حمزه جمالی زاده

هدف: آر.اف.آی. دی آغازه ای است برای اصطلاح «سامانه بازشناسی با امواج رادیویی» و به نوعی فناوری اشاره دارد که به موجب آن داده های دیجیتال کدگذاری شده در برچسب های آر.اف.آی. دی یا برچسب های هوشمند توسط یک خواننده از طریق امواج رادیویی ضبط می شوند. سامانه بازشناسی با امواج رادیویی یکی از ابزارهای مهم فناوری برای ردیابی منابع اطلاعاتی در کتابخانه است. این سامانه امکان دستیابی سریع و مناسب به منابع را مهیا می کند، از سرقت جلوگیری می کند، سبب تسریع خدمات کتابخانه می شود، و کارآیی فعالیت کتابخانه را افزایش می دهد. هدف پژوهش حاضر امکان سنجی به کارگیری سامانه بازشناسی با امواج رادیویی در کتابخانه ها است. روش: پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری آن را کلیه مدیران و کارکنان 8 کتابخانه عمومی شهر کرمان تشکیل می دهند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ایی محقق ساخته می باشد که برای تعیین روایی آن، از روش روایی صوری استفاده شد، و امید ریاضی برابر با 73/0 به دست آمد که مقداری قابل قبول برای تایید روایی پرسشنامه است. به منظور محاسبه پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ 814/0 نشان دهنده پایایی قابل قبول پرسشنامه است. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون های آمار استنباطی، شاخص اولویت بندی بر اساس شباهت به راه حل ایده آل (تاپسیس) و نرم افزار  SPSSویرایش20 انجام شد. تاپسیس یک روش تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره است که مجموعه ای از گزینه ها را بر اساس یک معیار از پیش تعیین شده مقایسه می کند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که قابلیت پیاده سازی سامانه بازشناسی با امواج رادیویی از نظر زیرساخت و ابزارهای فناورانه در کتابخانه های عمومی شهر کرمان به میزان متوسط است. این کتابخانه ها از نظر نرم افزارهای موجود قابلیت پیاده سازی سامانه بازشناسی با امواج رادیویی را دارند. همچنین نیروی انسانی شاغل در کتابخانه های عمومی شهر کرمان آمادگی لازم برای پیاده سازی سامانه بازشناسی با امواج رادیویی را به میزان متوسط دارند. علاوه بر آن، در حال حاضر، زیرساخت های فناوری برای اجرای سامانه بازشناسی با امواج رادیویی کافی به نظر نمی رسد. شایسته است تا انتخاب نرم افزار باید با دقت و مطالعه کافی انجام پذیرد. به کارگیری سامانه بازشناسی با امواج رادیویی در کتابخانه های عمومی شهر کرمان ضروری است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که محدودیت در پیاده سازی سامانه بازشناسی با امواج رادیویی در کتابخانه های عمومی شهر کرمان بیش از همه مربوط به نیروی انسانی متخصص، بودجه و مسائل فنی است. از نظر مدیران و کتابداران انجام این فرایند و بهره گیری از امکانات آن ضروری است. اجرای برنامه های آموزشی، برنامه ریزی میان مدت و طولانی مدت، تعامل مدیریت با کارشناسان کتابخانه برای اجرای بهتر، استفاده از قابلیت های سامانه بازشناسی با امواج رادیویی در ارائه خدمات کتابخانه، چون امانت، سازماندهی، بازیابی و مدیریت مجموعه از زمره پیشنهادهای این پژوهش است.