درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۴۶۱ تا ۲٬۴۸۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۴۶۱.

ترکیب ابعاد سیاسی و عرفانی در شخصیت امام خمینی (س)

۲۴۶۲.

نهاد مذهب در جهان اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۴
مقاله حاضر به بررسى سیر تاریخى نهاد مذهب در جوامع اسلامى از صدر اسلام تا کنون، به‏ویژه با تأکید بر تحولات این نهاد در دوران حاکمیت امپراتورى عثمانى مى‏پردازد. نویسنده در پى اثبات این مدعاست که نهاد مذهب و عالمان دینى در کشورهاى مختلف اسلامى و در خلال دو قرن اخیر، در حوزه‏هاى مختلفى مانند مشارکت در حاکمیت سیاسى، تنظیم و اجراى قوانین و نیز آموزش، قدرت و اقتدار پیشین خود را از دست داده است.
۲۴۶۷.

تعریف و تبیین مردم سالاری دینی

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸۳
به نظر آقاى هاشم‏زاده، دست کم شش مبنا براى مردم‏سالارى دینى وجود دارد: حق حاکمیت انحصارى خدا؛ امر به معروف و نهى از منکر؛ کرامت انسان؛ اختیار انسان؛ قواعد فقهى و سیره عملى امیر مؤمنان‏علیه السلام.
۲۴۶۸.

آزادی و مردم سالاری در اندیشه مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶۱
آقاى آغاجرى در این سخنرانى دیدگاه‏هاى استاد مطهرى را در باب آزادى و مردسالارى چنین تقریر مى‏کند: هم دموکراسى و حتى لیبرالیسم اسلامى و هم نوعى جامعه‏گرایى و سوسیالیسم مقبول است. حقوق طبیعى مانند آنچه در اعلامیه حقوق بشر آمده مقبول است. حسن و قبح عقلى مورد پذیرش است و بر این اساس عدل معیارى پیشین براى سنجش و نقادى دین است. آزادى بشر تکامل انسان است و ایمان و تفکر جز بر مبناى آزادى تحقق پیدا نمى‏کند. انسان‏ها در انتخاب دین آزادند و مى‏توانند اسلام یا هر دین و ایدئولوژى دیگر را برگزینند و لذا آزادى عقیده نیز مقبول است. نباید به خاطر خطاى مردم آزادى آنها را محدود کرد. مشروعیت قدرت، الهى - مردمى است و مردم به عنوان جانشینان خداوند حق حاکمیت را اعمال مى‏کنند. حکومت دینى حکومت فقیهان نیست. انسان‏ها در تفسیر اسلام به عنوان چارچوب کلى دولت اختیار دارند. روحانیت حامل علم دین است و عرصه او فکر و قلم و گفتار و نه قدرت. ایدئولوگ‏هاى حکومت دینى باید از طرف خود مردم انتخاب شوند. در جامعه اسلامى همه افراد حتى کمونیست‏ها هم از نظر سیاسى و هم از نظر فکرى آزادند. آزادى و مردم‏سالارى فقط در ساختارى عادلانه و سوسیالیستى تحقق مى‏یابد.
۲۴۶۹.

دموکراسی و مقوله عدالت اجتماعی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳
در این مقاله به طور ضمنى به وجوه مختلف دموکراسى اشاره مى‏شود و از قول اندیشمندان بزرگ، محدودیت‏هاى آن برشمرده مى‏شود و بر این نکته تأکید مى‏گردد که دموکراسى با نابرابرى‏هاى اجتماعى کاملاً سازگار مى‏افتد.
۲۴۷۱.

نقد قانون اساسی جرم نیست؛ نقض قانون اساسی جرم است

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۸
آقاى محقق داماد در این گفت‏وگو اجتهاد حضرت امام در باب حکومت را مورد بررسى قرار مى‏دهد و معتقد است که دیدگاه امام در باب نقش حکومت مى‏تواند نظام اسلامى را از بسیارى مشکلات رهایى بخشد.
۲۴۷۳.

دموکراسی در سقیفه

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷۰
اخیراً بعضى از اهل سنت، شیوه انتخاب خلفاى اولیه را مبتنى بر اصل دموکراسى دانسته و به آن افتخار کرده‏اند و در کشور ما برخى از مخالفان دموکراسى به همین دلیل دموکراسى در سقیفه را عامل انحراف حکومت اسلامى پس از پیامبرعلیه السلام دانسته‏اند؛ حال آنکه شرایط و قرائن بسیار نشان مى‏دهد که نه تنها در سقیفه رأى مردم هیچ دخالتى نداشت، بلکه در انتخاب خلیفه دوم و سوم نیز آراى عمومى و حتى رأى صحابه بزرگ پیامبر نیز تأثیر نداشت.
۲۴۷۴.

