درخت حوزه‌های تخصصی

مرچندایزینگ را در ایران به بازارپردازی ترجمه می کنند. این ترجمه ی رایج، برخی از صاحبنظران را برآن داشته که هربار در به کارگیری واژه ی بازارپردازی، توضیحاتی را بیفزایند که مقصود کلام آنها را بهتر انتقال دهد. فارغ از نبود واژه ی دقیقتر در ایران برای مرچندایزینگ، ظاهراً هنوز کتاب مستقلی درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی تألیف و ترجمه نشده است. اما گاه دانشجویان بنا به ذوق و علائق شخصی، مرچندایزینگ را به عنوان موضوع پایان نامه ای خویش برگزیده اند که حاصل آن به صورت جسته و گریخته، در فروش برخی از فروشگاههای زنجیره ای یا برخی از کالاها مؤثر افتاده است و این نیز نتایج تحقیقات پیشین را تائید می کند که مرچندایزینگ یا بازارپردازی بر تصمیم خرید مشتریان بشدت تأثیرگذار است. در سودمندی مرچندایزینگ یا بازارپردازی از سوی بسیاری از فروشگاههای زنجیره ای، شرکتها و صاحبان کالاهای مصرفی تردیدی نیست، اما نبود اطلاعات جامع دراین باره مانع از آن شده مرچندایزینگ یا بازارپردازی به عنوان یک مجموعه فعالیت و روشها درکنار سایر فعالیتهای بازاریابی، درست در زمان مناسب اجرا شود، اندازه گیری شود، و برپایه ی نتایج به دست آمده در زمانهای آتی تداوم یابد؛ این در حالی است که شرکتها و صاحبان کالا نیازمند این دانش نظری و کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی هستند. مرچندایزینگ یا بازارپردازی به لحاظ دانش نظری بازاریابی، زیرمجموعه ی بازاریابی میدانی است و زمانی که جایگاه فعالیتهای مرچندایزینگ یا بازارپردازی با سایر فعالیتهای بازاریابی پیوندی هدفمند پیدا کنند، سودزایی و اثربخشی آن آشکار خواهد شد. توسعه مهندسی بازار به سهم خود می کوشد برای تعمیق دانش نظری بویژه کاربردی کردن این دانش تلاشهایی را به ثمر رساند. سایت بازاریابی میدانی به نشانی www.Fieldmarketing.ir، درج مقالاتی دراین باره از شماره های پیشین و این شماره ی نشریه، بخشی از آن تلاشها است. افزون بر آن، در این شماره ی نشریه، گفتگویی را با دکتر محمد بلوریان تهرانی داریم که داوری برخی از پایان نامه های دانشجویی را با موضوع مرچندایزینگ یا بازارپردازی برعهده داشته اند و تجارب عملی نیز دارد. بلوریان تهرانی، اکنون عضو هیأت علمی دپارتمان آموزش TMBA، مدرس و مؤلف کتابها و مقالات بازاریابی است؛ متولد 1325، دانش آموخته ی اقتصاد و بازاریابی و دارنده ی مدرک دکتری D.A. از دانشگاه دولتی ایندیانای امریکا. سوابق تدریس او در دانشگاه آزاد واحدهای تهران و کرج، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه علوم و فنون مازندران و دانشکده صدا و سیما است. علاوه بر دانشگاههای فوق وی با سازمان مدیریت صنعتی، مرکز آموزش مدیریت صنعتی، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، انجمن مدیران صنایع، انجمن مدیریت ایران و سازمان توسعه تجارت نیز سابقه همکاری و تدریس داشته و به موازات آنها سالها به مشاوره و پژوهش بازاریابی و تبلیغات در صنایع و واحدهای تولیدی و خدماتی کشور اشتغال داشته است. گفتگوی ما با دکتر بلوریان تهرانی عمدتاً متکی بر دانش کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی است. کوشیدیم از روشها و تکنیکهای مرچندایزینگ فراتر رویم. محورهایی نظیر استخدام و آموزش نیروهای به کار گرفته شده در مرچندایزینگ، زمان مناسب برای اجرای مرچندایزینگ یا بازارپردازی، نحوه ی ارزیابی این فعالیت، تصحیح فعالیت مرچندایزینگ برای اقدامات آتی بخشی از پرسشهایی بود که وی بدان پاسخ گفت. توسعه مهندسی بازار پذیرای آثار و مقالات صاحبنظران درباره ی مرچندایزینگ است، و همچنین از تجارب شرکتها و سازمانهایی که درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی اقداماتی را به ثمر رسانده اند، استقبال می کند.

