی، طراحی شده است. این جنگ با استفاده از اطلاعات نادرست، شایعات و تکنیک های روان شناختی تلاش می کند تا افکار عمومی و باورهای کارکنان انتظامی و خانواده های آنان را تحت تأثیر قرار دهد. هدف این مقاله، بررسی و تدوین الگوی صیانت از کارکنان انتظامی و خانواده های آنان در برابر تهدیدات جنگ شناختی است. روش شناسی: برای تدوین الگوی مذکور، از روش تحقیق کیفی بر اساس تحلیل مضمون و استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بهره گیری شده است. نمونه ها از ترکیب مدیران ارشد و فرماندهان انتظامی باتجربه، کارشناسان روان شناسی، رسانه و امنیت سایبری و پژوهشگران حوزه امنیت، جنگ شناختی و صیانت اجتماعی، به تعداد 20 نفر و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. روش نمونه گیری هدفمند است. سنجش اعتبار و روایی تحقیق با استفاده از رویکرد سه جانبه سازی یعنی ترکیب داده های حاصل از مصاحبه ها، تحلیل ادبیات موجود، و تجربیات عملی برای افزایش دقت و روایی نتایج صورت گرفت. یافته ها:  الگوی صیانتی با 8 بعد کلان (آموزش و فرهنگ سازی؛ حمایت و پشتیبانی روانی و اجتماعی؛ اقدامات فنی و نظارتی؛ مدیریت بحران و هماهنگی در سطوح مختلف؛ بُعد فرهنگی- اجتماعی؛ بُعد امنیتی و سایبری؛ بُعد مدیریتی و سازمانی و بُعد حقوقی و قانونی)؛ 30 مولفه و بیش از 80 شاخص تدوین گردید. نتایج: الگوی تدوین شده برای صیانت از کارکنان انتظامی و خانواده های آنان در جنگ شناختی، پاسخی جامع به تهدیدات پیچیده و چندلایه ای است که در فضای امروز، سلامت روانی، اجتماعی و سازمانی این گروه را به خطر می اندازد. این الگو با در نظر گرفتن ابعاد مختلف، از آموزش تا امنیت سایبری، راهبردهایی عملیاتی برای کاهش آسیب پذیری و افزایش تاب آوری ارائه می دهد. «مقاله فوق در فهرست آماده انتشار می باشد»

هدف: هدف پژوهش حاضر کشف الگوهای موثر بر مصرف مواد مخدر در ایران و ارائه راهکارهای مناسب بر پایه پژوهش های پیشین بود. روش: روش این پژوهش توصیفی (مرور نظام مند) و تحلیلی (کیفی و از نوع فراترکیب) بود. جستجوی سیستماتیک مقالات منتشر شده داخلی در یکی از پایگاه های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه بانک اطلاعات نشریات کشور، و غیره با هدف تعیین اسناد معتبر، موثق، و مرتبط در بازه زمانی سال 1381 تا 1400 صورت گرفت و 89 مقاله استخراج گردید که در گام بعدی بر اساس قواعد روش شناختی فراترکیب تعداد 58 مقاله مرتبط انتخاب گردید. ارزیابی کیفیت نتایج (روایی) از طریق مشورت با چند نفر خبره و ارزیابی پایایی با استفاده از شاخص کاپا صورت گرفت. یافته ها: نتایج توصیفی نشان داد که میانگین سنی شروع مصرف مواد مخدر در ایران در دوره نوجوانی و جوانی است. همچنین، اولین تجربه آشنایی با مواد مخدر از طریق بستگان و دوستان بوده و عواملی مانند خرده فرهنگ قومی، هنجارهای اجتماعی، عوامل زمینه ای-جمعیتی، عوامل فردی-روانی، ناکامی اجتماعی، رفتار پرخطر، هم نشینی افتراقی، اجتماعی شدن، سبک فراغتی، کنترل اجتماعی، برچسب اجتماعی، آنومی اجتماعی و اقتصادی، ضعف سیاست گذاری، و اختلال های ساختاری-کارکردی بر مصرف مواد مخدر تأثیرگذار بودند. به عبارت کلی، فراترکیب مذکور در قالب 6 مضمون سازنده و 19 مضمون پایه با کدهای اولیه احصایی مرتبط انجام گرفت. نتیجه گیری: شیوع مصرف مواد مخدر و تبدیل شدن آن به هنجار و اسلوب زیست، دارای پیچیدگی در شرایط علّی است و راهکارهای آن نیز بایستی مبتنی بر سیاست گذاری همه جانبه نگر و فراگیر در حوزه های مختلف از قبیل خانواده، اجتماع، اقتصاد، فرهنگ، و آموزش عمیق اجتماعی مرتبط با مسئله مذکور باشد.

