علی حمیدی

افزایش اعتماد به نفس اجتماعی قدم مهمی در راه پیشگیری از اعتیاد به موادمخدر قلمداد می شود. می توان از اعتماد به نفس به عنوان یک عامل کلیدی در راستای مقابله با "هراس اجتماعی" و کاهش اعتیاد به موادمخدر استفاده کرد. اضطراب و کاهش اعتماد به نفس اجتماعی خود از دلایل کم رنگ شدن شناخت منابع و بالا رفتن انگیزه های گرایش به موادمخدر است. یکی از مسائل مهم اجتماعی افزایش عزت نفس افراد و کاهش میزان گرایش به موادمخدر، مقابله با فوبیای اجتماعی، بخصوص در طیف سنی جوانان است. برای پیشگیری از ورود معضل موادمخدر در جامعه، احداث یک «پایگاه واکسیناسیون اجتماعی» لازم و ضروری است. این پایگاه با تزریق اعتماد به نفس و کاهش تب اضطراب اجتماعی در درون خانواده (و رفتار پرستاری اجتماعی ملازم با این نگرش ) عمل خواهد کرد. در مقاله حاضر روش های پیشگیرانه اعتیاد با نگاه اولویت بندی با استفاده از نظریه "تبادل اجتماعی" نظریه برچسب زنی"، "نظریه هراس اجتماعی"، "بدیل های اجتماعی" "دو راهی اجتماعی"، "عادت واره های فردی"، "سبک زندگی،" پارادایم های رفتاری"، "از خود بیگانگی و "کارکردگرایی مرتن" مرور می شود. پژوهش حاضر نگاه پیشگیرانه به اعتیاد و تاثیر هراس اجتماعی در این مسیر با استفاده از نظریه های جامعه شناختی است. این تحقیق از نوع توصیفی و کتابخانه ای است و در آن سعی شده استکه علاوه بر بسط و بهبود نظریه های موجود، از زاویه ای تازه و از منظر اجتماعی به اعتیاد پرداخته شود. می توان گفت که هراس اجتماعی باعث تضعیف نمودن شقوق اصلی سرمایه اجتماعی یعنی "اعتماد" و "شادی اجتماعی" می شود. هراس اجتماعی به تدریج با سست کردن پایه های سرمایه اجتماعی موجی از بی اعتمادی فردی و گروهی را در جامعه بوجود می آورد. این بی اعتمادی ها منجر به ضعف اراده فردی و افسردگی اجتماعی و سپس گرایش به موادمخدر می شود. مفهوم اضطراب اجتماعی چون با افسردگی و کسالت همراه است، باعث تمایل به مصرف موادمخدر در جامعه (بخصوص در جوانان) می شود. بنابراین، فرد بر سر یک "دو راهی اجتماعی" قرار می گیرد که بر حسب ذایقه و وضعیت خلق و خوی فعلی، گرایش و مسیر مطلوب خود را انتخاب می نماید.

پژوهش حاضر بر آن بوده که با بررسی مقالات منتشرشده در مجلات حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران در یک دوره ده ساله، میزان توجه به فرایند سنجش روایی ابزار پژوهش را در این حوزه مورد ارزیابی قرار دهد. در این پژوهش مقالات هشت مجله علمی-پژوهشی حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی در ایران که در فاصله سال های 1385 تا 1394 منتشر شده، به شیوه تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، محتوای 1763 عنوان از مقالات پژوهشی مربوط به 211 شماره از مجلات، تحلیل و ابزارهای پژوهش و روش های تعیین روایی ابزار مورد استفاده آن ها بررسی شد. بر اساس یافته های پژوهش در 87/36 درصد از مقالات مورد بررسی هیچ گونه اشاره ای به تعیین روایی ابزار نشده بود. در 22/23 درصد از مقالات تنها به بیان این نکته که روایی ابزار تأیید شده است، بسنده کرده و روش و فرایند تعیین روایی ذکر نشده بود. در 31/4 درصد از مقالات، پژوهشگران اظهار کرده بودند که روایی ابزار در مطالعات پیشین تأیید شده و بنابراین، خود به تعیین روایی ابزار نپرداخته اند. تنها در 375 عنوان مقاله (38/32 درصد)، روش تعیین روایی ابزار ذکر شده بود. از نظر روش های مورد استفاده جهت سنجش روایی ابزار نیز نتایج بیانگر آن بود که 66/16 درصد مقالات به روش صوری و 30/20 درصد به روش روایی محتوایی اعتبار ابزار خود را مورد ارزیابی قرار داده بودند. از سایر انواع روایی، روایی معیار کمترین فروانی را داشته و تنها 2 عنوان مقاله (17/0 درصد) جهت ارزیابی اعتبار ابزار خود از این روش بهره گرفته بودند. 26/5 درصد مقالات نیز از روایی سازه که بالاترین سطح سنجش روایی است استفاده کرده بودند. همچنین، نتایج نشان داد که تعداد بسیار اندکی از مجلات جامعه پژوهش به انتشار مقالات مرتبط با سنجش روایی ابزار پژوهش پرداخته اند. بر این ساس، مجلات این حوزه لازم است با توجه بیشتر به چاپ مقالات مرتبط با سنجش روایی ابزار پژوهش، زمینه را جهت آشنایی بیشتر پژوهشگران با این فرایند و اهمیت آن در طراحی ابزار فراهم کنند. همچنین، مجلات این حوزه لازم است در فرایند داوری مقالات با حساسیت بیشتری به ضرورت گزارش فرایند سنجش روایی ابزار پژوهش در بخش روش شناسی مقالات بپردازند.