آمارها"" در تحقیقات بازاریابی بویژه از نوع تحقیقات کمّی، یک ضرورت حیاتی است. با وجود این، به دست آوردن این آمارها برای محققان همواره ساده نیست و مستلزم تلا شهای فراوانی است. از دیگر سو، محققان پس از دستیابی به این آمارها، گاه با تناقضهایی روبه رویند که دلیل آن معلوم نیست. اثر حاضر از منظری اجرایی این آگاهی را در اختیار پژوهشگران تحقیقات بازار قرار میدهد که نارساییهای آماری چگونه و چرا ظهور و بروز مییابند. این نگاه به محقق بازاریابی کمک خواهد کرد که درک دقیقتری از کاستیهای آماری پیدا کند، در رویارویی با تناقضها، منشاء آن را با دقت بیشتری حدس بزند، و در زمان استفاده از آن آمارها، به هنگام تفسیر نهایی با احتیاط بیشتری عمل کند.

بازاریابی حسی"" عنوانی است روزآمد، که توسعه مهندسی بازار در دو شمارهی قبلی نیز به آن پرداخت. گفتگو با محمد سالا ری، مدیر دپارتمان بازاریابی حسی شرکتTMBA، و معرفی سایت دپارتمان بازاریابی حسی شرکت TMBA به نشانی www.Experientialmarketing.ir و درج مطالعات موردی از شرکتهای معتبر دنیا که برای اجرای فعالیتهای خود از بازاریابی حسی بهره بردند، و نوید انتشار کتاب ترجمه شدهی بازاریابی حسی با ترجمهی پرویز درگی و محمد سالا ری در بهمن ماه امسال از سوی TMBA، بخشی از مطالبی بود که در شمارهی 14 نشریه (سال چهارم، تابستان 1389) درج شد. این بحث در قالب مطالعات موردی در شمارهی پیشین (سال چهارم، شمارهی 15، مهر و آبان 1389) ادامه یافت و کاربرد بازاریابی حسی در اجرای کمپین شرکتهای پاناسونیک و بیام دبیلیو و باشگاه آرسنال، معرفی شد. مقالهی حاضر دریچه ای است نوین به این موضوع، که میکوشد با مطالعهی موردی دو کمپین موفق بازاریابی حسی انجام شده با عنوان ""کمپین حسی ویمبلدون"" و ""سایت شبکهی مادران""، از ارتباط تنگاتنگ بازاریابی حسی با رسانه های دیجیتال پرده بردارد. اهمیت روزافزون تکنولوژیهای دیجیتال در زندگی و کسب وکارها، بر کسی پوشیده نیست؛ امروزه شرکتهای موفق آنهایی هستند که هم راستا با پیشرفت جامعهی جهانی، خود را به روز میکنند و در این میان هدفهای کمپین حسی خود را بر بال امواج رسانه ها، و بالا خص رسانه های دیجیتال سوار میکنند تا سهم بیشتری از بازار را از آن خود سازند. جالب آنکه بر پایهی تجربهی این شرکتها، هر کجا که پیوند محکمتری میان دیجیتال و بازاریابی حسی برقرار میشود، نتایج درخشانتری حاصل میشود تا آنجا که ارائهی تجربیات روزمرهی وظایف مادری در سایتی با نام ""شبکهی مادران""، بیش از 1124 میلیون کاربر و 25 میلیون بازدید در ماه را به همراه دارد. به نظر میرسد آشنایی با چنین شیوه هایی میتواند یاریرسان شرکتها و مدیران ایرانیای باشد که افق آینده را روشنتر از هر زمانی جستجو میکنند؛ بدین رو توسعه مهندسی بازار رسالت خود را بر توسعه و آموزش هر چه بیشتر در زمینهی ""بازاریابی حسی""، و معرفی تجربه های موفق جهانی در این زمینه بنا نهاده است. توسعه مهندسی بازار پذیرای آثار و مقالا ت صاحبنظران و استادان دربارهی بازاریابی حسی است و همچنین از تجارب شرکتها و سازمانهایی که دربارهی بازاریابی حسی اقداماتی را به ثمر رسانده اند، استقبال میکند.

