تغذیه سالم

تغذیه سالم در سلامت افراد جامعه نقش بسزایی دارد. هدف از غذا خوردن تأمین سلامت جسم و روان نه صرفاَ سیر شدن و لذت بردن از غذا است. در سنت اسلامی به ویژه در سیره امام علی(ع) موارد بسیاری درباره نوع و شیوه تغذیه سالم برای برخورداری از سلامت جسم و روان سفارش شده است. این نوشتار با تحلیل روایات و سیره امام علی(ع) به دنبال پاسخ به این سؤال است که تغذیه سالم بر اساس سیره امام علی(ع) چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد امام علی(ع) سفارش های بسیاری درباره تغذیه دارد. کم خوردن، تقسیم وعده های غذایی، با آرامش خوردن، رعایت بهداشت فردی، حرف نزدن در هنگام غذا خوردن از مهم ترین اصولی است که امام علی(ع) سفارش کرده اند. امام با توجه به مزاج انسان و ماهیت مواد، غذاهای لطیف مانند مغزی، سبزی ، عسل و گوشت مرغ را بر غذاهای سخت و خشک ترجیح داده اند و مصرف میوه ها مانند سیب، گلابی و انار را موجب جلای قلب و آرامش روان دانسته اند. بر اساس سیره امام تغذیه سالم نیازمند دانستن ماهیت غذاها و رعایت آداب و زمان بندی در مصرف آنهاست. در این صورت تغذیه سالم موجب تعادل مزاج و سلامتی جسم و روان و در نهایت بهبود سبک زندگی خواهد شد.

اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خوردن آگاهانه مبتنی بر ذهن آگاهی بر; کاهش وزن، خودکارآمدی، تنظیم هیجانی و تغذیه سالم زنان مبتلا به چاقی است. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس-آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، زنان چاق باشاخص توده بدنی( BMI) بالاتر یا برابر ۲۵ شهر کرج در سال ۱۳۹۸ بود. ۴۰ نفر با توجه به معیارهای ورود و نمونه گیری هدفمند به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. وزن با ترازو ، خود کارآمدی با پرسشنامه سبک زندگی مبتنی بر خودکارآمدی وزن و خوردن هیجانی بامقیاس دشواری در تنظیم هیجان و تغذیه با چک لیست سنجش شد. آموزش طی ۱۲ جلسه هر جلسه ۱۵۰ دقیقه و داده ها با طرح تحلیل آمیخته، نرم افزار 22SPSS و سطح معناداری ۰۵/۰ و۰۱/۰ در نهایت برای۳۳ نفر تحلیل شد. یافته ها: نشان داداین آموزش برکاهش وزن (۰۰۱/ ۰=P)، خودکارآمدی (۰۰۱/ ۰=P)، تنظیم هیجانی (۰۰۱/ ۰=P) و تغذیه سالم زنان (۰۰۱/ ۰=P) اثربخش بوده است. نتیجه گیری: آموزش خوردن آگاهانه بر برکاهش وزن، خودکارآمدی ، تنظیم هیجانی و تغذیه سالم زنان مبتلا به چاقی اثربخش بود. این آموزش به متخصصان فعال در این حوزه پیشنهاد می شود.

مقدمه : برنامه آموزش بهداشت برای ارتقای زندگی سالم و تضعیف رفتارهای بهداشتی پرخطر در میان همه دانش آموزان طراحی شده است. در پژوهش حاضر به جهت ارزشیابی محتوای آموزشی سلامت محور در رابطه با مفاهیم جامع پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سلامت با موضوع تغذیه سالم مورد استفاده قرار گرفت. روش ها : این پژوهش به صورت کیفی انجام گردید . بر الگوی تفسیری استوار بود و با استفاده از روش پدیدارشناسی به اجرا درآمد ، شیوه جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود که با 20 نفر از متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت که معیارهای ورود رو داشتند ، به روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور انجام گرفت یافته ها : یافته ها مشتمل بر 1 طبقه اصلی " شناسایی اعمال و رفتارهای تغذیه سالم " و 17 طبقه فرعی " بود . نتیجه گیری: آشنایی کودکان با انواع گروه های غذایی و اهمیت آن در زندگی به منظور پیشگیری از کاهش خطرات بهداشتی و تجدید نظر کردن در محتوای و مطالب (تصاویر) کتب درسی و استفاده از معلمان متخصص و آموزش دیده در امر بهداشت از مهمترین راههای ارتقای برنامه درسی (کتاب و...) در رابطه با مفاهیم جامع پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سلامت با موضوع تغذیه سالم پایه تحصیلی سوم دبستان است.

