درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۲۱ تا ۲٬۶۴۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۶۲۱.

فقه پویا؛ تأثیر زمان و مکان در اجتهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱۵
آنچه در زیر آمده است خلاصه بخش اول این گفتگو است که به رابطه فقه و عقل یا رابطه فقه و علوم بشرى مى پردازد. دیگر بخشهاى گفتگو چندان نکته تازه اى در بر ندارد. به هر حال، ایشان معتقد است که دین عمدتاً به امور تعبدى و مسائل مربوط به رابطه انسان و خدا مى پردازد; اما روابط اجتماعى و بین المللى که براى خودشان حکم دارند(البته احکام مشترک) به خود آنها واگذار شده و شریعت در آنجا هیچ تعبدى برخلاف بناى عقلا نمى کند. ایشان تصریح مى کند که عقل، فطرت و بناى عقلا هر سه به یک معناست.
۲۶۲۲.

فردای بی فروغ اصلاح طلبی غرب مدارانه

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۶
در این گفتگو علت دیدگاه منفى نسبت به واژه هایى مانند اصلاح طلبى، آزادى و دموکراسى و هدف از طرح اصلاحات در جامعه کنونى مطرح گردیده و نهایتاً غلبه سلطه استکبارى بر جریان اصلاح طلبى ثابت شده است. سپس نسبت میان خشونت و اصلاح طلبى مورد بحث قرار گرفته است. همچنین بیان گردیده که اصلاح طلبى اکنون درصدد ایجاد تغییرات اساسى در ساختار نظام است که تحت عنوان تغییرات قانون اساسى و به رفراندوم گذاشتن نظام مطرح مى شود و نهایتاً براى سکولارکردن جامعه و نظام تلاش مى کند و تصور مى کند مانند انقلاب اسلامى مى تواند به طور مسالمت آمیز انقلاب در انقلاب کند و نظام اسلامى را براندازد. مهمترین ابزار اصلاح طلبان نفاق است که اگر مواضع و اهدافشان را روشن بیان کنند، مردم از آنان گریزان خواهند بود.
۲۶۲۴.

تفکیک نهاد دین و نهاد دولت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸۳
در مراسمى که به مناسبت تجلیل از آقاى محسن کدیور در دانشگاه شهید بهشتى برپا گردید، یکى از سخنرانان آقاى هاشم آقاجرى بود که سخنان وى بازتاب گسترده‏اى در محافل فرهنگى و سیاسى پیدا کرد. البته این سخنرانى از دو جنبه سیاسى و اندیشه‏اى برخوردار بود و ما در اینجا تنها مباحث اندیشه‏اى آن را مى‏آوریم. وى معتقد است براى اینکه دین به جنگ علیه عقل و علم برنخیزد و روحانیون تبدیل به یک طبقه حکومتى علیه ملت نشوند و براى اینکه گوهر دین (ایمان) جاى خود را به ظاهرگرایى ندهد، باید نهاد دین از نهاد دولت تفکیک شود. وى نهاد دین را یکى از نهادهاى جامعه مدنى مى‏داند و تأکید مى‏کند که تشکیل قدرت و تداول دولت و جهت‏گیرى آن باید براساس ساز و کار دموکراسى صورت پذیرد.
۲۶۲۵.

دین و دولت در فراسوی ادغام و افتراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۳
به دنبال سخنرانى آقاى هاشم آقاجرى در مراسم تجلیل از آقاى محسن کدیور، هفته‏نامه عصر ما، ارگان سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى، بلافاصله اقدام به درج این مقاله بدون نام نویسنده نمود که قرائن نشان مى‏دهد این مقاله بیانگر موضع رسمى سازمان و هفته‏نامه است. تفاوتهاى آشکار میان مضامین این مقاله با سخنرانى آقاجرى ظاهراً نشان از یک اختلاف تئوریک در رأس هرم سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى دارد. در این مقاله، ضمن نقد نظریه «تفکیک نهاد دین و نهاد دولت» و نفى فروکاهش دین به مثابه یک «نهاد اجتماعى»، بر دخالت دین در دو مقام «تدبیر» و «نظارت» صحه گذاشته، این وظیفه را بر دوش حوزه‏هاى علمیه مى‏داند. البته تأکید شده است که به دلیل اجتهادها و روایتهاى گوناگون از دین، تنها اجتهادى مى‏تواند در دولت به‏کار آید که با ساز و کارهاى دموکراتیک از سوى مردم انتخاب شده باشد.
۲۶۲۶.