ویترین فروشگاه"" می تواند ""پاخور فروشگاه"" را بالا ببرد؛ یعنی مشتری با دیدن ویترین آراسته همشأن کالا و محصول، این حس در او پدید آید که وارد فروشگاه شود.از این پس، سایر ویژگیهای فیزیکی نظیر پاکیزگی، نورپردازی، هوا، صدا، رایحه، طعم، رنگ می توانند خروج مشتری را از فروشگاه به تأخیر بیندازند، رغبت او را به ماندن برانگیزند، تا جایی که این پیام به مشتری القا شود که اکنون زمان آن است که باید دست به کیف یا دست به جیب شود. تمامی جلوه نماییهای ظاهری فروشگاه از ویترین گرفته تا سایر ویژگیهای فیزیکی در این متن بررسی شده است. با وجود این، بجاست اگر بگوئیم برای مکانهایی مثل موزه ها که خرید و فروش کالا و محصول به معنای رایج آن کمتر جایی دارد، مدیران موزه ترجیح می دهند بازدیدکنندگان با تانی بیشتری از آثار دیدن کنند - این متن نیز کاربردهای فراوانی دارد. ""عبور از کلیشه ها"" ویژگی این متن است آنجا که می خوانید: یک محیط به هم ریخته، مشتری را از خود دور می کند اما در یک مغازه ی عتیقه فروشی همین آشفتگی ممکن است مشتری را به کشف یک گنج با ارزش ترغیب کند!

E=mc چه ربطی به بازاریابی دارد؟، عنوان سلسله مقالا تی است که در آن استاد سینا قربانلو، مؤلف و مترجم بیش از 20 عنوان کتاب در زمینهی مدیریت، بازاریابی، تبلیغات، و روش تحقیق، با همراهی همکار جوانش، مهندس سپیده قربانلو، به سیر تحولا ت بازاریابی از سال 1911 به بعد میپردازد. سیر بازاریابی از آغاز تا حضور نظریهی 4 پی بازاریابی، در شمارهی پیشین نشریهی توسعه مهندسی بازار (سال چهارم، شمارهی 15، مهر و آبان 1389) درج شد؛ یعنی زمانی که ارّابهی بازاریابی از دوران آرامش، با مشخصهی رقابت کم و رشد کُند فناوری، به حرکت درآمد و در مسیر خود به دوران گذار، با مشخصهی توسعهی مدیریت بازرگانی (MBA ) در دانشگاهها رسید. در این شماره، تحولا ت بازاریابی را در اواخر دوران گذار و پس از آن میخوانید؛ جایی که در سالهای پایانی قرن بیستم، چند اتفاق مهم چهرهی دنیا را تغییر داد و در واقع همه چیز را دگرگون ساخت. دوران جدیدی که دان سکستون (Don Sexton)، استاد برجستهی بازاریابی دانشگاه کلمبیا، به درستی آن را ""دوران شلوغی"" (Noisy days) مینامد که هنوز هم در آن به سر میبریم. این سیر تحولا ت بازاریابی ادامه مییابد تا در اواخر قرن بیستم و آستانهی قرن بیست ویکم، هجمهی انتقادات به رویکردهای بازاریابی که عمدتاً مبتنی بر 4 پی مککارتی بودند، آغاز میشود. در این زمان است که برخی از چهره های برجستهی بازاریابی جهان نظیر ژان نوئل کاپفرر، سرجیو زیمن، و ماکس ساترلند، هر کدام به فراخور زمان و مکان، به آنچه در عرصهی بازاریابی در حال رخ دادن است واکنش نشان میدهند؛ آنجا که کاپفرر ""نام تجاری"" را ارزشمندترین دارایی ناملموس شرکتها مینامد و زیمن و ساترلند به مؤسسات تبلیغاتی حمله ور میشوند. و بدین سان است که بازاریابی در آستانهی تغییرات جدی و مهمی قرار میگیرد...

بازاریابی حسی"" در زمره ی تازه ترین موضوعات بازاریابی روز دنیا است که توسعه مهندسی بازار در شماره ی پیشین (سال چهارم، شماره 14، تابستان 1389) بدان پرداخت. مصاحبه با محمد سالاری، مدیر دپارتمان بازاریابی حسی شرکت TMBA، معرفی سایت بازاریابی حسی به نشانی www.Experientialmarketing.ir، نوید انتشار کتاب ترجمه شده ی بازاریابی حسی با ترجمه ی پرویز درگی و محمد سالاری در ماههای آتی از سوی TMBA، درج مطالعات موردی از شرکتهای معتبر دنیا نظیر هوندا،ایی بی، آدیداس و فیفا که برای اجرای فعالیتها ی خود از بازاریابی حسی سود بردند، بخشی از اخبار و مطالب آن شماره بود. در این شماره ی نشریه، همچنان مطالعات موردی شرکتهای سامسونگ، اتومبیل ساز معروف، بی ام دبلیو، و باشگاه آرسنال مورد توجه قرار گرفته اند که با اجرای بازاریای حسی به کامیابیهای مالی و نفوذ برند خود دست یافته اند. جالب آنکه درباره ی باشگاه آرسنال، گفتگویی با مدیر بازاریابی این باشگاه آمده است که شیوه های نوینی را در بازاریابی ورزشی معرفی می کند؛ این شیوه ها می تواند برای بازاریابی ورزشی ایران درسهایی داشته باشد.

