۱.
کلیدواژه‌ها:
حاملهای انرژی رسانه فرهنگ یارانه اصلاح قیمت
یکی از عمده ترین مشکلات اقتصاد ایران یارانه های حاملهای انرژی است که سالانه هزینه بسیار زیادی بر اقتصاد کشور تحمیل می کند و متاسفانه هنوز این ابرچالشِ حکمرانی نه تنها حل و فصل نشده است بلکه شیوه تعامل با آن در نظام تصمیم گیری کشور خود با چالشهای متعددی روبرو است. یکی از مهمترین چالشها آن است که به رغم ضرورت این اقدام ولی از بابت تبعات اقتصادی و اجتماعی آن دائماً این ضرورت به آینده حواله می شود. در این راستا، این مقاله پرسش اصلی خود را درباره کارکرد رسانه در استراتژی اصلاح قیمت حاملهای انرژی طرح کرده است. فرضیه مقاله بر آن بوده که رسانه به دلیل آن که با نظامِ آگاهیِ جمعیِ بدنه اجتماعی سروکار دارد می تواند کارکرد موثری در این اقدام سیاستگاران داشته باشد. نتایج تحقیق نشان داده است که هر نوع سیاستگذاری، از جمله اصلاح قیمتها، باید دارای پیوستِ رسانه ای باشد تا بتواند همراهی و همکاری بدنه اجتماعی را کسب کند. در غیر این صورت با ایجاد شکاف بین شهروندانی که در برابر اجرای سیاستگذاری مقاومت می کنند و ابزارهایِ حکمرانی که می خواهند سیاستگذاری را اِعمال کنند، ضمن شکست اهداف، اتلاف منابع مضاعفی نیز رخ خواهد داد. رویکرد تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها کتابخانه ای بوده است.
۲.
کلیدواژه‌ها:
رسانه اجتماعی اینستاگرام زندگی نمایشی حجاب استایل فانتزی شدن
رسانه های اجتماعی نوپدیدی همچون اینستاگرام که برپایه ارتباطات تصویری و روایت زندگی روزمره قرار دارند، ارتباط زیادی با حوزه سبک زندگی کاربران پیدا کرده اند. مولفه محوری اینستاگرام تمرکز بر نمایش است که می تواند سبک زندگی نمایشی را گسترده کند. مسئله اصلی این مقاله، بازنمایی تعارض ها و چالش های بوجود آمده درسبک زندگی زنان محجبه چهره شده در اینستاگرام با عنوان حجاب استایل است. برای این کار با روش نشانه شناسی به تحلیل پیام آشکار و نهان پست های چهره های محجبه پرداخته و در نهایت با تحلیل مضمون به محورهای بازنمایی سبک زندگی ایشان دست یافتیم. با روش نمونه گیری هدفمند و نظری، 15 مورد انتخاب شد. یافته ها نشان می دهد، زنان محجبه فعال در اینستاگرام، با طی کردن سیر تحولی معنادار در حال تجربه تغییر سبک زندگی خود با عنوان فانتزی شدن، هستند که ذیل ده مولفه کلان قابل ردیابی است: حجاب و پوشش، عفاف در رفتار، حریم خصوصی، سیطره تفکرات فمینیستی، شهرت گرایی و سلبریتی شدن، رفاه و اشرافی گری، برجسته سازی سبک زندگی غربی، رقص و موسیقی، روزمره شدن و سرگرمی، دینداری فانتزی و ریاکارانه.
۳.
