مدل شه

این تحقیق با هدف بررسی موانع پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در وزارت امور اقتصادی و دارایی با استفاده از مدل شه صورت گرفته است که به این منظور 288 نفر از مدیران، معاونان و کارشناسان وزارت امور اقتصاد و دارایی به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه محقق ساخته تحقیق پاسخ گفتند. در پایان نتایج به دست آمده از پرسشنامه های تحقیق به کمک آزمون تی تک نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که از بین سه متغیر اصلی، دو متغیر پذیرش و اختیار موانعی برای پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در وزارت امور اقتصاد و دارایی می باشند و از بین متغیرهای فرعی توانایی در ارزیابی عملکرد، اختیار رویه ای، اختیار سازمانی و پذیرش مدیریتی مانع (05/0p<) محسوب می شوند

در این مقاله به بررسی و رتبه بندی مهمترین عوامل مؤثر بر پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در ادارات دولتی پرداخته شده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، از نوع توصیفی- پیماشی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه معاونین ادارات دولتی شهر تهران در منطقه 11 بودند که بسیاری از ادارات دولتی تهران در آنجا قرار دارند. تعداد معاونین 78 نفر بودند که با روش نمونه گیری در دسترس تمامی آنها به عنوان حجم نمونه تحقیق در نظر گرفته شدند. پرسشنامه تحقیق با بهره گیری از ادبیات و پیشینه تحقیق و تمرکز بر مدل شه طراحی شد. جهت سنجش پایایی پرسشنامه تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده برای بُعد توانایی بودجه ریزی عملیاتی 86/0، میزان اختیارات 78/0 و میزان پذیرش بودجه ریزی عملیاتی در ادارات دولتی 81/0 ارزیابی شد. داده های تحقیق با استفاده از آزمون t و آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج حاصل از آزمون t نشان داد، هر سه عامل توانایی، اختیار و پذیرش برای پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در ادارات دولتی معنادار بودند. همچنین بر اساس یافته های آزمون فریدمن، بُعد پذیرش مدیریتی، توانایی نیروی انسانی و توانایی فنی به ترتیب جزو مهمترین اولویت های عوامل پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در این ادارات بوده اند.

بودجه ریزی عملیاتی گامی مؤثر در اثربخشی اعتبارات و افزایش کارایی است و در جهان تمایل دولت ها به بودجه ریزی عملیاتی روز به روز رو به افزایش است. یکی از عناصری که می تواند در استقرار موفق بودجه ریزی عملیاتی در هر سازمانی مورد توجه باشد، آمادگی سازمانی است. به همین دلیل هدف از این پژوهش بررسی آمادگی سازمانی در استقرار بودجه ریزی عملیاتی در بخش عمومی است. به این منظور، آمادگی استقرار بودجه ریزی عملیاتی بر اساس مدل شه در سه بعد توانایی، اختیار و پذیرش ارزیابی شده است. پژوهش حاضر از نظر روش و ماهیت، توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران کل، مدیران مالی و ذی حساب ها، مدیران برنامه و بودجه و اداری، کارشناسان مالی و بودجه در سطح استانی بوده که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 120 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شد. اطلاعات به کمک پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزارهای SPSS25 و Smart-PLS3 در دو بخش توصیفی و استنباطی (آزمون های کلموگروف-اسمیرونوف، همبستگی اسپیرمن، T تک نمونه ای، تکنیک حدأقل مربعات جزئی) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که طبق آزمون T تک نمونه ای در بخش عمومی، توانایی ارزیابی عملکرد، توانایی نیروی انسانی، توانایی فنی، اختیار سازمانی لازم، اختیار قانونی، اختیار رویه ای، پذیرش سیاسی و در نهایت پذیرش مدیریتی لازم برای استقرار بودجه ریزی عملیاتی وجود دارد؛ اما پذیرش انگیزشی لازم برای استقرار بودجه ریزی عملیاتی وجود ندارد. نتایج نشان داد که در بخش عمومی توانایی، اختیار و پذیرش لازم برای استقرار بودجه ریزی عملیاتی وجود دارد؛ ازاین رو می توان نتیجه گرفت که آمادگی و بستر لازم برای استقرار بودجه ریزی عملیاتی وجود دارد.