هدف: خشونت و نزاع از آن نوع پدیده هایی است که نه تنها برای افراد درگیر، بلکه به واسطه ایجاد احساس ناامنی، فرسایش سرمایه اجتماعی و نمایش چهره خشن از شهر یا محله و نظایر آن، پیامدهای منفی متعددی برای کل پیکره اجتماع در پی دارد و لذا ضروری است پس از شناخت ابعاد این آسیب، در جهت کاهش آن اقدام کرد. از این رو، پژوهش حاضر، با هدف شناخت علل نزاع فردی و جمعی و راهکارهای پیشگیری از آن اجرا شد.روش شناسی : روش تحقیق، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری را شهروندان 18 تا 50 ساله ساکن در شهرستان های همدان، اسدآباد و ملایر (به دلیل برخورداری از بیشترین فراوانی نزاع) تشکیل می دهد و حجم نمونه به تعداد 395 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از مناطق پرخطر و مستعد نزاع در شهرستان های مذکور انتخاب گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد کم و کیف ادراک از نظارت والدین، وجود کنترل غیررسمی، و همچنین کنترل رسمی، احساس تعلق به اجتماع (پیوند اجتماعی)، سنگینی کفه هزینه در تحلیل هزینه- فایده از نزاع، رضایت از عملکرد پلیس، اعتماد نهادی (نهادهای قضایی) رابطه معکوس و متغیرهای ظرفیت پرخاشگری، احساس تعلق به شبکه دوستان، احساس محرومیت اجتماعی، احساس ناکامی اجتماعی و احساس آنومی رابطه مثبت و مستقیم با هر دو متغیر (گرایش به نزاع فردی و جمعی) دارند.نتیجه گیری: با مداخله در مکانیزم های علّی مذکور، می توان گرایش به رفتارهای نوع دوستانه (بجای خشونت و نزاع) را افزایش داد. این امر از طریق توجهات ساختاری ممکن خواهد شد.

زمینه و هدف: سبک زندگی اشرافی بر جامعه دینی در ابعاد فردی و اجتماعی آثار منفی فراوانی بر جای گذاشته و مانع پذیرش آموزه های الهی و تحقق عدالت اجتماعی است. لازمه ایجاد پلیس در تراز انقلاب اسلامی و فراهم کردن زمینه برای برپایی تمدن نوین اسلامی، مبارزه بی امان با فرهنگ اشرافیگری است. بر این اساس هدف پژوهش، تبیین جامعه شناختی مصداقهای سبک زندگی اشرافی و راهکارهای مقابله با آن در فراجا است. روش: پژوهش بر اساس هدف، کاربردی، و از لحاظ روش، کیفی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه های نیمه ساختار یافته و تحلیل متون از روش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مدیران، معاونان و کارشناسان شاغل در بازرسی کل فراجا تشکیل داده اند. انتخاب نمونه با روش نمون هگیری احتمالی هدفمند تا حصول کفایت و اشباع داده ها انجام گرفت که سرانجام با 30 مصاحبه، اشباع نظری به دست آمد. یافته ها: در مراحل ابتدایی پژوهش حدود 78 کد اولیه برای مصداقهای سبک زندگی اشرافی مشخص شد که از این تعداد، 48 کد گزینشی به دست آمد. در مرحله بعد چهار مضمون پایه با عناوین "نگرشی، بینشی، اعتقادی، رفتاری، سازمانی و فراسازمانی" و در مرحله بعد نیز دو مضمون سازنده )فردی و اجتماعی( شناسایی شد. در زمینه راهکارهای مقابله با اشرافیگری نیز حدود 230 کد اولیه مشخص شد که از این تعداد، 198 کد گزینشی به دست آمد. در مرحله بعد نیز دو مضمون سازنده با عناوین "راهکارهای پیشگیرانه و راهکارهای مقابله ای" شناسایی شد. نتیجه گیری: سبک زندگی سازمانی در فراجا تحت تأثیر نوع باورها )جهان بینی( و ارزشهای حاکم بر این سازمان است. دین مبین اسلام می تواند در گام نخست با ارائه جهان بینی و ایدئولوژی ویژه، زیربنای شکل دهی به زیست دیندارانه را بسازد و در مرحله بعد می توان با ارائه آداب و دستورالعمل های خاص برای همه ابعاد زندگی فردی و سازمانی )سازمان و کارکنان فراجا( به سبک زیست فردی و اجتماعی اسلامی رهنمون شد.

