تکنیک کریتیک

مقدمه: دسترسی مناسب به پارک ها و فضاهای سبز شهری معیار مهمی برای سنجش میزان زیست پذیری در شهرها است. فضاهای سبز شهری و به تبع آن، پارک های شهری سهم زیادی در سلامت و رفاه شهروندان دارد. پارک ها و فضاهای سبز شهری یکی از عناصر مهم زیرساخت های سبز شهری را تشکیل می دهند که به افزایش کیفیت زندگی شهروندان کمک می کنند و محیط شهری را با تصفیه هوا، کنترل آلودگی صوتی، کاهش اثر جزیره گرمایی و حفظ تنوع زیستی بهبود می بخشند. پارک های شهری خدمات اکولوژیکی و فرهنگی مانند گشت و گذار، زیبایی شناختی، تفریح و سرگرمی، آموزش و فرهنگ، ورزش و ارتباطات اجتماعی را برای ساکنان شهری ارائه می دهند و در نتیجه، کیفیت زندگی آن ها را بهبود می بخشند. پارک ها و فضاهای سبز شهری به عنوان مرکزی برای تعاملات اجتماعی در شهرهای امروزی نقش کلیدی در نوسازی شهری و توسعه پایدار شهری و منطقه ای ایفا می کنند. دسترسی مناسب به پارک ها و فضاهای سبز شهری با شادکامی شهروندان رابطه دارد. با توجه به کارکردهای مهم پارک ها و فضاهای سبز شهری و نقش آن ها در نیل به توسعه پایدار شهری و منطقه ای، طراحی و ساماندهی این فضاها در شهرها به ویژه در کلان شهرهای ایران به عنوان راهبردی برای حل معضلات حاد شهری و شهرنشینی شتابان و بی رویه و افزایش سطح زیست پذیری شهری است.  مواد و روش هاپژوهش حاضر با هدف تحلیل آماری توزیع فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری در کلان شهرهای ایران انجام شده است. به همین دلیل، در پژوهش کمی پیش رو با استفاده از تکنیک های کریتیک و کوکوسو به تحلیل توزیع فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری در کلان شهرهای منتخب ایران پرداخته شده است. کلان شهرهای مورد مطالعه در این پژوهش کلان شهرهای رسمی و غیررسمی ایران مانند تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، کرمانشاه، رشت، زاهدان، همدان و کرمان بوده است. داده های مورد نیاز برای انجام پژوهش از آمارنامه کلان شهرهای مورد مطالعه جمع آوری شده است. نماگرهای مورد استفاده مساحت کل فضای سبز شهری به مترمربع، مساحت فضای سبز تحت پوشش شهرداری، تعداد کل پارک ها، مساحت کل پارک ها به مترمربع، تعداد پارک های شهری، مساحت پارک های شهری، تعداد پارک های جنگلی، مساحت پارک های جنگلی و سرانه فضای سبز در کلان شهرهای مورد مطالعه ایران بوده است. وزن این نماگرها با استفاده از تکنیک کریتیک محاسبه شده و در تکنیک کوکوسو استفاده شده اند. در تکنیک کوکوسو استراتژی های سه گانه و مقدار امتیاز نهایی (K) بررسی و تحلیل شده است. یافته هادر استراتژی اول (Ka) تکنیک کوکوسو کلان شهر تهران با کسب امتیاز (114/0) دارای بیشترین امتیاز بوده است. در این استراتژی شهرهای رشت با کسب امتیاز (016/0) و همدان با کسب امتیاز (071/0) کمترین امتیازها را داشته اند. در استراتژی دوم (Kb) تکنیک کوکوسو کلان شهر تهران با کسب امتیاز (23/426) بیشترین امتیاز را از آن خود کرده است. در این استراتژی شهرهای رشت با کسب امتیاز (2) زاهدان با کسب امتیاز (76/49) و همدان با کسب امتیاز (47/61) کمترین امتیازها را به دست آوردند. در استراتژی سوم (Kc) تکنیک کوکوسو کلان شهر تهران با کسب امتیاز (1) بیشترین امتیاز را داشته است. در این استراتژی شهرهای رشت با کسب امتیاز (140/0) همدان با کسب امتیاز (619/0) کمترین امتیازها را داشته اند. میانگین نزدیک ترین همسایگی توزیع فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری در کلان شهر شیراز 721049/0 و میزانZ Score  عدد 713088/4- و میزان PValue مقدار 000002/0 به دست آمده است. براساس میانگین نزدیک ترین همسایگی الگوی توزیع فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری در کلان شهر شیراز به صورت خوشه ای بوده است. تحلیل خوشه ای فضایی چند فاصله ای نشان می دهد الگوی توزیع فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری در کلان شهر شیراز به صورت خوشه بندی است.  نتیجه گیرینتایج پژوهش نشان می دهد کلان شهر تهران بیشترین امتیاز پارک ها و فضاهای سبز شهری را داشته است. با وجود اینکه این متروپل ملی بیشترین امتیاز پارک ها و فضاهای سبز شهری را در بین شهرهای مورد مطالعه به دست آورده است؛ ولی با توجه به میزان جمعیت متمرکزشده در این کلان شهر، این شهر با حالت مطلوب و ایده آل فاصله دارد. بررسی میزان و سطح زیست پذیری شهری فقط با استفاده از نماگرهای مربوط به میزان پارک ها و فضاهای سبز شهری امکان پذیر نیست و عوامل متعدد دیگری میزان زیست پذیری را تحت تأثیر خود قرار می دهند. بعد از کلان شهر تهران کلان شهرهای شیراز و مشهد دارای امتیازهای زیادی در زمینه پارک ها و فضاهای سبز شهری هستند. در میان کلان شهرهای مطالعه شده، شهر رشت ضعیف ترین و کمترین امتیاز را کسب کرده و این شهر در زمینه نماگرهای مورد بررسی نیازمند توجه ویژه است. 

مقدمه و اهداف: عوامل کلیدی موفقیت به فعالیت هایی اشاره دارد که از طریق همگرایی بخش های مختلف یک مجموعه، به بهبود عملکرد رقابتی در سازمان ها منجر می شود. در پیاده سازی مدیریت دانش، این عوامل در صورت اجرای صحیح و دقیق، تأثیر قابل توجهی بر موفقیت سازمان دارند. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه های جامع دولتی ایران است. همچنین به عنوان مطالعه موردی، نتایج این پژوهش در دانشگاه خوارزمی بعنوان یک دانشگاه جامع دولتی مورد بررسی قرار گرفته و وزن دهی و رتبه بندی عوامل کلیدی شناسایی شده نیز به عنوان هدف فرعی پژوهش انجام شده است.   روش ها: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش اجرا توصیفی با رویکرد آمیخته و طرح تحقیقی اکتشافی انجام شده است. در گام اول، با بهره مندی از اسناد و مطالعات کتابخانه ای، تعداد 30 مقاله که حجم مناسبی از موضوع را با توجه به کلیدواژه های پژوهش پوشش داده و در قلمرو زمانی 2024-2010 قرار داشتند، به روش مرور نظام مند شناسایی شد. در ادامه با استفاده از پنل خبرگی در روش دلفی فازی-خاکستری، عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه های جامع دولتی ایران، با توجه به کلید واژه های شناسایی شده از مطالعات کتابخانه ای و پیشنهادهای خبرگان شناسایی شد. در ادامه، برای تحلیل عاملی اکتشافی و تعیین سازه های پنهان پژوهش، پرسش نامه ای تک بعدی طراحی و در اختیار 150 نفر از کارشناسان قرار گرفت. پایایی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ و کفایت جامعه آماری با آزمون های بارتلت و KMO تأیید شد. تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از روایی همگرایی در نرم افزار 8.80 LISREL، تحلیل توصیفی داده ها با نرم افزار SPSS، وزن دهی ابعاد با تکنیک کریتیک (مخاطب محور) و مدل آنتروپی شانون (خبره محور) و همچنین رتبه بندی ابعاد با تکنیک الکتره تعیین شد.   یافته ها : در مرحله مرور نظام مند، تعداد 37 عامل غیرتکراری احصا گردید. در پانل خبرگان با حذف عوامل غیرمرتبط، 30 عامل کلیدی شامل 27 عامل شناسایی شده از مرحله مروری و 3 عامل پیشنهادی توسط خبرگان تعیین شد. تحلیل عاملی اکتشافی 9 بعد کلیدی را شناسایی کرد که به ترتیب اولویت شامل سرمایه اجتماعی دانش آفرین، انگیزه های نقش آفرینی، نیازها و انتظارات حمایت شده، زیرساخت های سازمانی دانش آفرین و دانش گستر، شفافیت و هم سویی در دانش اشتراک گذاری شده، نظام های اطلاعاتی تعهدآور، پایش دانش تولیدشده، سیاست گذاری در دانش های بومی، و فرهنگ کاربری دانش است. این عوامل از طریق اقداماتی مانند ارتقای اعتماد سازمانی، تشکیل تیم های تخصصی و معماری دانش قابل تقویت هستند. از طرفی زیرساخت ها و الزامات سازمانی مناسب، می تواند به سازماندهی گروه های تخصصی دانش و در نتیجه تعریف متقابل وظایف سازمانی اشتراک گذاران و پذیرندگان دانش کمک نماید.   نتیجه گیری: گستردگی این پژوهش، به شناخت ابعاد مختلفی از پیاده سازی موفق مدیریت دانش، کمک کرده است که در پژوهش های گذشته به آن پرداخته نشده است؛ بویژه در این پژوهش عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه های جامع دولتی ایران شناسایی شده است. همچنین، از روش های تصمیم گیری چند معیاره به منظور رتبه بندی عوامل شناسایی شده استفاده شده است. لذا، این پژوهش دید وسیع تری برای ارزیابی و رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت برای پیاده سازی موفق مدیریت دانش در سطح مراکز آموزشی و پژوهشی دانشگاهی، به ویژه در دانشگاه های جامع دولتی کشور ایران فراهم کرده است.