ره نگاشت فناوری

اگرچه سرمایه گذاری در پژوهش و فناوری یک ابزار مطمئن برای دستیابی به اهداف در سازمان های فناوری محور است، محدودیت منابع این سازمان ها را ناگزیر از انتخاب میان انبوهی از پروژه های پژوهش و فناوری می سازد. ارزیابی و انتخاب پروژه های پژوهشی همواره از دغدغه های تصمیم گیران بوده است که به اهمیت هم راستایی پروژه های پژوهشی با اهداف استراتژیک هر سازمان باز می گردد. مدیریت سبد پروژه ها در واقع تعیین می کند که در افق زمانی موردنظر بر روی چه پروژه هایی و به چه میزان سرمایه گذاری انجام شود، کدام پروژه ها متوقف شوند و کدام پروژه ها با یکدیگر ادغام شوند. ارزیابی سبد پروژه ها یک فرایند اساسی است که پس از تدوین رهنگاشت فناوری سازمان آغاز می شود و از خروجی های رهنگاشت فناوری به عنوان ورودی های فاز تولید پروژه های کاندیدا در چرخه مدیریت سبد استفاده می کند. در این مقاله، چارچوب ارزیابی سبد پروژه های تحقیق و توسعه در قالب 4 فاز : 1- تولید پروژه های کاندیدا بر مبنای نتایج حاصل از رهنگاشت فناوری و نیازسنجی؛ 2- ارزیابی پروژه ها شامل دسته بندی انواع پروژه ها و تحلیل ارزش و ریسک آنها برمبنای معیارهای کارت امتیازی متوازن و عدم قطعیت؛ 3- انتخاب سبد بر اساس مدل ترکیبی تحلیل پوششی داده ها-کارت امتیازی متوازن (DEA-BSC) و 4- تنظیم سبد؛ سازمان دهی شده است. مدل تحلیل پوششی داده ها-کارت امتیازی متوازن به منظور ارزیابی و انتخاب سبد پروژه های تحقیق و توسعه ارائه شده است. نتایج حاصل از انتخاب سبد پروژه های تحقیق و توسعه، در یک پانل خبرگی، توسط خبرگان صنعت گاز مورد ارزیابی و اعتبارسنجی قرار گرفت. کلیدواژه ها: سبد پروژه های تحقیق و توسعه، انتخاب سبد، رهنگاشت فناوری، ریسک، مدل تحلیل پوششی داده ها، کارت امتیازی متوازن

هدف: با توسعه سریع علم و فناوری، به ویژه هوش مصنوعی، استفاده از این فناوری در زمینه های مختلف ازجمله آموزش به سرعت افزایش یافته است. هوش مصنوعی توانایی بهبود و بهینه سازی فرآیندهای یادگیری و تدریس را دارد و می تواند مدیریت کلاس را کارآمدتر کند. همچنین، حق ثبت اختراع در توسعه هوش مصنوعی در آموزش مهم است؛ زیرا از حقوق مالکیت فکری مخترعان محافظت می کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش مصنوعی در آموزش با تمرکز بر تحلیل ثبت اختراعات است. روش: این تحقیق یک مطالعه علم سنجی است که از روش تحلیل استنادی استفاده کرده است. برای جمع آوری داده ها، تمامی اختراعات ثبت شده در موضوع کاربرد هوش مصنوعی در آموزش بدون محدودیت زمانی از پایگاه داده لنز جمع آوری شدند. در مجموع 1267 اختراع ثبت شده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهند که تعداد ثبت اختراعات مرتبط با هوش مصنوعی در آموزش، به ویژه در سال های اخیر، به طور پیوسته در حال افزایش است. میزان استناد به این اختراعات نیز افزایش یافته و نشان دهنده تأثیرگذاری بیشتر آنها در تحقیقات مرتبط است. همچنین بخش قابل توجهی از این اختراعات به منابع علمی ارجاع داده اند که نشان دهنده ارتباط قوی بین تحقیقات دانشگاهی و پیشرفت های تکنولوژیکی در این حوزه است. شاخص های پیوند با علم و فناوری و قدرت فنی نیز نشان دهنده سطح بالایی از نوآوری و تازگی در این زمینه است. نتیجه گیری: تعداد ثبت اختراعات هوش مصنوعی در آموزش به طور مداوم در حال افزایش است و این اختراعات به طور فزاینده ای مورد استناد قرار می گیرند، که نشان دهنده تأثیر آنها بر تحقیقات و توسعه های بیشتر است. ثبت اختراعات، ارتباطات قوی بین تحقیقات علمی و پیشرفت های تکنولوژیکی را نشان می دهند و سطح بالایی از نوآوری و تازگی فنی در این حوزه به چشم می خورد. هوش مصنوعی نقش مهمی در تغییر چشم انداز آموزشی دارد، به ویژه در زمینه هایی مانند یادگیری شخصی سازی شده، ارزیابی تطبیقی و سیستم های آموزشی هوشمند. ادغام هوش مصنوعی در آموزش می تواند فرآیندهای یاددهی و یادگیری را دگرگون کند، مشارکت دانش آموزان را افزایش دهد و تجربیات آموزشی شخصی سازی شده را بهبود بخشد. با این حال، برای استفاده بهینه و کاهش خطرات بالقوه، ضروری است که ملاحظات اخلاقی مانند حفظ حریم خصوصی داده ها و جلوگیری از سوگیری رعایت شود. در نتیجه، هوش مصنوعی پتانسیل بسیار بالایی برای متحول کردن آموزش به روشی مؤثرتر و شخصی تر دارد و باید از آن به شکلی مسئولانه و اخلاقی استفاده شود تا به توانمندسازی دانش آموزان و تقویت یادگیری مادام العمر کمک کند.