سنت در دنیای مدرن

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۵
آقاى عبادیان ضمن اشاره به برخى ویژگى‏هاى سنت از قبیل جهت‏دهندگى آن به رفتارها و بینشها، معقولیت آن و تأثیر آن بر فرهنگ و تأثرش از آن به رابطه سنت و مدرنیته اشاره مى‏کند و مدرنیته را فاقد سنت مى‏داند. سنت به عنوان امرى مربوط به گذشته، باید در خدمت پیشرفت قرار گیرد و حوزه را با آن منطبق نماید. وى به نظریه آسیب اخلاقى در دوران مدرنتیه اعتقادى ندارد و سرانجام مشکلات جامعه ایران را ناشى از تقدیس سنت و اصرار بر حفظ آن مى‏داند.
۲۶۲۷.

قرائت جدید از دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۲
آقاى بجنوردى ضمن اشاره به تأثیر دو عنصر زمان و مکان در اجتهاد، قرائت جدید از دین را امرى ضرورى و ناگزیر مى‏شمرد و در عین حال بر گنجیدن آن در محدوده ضوابط دینى صحه مى‏گذارد و نیز بر اهمیت شناخت موضوعات جدید براى استنباط احکام تأکید مى‏نماید. لازمه قائل شدن به تأثیر زمان و مکان در اجتهاد، به‏دست آمدن برداشتهاى جدید است؛ چون اجتهاد یعنى همان برداشت فقیه؛ پس وقتى قرار شد زمان و مکان در استنباط فقیه مؤثر باشد، قرائت جدید لازم مى‏آید. قرائت جدید به معناى یک سخن تازه بر خلاف موازین اسلام نیست. قرائت از دین یعنى فهم اسلام‏شناس از منابع اسلامى به مقتضاى زمان و مکان. اسلام‏شناس نمى‏خواهد سخنى بر خلاف موازین و اصول وارد اسلام کند تا اینکه برخى بگویند اسلام یک قرائت بیشتر ندارد و آن قرائت اهل بیت‏علیهم السلام است. همه این سخن را قبول داریم و کسى منکر آن نیست؛ چون سخنان اهل بیت منبع قرائتهاى جدید است. دین متعلق به جامعه است. مگر مى‏شود قوانینى که براى مردم مى‏آورد، جداى از جامعه‏شناسى و روان‏شناسى و توجه به علم باشد؟ شناخت برخى موضوعات ارتباط تنگاتنگى با اینها دارد و فقیه تا اینها را نفهمد، نمى‏تواند حکم را کما هو حقه بیان کند. یکى از مواردى که در آن کارى انجام نشده است، بحث توبه است. توبه در حقوق جزاى اسلام، نقش مهمى دارد. یعنى شما در مواردى مى‏بینید توبه به کلى مسقط کیفر است و آنجا ارشاد به توبه هم باید از سوى قاضى صورت بگیرد. توبه نقش عزیمتى دارد نه رخصتى؛ یعنى حکمى است که اگر موضوع آن اتفاق افتاد، قاضى موظف است جزا را اسقاط کند؛ نه اینکه مجاز به آن باشد. اساس اسلام بر کیفر نکردن و عفو است. اگر واقعاً بنشینیم و کار بکنیم، زمینه نوآورى‏هاى اصیل باز است، نه اینکه از این سو هم افراط کنیم.
۲۶۲۸.

مفهوم سنت؛ نگاه وارونه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶۷
در این گفتگو از مفهوم فلسفى سنت و تجدد سخن به میان آمده است. سید جواد طباطبایى معتقد است که ما نه سنتى هستیم، نه جدید؛ زیرا گرفتار تقلید مضاعفیم. سنت ما از یونان باستان و ایران باستان شکل گرفته است که اینک از آن بیگانه‏ایم. باید با طرح پرسشهاى دنیاى جدید، به دنبال پاسخ‏گرفتن از سنت باشیم تا مشکل ما حل شود. همه علماى ما مقلدند، چنان‏که روشنفکران ما هم به نوع دیگرى مقلد هستند. به نظر من مصداق روشنفکرى در ایران وجود ندارد. روشنفکر کسى است که پرسش نو بکند.
۲۶۲۹.

میل پنهان روشنفکران به قدرت

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۶
در این گفتگو ضمن اشاره به بعضى ویژگى‏هاى روشنفکرى، نقد دوسویه قدرت و سنت از جانب روشنفکران مورد بررسى قرار گرفته است و در حاشیه ذکر سه جریان روشنفکرى «نجات اسلام» و «نجات مسلمین» و «توجه به قدرت و سنت» به حل پارادوکس حضور ملموس و در عین حال نظرگراى روشنفکران در مسائل جارى اجتماع، از طریق تحزب پرداخته شده است.
۲۶۳۰.

