سیف الله فضل اللهی قمشی

هدف تحقیق حاضر، شناسایی معیارهای دانشگاه اسلامی از دیدگاه استادان دروس معارف اسلامی است. روش تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی است و جامعه آماری، استادان دروس معارف اسلامی دارای مجوز تدریس از معاونت امور اساتید نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم در نیم سال اول سال تحصیلی 90ـ89 بودند که کل آنان (40 نفر) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 18 معیار در مقیاس آرایش رتبه ای و با پایایی 87 درصد است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر روش های آمار توصیفی، از آمار استنباطی در حد آزمون Zبرای مقایسه یک میانگین با یک عدد ثابت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد: 1. تعداد 17 معیار، نمره Zبیشتر از Zبحرانی در سطح اطمینان 99/0 و 01/0 = کسب کرده و مورد تأیید قرار گرفت. 2. میانگین همه معیارها از حد متوسط مورد انتظار بزرگ تر بود. 3. از دیدگاه استادان معارف اسلامی، رعایت حجاب اسلامی در محیط دانشگاه، نهادینه شدن ارزش های اسلامی در بین دانشجویان و استادان، برخورداری از استادان متعهد و متخصص و آشنا به مبانی دینی، داشتن مدیران متعهد و ملتزم به مبانی دینی، متون درسی مبتنی بر معارف اسلامی، وجود قوانین مبتنی بر فرهنگ اسلامی، به ترتیب از مهم ترین و اولویت دارترین معیارهای دانشگاه اسلامی است.

هدف: هدف تحقیق حاضر، شناسایی و طبقه بندی راهکارهای اسلامی شدن دانشگاه ها بر اساس دیدگاه استادان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم بوده است. روش: روش تحقیق علاوه برتحلیل اسنادی منابع، توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری شامل کل استادان شاغل به تدریس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در نیمسال دوم سال تحصیلی 89-88 است که از بین آنان نمونه ای به حجم 80 نفر به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای حاوی تعداد 15 راهکار به همراه یک سوال بازپاسخ بودکه ازآزمودنی ها می خواست پس ازمطالعه هر راهکار، به تناسب اهمیت، از 1 تا 5 نمره گذاری کنند. اعتبار صوری پرسشنامه با نظرات مشورتی متخصصان موضوع انجام شده است. یافته ها: نشان داد از اولویت دارترین راهکارها به ترتیب می توان به : 1. به کارگیری مدیران متعهد، متدین و حساس به مبانی و ارزش های اسلامی برای اداره دانشگاه ها؛ 2. بازسازی نظام فرهنگی دانشگاه ها متناسب با ارزش های اسلامی، به همراه احیای سنت بحث آزاد و ایجاد فضای سالم و امن برای طرح مباحث فرهنگی – اجتماعی و سیاسی؛ 3. توسعه استقلال فکری وخودباوری علمی اندیشمندان و دانشگاهیان؛ 4. تجدید نظر در معیارهای جذب و گزینش دقیق و سازمان یافته استادان و ارتقای بینش سیاسی و اجتماعی اعضای هیئت علمی؛ 5. تبین و ایجاد اجماع بر روی شاخص های دانشگاه اسلامی بین اندیشمندان و بازسازی بنیادین نظام آموزشی و پژوهشی متناسب با ارز ش های مذهبی جامعه اشاره کرد. همچنین بین رتبه بندی استادان دروس معارف اسلامی، استادان سایر دروس دانشگاهی، علوم انسانی و علوم پایه، همبستگی معنی داری در سطح اطمینان 99 درصد (01/0= α) ملاحظه نشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد اجماع کامل بین اندیشمندان حوزه های مختلف علمی، به خصوص استادان دروس حوزوی، استادان علوم انسانی، مدرسان علوم پایه و ... اتفاق نظر در خصوص چگونگی فرایندعملیاتی شدن مسئله وجود ندارد و بسیاری از استادان هنوز به حل مسئله اعتقاد راسخ ندارند. بنابر این، مسئله «اسلامی شدن» باید به یک فرهنگ عمومی و تلقی «اسلامی شدن دانشگاه ها» به عنوان وظیفه انحصاری سازمان یا نهاد خاصی به یک ارزش اجتماعی مبدل شود.

نیازسنجی نه تنها جایگاه ویژه ای در تحقیقات آموزشی دارد، بلکه از مقدماتی ترین فعالیت های برنامه ریزی و طراحی آموزشی در الگوهای کمپ، انستیتو توسعه آموزشی، تهیه نظام های آموزشی و آموزش معیاری محسوب می شود. نیازسنجی زمینه ساز پدیدآیی استراتژی ها، سیاست ها، اهداف و فعالیت های منطقی برای پوشش نیازها است. هدف از این نوشتار، معرفی روش ها و تکنیک های کاربردی نیازسنجی به صورت جامع، برای استفاده برنامه ریزان، دانش پژوهان و دانشجویان است. بنابراین، ماهیت، اهداف و فرایند روش های هدف محور به همراه تکنیک های کلاسیک، استقرایی، قیاسی، پیشنهادی کلاین؛ روش های توافق محور به همراه دلفی، فیش باول، تل استار و روش های مسئله محور به همراه درخت خطا، رویداد مهم، آزمون وظایف کلیدی و تجزیه و تحلیل شغل و روش های ترکیبی در سطح فراسوی کلان، کلان متمرکز، خرد- منطقه ای و خرد- مدرسه ای مورد مطالعه قرار گرفته است.

تحقیق حاضر به بررسی راهکارهای برون رفت از موانع فرهنگی تولید علم در دانشگاه ها و رتبه بندی آن از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم میپردازد. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری دربرگیرنده همه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است که از بین آنها نمونه ای 60 نفری به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته حاوی ده مؤلفه از نوع آرایش رتبه ای و دو سؤال باز استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد موانع فرهنگی از مهم ترین موانع مؤثر در تولید و توسعه علم در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است و برنامه ریزی جامع برای فرهنگ سازی و ایجاد شیوه های مناسب تولید علم (تبدیل علم پژوهی به فرهنگ عمومی) مناسب ترین راهبرد برای تولید علم است. همچنین تشکیل کرسیهای نظریه پردازی و نقد و مناظره علمی و حمایت از اجتهاد علمی، و تغییر رویکردهای مدیریتی در اعمال سیاست مقدم شمردن انسان ها بر راهبردها و حفظ و ارتقای استقلال، آزادگی علمی و ثبات شغلی محققان و دانشگاهیان، تغییر الگوهای اداره دانشگاه ها از دیوان سالاری سیاسی به مشارکتی و تلفیقی، درونیشدن نیاز به علم و تبدیل و تولید نظریه و فکر به یک ارزش عمومی در دانشگاه ها، به ترتیب از اولویت دارترین راهکارهای برون رفت از موانع فرهنگی تولید علم در دانشگاه هاست.

هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار سوء تربیتی بازیهای رایانه ای بر کودکان است. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری شامل کل مربیان مدارس راهنمایی آموزش و پرورش ناحیه دو استان قم بودند که همة آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه محقق ساخته، شامل 17 گویه در سطح پنج درجه ای لیکرت و با پایایی 81% استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی در حد کای اسکور (خی دو) و تحلیل واریانس یک راهه (f) برای آزمون فرضیه ها استفاده گردید. یافته ها نشان میدهد که همه فرضیه های تحقیق در سطح اطمینان 99/0 و 01/0 =a تأیید شدند. استفاده نامناسب از بازیهای رایانه ای تأثیرات سوء تربیتی در جهات اخلاقی، اجتماعی، روانی و جسمانی دارند. همچنین میزان تأثیرات سوء تربیتی در جهات جسمانی، روانی، اخلاقی و اجتماعی متفاوت است.

هدف تحقیق، شناسایی عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش های طلّاب و اولویت بندی راهکارهای برون رفت از آن، بر اساس دیدگاه طلبه های سطح چهار حوزه علمیه قم است. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی، جامعه آماری کل طلبه های سطح چهار، و نمونه آماری تعداد 50 نفر از آنان است که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 35 گویه با پایایی 91% برای شناسایی عوامل بازدارنده و 11 راهکار مطابق مقیاس آرایش رتبه ای با پایایی صوری متخصصان بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون خیدو (کای اسکور)، تحلیل واریانس یکراهه F و Z استفاده شد. یافته ها نشان داد که عوامل فرهنگی، سیاست گذاری نظام تحقیقاتی، عوامل فردی، اداری ـ ساختاری، و نحوه ارائه خدمات پژوهشی و انگیزشی به ترتیب در پژوهش های طلّاب نقش بازدارندگی دارند. دشواری دسترسی به استادان مجرب و متخصص برای راهنمایی و مشاوره طرح ها، وجود اشتغالات فکری مختلف برای امرار معاش، و آشنایی کم طلّاب با روش های تحقیق به ترتیب از مهم ترین بازدارنده های پژوهشی محسوب میشوند.

