بهزاد داریان

در قرآن آیاتی وجود دارد که فهم آنها کمی پیچیده است به همین دلیل فهم های مختلفی برای آن ارائه می شود. در دانش هرمنوتیک، این مساله به دشوارفهمی متن تعبیر می شود. برخی از مفسران سنتی قرآن، آن را به معنای سخت فهمی گرفته و عامل اصلی آن را متشابهات قرآن می نامند و با استناد به آیه 7 آل عمران، معتقدند که این دشوارفهمی به خود قرآن برمی گردد. مفسران سنتی راهکارهایی را برای حل دشوارفهمیِ آیات قرآن ارائه داده اند که به رغم فهم پذیر شدنِ آن آیات، دشوارفهمیِ هرمنوتیکی آن آیات را حل نمی کند. مسأله این مقاله تأکید بر تفاوت دشوارفهمی قرآن کریم در الگوی تفسیر سنتی قرآن در مقابل فهم هرمنوتیکی آن است. فهم در تفسیر سنتی با فهم در دانش هرمنوتیک فلسفی به یک معنا نیست به همین دلیل دشواری فهم نیز یک معنا نخواهد داشت. این مقاله با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی و تحلیلی نوشته شده است. نتیجه این مقاله آن است که در دشوارفهمیِ هرمنوتیکی، صرفاً به معنای فهم ناپذیری یک متن نیست؛ بلکه وجود تعدد فهم ها در مورد یک متن و نیز عدم توفیق در دست یابی به زمینه های تاریخی متن و به تبع ناتوانی در دراماتیزه کردن متن، فهم را دشوار می کند.