با توجه به نیاز پژوهشگران حوزه علوم پزشکی به یافته های علمی روزآمد و معتبر در این حوزه، ارزیابی مجلات حوزه علوم پزشکی حائز اهمیت است. از سوی دیگر، پژوهشگران به منظور انتشار مقالات خود به دنبال مجلات معتبر حوزه فعالیت خود هستند. از آنجا که بخش عمده ای از مجلات حوزه علوم پزشکی در ایران توسط دانشگاه های علوم پزشکی منتشر می شود، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مجلات دانشگاه های علوم پزشکی ایران در پایگاه استنادی گوگل اسکالر بین سال های 2010-2014 با تأکید بر دو عامل تأثیرگذاری علمی یعنی ضریب تأثیر و شاخص هرش انجام گرفته است. به منظور گردآوری داده ها از نرم افزار تحلیل استنادی publish or perish ، استفاده شده است . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل و SPSS 16 صورت گرفته و در تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش در مجموع 38717 عنوان مقاله از 130 عنوان مجله مورد بررسی در بازه زمانی پژوهش، در گوگل اسکالر نمایه شده بود که این تعداد مقاله، 61938 استناد دریافت کرده بودند؛ یعنی 6/1 استناد به ازای هر مقاله. میانگین کل شاخص هرش جامعه پژوهش 7 و میانگین کل ضریب تأثیر مجلات جامعه پژوهش 31/1 بود. نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که دو متغیر زبان مجله و تعداد مقالات مجله با شاخص های علم سنجی تعداد استناد دریافتی، شاخص هرش و ضریب تأثیر مجلات جامعه پژوهش رابطه ای مثبت و معنی دار دارند. همچنین، رابطه بین شاخص هرش و ضریب تأثیر مجلات جامعه پژوهش نیز معنی دار بود. به نظر می رسد با توجه به همبستگی بالا میان شاخص هرش و ضریب تأثیر مجلات، می توان در ارزیابی مجلات از این دو شاخص به عنوان مکمل یکدیگر استفاده کرد. با توجه به نتایج این پژوهش توصیه می شود دانشگاه های علوم پزشکی ایران که سهم عمده ای در تولید اطلاعات علمی حوزه های علوم پزشکی ایران دارند، با اقداماتی از جمله نمایه کردن مجلات خود در پایگاه های اطلاعاتی معتبر، دسترس پذیر کردن مجلات و نمایه کردن آن ها در موتور جستجوی علمی گوگل اسکالر از طریق انباره های داده و ترغیب پژوهشگران به انتشار مقالات خود در وب سایت های شخصی و یا شبکه های اجتماعی مثل ریسرچ گیت، شانس بازیابی و دریافت استناد بیشتر را افزایش دهند. همچنین، پیشنهاد می شود تمامی مجلات فارسی زبان جامعه پژوهش مقالات خود را به همراه چکیده انگلیسی و یا به صورت متن کامل به هر دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر کنند تا شانس دریافت استناد افزایش یابد.