دموکراسی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱۶
نویسنده با طرح این پرسش که آیا براساس اندیشه دینى مى‏توان نظامى دموکراتیک بنا نهاد، به تشریح مبانى اندیشه سیاسى شیعه پرداخته و حکومت جمهورى اسلامى را تنها راهل عملى و ممکن تحقق حاکمیت دینى در عصر دموکراسى دانسته است.
۲۶۳۱.

جمهوریت و اسلامیت

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳۵
در این مقاله، نویسنده با بررسى مفهوم جمهوریت از نگاه عالمان سیاست، به مؤلفه‏هاى دخیل در تعریف جمهوریت اشاره کرده و سازگارى این مؤلفه‏ها با نظام ولایى را نشان مى‏دهند.
۲۶۳۲.

دموکراسی و عقلانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۷
در این مقاله به رابطه دموکراسى و عقلانیت اشاره شده و بر این نکته تأکید رفته است که دموکراسى اینک به عنوان یک روش مؤثر در اداره امور اجتماعى است. نویسنده بر آن است که دموکراسى نمى‏تواند چنان‏که باید و شاید مشارکت حقیقى مردم را در ساختار قدرت در پى داشته باشد.
۲۶۳۵.

دین و دولت در اندیشه بازرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹۰
بازرگان تا چند سال پیش از مرگش رویکرد حداکثرى به دین داشت و در چند سال اخیر به رویکرد حداقلى گرایید و هدف دین را منحصر در خدا و آخرت دانست. افراط و تفریط در اندیشه او ریشه در نگرش پراگماتیستى [ = فایده‏گرایى ]او نسبت به دین و موضع تدافعى او براى توانمند نشان دادن دین در مقابل منکران دین یا مدعیان ناکارآمدى دین در دوران جدید بوده است.
۲۶۳۶.

پلورالیسم از منظر شهید مطهری

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸۳
پلورالیسم دینى که از مباحث رایج جامعه علمى ماست بدین صورت در زمان شهید مطهرى مطرح نبود؛ ولى از کلمات ایشان در باب حقانیت ادیان یا دین واحد یا... مى‏توان به پاسخ این ادعا از دیدگاه شهید مطهرى نائل شد.
۲۶۳۷.

تکثر و مدارا؛ تجربه گرانبهای قرن ما

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۰
این نوشتار با تأکید بر واقعیت داشتن تنوع و تکثر در جامعه، تلاشهاى همسان سازى و یکسان سازى فرهنگى را شکست آمیز دانسته و در پایان با برشمردن وظایف دولتها در حفظ آزادى و ایجاد محیط امن براى همزیستى تمام مذاهب و اندیشه ها و قومیتها و پرهیز از هرگونه خشونت و سرکوب، به لیبرالیسم نوین دعوت نموده و پذیرش تنوع و کثرت از سوى دولتها را پایه هاى اصلى صلح و امنیت دانسته است.
۲۶۳۹.

نسبت دین و خشونت

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳۵
آقاى حجاریان در این گفتگو به بررسى چهار نظریه در باب سنت دین و خشونت مى‏پردازد: 1) نظریه قدسى و لایتغیر بودن ارزشهاى دینى که خشونت‏زا دانسته شده است؛ 2) نظریه لطیف بودن دین و فرهنگى بودن آنکه منجر به خشونت‏زدایى مى‏شود؛ 3) نظریه اثرپذیرى از زمینه و بستر دین و بستگى داشتن خشونت‏زدایى آن به حاملان دین و 4) نظریه مراحل تاریخى دین و بستگى داشتن خشونت‏زایى یا خشونت‏زدایى آن به مرحله‏اى که در آن است.
۲۶۴۰.

درد بی دردی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۰
نویسنده که از روشنفکران و اصلاح‏طلبان ایرانى مقیم آمریکاست از درون جریان اصلاح‏طلبى به آسیب‏شناسى آن پرداخته است. وى رأى بالاى مردم در انتخابات دوم خرداد را ناشى از خصلت عوامانه و تمایملات معیشتى مردم مى‏داند و آسیبهاى جنبش اصلاح‏طلبى را تکیه بر مطالبات عوامانه، پذیرش جامعه توده‏وار و فقدان تحزّب، اتکاى رهبرى جنبش بر مطبوعات و ژورنالیسم و بالاخره بهره‏گیرى از ویژگى نامجویى و جسارت ژنتیکى جوانان در عرصه سیاست مى‏داند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان