زهرا حیدرنیا

با توجه به اهمیت و ضرورت مدیریت کیفیت جامع در فرایند رشد و توسعه سازمان ها و رقم زدن مولفه های مختلف بالندگی سازمانی و روان شناختی آن، از جمله مبحث اساسی رضایت مشتریان و توجه ویژه برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه کمی و کیفی به این مقوله مهم، ضرورت تام دارد تا نسبت به بهبود وضعیت سازمان ها، بالاخص سازمان های خدماتی، اقداماتی اساسی صورت گیرد. این مقاله که برگرفته از پژوهشی سازمانی است، تلاش دارد تا ضمن مروری بر ادبیات تحقیق و با توجه به فرضیات پژوهشی، یافته های پژوهشی را که از واحدهای مورد مطالعه گرد آوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نتایج و پیشنهادهای حاصل از این پژوهش میدانی نیز ارائه گردید.

هدف: ترسیم و تحلیل نقشه علم نگاشتی برون دادهای حوزه جامعه اطلاعاتی از طریق هم رخدادی واژگان در پایگاه استنادی وب آو ساینس 2001 تا 2018 و آی اس سی 1370 تا 1396است. روش: روش این پژوهش تحلیل همایندی واژگان بوده که از فنون علم سنجی است. یافته ها: حوزه های موضوعی جامعه اطلاعاتی، اینترنت و شکاف دیجیتالی در پایگاه وب آو ساینس و جامعه اطلاعاتی، اشتغال و اجلاس جهانی سران در پایگاه آی اس سی بیشترین سهم تولید را داشتند. نرخ رشد حوزه جامعه اطلاعاتی در پایگاه وب آو ساینس 4 درصد و در آی اس سی در سال های 1370 تا 1384 نرخ رشد 67 درصدی و از سال 1384 تا 1396 نرخ رشد منفی 23 درصد بوده است. خوشه های جامعه اطلاعاتی اعتماد، شکاف دیجیتالی، جهانی سازی، سیاست اطلاعاتی، جامعه اطلاعاتی، فن آوری، سیاست، آموزش و پرورش، کپی رایت و مالکیت معنوی است. واژگان جامعه اطلاعاتی، اینترنت و فن آوری در سه سنجه مرکزیت دارای بالاترین پیوند است و در سنجه های نزدیکی و بینابینی در پایگاه وب آو ساینس بالاترین میزان را به خود اختصاص داده اند. شبکه حوزه جامعه اطلاعاتی از ساختار پیوست ه ای برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به سیاست گذاری علمی حوزه جامعه اطلاعاتی کمک کرد. با مشخص شدن خلاءهای پژوهشی حوزه جامعه اطلاعاتی در داخل کشور در مقایسه با  موضوعات مرتبط این حوزه در خارج از کشور، متخصصان علم اطلاعات می توانند برای برطرف کردن این خلاء ها تلاش کنند.  

هدف: برای اینکه بتوان فعالیت ها و خدمات را در سازمان های مختلف توسعه داد باید از ابزارهای مختلف جهت ارزیابی خدمات استفاده کرد. برای ارزیابی خدمات در کتابخانه ها از مدل هایی که برای این کار بوجود آمده اند استفاده می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی هشت مدلی است که برای ارزیابی کتابخانه ها بویژه در زمینه خدمات کتابخانه ای در پژوهش های مختلف استفاده شده اند. روش/رویکرد پژوهش: در تدوین این مقاله از منابع موجود در این زمینه بهره گرفته شده است و با استفاده از روش کتابخانه ای اطلاعات مربوط گردآوری شد. برای گردآوری اطلاعات با استفاده از کلیدواژه های مرتبط اقدام به جستجو در پایگاه های اطلاعاتی مختلف شد. در نهایت پس از شناسایی و دستیابی به منابع ارزشمند و مرتبط از آنها برای تدوین نهایی مقاله استفاده به عمل آمد. نتیجه گیری: بررسی پیشینه های مربوط به مدل های ارزیابی مورد مطالعه نشان داد که هر کدام از این مدل ها با توجه به نیاز خاصی به وجود آمده اند و به منظور تحقق به اهداف خاصی طراحی شده اند. همچنین با توجه به کاربرد آنها، مولفه های خاصی برای آنها در نظر گرفته شده است. ضمن اینکه بیشتر مدل های مورد بحث خارج از حوزه علم اطلاعات وارد این عرصه شده اند.