زیارت اربعین حسینی در فرهنگ شیعی به عنوان یکی از ارزش های الهی معطوف به ارزش، خود شکوفایی و رونق سرمایه اجتماعی را به همراه دارد. مطالعه این مراسم بزرگ معنوی می تواند کارکردهای سرمایه اجتماعی را باز تعریف و آشکار سازد. اجتماع عظیم راهپیمایی اربعین حسینی به عنوان یک جنبش اجتماعی، کارکردهای گوناگون اجتماعی و حقوقی دارد که، در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ابعاد سرمایه اجتماعی، به بررسی دستاوردهای این رویداد مهم مذهبی پرداخته شد. روش تحقیق حاضر، کاربردی و اسنادی است و در این خصوص تلاش بر توصیف محتوای منابع و متون جمع آوری شده به روش میدانی و کتابخانه ای بوده است، تا ابعاد گوناگون پیاده روی اربعین و ابعاد حقوقی و اجتماعی این مراسم شناسایی و معرفی شود. نگارندگان در نوشتار پیش رو، این واقعه بزرگ اجتماعی را از منظر سرمایه اجتماعی و با نگاه به کاردکردهای اجتماعی و حقوقی آن با روش اسنادی و بهره گیری از شواهد و واقعیت های موجود بررسی کرده اند. نتایج نشان داد که مراسم اربعین، آثار و پیامدهای حقوقی- اجتماعی چون وحدت، تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش روحیه مقاومت، اعتماد اجتماعی، انفاق، کاهش جرم، قانون مداری، کمک به صلح و امنیت بین المللی و ترویج آموز های حقوق کیفری بین المللی را به همراه دارد.

یکی از دستاوردهای مهّم انقلاب اسلامی ایران، تأسیس «دیوان عدالت اداری» به منظور تنظیم روابط بین اعمال اداری دولت و حقوق شهروندان است، امّا علی رغم رسالتی که در اصول170و 173 قانون اساسی برای آن، تعریف شد و قانون آن به طور متوسط هر10سال یک بار، اصلاح گردید امّا تاکنون نتوانست همانند مراجع نظارتی همسطح خود، چون شورای دولتی فرانسه در تحقق اهداف مورد نظر قانونگذار و در حمایت از حقوق شهروندان، موفّق عمل کند به طوری که هرساله تعداد شاکیان و دعاوی اداری علیه مأموران و نهادهای دولتی به مراتب، بیشتر می شوند. این ناکارآمدی دیوان، محصول یک سری موانع و چالش هایی در صدور و اجرای آرای آن می باشد. این پژوهش، با هدف کاهش همین موانع،درپاسخ به این سئوال کلی، برای بهبود نظارت دیوان عدالت اداری و تأثیر بهتر آن درحمایت از حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران، چه تدابیری می توان اندیشید؟ با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا به شناسایی این موانع و چالش ها پرداخته است سپس با رویکرد تطبیقی به شیوه های موّفق صدور و اجرای آرای شورای دولتی فرانسه، برای بهبود نظارت دیوان به این نتایج دست یافت: در قانون دیوان، نهاد مهّم دادسرا پیش بینی گردد. صلاحیت مشورتی به صلاحیت ترافعی دیوان اضافه شود و قلمرو نظارتی آن به تمام اعمال اجرایی حکومت، تسری یابد. آئین نامه اجرایی قانون آن، تدوین گردد. در مراکز استان ها شعب بدوی و واحدهای اجرای احکام دایر شوند و ضمانت های اجرایی مالی قوی تری، وضع گردد و اینکه تقویت نظارت دیوان، تأثیر مستقیمی در احیاء حقوق شهروندی دارد.