تحلیل محتوا از کاربردیترین روش های پژوهشی در علوم انسانی، اجتماعی و رفتاری است. این روش برای توصیف عینی، منظم و کمی محتوای ارتباطات، برای تفسیر و پیبردن به نگرش درونی به کار برده میشود و در صدد است با شناخت چرایی، اهداف و سبکهای ارائه پیام، نظر یا عقیده ای خاص را، که محور اصلی هر نوشته یا اثری است، با استفاده از مدل های عملکردی ـ ارتباطی، توصیف، و تبیین کند. که در این راستا، خوانایی متن بیش از هر چیزی مد نظرش است. تأکید بر خوانا بودن به معنی روش تخمین احتمال موفقیت خواننده در خواندن و درک یک متن یا نوشته است که در تحلیل محتوا به ویژه در بررسی منابع مکتوب ارتباطی اعم از کتاب ها، نشریات، سخنرانیها، اخبار و اسناد و مدارک کاربرد بیشتری دارد. این مقاله، ضمن بررسی روش تحلیل محتوا، مهم ترین روش های سنجش خوانایی از جمله فرمول فلش، گانینگ، کلوز، فلش ـ کین کید، پاور؛ سامنر؛ وکرل و روش تعیین میزان دعوت به پژوهش یا ضریب درگیری ویلیام رومی را تفصیل مورد بررسی قرار داده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان شادی دانشجویان پردیس قم دانشگاه تهران و شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر برآن است. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل 1464 نفر دانشجویی که درنیمسال اول سال تحصیلی90ـ89، در دانشکده های مختلف مشغول تحصیل بودند. نمونه آماری 218 نفر میباشد که بر اساس روش تصادفی طبقه ای و ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه 29 سؤالی سنجش شادی آکسفورد با پایایی 89/0بر مبنای آلفای کرانباخ استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر روش های توصیفی، از آمار استنباطی درحد آزمون تحلیل واریانس فریدمن وآزمونT برای مقایسه میانگین ها در قالب نرم افزار SPSS استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات نشان میدهد، که میزان شادی دانشجویان پردیس قم دانشگاه تهران درسطح مطلوب میباشد. بین میزان شادی دانشجویان دانشکده های مدیریت، حقوق وفقه و فلسفه تفاوت معنی داری وجود دارد. اما بین میزان شادی دانشجویان دختر و پسر و مقاطع مختلف کارشناسی وکارشناسی ارشد تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین شش عامل به عنوان عوامل مؤثر بر شادی دانشجویان شناسایی شد که به ترتیب زیر اولویت بندی شدند:1. تعامل بین دانشجو و استاد؛ 2. امکانات رفاهی دانشگاه؛ 3. جوّ سازمانی حاکم بر دانشگاه؛ 4. مشارکت دانشجو در فعالیت های کلاسی؛ 5. شیوه های تدریس و ارزشیابی استادان؛ 6. عضویت در گروه های خاص(ورزشی، فرهنگی، مذهبی و...).

هدف تحقیق حاضر، شناسایی و طبقه بندی راهکارهای اسلامیشدن دانشگاه ها بر اساس دیدگاه استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است. روش تحقیق علاوه بر مطالعه اسنادی، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه 40 نفر استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در نیم سال اول تحصیلی 89ـ88 میباشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای حاوی تعداد 15 راهکار (مؤلفه)، در طیف پنج درجه ای لیکرت بود، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده گردید. یافته ها نشان داد از عملیترین راهکارها برای اسلامیشدن دانشگاه ها، به ترتیب اهمیت و اولویت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: 1. به کارگیری مدیران متعهد، متدین و حساس به مبانی و ارزش های اسلامی در کوتاه مدت و بلندمدت؛ 2. تجدیدنظر بنیادین در ساختار نظام آموزشی و پژوهشی؛ 3. ترسیم شاخص های شفاف یک دانشگاه اسلامی؛ 4. بازسازی نظام فرهنگی حاکم بر دانشگاه ها با رویکرد ارزشی؛ 5. تقویت و تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه؛ 6. ارتقای سطح استقلال فکری و خودباوری علمی اندیشمندان و متخصصان؛ 7. گزینش دقیق و سازمان دهی شده اعضای هیأت علمی و استادان دانشگاه ها؛ 8. برنامه ریزی برای بومیسازی علوم انسانی.

هدف:در تحقیق حاضر میزان توانایی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، نسبت به استفاده از کتابخانه بررسی میشود. شناخت نارسائیها و بررسی دیدگاه های دانشجویان درباره آموزش استفاده از کتابخانه نیز، از دیگر هدف های این پژوهش است. روش:در این پژوهش از روش پیماشی استفاده شده است. این تحقیق با انتخاب یک نمونه آماری 351 نفری (5 درصد) از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم از تمامی سطوح اعم از کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده انتخاب شده بودند صورت گرفت. یافته ها :تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دانشجویان، راه های جستجوی اطلاعات را به خوبی نمیدانند. و تنها 32 درصد آن ها منابع مورد نظرشان را خود جستجو میکنند بقیه افراد برای این منظور از شخص ثالثی کمک میگیرند. به کارگیری کتابدار متخصص در بخش های مختلف کتابخانه برای ارائه آموزش های موردی همراه تهیه بروشور یا جزوه چاپی، تشکیل کارگاه یا سمینار آموزشی، ارائه یک درس 2 واحدی و تهیه نوار ویدیویی در رتبه های بعدی قرار گرفتند. همچنین، بین میزان آشنایی و تسلط دانشجویان آموزش دیده و آموزش ندیده در استفاده از کتابخانه، تفاوت معنیداری وجود دارد.