طرح مسئله: جامعه شناسی غذا یکی از شاخه های نوین جامعه شناسی می باشد، که ابعاد اجتماعی و فرهنگی تغذیه انسانی را مورد مطالعه قرار می دهد. در این مقاله سعی بر این خواهد شد که عوامل اجتماعی و ساختاری تأثیر گذار بر سبک غذایی شهروندان مورد مطالعه قرار گیرد. روش: در مطالعه حاضر752 شهروند تبریزی از لحاظ سبک غذایی به روش پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که رفتارهای سالم شهروندان در زمینه سبک غذایی از دو بعد تغذیه سالم و پرهیز از تغذیه ناسالم تشکیل شده است. نتایج نشان می دهد سبک غذایی شهروندان بر حسب وضعیت تاهل، جنسیت، وضعیت طبقه متفاوت بوده و سن، شاخص حجم بدن، سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به طرق مختلف بر سبک غذایی تأثیر گذار است. نتایج: نتایج تحقیق نشان داد که استراتژی سلامت محوری غالب شهروندان در زمینه سبک غذایی، بیش تر بر اساس پرهیز است تا استفاده از غذا های سالم و در این زمینه عوامل اجتماعی بر انتخاب هر کدام از ابعاد تأثیر گذار است.

هدف این پژوهش، تحلیل عوامل علی و زمینه ای در موفقیت اجرای طرح ملی کنترل وزن و چاقی دانش آموزان بود. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است که به صورت آمیخته اکتشافی متوالی گردآوری شد. انتخاب مشارکت کنندگان، براساس نمونه گیری هدفمند و از نوع نظری بود که با 19 نفر از خبرگان تربیت بدنی و بهداشت مدارس، مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند انجام و با روش داده بنیاد تحلیل شد. جامعه آماری در بخش کمی، شامل مدیران، کارشناسان و مربیان تربیت بدنی و بهداشت مدارس بودند که ابتدا به صورت تصادفی طبقه ای و سپس به صورت در دسترس تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. بر اساس روش پیشنهادی استراس و کوربین (2011) به صورت همزمان، کدگذاری باز و محوری داده ها انجام شد. در بخش کمی تحقیق نیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 و لیزرل تحلیل شد. یافته ها نشان داد 21 عامل علی در قالب مقوله های محوری مهارت های روانشناختی، فضای ورزشی، عوامل مدیریتی، منابع انسانی و همراهی خانواده ها و نیز مقوله های زمینه ای که شامل اهداف و برنامه ها، میزان آگاهی جوامع، عوامل اجتماعی-فرهنگی و سبک زندگی است به موفقیت طرح ملی کنترل وزن و چاقی کمک می کند. همچنین براساس یافته ها تأثیر شرایط زمینه ای و عوامل علی بر کنترل وزن و چاقی دانش آموزان معنی دار بود. می توان گفت، آگاهی بخشی و توانمندسازی والدین، مدیران و معلمان مدارس، مدیریت یکپارچه و انسجام بین سازمانی نظام سلامت و آموزش و پرورش، سالم سازی تغذیه، همکاری رسانه ها و نهادینه سازی ورزش در دانش آموزان به موفقیت طرح کنترل وزن و چاقی کمک می کند.