اژدهای هفت سر

تنّین، موجودی هیبریدی با هفت سر، یکی از افسانه های گمنام در بطن تاریخ و جلوه گر در عجایب نامه هاست. تصویر اژدهای مارگونه و هفت سر دریا با نام های متفاوتی از اسطوره یام و بعل مردم بین النهرین تا جزیره مار و روایت اسکندر در طول تاریخ ارائه شده و بعدها بر قاعده خیال مخاطب نسخ عجایب نامه نقش بسته است. این موجود از یهودیت تا اسلام از یونان تا ایران سفر کرده است. نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، رویکردی کاربردی است که در خوانش متون تصویری مؤثر بوده و روابط درهم تنیده شبکه های متنی و تصویری و دلالت مندی های مرتبط را آشکار می سازد. هدف از جستجوی رد پای نقش اژدهای هفت سر دریا در تاریخ، یافتن حقیقت پنهان در پس آن و مفهوم بخشی به آثار هنری معاصر با درک بهتر و ریشه ای از نقوش کهن است. سؤالات این مطالعه عبارت اند از: 1. به طورکلی نقش تنّین به چه موجودی اطلاق می شود؟ 2. چگونه می توان نظریه ترامتنیت ژنتی را در خوانش نقش تنیّن و ارتباط این نقش با اسطوره های کهن به کار برد؟ این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و جامعه آماری آن شامل کلیه نقوش و روایات اژدهایان هفت سر است که به صورت اثری هنری و یا ادبی مانند داستان یا اسطوره باقی مانده و در دسترس هستند. از این میان، شش نقش و روایت به عنوان نمونه به صورت هدفمند از سوی نویسندگان انتخاب و از جنبه های بصری و روایی تحلیل شده اند. نتایج نشان داد تنّین موجودی با یک سر انسانی و شش سر مارگونه است که به باورمندی شرارتی که فقط به واسطه قدرتی لایزال چون خدا و یا بندگان برحق او از میان می رود، اشاره دارد. همچنین، بر اساس نظریه ترامتنیت که روشی در خوانش متون تصویری است، به واسطه تبیین یک الگوی چهار مرحله ای، ارتباط تصویری و مفهومی بین نمونه های مطالعاتی قابل اثبات است.