جلب رضایت اجتماعی از عوامل کلیدی موفقیت و اثربخشی سازمانها به شمار می آید و این مهم در سازمانی چون نیروی انتظامی با حجم ارتباط گسترده و مستقیم با اقشار مختلف جامعه، از اهمیت مضاعف برخوردار است. این پژوهش در صدد است عوامل مؤثر بر اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایتمندی اجتماعی) را شناسایی کند و سپس به وزن دهی و اولویت بندی آنها بپردازد و در قالب الگویی ارائه کند. این پژوهش با روش پیمایش به لحاظ هدف کاربردی، و از نظر سطح تعمیم به صورت پهنانگر اجرا، و به منظور سنجش روایی پرسشنامه از دو روش اعتبار محتوایی و روایی سازه و برای سنجش پایایی مقیاسها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن برای همه مفاهیم تحقیق از 80/0 بزرگتر است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان ساکن در غرب استان تهران در گروه سنی 15-64 سال هستند و 382 نفر با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی خوشه ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج آزمونهای آماری نشان داد در مدل سنجش اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایت اجتماعی) به ترتیب عوامل "انجام وظایف انتظامی، قضایی و خدماتی، تجهیزات و امکانات فیزیکی، پاسخگویی، رفتار کارکنان و فرایندهای اطلاع رسانی" دارای بیشترین بار عاملی، و این مدل بر اساس شاخصهای موجود از برازش مناسبی برخوردار است. مدیریت حوزه کلانتریها با سنجش و رصد مستمر اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایت اجتماعی) و با برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر مناسب می توانند در رفع نیازها و پاسخگویی به خواسته ها و انتظارات فزاینده شهروندان موفق باشند و طرحها و برنامه های راهبردی و کلان خود را متناسب با شرایط متحول جامعه، روزامد و کارامد کنند.

زمینه و هدف: برقراری امنیّت پایدار از طریق همکاری مردم با پلیس میسر است و در این همکاری، نحوه ارتباط، عملکرد و رفتار مناسب و مؤثر پلیس با شهروندان، نقش اساسی را ایفا می کند؛ بنابراین شناسایی علمی و ارائه الگوی عملی راهکارهای تحول در ارتباط و رفتار کارکنان کلانتری ها و پاسگاه های انتظامی به عنوان هدف اصلی این پژوهش، می تواند در این زمینه یاری گر سازمان پلیس باشد. روش: این پژوهش، از نظر روش از نوع ترکیبی (کیفی- کمی) است. به منظور تأیید مؤلفه های احصا شده و سنجش روایی و اعتبار الگو، پرسش نامه محقق ساخته ای تنظیم و از داده های گردآوری شده برای تحلیل عاملی تأییدی بهره برداری شد. جامعه آماری، شامل صاحب نظران، فرماندهان و رؤسای پلیس پیشگیری و کلانتری های فرماندهی انتظامی ویژه غرب استان تهران است. در مرحله اول، تعداد 35 نفر و در مرحله تعیین روایی، 70 نفر کارشناس و متخصص به صورت روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسش نامه، از اعتبار محتوایی و برای سنجش پایایی مقیاس های مورداستفاده، از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی، مقدار بار عاملی همه عوامل مؤثر بر تحول رفتاری کارکنان اعم از عوامل اعتقادی، مدیریت و نقش فرماندهان، عوامل روان شناختی، آموزش، ساختار سازمانی و شغل، نظارت و کنترل و عوامل فراسازمانی بزرگ تر از 40/0 و مطلوب است. نتیجه گیری: به طورکلی، بر اساس یافته ها و نتایج حاصل از پژوهش، سه دسته عوامل (باوراننده، برانگیزاننده و بازدارنده) در تحول رفتاری کارکنان کلانتری ها تأثیر دارد که تعامل صحیح، اثربخش و هم افزای این عوامل، موجب تثبیت و تحکیم رفتارهای سازنده، مقبول و استاندارد و از بین رفتن رفتارهای مسئله ساز و مشکل آفرین در سازمان ناجا می شود.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر فشار روانی حاصل از نظارت همگانی ناجا برای کارکنان ناجا و ارائه ساختار این تأثیرگذاری است. هدف مقاله، کاربردی، و روش اجرای آن، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کارکنان شاغل در فرماندهی انتظامی تهران بزرگ تشکیل می دهند که از میان آنان بر اساس فرمول کوکران 252 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه محقق ساخته، کمک گرفته شده و به منظور سنجش روایی پرسشنامه از دو روش اعتبار محتوایی (با روش اعتبار صوری) و روایی سازه (با روش تحلیل عاملی تأییدی) و شاخص پایایی ابزار سنجش بر اساس ضریب آلفای کرونباخ عدد 85/0 است. داده های مربوط به تأثیر متغیرهای زمینه ای (سابقه خدمت، تحصیلات و درجه کارکنان) بر متغیر وابسته (احساس فشار روانی حاصل از نظارت همگانی) نشان می دهد که این تأثیر در سطح اطمینان 99/0 معنادار است. بر اساس تحلیل رگرسیونی، متغیرهای احساس در معرض نظارت بودن، احساس مسئولیت، احساس کنترل درونی و رضایت شغلی کارکنان در سطح اطمینان 99/0 بر احساس تنش حاصل از نظارت همگانی تأثیر زیادی داشته است. این تأثیر درباره احساس در معرض نظارت بودن مثبت و در زمینه بقیه متغیرها منفی بوده است.