کلیدواژه‌ها:
رسانه های خبری مخاطب مصاحبه کیفی مصرف عادتی مصرف آیینی رویکرد مجموعه ای
جریان اخبار از طریق رسانه های جمعی و اجتماعی، بخش مهمی از زندگی روزمره انسان ایرانی را به تصرف خود درآورده اند. مطالعه حاضر قصد دارد برای شناخت جایگاه خبر و رسانه های خبری، نوع مواجهه مخاطبان و جزئیات این مواجهه با منابع متعدد و متکثر خبر مورد واکاوی قرار دهد. بدین منظور با بهره گیری از روش تحقیق کیفی، با ۳۲ نفر از مخاطبان بالای ۱۸ سال تهرانی مصاحبه های نیمه ساختاریافته فردی و گروهی انجام داده است. این مطالعه نشان داد، مخاطبانی که ارتباط پیوسته و قوی با خبر دارند، به دلیل کثرت رسانه ها، به ناگزیر مجموعه ای از رسانه ها را با معیارهای ذهنی خود انتخاب می کنند که از نظر آنها برای دریافت تصویر کامل رویدادها کفایت می کنند و برای کسب خبر در دایره بسته این رسانه ها حرکت می کنند. این نوع از مصرف آیینی در ادبیات ارتباطات در سال های اخیر با مفهوم «فهرست رسانه ای» شناخته می شود. براساس یافته های این پژوهش، در مورد مخاطبان کم مصرف، تعریف سنتی مصرف آیینی خبر همچنان مصداق دارد و مواجهه آنها با خبر حاشیه ای و با صرف حداقل انرژی است. مفهوم «فهرست رسانه ای» می تواند به عنوان نقطه عطفی در تغییر نگاه پژوهشگران به مصرف آیینی خبر و تاثیر آن بر مخاطبان تلقی شود.
۴.
کلیدواژه‌ها:
هنجار فرهنگ هنجار فرهنگی دریافت کودک شبکه پویا
هدف از نگارش این مقاله بررسی دریافت هنجارهای فرهنگی توسط کودکان از برنامه های شبکه پویا از دیدگاه مادران تهرانی است. روش پژوهش به صورت کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق با 18 مادر تهرانی دارای فرزند 2 تا 7 ساله می باشد که به صورت نمونه هدفمند انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این هنجارها شامل پنج مضمون فراگیر رفتاری، اعتقادی، هویتی، ارتباطی و روانی می باشد. بهداشت عمومی زدن ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی برای برخورد با بیماری کرونا ، صرفه جویی، قانون مداری، آشنایی با قرآن و نماز و خواندن آن، آشنایی با اماکن مذهبی و مناسبت های مذهبی، شناخت و پیامبر و اهل بیت و شهدا، حجاب و آشنایی با مفاهیم دینی مواردی بود که در رفتار کودکان کاملا مشهود بود. بر اساس نظریه دریافت هم باید اشاره نمود که مادران اذعان کردند صرفا همه پیام های ارائه شده توسط برنامه های شبکه پویا را کودکان به همان گونه که مدنظر تولیدکنندگان برنامه های شبکه بوده (موضع هژمونیک یا مسلط) رمزگشایی نکرده اند و گاها به صورت توافقی بدین گونه که ویژگی های شخصیتی و فرهنگی را در دریافت و رمزگشایی دخیل نموده اند
۵.
کلیدواژه‌ها:
صنعت مهاجرت اینستاگرام تحلیل گفتمان سودای مهاجرت سوژه آرزومند مهاجرت
این پژوهش بر مبنای مسئله افزایش میل به مهاجرت در ایران حول مفهوم «رسانه ای شدن مهاجرت» به مطالعه مهاجرت در فضای مجازی پرداخته و سوال اصلی مبتنی بر این پرسش بوده که گفتمان صنعت مهاجرت چگونه در اینستاگرام مفهوم سازی، معناپردازی و برساخت می شود؟ روش تحقیق، کیفی اینترنتی و تکنیک مورد استفاده، تحلیل گفتمان بوده است. چهارچوب مفهومی شامل نظریه صنعت مهاجرت هانسن- سورنسن و نظریه انتقادی بوده و یافته ها نشان می دهد عاملان گفتمان صنعت مهاجرت در فضای مجازی -که شامل بلاگرها و موسسات مهاجرتی هستند-، با استفاده از مکانیزم هایی مانند «بازنمایی مهاجرت به مثابه موفقیت»، «برساخت دوگانه خارج و وطن» و در نهایت «تأکید بر راهکارهای ادغام در فرهنگ مقاصد مهاجرتی»، موجبات مهاجرت ذهنیِ بازماندگان از مهاجرت فیزیکی در یک سپهر خیالی را فراهم نموده، گفتمان صنعت مهاجرت را مفصل بندی کرده و به تولید سوژه آرزومند مهاجرت می پردازند. هژمونیک شدن گفتمان صنعت مهاجرت و تشدید سودای مهاجرت در بلندمدت، هر گونه امید و تلاش برای توسعه را در جامعه، ممتنع کرده و موجی از احساس انسداد و ناکامی فردی و جمعی رقم خواهد زد.