آموزش مدیران دولتی به واسطه دسترسی آنان به منابع و اختیارات سازمانی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مدیریت صحیح و مؤثر آن می تواند زمینه ساز تحقق بهینه خط مشی های نظام اداری کشور باشد. پژوهش حاضر باهدف شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر خط مشی گذاری آموزش مدیران دولتی انجام شده که از نظر نوع هدف کاربردی و به لحاظ روش کیفی است. با بهره یری از روش فراترکیب سندلوسکی و باروسو، تعداد ۲۸۶ منبع مرتبط با موضوع پژوهش در دو دهه اخیر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و چارچوب مفهومی پژوهش حول محور خط مشی گذاری آموزش مدیران دولتی با ۷ مؤلفه و ۲۳ شاخص طراحی شد. پایایی کدهای حاصله با محاسبه شاخص کاپا در نرم افزار SPSS24 برابر ۸۲۷/۰ تأیید شد و شاخص های نهائی با استفاده از روش آنتروپی شانون رتبه بندی گردیدند.  ابزار جمع آوری داده های پژوهش فیش برداری از منابع مطالعاتی بوده است.  نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه های فرهنگی، توانمندسازی، شایستگی های سازمانی، یادگیری، خط مشی، موفقیت راهبردی، شایستگی محیطی و مهارت محوری بیشترین تأثیر را بر موضوع مورد پژوهش دارند. همچنین راهبردمحوری، رفع چالش های زیرساختی و اجرایی، شایستگی های فردی، نیازسنجی، برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی آموزش های مدیران دولتی، در یک بوم مشتمل بر مدیریت دانش، جهانی شدن، روزآمدی، پژوهش محوری و برون سپاری می توانند بر خط مشی گذاری آموزش مدیران و بهبود عملکرد سازمان های دولتی تأثیرگذار باشند.

حزب ازباب فریضه امربه معروف ونهی ازمنکر،ازجایگاه فقهی ودینی برخورداراست وازطرف دیگر،دارای پایگاه عقلی ومردمی،تحت عناوین اجتماعات وتشکلهای سیاسی می باشد وبه همین دلایل درجمهوری اسلامی ایران، از جمله ،جلوه های عینی آزادی عقیده ،بیان و نماد مردم سالاری دینی وازمؤلفه های دینی وملی قدرت نرم، به شمارمی آید وازمصادیق وتضامین حقوق سیاسی مردم وحافظ ومروج احکام دین اسلام،خواهدبود.این پژوهش که باهدف،تبیین کارکردهای نظارتی حزب ونقش آن برقدرت نرم جمهوری اسلامی وبه روش تحلیل محتوای کتابخانه ای تدوین شد.ازنگاه اسلام ،نظریات حضرت امام خمینی(ره) و قوانین ومقررات موضوعه،بررسی گردید.تجربه بجامانده از فعالیتهای حزبی درایران حاکی ازاین است که بعدازسال1357شمسی،احزاب به لحاظ محوریت قراردادن دین اسلام،طرداستبدادواستعمار،بارویکردی جدید وباهدف توازن قدرت واستقلال گرایی ملی ،فعال گردیدنددرذیل بیرق ولایت مطلقه فقیه،ضمن افزایش مشارکت مردم درحمایت از نظام واقدام به نیروسازی سیاسی به تقویت قدرت نرم و اقتدارملی می پردازند. لذا بخشی از یافته های این پژوهش ، می گوید که گرچه حزب، کارکردتکثرگرایانه دارد امّاازنگاه اسلام،عامل وحدت میان مسلّمین می باشد بنابراین نتیجه حاصل از این نوشتار،چنین است که حزب،یکی از عوامل مهّم وتأثیرگذارضمانت ونظارت بر حقوق وآزادیهای ملّت است وبه مردم ،کمک خواهدکردتادردفاع از آرمانهای جمهوری اسلامی ،راه درست راانتخاب کنند وباعث مشارکت حداکثری مردم درانتخاباتها وتقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی می شوند.

هدف: وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی علاوه بر ایفای نقش به عنوان ابزار اطلاع رسانی در حوزه سلامت، در تعیین رتبه دانشگاه در رتبه بندی جهانی وبومتریکس و نظام رتبه بندی وب سایت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور نیز اهمیت دارند. ارزیابی مداوم این وب سایت ها از جنبه های گوناگون ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک پرداخته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پیمایشی با رویکرد توصیفی است که به توصیف وضعیت عینی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران پرداخته است. از سیاهه وارسی محقق ساخته با دو بخش معیارهای محتوایی مؤثر بر رتبه وبومترییک (50 معیار) و معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو (52 معیار) استفاده شد. ارزیابی محتوایی وب سایت های جامعه پژوهش با مراجعه مستقیم پژوهشگر به وب سایت و به روش مشاهده صورت گرفت. به منظور ارزیابی وب سایت های مورد مطالعه براساس معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو نیز از ابزارهای خودکار در زمینه ارزیابی وب سایت ها استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. علاوه بر ارائه شاخص های توصیفی، از تحلیل ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در مجموع از حداکثر نمره مربوط به معیارهای ارزیابی یعنی 102 نمره، وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی تهران (66/73 نمره)، اصفهان (65/67 نمره) و کاشان (56/66 نمره) از بیشترین میزان مطابقت با سیاهه وارسی پژوهش برخوردار بودند. وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی بم، دزفول و جیرفت نیز (با 87/38، 85/38 و 02/37 نمره) کمترین میزان مطابقت را داشتند. نتیجه: نتایجه بیانگر فاصله قابل ملاحظه از وضعیت ایده آل برای تمامی وب سایت های جامعه پژوهش است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینه سازی موتورهای جست وجو انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهش های پیمایشی با رویکرد توصیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران شامل 47 وب سایت است. گردآوری داده ها با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته انجام شده است. روایی سیاهه وارسی با استفاده از نظرهای کارشناسی تعدادی از صاحب نظران و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کودر- ریچاردسون (74/0) تأیید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار اس.پی.اس.اس. ویرایش 20 انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان، تهران و تبریز بیشترین میزان هم خوانی با سیاهه وارسی را داشتند. کمترین میزان هم خوانی نیز مربوط به وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی جیرفت، همدان و فسا بود. همچنین براساس یافته های پژوهش 82/63 درصد از دانشگاه های جامعه پژوهش، بیش از 50 درصد عوامل مربوط به معیارهای بهینه سازی موتورهای جست وجو موجود در سیاهه وارسی را در طراحی وب سایت خود مورد توجه قرار داده بودند. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد همه وب سایت های مورد بررسی از وضعیت ایده آل فاصله داشتند. همچنین، نتایج بیانگر این است که مسئولین و طراحان وب سایت های مورد بررسی به ویژگی های فنی مربوط به طراحی وب سایت توجه بیشتری داشته اند؛ درحالی که به عوامل مؤثر بر بهینه سازی خارجی موتورهای جست وجو که در جذب پیوند حائز اهمیّت هستند، توجه چندانی صورت نگرفته است

هدف: با توجه به اهمیت تولیدات علمی در رتبه بندی دانشگاه ها و ارزیابی اعضای هیأت علمی به عنوان پژوهشگرانی که بیشترین سهم هدف را در تولیدات علمی هر دانشگاهی دارند؛ پژوهش حاضر عملکرد پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر را در پایگاه استنادی گوگل اسکالر از نظر کمیّت و کیفیت، مورد بررسی قرار داده است. روش شناسی: مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی پیمایشی است که به روش تحلیل استنادی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش بروندادهای علمی تمامی اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در سال 1393 (شامل 160 نفر) است که در پایگاه استنادی گوگل اسکالر نمایه شده است. به منظور گردآوری داده ها از نرم افزار تحلیل استنادی publish or perish، استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل و شاخص های توصیفی صورت گرفته است. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش 26/37 درصد جامعه مورد مطالعه هیچ مدرک علمی در گوگل اسکالر نداشتند. بیشتر افراد (37/59 درصد) نیز کمتر از 20 مدرک داشتند. به طور میانگین 73/4 مدرک به ازای هر یک از افراد جامعه پژوهش در گوگل اسکالر نمایه شده بود و هر فرد به طور متوسط 33/19 استناد دریافت کرده بود. تعداد متوسط استنادها برای هر مدرک نیز 83/1 بود. میانگین شاخص هرش برای جامعه پژوهش برابر با 45/1 و میانگین شاخص جی 1/2 بود. 12/48 درصد جامعه پژوهش نیز دارای شاخص های هرش و جی برابر با صفر بودند. نتیجه گیری: از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که تعداد کل مدارک، تعداد کل استنادها و شاخص های هرش و جی اغلب پژوهشگران مورد مطالعه در سطح پایینی قرار دارد. سابقه پایین اغلب پژوهشگران، محدودیت های زبانی و دسترسی بین المللی پایین به مدارک منتشر شده به زبان فارسی از دلایل عمده پایین بودن شاخص های مورد مطالعه است.