زهرا رجبی فرد

زبان، که آن را مهم ترین و کامل ترین وسیله ارتباطی انسانی می توان نامید، نقش غیرقابل انکاری در فضای رسانه ای دارد. این پژوهش به بازنمایی مصداق های کلام در تبلیغات بازرگانی بر اساس چارچوب ساخت اطلاع لمبرکت پرداخته است به این منظور 288 آگهی از حوزه های مختلف انتخاب شده است تا اگهی ها از نظر مصداق های کلام (فعال، غیر فعال و نیمه فعال ) مورد بررسی قرار بگیرد . شیوه گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی است و پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی تلویزیونی و اینترنتی به حالت نیمه فعال، تشخیص پذیر و از نوع موقعیتی است مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی رادیویی به حالت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع دسترس پذیر متنی است. مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی از نوع پوستر و بیلبوردها در اکثر مواقع به صورت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع موقعیتی و در برخی از مواقع به صورت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع دسترس پذیر متنی مشاهده می شود. مصداق های کلام به صورت غیر فعال نیز در اگهی های رادیویی و در بیلبورد تبلیغاتی دیده می شود. گروه اسمی معرفه نیز در مصداق های کلام در قلمرو کانون و مبتدا بسامد بیشتری دارد.

پژوهش حاضر در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت به مطالعه موردی مبتدا در تبلیغات بازرگانی پرداخته است. به این منظور، 282 تبلیغ بازرگانی از تلویزیون، اینترنت، رادیو، بیلبورد و پوسترهای تجاری انتخاب شده اند. پرسش پژوهش حاضر این بود که بر اساس چارچوب ساخت اطلاع لمبرکت، مبتدا در تبلیغات بازرگانی به چه صورت بازنمایی می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. برای پاسخ گویی به این پرسش، ابتدا آگهی ها از منظر نوع و محتوا مشخص شده و سپس، مبتدا بر اساس چارچوب ساخت اطلاع تحلیل شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از 282 آگهی تبلیغاتی، مبتدا در 155 نمونه به صورت اسم یا ضمیر، در 86  نمونه به صورت صفر و در 41 نمونه به صورت ضدمبتدا ظاهر شد. نتایج نشان داد که از لحاظ نوع کار و محتوا و همچنین، از نظر آماری بین آگهی های تلویزیونی و اینترنتی شباهت زیادی وجود دارد. همچنین، بررسی های آماری تأییدکردند که در آگهی به صورت پوستر تبلیغاتی و بیلبوردهای شهری مشابهت در نوع و محتوا وجود دارد، چون نه گفتار و نه شنیدار در این نوع آگهی نقشی در اقناع شنونده  ندارند و این تنها تصویر است که نظر مصرف کننده را جلب می کند.