اصول رفتاری

این پژوهش با هدف ترویج فرهنگ غنی قرآن کریم و استخراج اصول رفتاری موردنیاز آموزگارانی که رسالت مهم تدریس دروس دینی و قرآن مقطع ابتدایی را به عهده دارند، به سامان رسیده است. در قرآن کریم، شیوه تبلیغ دین، بر آموزه هایی همچون مدارا، خودسازی، تبشیر و انذار و تواضع استوار است که در این مقاله، ده مورد از این اصول، مورد واکاوی قرار گرفته است. این اصول رفتاری، بیشتر از آیاتی استخراج شده اند که انبیای الهی و به ویژه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را به عنوان اسوه رفتاری در فرایند تبلیغ علوم دینی، مورد خطاب قرار داده اند. در این پژوهش، با معیار قرار دادن این دسته از آیات، داده ها با روش کتابخانه ای استخراج شده و با بهره بردن از سخنان معصومین علیهم الاسلام و مراجعه به کتاب های لغوی، تفسیری و اخلاقی، با شیوه تفسیر اجتهادی و به کل توصیفی - تحلیلی، مسئله تحقیق تبیین شده است. باور بر آن است که اصول یاد شده، از جمله راهکارهای بهینه سازی فرایند پرورش دینی دانش آموزان است و آموزگاران دروس دینی، با به کارگیری این اصول رفتاری، خود را به سرچشمه علم الهی متصل نموده اند که از هرگنه خطایی مصون بوده و به ارتقاع و بالندگی فرهنگ تعلیم و تربیت کمک شایانی می نماید.

واکاوی رفتار امام رضا (ع) برای الگوگیری از او، شایسته یا بایسته است. امام (ع) ده سال از دوران امامتش را در عصر خلافت هارون سپری کرده است که در میان پژوهش های رضوی، ارتباط میان او و هارون یا نادیده یا کمتر دیده شده است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بر آن است، براساس روش کتابخانه ای از میان گزارش ها، ارتباط میان امام (ع) و هارون را باز کاود. امتیاز این نوشتار با دیگرپژوهش ها واکاوی واکنش امام رضا (ع) با هارون و نیز استخراج اصول رفتاری امام (ع) در آن باره است که هدف پژوهش دستیابی به آن هاست. اصولی همچون اصل مسئولیت و رهبری، اصل بصیرت و ژرف اندیشی، اصل اغتنام فرصت. از کنش و واکنش میان امام (ع) و هارون می توان گام هایی را ترسیم کرد که بسته به وضعیت سیاسی و اجتماعی متغیر بوده است: واکنش هایی همچون واکنش نرمش گون، مسئولانه، مدبرانه و چشم پوشانه که هر کدام بر اساس اصول رفتاری او نمود یافته است.