درخت حوزه‌های تخصصی

اطلاع از تازه ترین کتابهای روز دنیا دربارهی بازاریابی، هم نیاز و هم علاقهی صاحبنظران، استادان، و دانشجویان بازاریابی است. این نیاز و علاقه به اطلاع از تازه ترین کتابهای روز دنیا، گاه در چنبرهی روزمرّگیهایا انبوه فعالیتهای آموزشی، پژوهشی، و مشاوره ای مورد غفلت قرار میگیرد. این در حالی است کهیک مفهوم،یک واژه، ویا چند عبارت حاوی مفاهیم و واژه ها گاه میتواند دیدگاههای الهامبخشی را پدید آورد. ""توسعه مهندسی بازار"" با درک این نیاز و آن علاقه، هر بار کتاب یا کتابهایی را به اختصار معرفی میکند. سه دلیل برای این معرفی است: نخست آنکه، همین توضیحات کوتاه بتواند در پردازش اطلاعات جدید به یاری صاحبنظران آید، دوم آنکه، مترجمی با مطالعهی همین توضیحات کوتاه در صورت تمایل برای ترجمهی کتاب، امکانات خود را مهیا سازد، و سوم آنکه، ناشری را برانگیزد تا بر پایهی همین اطلاعات اولیه، ارزیابیهای خود را برای انتشار کتاب فراهم آورد. "" توسعه مهندسی بازار"" در این شماره نیز همچون شماره های پیشین باز هم کتابی دیگر از کاتلر، نویسندهی پرآوازهی بازاریابی دنیا، معرفی کرده است که در خردادماه امسال در انتشارات اسپرینگر چاپ و منتشر شد. تازگی کتاب، اشتهار نویسندهی آن، و اقبال خوانندگان ایرانی به اندیشه های کاتلر در بازاریابی، سبب شد تا این کتاب در اولویت معرفی قرار گیرد. عنوان کتاب- اجزای تشکیل دهندهی برند، نادیدنیها را پدیدار میسازد-همانگونه که از نام آن برمیآید، در حوضهی برند یا نام و نشان تجاری است و باید دید و خواند که کاتلر این بار چه اندیشه هایی را به اتفاق همکارش برای علاقه مندان به حوزهی بازاریابی عرضه کرده است. کتاب اجزای تشکیل دهندهی برند، نادیدنیها را پدیدار میسازد، ظاهراً دومین کتابی است که کاتلر به اتفاق همکارش والدمر فور تسچ تألیف و تدوین کرده اند.

امروزه با گسترش روز افزون صنایع خدماتی، موضوع بازاریابی خدمات و کیفیت خدمات به مسئلة مهمی برای سازمان ها تبدیل شده است. تلاش های فراوان سازمان ها در این حوزه، شاهدی بر این ادعاست. در سال های گذشته، سازمان ها سعی کرده اند از طریق مفاهیم و رویکردهای بازاریابی بیرونی، کیفیت خدمات مناسب و رضایت بهتر مشتریان بیرونی خود را فراهم سازند. یکی از ویژگی های مهم خدمات، تعامل مستقیم کارکنان با مشتریان و نقش تعیین کنندة رفتارهای مشتری مدارانه آن ها در برخورد با مشتریان است. بنابراین برای داشتن کیفیت خدمات بر تر و در نهایت رضایت مشتریان بیرونی، باید کارکنان (مشتریان درونی) متعهد به اهداف و چشم اندازهای شرکت و دارای رفتارهای مشتری مدارانه داشته باشیم. امروزه با مطرح شدن ایده و مفهوم بازاریابی درونی،اهمیت و نقش تعیین کنندة مشتریان درونی سازمان ها (کارکنان) در موفقیت برنامه های بازاریابی بیرونی بیش از پیش روشن تر شده است. تحقیقات گذشته نشان می دهد که باید بین بازاریابی بیرونی و بازاریابی دورنی تعامل و ارتباط تنگاتنگی وجود داشته باشد؛ لذا، تحقیق حاضر باهدف شناسایی تأثیر اقدامات بازاریابی درونی بر رفتارهای شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده پیمایشی- همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می باشد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد اقدامات بازاریابی درونی در شرکت ملی گاز ایران توانسته است بر طبق یک مدل مفهومی (تحلیل مسیر) رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان و د رنهایت، کیفیت خدمات را افزایش دهد.

بازاریابی استخدام"" واژهی ناآشنایی برای سازمانهای ایرانی است.سازمانها و بنگاهها ومؤسسات ایرانی که عمدتاً هنوز در بازار بهشتی انحصاربه سرمیبرند، همچنان خود را در برج عاج میپندارند.تصور میکنند هرگاه اراده کنند، نیروهایی برای"" پیداکردن شغل"" به آنان مراجعه میکنند. ابزارکارنیزدارند وآن پرداخت هزینه ای برای درج آگهی در نشریات و مطبوعات کثیرالانتشار، و یا پخش آگهیهای تلویزیونی است که در آن ""نیازهای شغلی سازمان"" اعلام میشود. این در حالی است که درعمل، دریافته اندتنها نیروهایی برای پیداکردن شغل به سراغ آنها خواهندآمدکه درآن بازهی زمانی ازآگهی آنان اطلاع حاصل کرده اند. گاه برای برخی از مشاغل حساس به رغم آنکه امکانات و تسهیلات و درآمد خوبی تعیین کرده اند، مراجعهکننده قابلی نداشته اند و بناگزیر به همان نیروها بسنده کرده اند یا بارها همان راه قدیمی درج آگهی و پخش آگهی را طی کرده اند؛ وضعیتی که نتیجهی درخشان نمیدهد. درست به عکس، سازمانهای پیشتاز و برجستهی جهانی که در بازار جهنمی پررقابت فعالیت میکنند، میدانند نیروهای شایسته به دلیل ویژگیهای خاص و استثنایی، نمیتوانند در هر محیطی حضوریابند.نیروهای شایسته و کارآمد به دلیل قدرت انتخاب بالایشان، میتوانند تصمیم بگیرندکه در کدام سازمان حضوریابند و یا کدام سازمان را ترک کنند.به عبارت ساده تر، گذشت آن زمانی که سازمانها تصورمیکردند که قدرت گزینش دردست آنان است. اینک زمانه ای دیگر ایجادشده وآن زمانه ای است که قدرت گزینش بلامنازع دردست نیروهای شایسته و کارآمد است.برای جلب توجه و حضورآنان بایدسازمانها خودرا هرچه بیشتر و بهترمعرفی کنند تا بتوانند این نیروهای کمیاب را شکارکنند.درغیراین صورت یعنی عدم شکار نیروهای کمیاب،سازمانهای پیشتاز به سطح سازمانهای معمولی تنزل خواهند کرد. ""مزیت رقابتی سازمانهای پیشتاز""در دستان ومغز پرتوان نیروهای کارآمدو زبده ای است که خود،سازمان موردنظررا برمیگزینند. مایکروسافت به دلیل اشتهار فراوان خود به خود جاذب نخبگانی است که این سازمان را برمیگزینند. با استخدام این نخبگان، مایکروسافت همچنان کالاها و محصولاتی عرضه می کنندکه دارای نام ونشان تجاری برتر است.چه بایدکرد؟بازاریابی عصرحاضرچنین میآموزدکه: بازاریابی دربرگیرندهی فروش سمتها، محیط کار، فرهنگ وفرصتهای موجود در سازمان به ""خریداران"" یا در حقیقت جویندگان کار کاملاً متناسب وفعال است. اثر حاضر که در پی میخوانید،ساده وگویا،بازاریابی استخدام را تعریف میکند.اثربخشی آن را برای سازمانها معرفی میکند، سودهای حاصله از آن را برای سازمانها برمیشمرد،و در نهایت ، از روشها و تکنیکهایی یادمیکند تا سازمانها بتوانند استعدادهای کمیاب را در بازار پررقابت،نصیب خود سازند؛ تا در عرصهی رقابت ، فراتر از خوب یعنی عالی باشند.