۶.
کلیدواژه‌ها:
ناآرامی اجتماعی شورش شبکه اجتماعی تحولات 1398
شبکه های مجازی مصدر تعارضات یالقوه و بالفعل ، شورش ها و ناآرامی های اجتماعی است که ژانوس گونه عمل و می تواند همزمان باعث خیزش، توسعه و آرامش باشد . همانطور که عنوان شد ، فضای اجتماعی در بردارنده تکثر همزمانی از فضاها است که یکدیگر را قطع می کنند ، رابطه درونی با هم دارند ، هم راستا می شوند یا در رابطه های تناقض و ضدیت قرار می گیرند بنابراین فضای مجازی ، باعث خیزش سوژه ها شده و ساختارها را با چالش مواجه نموده است. براین اساس پژوهش حاضر در راستا پاسخ به این سوال اساسی است که آیا فضای مجازی و ابزارهای آن در شکل گیری و گسترش ناآرامی های اجتماعی آبان ماه 98 تاثیر گذار بودند؟ فرضیه پژوهش بیان می کند فضای مجازی بر شکل گیری و گسترش ناآرامی های اجتماعی تاثیر گذار است که این تاثیرگذاری یا استعانت بر نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گار مورد واکاوی قرار گرفته شده است همچنین پزوهش حاضر با هدف، کاربردی و با استفاده از روش کیفی و با کمک گرفتن از ابزار کتابخانه ای و میدانی (ویژه مصاحبه با تعدادی از نخبگان) به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته است
۷.
کلیدواژه‌ها:
گویندگی اقناع رسانه ملی مخاطب خلاقیت
گویندگان خبر به عنوان یکی از عناصر مهم رسانه ای، می توانند بسترهای جذب، اعتماد، اعتبار و اقناع مخاطب را فراهم آورند و این مهم تاثیر بسزایی در جلوگیری از خطرات احتمالی رسانه های معاند خواهد داشت. پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی تاثیر ویژگی های فردی گویندگان خبر بر جلب اعتماد و اقناع مخاطب، مدلی برای انتخاب گویندگان شبکه های خبری ارائه نماید. روش پژوهش از نوع ترکیبی کمی و کیفی می باشد. جامعه مورد مطالعه مرحله اول پژوهش شامل 30 نفر از خبرگان حوزه اقناع و خبر برای شناسایی عوامل موثر بر اقناع کنندگی است و جامعه مرحله دوم نیز 384 نفر از مخاطبان برای سنجش و مقایسه میزان اقناع کنندگی گویندگان متفاوت هستند. از نظر پاسخ دهندگان در خصوص وضعیت موجود گویندگی، می توان به کاستی هایی همچون عدم یا کمبود جذابیت، تخصص، مهارت، علاقه به گویندگی، اهمیت دادن به ظاهر، آزادی عمل گوینده، ترس از انتقاد و شکست، همکاری و تعامل گروهی، اهمیت دادن به نظر و پیشنهاد دیگران، قبول انتقاد و پیشنهاد دیگران اشاره کرد. بر اساس آنچه از نظر پاسخ دهندگان و صاحبنظران اخذ شد گویندگی خلاق بهترین الگو برای فعالیت گویندگان در رسانه ملی است. دو محور اصلی فرایند گویندگی خلاق در رسانه ملی، خلاقیت گویندگان و اقناع مخاطبان هستند.
۸.
