کتابخانه های دیجیتال

هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع توسعه ای متاورس در کتابخانه های دیجیتال است. روش اجرای این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه مبنایی است. جامعه آماری شامل 10 نفر از متخصصان دانشگاهی است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. حجم نمونه براساس اصل اشباع نظری محاسبه شد. ابزار پژوهش، مصاحبه های نیمه ساختاریافته در مورد موانع توسعه ای متاورس در کتابخانه های دیجیتال است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر نظریه مبنایی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که 53 مضمون محوری در قالب شرایط علّی شامل «وجود یک مشکل یا مسئله»، «عوامل فردی»، «سازمانی- مدیریتی»، «فناوری»، «سیاسی»، «اجتماعی»، «نهادی» و شرایط زمینه ای شامل «توسعه فناوری»، «درک کاربران»، «اهداف کتابخانه»، «وضعیت اقتصادی»، «سطح سواد فناوری»، «فرهنگ ها و ارزش ها»، «پیشینه و تجربه»، «نیاز کاربران»؛ شرایط مداخله گر شامل «منابع محدود»، «سرعت بالای تغییر فناوری»، «عدم قطعیت در آینده متاورس»، «عوامل انسانی»؛ راهبردها شامل «آموزش و آگاهی بخشی»، «همکاری با شرکت های فناوری»، «توسعه زیرساخت های فناوری»، «تحقیق و توسعه» و پیامدها شامل «کاهش دسترسی به اطلاعات»، «عدم انطباق با استانداردها»، «خطرات امنیتی و حریم خصوصی»، «عدم پذیرش از سوی کاربران» بودند. براساس نتایج می توان گفت که در مسیر توسعه متاورس موانع مختلفی به چشم می خورد. زمانی که این موانع مورد شناسایی قرار گیرند و راهکارهای لازم برای رفع آن ارائه شود می توان گفت که با توسعه متاورس، کتابخانه ها فرصت های جدیدی برای ارائه خدمات به کاربران خود خواهند داشت. با تفکر خلاقانه در مورد نحوه استفاده از این فناوری، کتابخانه ها می توانند به پلتفرم های آموزشی و اجتماعی ارزشمندی تبدیل شوند.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی نظام یکپارچه مدیریت محتوا در کتابخانه های دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع ترکیبی می باشد که برای گردآوری مؤلفه های مدیریت محتوا از روش اسنادی و جهت انجام بخش کیفی در طراحی مؤلفه ها از روش دلفی طی سه دوره توسط 12 نفر از صاحب نظران و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شد. جامعه آماری شامل همه کارکنان بخش انفورماتیک دانشگاه های آزاد اسلامی به تعداد 150 نفر می باشند. یافته ها: گویه ها و مؤلفه های سیستم مدیریت محتوا در کتابخانه های دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی، در قالب 9 عامل شناسایی شد که به ترتیب ارزش ویژه عبارتند از: حفاظت و پشتیبانی 53/9، کنترل و نظارت 01/8، ذخیره و بازیابی اطلاعات 96/7، تدوین خط مشی 76/7، آموزش مدیریت 75/7، اداره محتوا 46/7، تعامل رابط- کاربر 16/5، تدوین محتوا 89/4 و خدمات تحویل محتوا 71/4. نتیجه گیری: جهت پی بردن به میزان اهمیت هر یک از مؤلفه های مدیریت محتوا پس از تجزیه و تحلیل مؤلفه ها و گویه ها به کمک تحلیل عامل اکتشافی و عامل تأییدی، اقدام به طراحی مدل عامل برازش شده ای جهت ارائه الگوی نظام یکپارچه مدیریت محتوا در کتابخانه های دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی گردید.