مرچندایزینگ را در ایران به بازارپردازی ترجمه می کنند. این ترجمه ی رایج، برخی از صاحبنظران را برآن داشته که هربار در به کارگیری واژه ی بازارپردازی، توضیحاتی را بیفزایند که مقصود کلام آنها را بهتر انتقال دهد. فارغ از نبود واژه ی دقیقتر در ایران برای مرچندایزینگ، ظاهراً هنوز کتاب مستقلی درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی تألیف و ترجمه نشده است. اما گاه دانشجویان بنا به ذوق و علائق شخصی، مرچندایزینگ را به عنوان موضوع پایان نامه ای خویش برگزیده اند که حاصل آن به صورت جسته و گریخته، در فروش برخی از فروشگاههای زنجیره ای یا برخی از کالاها مؤثر افتاده است و این نیز نتایج تحقیقات پیشین را تائید می کند که مرچندایزینگ یا بازارپردازی بر تصمیم خرید مشتریان بشدت تأثیرگذار است. در سودمندی مرچندایزینگ یا بازارپردازی از سوی بسیاری از فروشگاههای زنجیره ای، شرکتها و صاحبان کالاهای مصرفی تردیدی نیست، اما نبود اطلاعات جامع دراین باره مانع از آن شده مرچندایزینگ یا بازارپردازی به عنوان یک مجموعه فعالیت و روشها درکنار سایر فعالیتهای بازاریابی، درست در زمان مناسب اجرا شود، اندازه گیری شود، و برپایه ی نتایج به دست آمده در زمانهای آتی تداوم یابد؛ این در حالی است که شرکتها و صاحبان کالا نیازمند این دانش نظری و کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی هستند. مرچندایزینگ یا بازارپردازی به لحاظ دانش نظری بازاریابی، زیرمجموعه ی بازاریابی میدانی است و زمانی که جایگاه فعالیتهای مرچندایزینگ یا بازارپردازی با سایر فعالیتهای بازاریابی پیوندی هدفمند پیدا کنند، سودزایی و اثربخشی آن آشکار خواهد شد. توسعه مهندسی بازار به سهم خود می کوشد برای تعمیق دانش نظری بویژه کاربردی کردن این دانش تلاشهایی را به ثمر رساند. سایت بازاریابی میدانی به نشانی www.Fieldmarketing.ir، درج مقالاتی دراین باره از شماره های پیشین و این شماره ی نشریه، بخشی از آن تلاشها است. افزون بر آن، در این شماره ی نشریه، گفتگویی را با دکتر محمد بلوریان تهرانی داریم که داوری برخی از پایان نامه های دانشجویی را با موضوع مرچندایزینگ یا بازارپردازی برعهده داشته اند و تجارب عملی نیز دارد. بلوریان تهرانی، اکنون عضو هیأت علمی دپارتمان آموزش TMBA، مدرس و مؤلف کتابها و مقالات بازاریابی است؛ متولد 1325، دانش آموخته ی اقتصاد و بازاریابی و دارنده ی مدرک دکتری D.A. از دانشگاه دولتی ایندیانای امریکا. سوابق تدریس او در دانشگاه آزاد واحدهای تهران و کرج، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه علوم و فنون مازندران و دانشکده صدا و سیما است. علاوه بر دانشگاههای فوق وی با سازمان مدیریت صنعتی، مرکز آموزش مدیریت صنعتی، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، انجمن مدیران صنایع، انجمن مدیریت ایران و سازمان توسعه تجارت نیز سابقه همکاری و تدریس داشته و به موازات آنها سالها به مشاوره و پژوهش بازاریابی و تبلیغات در صنایع و واحدهای تولیدی و خدماتی کشور اشتغال داشته است. گفتگوی ما با دکتر بلوریان تهرانی عمدتاً متکی بر دانش کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی است. کوشیدیم از روشها و تکنیکهای مرچندایزینگ فراتر رویم. محورهایی نظیر استخدام و آموزش نیروهای به کار گرفته شده در مرچندایزینگ، زمان مناسب برای اجرای مرچندایزینگ یا بازارپردازی، نحوه ی ارزیابی این فعالیت، تصحیح فعالیت مرچندایزینگ برای اقدامات آتی بخشی از پرسشهایی بود که وی بدان پاسخ گفت. توسعه مهندسی بازار پذیرای آثار و مقالات صاحبنظران درباره ی مرچندایزینگ است، و همچنین از تجارب شرکتها و سازمانهایی که درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی اقداماتی را به ثمر رسانده اند، استقبال می کند.