حمیدرضا جعفریان

یکی از مهم ترین اجزای فرایند مدیریت راهبردی، مبحث کنترل راهبردی است. به طورکلی کنترل راهبردی شامل کنترل تمامی اجزای سازمان در سطح ذهنی و مفهومی است. موضوع کنترل راهبردی به نسبت سایر اجزای فرایند مدیریت راهبردی همچون تدوین، اجرا و همچنین در بحث سازمان های چندرشته ای کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر طراحی یک سیستم کنترل راهبردی برای سازمان های فرهنگی و هنری و ارزیابی اهمیت و عملکرد این سیستم در سازمان سینمایی سوره است. در این پژوهش از رویکرد کیفی و راهبرد مطالعه موردی استفاده شده است. به منظور شناسایی مکانیزم های کنترل مؤثر بر پیشبرد موفق راهبردهای این سازمان با 11 تن از خبرگان آشنا با صنعت فرهنگی و اداره سازمان های چندرشته ای با روش نمونه گیری گلوله برفی مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت که پس از انجام نهمین مصاحبه، پژوهشگران به اشباع نظری رسیدند. با این حال برای اطمینان از نتایج حاصل شده، مصاحبه ها تا یازدهمین نفر ادامه پیدا کرد. بر اساس تحلیل مضمون صورت گرفته در نرم افزار مکس کیو دی ای 71 مکانیزم کنترل شناسایی شد و شبکه ی مضامین آن با بهره گیری از مدل ارزیابی سیپ (CIPP) ترسیم شد و در ادامه الگوی جامع کنترل راهبردی در سازمان سینمایی سوره طراحی گشت. این مدل دارای 5 جز اصلی یعنی کنترل بستر، کنترل ورودی، کنترل فرایند، کنترل خروجی و کنترل بازخورد است. نهایتاً تمامی اجزای این سیستم نیز در سه سطح کنترلی یعنی سطح ستاد مرکزی، سطح درون سازمانی و سطح بین سازمانی تقسیم شدند.

رسانه های نوین حاصل تداوم ابداعات فناورانه و دیجیتالی شدن هستند و با اختراع دستگاه های قابل حمل و دسترسی همه جایی به اینترنت، مصرف کنندگان محتوای رسانه ای از رسانه های سنتی عبور کرده اند. تکثر و تنوع بازیگران صنعت و مسائل استراتژیک متنوع آن ما را به این نتیجه رسانده است که دیگر رویکرد بالا به پایین در راهبردسازی پاسخ گو نیست و نیازمند الگویی شکل گیرنده برای شناخت شکل گیری استراتژی رقابت در این صنعت هستیم. هدف از انجام این پژوهش، دستیبابی به الگویی است که در آن مؤلفه های شکل گیری استراتژی رقابتی در میان بازیگران رسانه های نوین شناسایی بشود و مؤلفه های دارای اولویت بالاتر معرفی شوند. پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی و از منظر رویکرد، کیفی است. گردآوری داده های در مرحله اول از جستجوی کتابخانه ای و در مرحله دوم از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگانی از صنعت رسانه به دست آمده است. تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون انجام شده است و یافته های پژوهش که در مضامین به دست آمده نشان می دهد در سه بعد اصلی زمینه، محتوا و فرایند، استراتژی در صنعت رسانه های نوین شامل سیزده مؤلفه است که عبارتند از: الهام بخشی مدیران ارشد در تعیین جهت راهبردی بنگاه، یادگیری و رشد فردی و سازمانی، تمرکز بر مخاطب به عنوان پیشران اصلی طراحی ها، رصد شرایط و قواعد صنعت رسانه، زنجیره ارزش مبتنی بر نگاه پلتفرمی، تنوع هوشمندانه سبد کسب وکار و نحوه توسعه محصولات و خدمات، همکاری های راهبردی با اجزای زیست بوم رسانه، سطح فناوری بنگاه، ارتباطات و شبکه نخبگان مؤثر، نوآوری و فرهنگ کارآفرینی سازمانی، نیازها و مسائل روز، زیرساخت های فنی کشور، قوانین و مقررات تنظیم گر حاکمیتی.