درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۴۴۱ تا ۲٬۴۶۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۴۴۱.

روشنفکری در تاریخ معاصر ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳۰
روشنفکرى از جنبه فکرى بر دو خصیصه «خودآگاهى» و «عقل نقاد» بنا نهاده مى‏شود. از جنبه اجتماعى، پدیده روشنفکرى در غرب، در رویارویى با دین، فئودالیته و سلطنت شکل گرفت؛ ولى در ایران چنین تقابل‏هایى وجود نداشت و از این رو مقوله‏اى به نام «روشنفکرى دینى» به وجود آمد. روشنفکران دینى با وجوه اجتماعى و اقتصادى دین کاملاً مواجهه انتقادى دارند. روشنفکران در اروپا عامل به‏وجود آوردن تحولات جدید بودند؛ ولى روشنفکرى در جامعه ما محصول برخورد ما با فرهنگ، تمدن و سیاست فرنگى است.
۲۴۴۲.

دینداری و تجددگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵۸
مسأله رابطه مدرنیته و اسلام یکى از مباحث مهم روزگار ماست. نگارنده در مقام بررسى این مسأله، ابتدا به ارائه تعاریف مفاهیم کلیدى بحث، مانند مدرنیته، مدرنیسم، مدرنیزاسیون و... مى‏پردازد و سپس، به اجمال، دیدگاه برخى از اندیشمندان معاصر را در باب تعارض یا سازگارى تجدد با اسلام بررسى مى‏کند. در ادامه، به مبانى چهارگانه مدرنیته با عنوان مبناى معرفت‏شناسى، اومانیسم، مبناى اقتصادى و مبناى دینى اشاره شده، چنین نتیجه گرفته مى‏شود که با نظر به این مبانى، میان مدرنیته و اسلام نوعى ناسازگارى وجود دارد.
۲۴۴۴.

مردم سالاری دینی‘درنظام جمهوری اسلامی یا تئودموکراسی

۲۴۴۶.

سکولاریسم

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵۲
جدایى دین از دولت، تنها یکى از میوه‏هاى فرعى سکولاریسم است. سکولاریسم در غرب انگیزه‏ها و اندیشه‏هاى آدمى را دچار تحولى اساسى کرده و انسانى دیگر پدید آورده است. سکولاریسم به ظاهر ضدمذهب نیست؛ اما از ضدیت با مذهب بدتر است؛ زیرا خود را جایگزین و بدیل دین قرار داده است؛ به طورى که مى‏توان گفت دین و دیانت جدیدى ظهور کرده است. یکى از مهم‏ترین پیامدهاى سکولاریسم، فقدان گذشت است که زندگى را به جهنم تبدیل کرده است.
۲۴۴۷.

وضعیت تفکر در ایران معاصر

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵۲
در این گفت‏وگو آقاى ملکیان به سه عامل مؤثر در وضع اندیشگى ما اشاره مى‏کند: نخست، عدم میل به تغییر جهان؛ دوم، زیر سؤال رفتن مشروعیت حکومت‏ها و توسل آنها به عالمان دینى؛ سوم، سرخوردگى حاصل از شکست در برابر مغول و تیمور. ایشان گرته‏بردارى از فرهنگ غرب را امرى ممدوح مى‏داند و آن را راهى کم هزینه به حساب مى‏آورد.
۲۴۴۸.

سنت و تجدد

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۵۸
تجدد از نظر فلسفى ریشه در اندیشه روشنگرى و تقریر خاصى از عقلانیت و خرد خودبینانه دارد. مدرنیسم با اصل‏زدایى و متافیزیک‏زدایى، تمدن جدید را بنا مى‏نهد. در مقابل، سنت از نظر فلسفى اصل‏گرایى و خدامحورى است. اما از نظر جامعه‏شناختى آنچه از تقابل سنت و مدرنیسم مطرح مى‏شود، بیش از آنکه یک واقعیت معمولى و واقعى باشد، به علقه‏ها و ارزش‏هاى ایدئولوژیکى باز مى‏گردد. هیچ تجددى نمى‏تواند به لحاظ اجتماعى با اصل‏گرایى یا سنتش بیگانه باشد.
۲۴۴۹.

مبانی رفتار سیاسی عالمان شیعی امامی در سده چهارم تا هفتم هجری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۵
نویسنده سعى مى‏کند تفاوت رفتار سیاسى عالمان شیعه امامى را نسبت به زیدى و اسماعیلى ریشه‏یابى کند. وى بر خلاف کسانى که ریشه این تفاوت را به عوامل خارجى و بیرونى نسبت مى‏دهند و نیز آنان که این رفتار را نقشه‏اى حساب‏شده از ناحیه عالمان امامى مى‏دانند، سرّ اصلى این تفاوت را در نوع برداشت از نظریه امامت مى‏داند.
۲۴۵۰.

