گسترش محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با استفاده از مهارت های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۳۳)
341 - 358
حوزههای تخصصی:
هدف: شناسایی، دسترسی و ارزیابی محتوای درسی، همراه با مهارت استخراج، استدلال و استنتاج، منجربه سازماندهی و نحوه صحیح ارائه مطالب در تدریس می شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، گسترش محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با استفاده از مهارت های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی است.
روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، بنیادی بوده و با روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی، با رویکرد جهت دار انجام شده است. داده های پژوهش طی شش مرحله از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای گردآوری شده است. روایی پژوهش حاضر صوری محتوایی بوده و پایایی بر مبنای قابلیت اعتبار، با استفاده از متون و اسناد کتابخانه ای؛ و قابلیت اعتماد، با شرح مبسوط مراحل و تحلیل اطلاعات؛ و همچنین اصل تاییدپذیری با حفظ مستندات مربوط به مراحل مختلف پژوهش؛ و در نهایت با اصل قابلیت، درصدد انتقال نتایج پژوهش به طور دقیق و جز به جز آمده است.
یافته ها: مهارت تشخیص نیازهای اطلاعاتی و مهارت توانایی تحلیل، فراگیران را در پاسخ به سوال و سوال های غیرمعمول در محتوا، توانمند می سازد. مهارت دستیابی به اطلاعات مورد نیاز و مهارت توانایی استنباط، باعث تشویق فراگیران به مسئله سازی می شود، و با توجه به مفاهیم قبلی، درس را شروع می کنند. مهارت معیارهای نقد و ارزیابی منابع اطلاعاتی، و مهارت استدلال استنتاجی برای ارائه مفهوم جدید، به گونه ای برجسته و مشخص، محتوا را از ساده به پیچیده تبدیل می کند. مهارت استفاده بهینه از منابع اطلاعاتی و مهارت استدلال استقرایی موجب درک مفهوم فراگیران شده و با استفاده از اصل کشف تشابه و تضاد، به حدس زدن عملی تشویق می کند. مهارت رعایت مبانی قانونی و اخلاقی استفاده از اطلاعات، و مهارت ارزشیابی، موجب تهییج آگاهی در فراگیران شده و زمینه را برای فعال بودن، مشارکت و کارِ گروهی، خودراهبری و استقلال فراهم می سازد.
نتیجه گیری: فراگیران در فرآیند یادگیری براساس موارد چهارده گانه تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با مهارت های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی، رابطه بیشتری بین اجزاء اطلاعاتی که در ذهن دارند، برقرار می کنند. این امر موجب درک بیشتر، یادگیری عمیق تر و دستیابی به مطالب و مفاهیم جدید می شود. پیشنهاد می گردد، تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر، با استفاده از مهارت های تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی، بسط و گسترش معنایی پیدا کند.