امروزه با گسترش روز افزون صنایع خدماتی، موضوع بازاریابی خدمات و کیفیت خدمات به مسئلة مهمی برای سازمان ها تبدیل شده است. تلاش های فراوان سازمان ها در این حوزه، شاهدی بر این ادعاست. در سال های گذشته، سازمان ها سعی کرده اند از طریق مفاهیم و رویکردهای بازاریابی بیرونی، کیفیت خدمات مناسب و رضایت بهتر مشتریان بیرونی خود را فراهم سازند. یکی از ویژگی های مهم خدمات، تعامل مستقیم کارکنان با مشتریان و نقش تعیین کنندة رفتارهای مشتری مدارانه آن ها در برخورد با مشتریان است. بنابراین برای داشتن کیفیت خدمات بر تر و در نهایت رضایت مشتریان بیرونی، باید کارکنان (مشتریان درونی) متعهد به اهداف و چشم اندازهای شرکت و دارای رفتارهای مشتری مدارانه داشته باشیم. امروزه با مطرح شدن ایده و مفهوم بازاریابی درونی،اهمیت و نقش تعیین کنندة مشتریان درونی سازمان ها (کارکنان) در موفقیت برنامه های بازاریابی بیرونی بیش از پیش روشن تر شده است. تحقیقات گذشته نشان می دهد که باید بین بازاریابی بیرونی و بازاریابی دورنی تعامل و ارتباط تنگاتنگی وجود داشته باشد؛ لذا، تحقیق حاضر باهدف شناسایی تأثیر اقدامات بازاریابی درونی بر رفتارهای شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده پیمایشی- همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می باشد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد اقدامات بازاریابی درونی در شرکت ملی گاز ایران توانسته است بر طبق یک مدل مفهومی (تحلیل مسیر) رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان و د رنهایت، کیفیت خدمات را افزایش دهد.

روند همگرایی الگوی تجاری کشورها به الگوی تجاری جهانی با استفاده از شاخص های مختلفی مانند تخصص گرایی در تجارت ارزیابی می شود. تخصص گرایی در تجارت که خود توسط شاخص های مختلفی همچون عدم تجانس تجاری، تمرکز صادرات و تخصص درون صنعتی اندازه گیری می شود، دربرگیرنده دلالت های ضمنی بهره وری صادرات می باشد. مطالعه حاضر ابتدا به محاسبه شاخص های فوق برای کشورهای عضو اوپک طی دوره زمانی 2006 - 1995 پرداخته و سپس با بررسی وضعیت هر یک از این شاخص ها، درصدد شناسایی الگوی تجاری این کشورها بر می آید. نتایج حاصل از محاسبه و تحلیل شاخص ها نشان می دهد که با وجود حرکت کشورهای عضو اوپک به سمت همگرایی با تجارت جهانی و تعدیل الگوی تجاری خود در راستای الگوی تجارت جهانی، تمرکز این کشورها بیشتر بر صادرات گروه های کالایی دارای بهره وری کم بوده است.

گفتگوی این فصلنامه بامحمد طحان پور؛ رئیس اتحادیه لوازم خانگی ایران است. وی دراین گفتگو به وضع صادرات ایران درلوازم خانگی می پردازد.افزون برآن، هم برای مصرف کنندگان، وهم برای تولید کنندگان، وهم برای فروشند گان توصیه هایی دارد تا با آینده نگری، بازار لوازم خانگی رادنبال کنند.

در میان انواع مختلف شکل های ارزیابی(موفقیت/اثربخشی)سیستم های اطلاعاتی، رضایت کاربر نهایی یکی از پرکاربردترین معیارهاست. در این پژوهش شناسایی فاکتور های تاثیرگذار بر رضایت کاربر نهایی سیستم های اطلاعاتی بر مبنای نظریه ی عدالت مد نظراست. بدین منظور 8 فاکتورتاثیرگذار بر رضایت کاربران نهایی از جمله عدالت مراوده ای، عدالت توزیعی، تحقق منصفانه ی روابط، تحقق منصفانه ی خودشکوفایی، انتظارات از عملکرد کاری، عدالت رویه ای، تحقق منصفانه ی عملکرد کاری و عملکرد کاری در قالب یک مدل یکپارچه شناسایی شد، سپس در یک مورد واقعی مورد آزمون قرارگرفت. جامعه ی آماری شامل کاربران سیستم های اطلاعاتی110کلانتری های شهر کرمان و نمونه، شامل97 نفر از آن هاست. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و از معادله ی رگرسیون برای برآورد و تحلیل این رابطه استفاده می شود. نتایج این پژوهش بازگوکننده ی آن است که رابطه ی عدالت مراوده ای، عدالت توزیعی، تحقق منصفانه ی روابط، تحقق منصفانه ی خود شکوفایی، انتظارات از عملکردکاری بارضایت کار بر نهایی معنادار و رابطه ی عدالت رویه ای، تحقق منصفانه ی عملکرد کاری و عملکرد کاری با رضایت کاربر نهایی غیر معنادار است.

موضوع این مقاله شکافی علمی در حوزه رابطه توسعه اقتصادی و فناوری اطلاعات است. رابطه IT و رشد یا در سطح بنگاه مطالعه میشود یا در سطح ملی. تاکنون بررسی مشخصی در مورد تأثیر توسعه اقتصادی در سطح ملی بر بازده IT در سطح بنگاه صورت نگرفته است. در این مقاله با روش فراتحلیل از اندازه اثر مشترک مطالعات مرتبط با اثر فناوری اطلاعات بر عملکرد مالی در هر کشور و هرسال به عنوان معیار بازده سرمایه گذاری بنگاه ها در IT استفاده شده است. داده های گزارش توسعه انسانی UNDP مبنای اندازه­گیری معیارهای توسعه اقتصادی هر سال در هر کشور است. با استفاده از آزمون ضریب همسبتگی رابطه بین این دو متغیر بررسی شد. نتایج حاکیست رابطه معناداری بین بازده IT در سطح بنگاه و درآمد سرانه کشورها وجود دارد. اما بین میزان صادرات محصولات با فناوری برتر و نیز نرخ بیکاری با بازده IT در سطح بنگاه ها رابطه وجود ندارد. نتایج ما پاسخی جدید به پارادوکس بهره وری داد: IT در کشورهایی که دارای درآمد سرانه بیشتر هستند، بهره وری بیشتری برای بنگاه ها ایجاد میکند.

در این مقاله ضمن معرفی و تشریح مفهوم ارزش افزوده اقتصادی به عنوان یک معیار ارزیابی عملکرد، نتایج بررسی ارتباط بین اندازه شرکت و عملکرد مبتنی بر EVA ارائه شده است. اندازه شرکت بر اساس معیارهای جمع فروش، ارزش دفتری داراییها، ارزش بازار و تعداد کارکنان شرکت تعریف شده است. جامعه آماری این تحقیق دربرگیرنده تمام شرکتهای گروه صنعت خودرو و ساخت قطعات است که نام آنها در فهرست شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران درج شده و سهام آنها به صورت فعال مورد معامله قرار گرفته است. به منظور آزمون فرضیات، اطلاعات مورد نظر از 18 شرکت مشمول این تحقیق استخراج، و پس از محاسبات لازم، ارتباط متغیرها با کمک نرم افزار eviews تحلیل شده است. سه فرضیه رابطه فروش، ارزش دفتری داراییها و ارزش بازار با EVA از روش حداقل مربعات تلفیقی(Pooled Least Squares) و فرضیه تاثیر تعداد کارکنان بر EVA از روش تاثیرات ثابت تخمین زده شده است. نتایج آزمون فرضیات تحقیق ارتباط مستقیم EVA با فروش خالص، ارزش دفتری داراییها و ارزش بازار را تایید و ارتباط میان تعداد کارکنان و EVA را رد کرده است.

با توجه به بروز اجتناب ناپذیر خطا و اشتباهات در ارایه خدمات و شکایات متعاقب آن از جانب مشتری، اتخاذ سیاست های مناسب برای رسیدگی به شکایات مشتریان ضروری می نماید. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر ادراک عدالت در رسیدگی به شکایات مشتریان شرکت های هواپیمایی، بر رضایت و اعتماد مشتریان نسبت به این شرکت ها انجام شده است. از این رو تعداد 273 پرسش نامه بین آن دسته از مسافرین فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد توزیع گردید که در طول دو سال گذشته حداقل با یک مشکل خدماتی مواجه شده و مشکل خود را به شرکت منعکس کرده بودند. برای پردازش داده ها و تحلیل یافته های این تحقیق، از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج به دست آمده، تاثیر هر یک از ابعاد عدالت، به ترتیب اهمیت، شامل تعاملی، رویهای و توزیعی، بر رضایت از احیا خدماتی را تایید می کند. همچنین تاثیر رضایت از احیاء خدماتی بر اعتماد مشتریان، نیز مورد تایید قرار گرفته است.