رویکردهای جدید به نهضت عاشورا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۵
این مقاله به مهمترین تحلیل‏هاى جدید از واقعه عاشورا که عمدتاً در دهه چهل و پنجاه مطرح شد اشاره دارد. صالحى نجف‏آبادى هدف امام حسین‏علیه السلام را برقرارى حکومت اسلامى معرفى مى‏کند و رخداد حادثه عاشورا را مولود حوادث غیرقابل پیش‏بینى مى‏داند. دکتر شریعتى و شهید مطهرى حرکت امام را حماسى و بر طبق منطق شهادت تحلیل مى‏کنند. دکتر شهیدى نیز پایان‏نگرى سیاسى را از منطق امام‏علیه السلام به دور مى‏داند و حرکت آن حضرت را بر طبق اتمام حجت براساس دعوت کوفیان تحلیل مى‏کند.
۲۴۷۵.

نقدی بر دموکراسی دینی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۶
نویسنده با برشمردن ویژگى‏هاى دموکراسى، مدعى است که دموکراسى دینى مفهومى پارادوکسیکال است. به نظر وى این مفهوم در نظر و عمل با مشکلاتى روبه‏روست. دعاوى نویسنده اگرچه چندان مستدل نیست؛ اما خلاصه‏اى از دیدگاه‏هایى است که تنها یک روایت از دموکراسى را مد نظر دارند.
۲۴۷۶.

از ماکس وبر تا تصویری که از او داریم

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰۰
پس از افول مارکسیسم، شاید هیچ فیلسوف دیگرى به اندازه ماکس وبر در دو دهه گذشته بر روشنفکران دینى ایران تأثیرگذار نبوده است. از قضا وبر نیز همچون مارکس در کشور ما دچار بدفهمى و تفسیرهاى غلط شده است. وبر نه طرفدار عقلانیت است و نه مدرنیته؛ بلکه او را باید از منتقدان مدرنیته و از رهبران فکرى پسامدرن دانست. مقاله حاضر مرورى بر مهم‏ترین اندیشه‏هاى وبر مى‏باشد.
۲۴۷۷.

حکومت انتصابی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱۷
آنچه در ذیل آمده است، تلخیصى از مقالات مفصل نویسنده است که با حذف حواشى و زوائد، تقدیم خوانندگان محترم مى‏شود. یکى از ارکان نظریه «ولایت انتصابى مطلقه فقیهان»، انتصاب است. انتصاب فقها به ولایت بر مردم در آیات و روایات ذکر نشده، بلکه حاصل ابتکار و برداشت فقیهان از برخى روایات است. تنها راه انتساب حکومت به دین، انتصاب حاکم از سوى شارع نیست، همین که حاکمیتى عملاً اهداف متعالى دین را پیگیرى کند و قوانین آن منافاتى با شرع نداشته باشد، حکومت دینى است. مردم از بین مؤمنان کاردان، زمامداران دینى را انتخاب مى‏کنند و زمامداران از مشورت فقیهان نیز همانند دیگر متخصصان در حوزه تخصصى‏شان (یعنى در احکام و تکالیف شرعى) استفاده مى‏کنند. حکومت انتصابى بدون رأى و گزینش بشرى قابل تحقق نیست.
۲۴۷۸.

عدالت، عدالت اجتماعی و اقتصاد

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸۱
عدالت نزد فلاسفه یونان باستان قرار گرفتن هرچیز در وضع طبیعى و آرمانى خود است. عدالت توزیعى به معناى تعیین سهم هرکس بر حسب منزلت و شایستگى او و عدالت تعویضى ناظر به برابرى در مبادله است. اما اندیشه سوبژکتیویستى مدرن تحولى اساسى در مفهوم عدالت ایجاد کرد و آن را بر حسب کردار انسانى تعریف نمود. عدالت اجتماعى مفهومى نوین است که على‏رغم تشابه ظاهرى با عدالت توزیعى، با آن متفاوت است. عدالت توزیعى ناظر به وضع طبیعى افراد و گروه‏هاى نابرابر در چارچوب یک جامعه سلسله مراتبى است؛ اما عدالت اجتماعى در اندیشه مدرن، همه افراد انسانى را برابر فرض مى‏کند و ناظر به برابر کردن فرصت‏ها و درآمدها و ثروت‏هاست.
۲۴۷۹.

سه قرائت از سنت در عصر مدرنیته

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰۵
ایمان مسیحى، ایمان به تاریخ قدسى است و مدرنیته، وضعیت دور شدن از این تاریخ قدسى و روى آوردن به تاریخ عرفى و بر هم خوردن آرامش گذشته و پیدا شدن تعارض میان درون و بیرون انسان مؤمن است. براى رفع این تعارض سه راه حل در جهان مسیحیت پیشنهاد شده است که یکى بر بازسازى وحى تکیه دارد؛ دومى به اسطوره‏زدایى مى‏پردازد و تقلیل‏گراست و سومى بر تجربه‏هاى دینى استوار است و مى‏خواهد تجربه‏هاى دینى موجود در سنت را بازسازى کند. وضع در جهان اسلام با جهان مسیحیت تفاوت دارد و نمى‏توان وضعیت این دو جهان را یکسان دانست.
۲۴۸۰.

هابرماس؛ فراملیت و گسترش گستره عمومی

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان