کرخ

معروف کرخی از بزرگان عرفان اسلامی در سده دوم هجری و سرسلسله بسیاری از سلسله ها و طریقت های عرفانی است؛ که به همین مناسبت او را «شیخ السلسله» و «امام الصوفیه»، و سلسله منتهی به ایشان را «معروفیه» و «ام السلاسل» خوانده اند. مهم ترین و بحث انگیزترین دوران حیاتش، پیوند تاریخی و معنوی او با امام رضا(ع) است؛ که در دو دوره از حیاتش دوره کودکی- نوجوانی و دوران پیری اتفاق می افتد. دراین باره و با این عنوان، پژوهشی انجام نگرفته، اما در برخی از تحقیقات معاصران درباره تصوف و نیز در شرح احوال معروف، ازجمله جستجو در تصوف ایران از زرین کوب، و الصله بین التصوف و التشیع از کامل مصطفی شیبی، و در مقاله معروف کرخی، به قلم حسن ذوالفقاری، در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، اشاراتی درباره پیوند معروف با امام رضا(ع) شده است؛ که البته در بیشتر آن ها، این پیوند و ارتباط، مورد تردید و یا حتی ردّ و انکار قرار گرفته است؛ لذا به دلیل اهمیت این موضوع در تاریخ تصوف، و پیوند تصوف و تشیع، در این مقاله کوشیده ایم با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، این پیوند تاریخی را در هر دو دوره حیات معروف کرخی اثبات کنیم. معروف کرخی، در دوران کودکی و نوجوانی خدمت حضرت امام رضا(ع) می رسد و به دست آن حضرت مسلمان می شود و نزد ایشان به سلوک معنوی می پردازد؛ و بعدها در سنین پیری نیز در مدت کوتاهی که امام رضا(ع) به بغداد سفر می کند، معروف توفیق خدمتگزاری ایشان را می یابد.