کلیدواژه‌ها:
فرا تحلیل دینداری فضای مجازی اندازه اثر ایران
باتوجه به رشد تحقیقات در حوزه علوم انسانی و اجتماعی تسلط بر تمام ابعاد یک مسئله تاحدزیادی امکان پذیر نیست؛ بنابراین، محققان به انجام تحقیقات ترکیبی روی آورده اند که عصاره تحقیقات موجود در یک موضوع خاص را به روشی منظم برای آنها فراهم می کند؛ از این رو، هدف از پژوهش حاضر، به کارگیری روش فراتحلیل برای تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات انجام شده درباره ارتباط فضای مجازی و دینداری است. برای انجام فراتحلیل حاضر 18 پژوهش مرتبط در سال های 1400-1390 انتخاب شده اند که هدف آنها ارزیابی ارتباط میان میزان استفاده از فضای مجازی و دینداری بوده است . همچنین، این پژوهش ها به روش پیمایشی و با به کارگیری ابزار پرسش نامه در جوامع آماری متفاوت و برحسب سنجه های پایا انجام شده اند. در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، فرضیات همگنی و سوگیری نکردن انتشار بررسی شده است که یافته ها ناهمگنی اندازه اثر و سو گیری نکردن انتشار مطالعات مدنظر را نشان می دهد. در مرحله دوم نیز ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیر سال پژوهش و قومیت با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد اندازه اثر فضای مجازی و دینداری معادل 25/0- است که برحسب نظام تفسیری کوهن، این میزان تأثیر در حد متوسط ارزیابی می شود.
۹.
کلیدواژه‌ها:
شبکه های اجتماعی اینترنت هویت امنیت ملی جهانی شدن فضای مجازی
پیشرفتهای فناورانه در چند دهه گذشته جهان را چنان متحول کرده که گویی در دنیایی کاملاً متفاوت زندگی می کنیم. این دگرگونی که از آن به تعابیر مختلفی همچون جهانی شدن؛ جامعه شبکه ای؛ و مانند اینها یاد می شود، تاثیرات فاحش و غیرقابل انکاری بر جوامع بشری داشته است. یکی از محصول فرعی این تحولات تکنولوژیک، انقلابِ گوشی همراه و ظهور فضای مجازی است که روابط انسانها را تشدید و دَرهَم تنیده کرده است. در همین راستا، پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا فضای ملی برای الگوهای هویتی و متعاقباً برای امنیت ملی خطرآفرین هست یا نه. فرضیه تحقیق آن بوده که یکی از نتایج فرایند جهانی شدن، دیجیتالی شدنِ سبکهای زندگی است که از طریق شبکه های ارتباط جمعی نا/خودآگاه فراگیر می شود و بر هویتهای ملی تاثیر دارد؛ تاثیری که می تواند امنیت ملی را به مخاطره افکند. یافته های تحقیق نشان داده که فضای مجازی بر مبنای وضعیتِ هستی شناسی سیالِ دنیایِ جدیدِ جهانی شده که نوعی سبک زندگی دیجیتالی را ترویج می کند، هویتی برساخته ایجاد می کند که چندپاره است و به دلیل همین چندپارگی با هویت منسجم ملی در گفتمان رسمی در تعارض می افتد که امنیت ملی را از بعد جامعوی به چالش می کشد. رویکرد تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای بوده است.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
سینما تحولات فرهنگی سیاسی نظریه بازتاب و تحلیل سیستم موج نو
در دهه 40 و 50، نسل جدیدی از فیلم سازان ایرانی جریانی را متاثر از مکتب نئورئالیسم ایتالیا و سینما موج نو فرانسه به راه انداختند که به موج نو سینمای ایران معروف شد. هدف این مقاله علاوه بر پرداختن به زمینه های ظهور موج نو، پاسخ به این سوال است که جریان مذکور چه اثری بر تحولات فرهنگ سیاسی ایران به خصوص در دوران مربوطه داشته است؟ سینما در اینجا یک میانجیگر فرهنگی در نظر گرفته شده است که به خصوص از طریق نمادسازی از واقعیت های اجتماعی و سیاسی، آنها را بازتاب داده و بر آگاهی جامعه به وضعیت خود می افزاید. یافته های تحقیق نشان می دهد که موج نو سینمای ایران در رساندن مخاطب عام به چنین شناختی از خود نقش بسزایی داشته است و در نتیجه، فرهنگ سیاسی جامعه را در آن سال های ملتهب تا حدودی با پیام های انتقالی خود متاثر ساخته است. ادامه این جریان موج نو در نسل های بعد به خصوص بعد از انقلاب اسلامی گواهی بر تحول مذکور است. این مقاله با جمع آوری منابع کتابخانه ای و نیز نقد فیلم ها مطرح موج نو سینمای ایران با روش نشانه شناسی در قالب توصیفی-تحلیلی ارائه شده است.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
لمبرکت ساخت اطلاع مصداق های کلام تبلیغات بازرگانی
زبان، که آن را مهم ترین و کامل ترین وسیله ارتباطی انسانی می توان نامید، نقش غیرقابل انکاری در فضای رسانه ای دارد. این پژوهش به بازنمایی مصداق های کلام در تبلیغات بازرگانی بر اساس چارچوب ساخت اطلاع لمبرکت پرداخته است به این منظور 288 آگهی از حوزه های مختلف انتخاب شده است تا اگهی ها از نظر مصداق های کلام (فعال، غیر فعال و نیمه فعال ) مورد بررسی قرار بگیرد . شیوه گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی است و پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی تلویزیونی و اینترنتی به حالت نیمه فعال، تشخیص پذیر و از نوع موقعیتی است مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی رادیویی به حالت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع دسترس پذیر متنی است. مصداق های کلام در آگهی های تبلیغاتی از نوع پوستر و بیلبوردها در اکثر مواقع به صورت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع موقعیتی و در برخی از مواقع به صورت نیمه فعال تشخیص پذیر و از نوع دسترس پذیر متنی مشاهده می شود. مصداق های کلام به صورت غیر فعال نیز در اگهی های رادیویی و در بیلبورد تبلیغاتی دیده می شود. گروه اسمی معرفه نیز در مصداق های کلام در قلمرو کانون و مبتدا بسامد بیشتری دارد.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
مدیریت خبر جمع سپاری سواد رسانه ای روایت گری دروازبانی خبر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های مدیریت خبر در رسانه ملی در مواجهه با رسانه های فارسی زبان خارجی انجام شده است؛ به این معنا که چگونه می توان در مواجهه با رسانه های فارسی زبان خارجی به مدیریت مطلوب اخبار پرداخت. روش تحقیق به صورت کیفی و جامعه مورد مطالعه کلیه متخصصان و صاحبنظران حوزه رسانه و خبر بوده اند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود. برای گردآوری داده ها از «مصاحبه نیمه-ساختاریافته» استفاده شده است. بعد از مصاحبه با 18 نفر اشباع و در نهایت سازمان دهی بین کدها، 221 کد باز و اولیه، 41 مضمون فرعی استخراج و مقوله همپوشان و فراگیر حاصل شد. یافته ها نشان می دهد که مدیریت اخبار در رسانه ملی بر اساس مولفه های «داشتن سواد رسانه ای، روایت گری دست اول وقایع، عمق بخشی به خبرنگاری تحقیقی، شناخت زیست رسانه ای بومی، شناسایی شکاف های اطلاعاتی مخاطبان، خبرسازی و خبررسانی به موقع، جمع سپاری و تعاملی سازی دروازبانی اخبار و ارزیابی عملکرد سازمانی» ممکن است. نتایج نشان می دهد که رسانه ملی در ارائه روایت دست اول از وقایع کند عمل می کند در این وضعیت رسانه های فارسی زبان خارجی با ایجاد شکاف بین واقعیت ها و نیازهای اطلاعاتی مخاطبان فضا را برای مانور گفتمانی خود باز می کنند. بنابراین، باید با شناخت زیست رسانه ای بومی، خبرسازی و خبررسانی را تقویت کرد.