فلسفه سیاسی و امواج تجدد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۹
با تغییر نظام ارزش‏گذارى و معرفت‏شناسى در دوران تجدد، علوم سیاسى نیز دچار تحول شده‏اند. غرب جدید تاکنون سه موج تجدد (مدرنیته) را پشت سر گذاشته است. موج اول و دوم که توسط ماکیاولى و روسو به وجود آمد، به ظهور کمونیسم و لیبرال دموکراسى انجامید و موج سوم که نیچه پدید آورد به ظهور فاشیسم منجر شد.
۲۴۵۱.

گذار از کویر؛ روشنفکران ایران پس از انقلاب اسلامی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱۸
روشنفکران که در انقلاب سهمى داشتند، پس از پیروزى به دلیل چالش‏هاى درونى و بیرونى به حاشیه رانده شدند و تبدیل به روشنفکر اجتماعى شدند. از این رو، جامعه هر چه بیشتر از حکومت فاصله مى‏گیرد، به همان نسبت بیشتر به روشنفکران خویش روى مى‏آورد. در ایران امروز کمتر قشر اجتماعیى به محبوبیت روشنفکران وجود دارد.
۲۴۵۴.

نهاد مذهب در جهان اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۴
مقاله حاضر به بررسى سیر تاریخى نهاد مذهب در جوامع اسلامى از صدر اسلام تا کنون، به‏ویژه با تأکید بر تحولات این نهاد در دوران حاکمیت امپراتورى عثمانى مى‏پردازد. نویسنده در پى اثبات این مدعاست که نهاد مذهب و عالمان دینى در کشورهاى مختلف اسلامى و در خلال دو قرن اخیر، در حوزه‏هاى مختلفى مانند مشارکت در حاکمیت سیاسى، تنظیم و اجراى قوانین و نیز آموزش، قدرت و اقتدار پیشین خود را از دست داده است.
۲۴۵۶.

عقل خود بنیاد دینی

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸۰
طرح مفصل «مکتب تفکیک» در ویژه‏نامه کیهان فرهنگى در سال 1371 و سپس انتشار کتابى با همین عنوان از سوى جناب آقاى حکیمى، سبب شد که این موضوع بار دیگر در محافل فرهنگى کشور به عنوان یکى از مباحث جدى و قابل تأمل مطرح شود و گفتمان جدیدى را در حوزه اندیشه دینى وارد کند. یکى از بازتاب‏هاى این موضوع، مقاله‏اى بود که در چند عنوان به تلخیص و جمع‏بندى اندیشه‏هاى مکتب تفکیک پرداخته بود و آقاى حکیمى در مقاله بلند حاضر به شرح و بررسى آن عناوین همت گماشته است. هدف از این مقاله، چنان که ایشان خود گفته است، آشتى دادن میان دو طرز تفکر تفکیکى و غیرتفکیکى است و از این رو، به نقل قول‏هاى متعدد از بزرگان فلسفه و عرفان پرداخته و آنها را تأییدى بر مکتب تفکیک دانسته است. در تلخیص زیر تا حد امکان از نقل اقوال یادشده پرهیز کرده‏ایم.
۲۴۵۷.

مردم سالاری دینی چیست؟

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۶۱
نویسنده محترم آزادى را مقوم دموکراسى مى‏داند. آزادى، تکثر، حق حیات مخالفان و قرائت‏هاى مختلف، از ارکان مردم‏سالارى دینى به شمار مى‏روند. پسوند «دینى» براى مردم‏سالارى چیزى بیش از توصیف واقعیت نیست و بار ارزشى ندارد و دین نمى‏تواند ارزش‏هاى خودش را بر مردم‏سالارى تحمیل کند؛ بلکه باید در ارزش‏هاى خودش تجدید نظر نماید.
۲۴۵۸.

مردم سالاری دینی در مقابل یکه سالاری قرار می گیرد؛ نه دین سالاری

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۱
در این مقاله، ضمن بیان مبانى دموکراسى و نیز دو رویکرد در میان متفکران اسلامى در خصوص اندیشه سیاسى، بر این نکته تأکید شده است که مردم‏سالارى اسلامى یا دموکراسى اسلامى با رویکرد دوم کاملاً سازگار است.
۲۴۵۹.

دین و دولت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷۳
بحث از مناسبات دین و دولت بیشتر در فرهنگ مسیحى و در شرایطى خاص اهمیت یافت. بر خلاف مسیحیت و بودیسم که به تمایز ساختى میان دین و دولت گرایش دارند، اسلام و هندوئیسم چنین تفکیکى را نمى‏پذیرند. در عین حال، اسلام و مسیحیت بیشتر گرایش این جهانى دارند؛ ولى در هندوئیسم و بودیسم گرایش آن‏جهانى غلبه دارد. مناسبات دین و دولت در این چهار دین بزرگ و مقایسه آنها با یکدیگر موضوع اصلى این مقاله است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان