امیرعباس سازش

هدف: مطالعه حاضر قصد دارد بر اساس نتیجه های حاصل از ارزیابی ده سازمان ایرانی که با «مدل ایرانی سنجش بلوغ نظام مدیریت بهره وری (مدل آی مپس)» موردبررسی قرار گرفته اند، وضعیت بلوغ آن ها در استقرار نظام نوآوری بهره ورانه را تحلیل کند. روش شناسی پژوهش: در این مطالعه، ضمن پیروی از روش شناسی تحقیقات کاربردی و توصیفی _تحلیلی، داده های حاصل از ارزیابی ده بنگاه ایرانی در عنصر «نوآوری» از مدل آی مپس تحلیل شده اند. مدل یادشده، جریان نوآوری بهره ورانه را از چهار جنبه (شامل فراگیری، رسمیت، برخورداری و باز بودن) مورد ارزیابی تخصصی قرار می دهد تا سطح بلوغ سازمان ها در این باره را تعیین نماید. یافته ها : این مطالعه نشان داد که سطح بلوغ نوآوری بهره ورانه در سازمان های ایرانی موردبررسی، پایین است (سطح دوم از سطوح هفتگانه بلوغ)، ضمن آن که از میان وجوه چهارگانه عنصر «نوآوری»، نقاط قوت و ضعف سازمان های ایرانی به ترتیب در مولفه های «فراگیری» و «باز بودن» است. دیگر نتیجه پژوهش حاکی از آن است که بنگاه های «خصوصی-تولیدی» کشورمان از نظر نوآوری بهره ورانه بالغ تر از سازمان های «دولتی-خدماتی» هستند. اولویت بندی وجوه چهارگانه این عنصر نیز نشان داد که «رسمیت» و «فراگیری» به ترتیب، اثرگذارترین و اثرپذیرترین وجه نوآوری بهره ورانه هستند. اصالت/ارزش افزوده علمی: این مطالعه را باید نخستین گزارش علمی به شمار آورد که درباره سطح بلوغ نظام نوآوری بهره ورانه در سازمان های ایرانی بر اساس مدل آی مپس تدوین شده و توانسته است تصویری شفاف از سطح توسعه یافتگی این بنگاه ها در عرصه نوآوری بهره ورانه ارایه دهد.

با وجود اثبات تأثیر مثبت فرهنگ سازمانی بر بهره وری، اندازه گیری بلوغ فرهنگ بهره وری نیازمند ابزاری دقیق است. «مدل ایرانی سنجش بلوغ نظام مدیریت بهره وری (مدل آی مپس)» یکی از این ابزارهای بومی است که فرهنگ بهره وری را از چهار جنبه نشانه ها، الگوها، آیین ها و ارزش ها تحلیل می کند. مدل یادشده در مرحله اجرای آزمایشی خود در ده سازمان مستقر در سطح استان یزد استفاده شده است و مطالعه حاضر این اطلاعات را مورد تحلیل قرار می دهد؛ بنابراین ضمن پیروی از روش شناسی پژوهش های کاربردی و توصیفی تحلیلی، داده های حاصل از ارزیابی این بنگاه ها تحلیل شده اند. یافته ها نشان داد که سطح بلوغ فرهنگ بهره وری در سازمان های یزدی مورد بررسی، بسیار پایین است؛ ضمن آنکه از میان وجوه چهارگانه عنصر «فرهنگ»، نقاط قوت و ضعف سازمان های یزدی، به ترتیب، در مؤلفه های «نشانه ها» و «آیین ها» مشهود است. دیگر نتیجه پژوهش حاکی از آن است که سازمان های «دولتی خدماتی» استان یزد از نظر فرهنگ بهره وری بالغ تر از بنگاه های «خصوصی تولیدی» این استان هستند. اولویت بندی وجوه چهارگانه این عنصر نیز نشان داد که «ارزش ها» و «آیین ها»، به ترتیب، اثرگذارترین و اثرپذیرترین وجه فرهنگ بهره وری هستند. سازمان های یزدی و همچنین مسئولان استانی و ملی نهضت بهره وری می توانند از نتایج این مطالعه برای طراحی نقشه راه بلوغ فرهنگ بهره وری استفاده کنند