سارا رضایی

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی شایستگی های معلم پاسخگوی فرهنگی بود. از روش پژوهش مرور تلفیقی استفاده شد و با کلمات کلیدی ویژه جستجو فارسی و لاتین شامل آموزش فرهنگی معلمان، معلمان پاسخگوی فرهنگی، آموزش فرهنگی و تعلیم و تربیت در پایگاههای داده فارسی و لاتین، نهایتاً 56 مطالعه مرتبط شناسایی و با روش تحلیل مضمون، به جستجوی مضامین مرتبط پرداخته شد. الگوی نهایی با 3 مضمون سازمان دهنده تحت عنوان دانش معلم پاسخگوی فرهنگی (مانند مضامین پایه ای مانند آگاهی نسبت به فرهنگ های دیگر و دیدگاه فرهنگی هر دانش آموز، درک نقش مدیریت کلاس در توزیع عدالت و ...)؛ مهارت های معلم پاسخگوی فرهنگی(مانند مضامین پایه ای مانند توانایی برقراری ارتباطات مؤثر بین خانه و مدرسه، استفاده از فرهنگ، دانش و مهارت دانش آموزان برای طراحی برنامه درسی و...) و نگرش معلم پاسخگوی فرهنگی (شامل مضامین پایه ای مانند مبارزه با نابرابری های آموزشی و تبعیض، انتظارات بالای عملکردی از همه دانش آموزان با فرهنگ های مختلف برای رسیدن به موفقیت تحصیلی و ...) طراحی شد.

با توجه به موقعیت و جایگاه سیاسی شهید بهشتی در سال های اول انقلاب، پرسش اصلی پژوهش این است که شهید بهشتی چه نقش های ملی را برای سیاست خارجی ایران در نظر داشت؟ فرضیه پژوهش به نقش هایی همچون رهبری جهان اسلام، حامی مستضعفان و مبارزه با استکبار و استعمار اشاره دارد. برای پاسخ به این پرسش، از الگوی نظری کی.جی هالستی و نقش های مورد اشاره ایشان استفاده و این نقش ها با دیدگاه های شهید بهشتی انطباق داده شد. برای این منظور از دو روش تحلیل کمّی (شمارش بسامد شاخص های مرتبط با نقش های ملی) و تحلیل کیفی (تفسیر یافته ها با روش توصیفی-تحلیلی) استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد از میان شانزده نقش ملی مورد اشاره هالستی، نقش های ملی دولت ضد امپریالیسم (بسامد 131)، دولت مدافع اسلام (بسامد 53) و سنگر انقلاب و رهایی بخش (بسامد 48) بیشترین انعکاس را در کلام شهید بهشتی داشته است. این در حالی بود که در هیچ کجا به نقش هایی همچون رهبر و حافظ منطقه اشاره ای نشده است؛ در عوض سه نقش از سوی شهید بهشتی برای سیاست خارجی ایران تجویز گردیده که در نقش های مورد اشاره هالستی قرار ندارند. این نقش ها عبارتند از: دولت ضد صهیونیسم، دولت عدالتخواه و دولت صلح طلب.