درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان استرس شغلی کتابداران و مدیران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور شهر تهران در سال 1388 انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است و جامعه پژوهش، 103 نفر از کتابداران و مدیران کتابخانه های عمومی شهر تهران هستند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه استرس شغلی اوسیپو است. یافته ها: از نمونه مورد بررسی، 23 نفر (22/33 درصد) در سِمت مدیر کتابخانه و 79 نفر (76/70 در صد) در سِمت کتابدار مشعول به خدمت بودند. میانگین استرس شغلی نمونه مورد بررسی (20/194) بود که با توجه به جدول نحوه امتیاز گذاری مقیاس اوسیپو جهت تعیین استرس شغلی، تنیدگی کلی استرس شغلی در حد تنیدگی طبیعی بوده است، لذا استرس شغلی در نمونه مورد بررسی مشاهده نشده است و بیشترین میانگین اَبعاد استرس شغلی مربوط به بُعد بار کاری نقش و کمترین میانگین اَبعاد استرس مربوط به بُعد محیط فیزیکی می باشد. همچنین بین استرس شغلی و ویژگیهای جمعیت شناختی (سن، سابقه کار) رابطه معناداری وجود نداشت و نیز تفاوت معناداری در شرایط محیط کاری، سابقه، تشویق، و درآمد اقتصادی گروه های مورد بررسی از لحاظ استرس شغلی ملاحظه نشد. اصالت/ ارزش: مقاله حاضر با شناسایی میزان استرس شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی در شش بُعد بار کاری نقش، بی کفایتی نقش، دوگانگی نقش، محدوده نقش ، مسئولیت ، و محیط فیزیکی نشان داد که در بُعد بار کاری نقش که مرتبط با چگونگی پاسخگویی شخص نسبت به تقاضاهای محیط کار است، نیاز به توجه بیشتری برای برنامه ریزی به منظور به حداقل رساندن استرس است. به علاوه مدیران میتوانند با مداخله در این شش بُعد، میزان استرس کارکنان را کنترل کنند. کشور

تلفن همراه به عنوان انقلاب ارتباطی و مخابراتی سالهای اخیر، تأثیرهای بسیار زیادی برحیات فردی و جمعی جوامعی داشته است. این ابزار توانمند ارتباطی، تأثیری انکارناپذیر بر همه شئون زندگی، اعم از اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و ... گذاشته است، به طوری که نادیده گرفتن آن در طراحی، پیاده سازی و اجرای هیچ سیستمی خردمندانه نیست. بنابراین، در این مقاله سعی شده است با معرفی ظرفیتهای این ابزار ارتباطی در راستای بهره گیری در خدمات کتابخانه، زمینه برای استفاده گسترده از این قابلیتها در کتابخانه ها، به جامعه کتابداری کشورمان شناسانده شود

کتابهای الکترونیکی ویژگیهای متنوعی دارند که هر یک از این ویژگیها می تواند در افزایش قابلیت کاربرپسندی و جذب کاربران بیشتر، مؤثر واقع گردد. کاربران و کتابداران به منظور انتخاب کتاب الکترونیکی متناسب با نیازها، باید معیارهایی را در نظر گیرند تا بتوانند متناسب با نیاز و حوزه موضوعی،کتاب الکترونیکی مناسبی را تهیه نمایند. هدف این پژوهش ارائه معیارهای ارزیابی کتابهای الکترونیکی از دو دیدگاه (کاربران و کتابخانه ها) و با دو رویکرد، یعنی در نظر گرفتن ویژگیهای محیط الکترونیکی و نیز باقی ماندن ویژگیهای مطلوب محیط چاپی در کتاب الکترونیکی است. با بررسی منابعی که در حوزه کتابهای الکترونیکی تالیف شده بودند، در مجموع 15 معیار با 101 مؤلفه به منظور ارزیابی کتاب الکترونیکی مناسب برای کاربران و کتابخانه ها به طور مشترک و 4 معیار با 24 مؤلفه به صورت اخص و فقط برای کتابخانه ها و کتابداران مطرح شد.

به موازات افزایش تعداد پایگاه های اطلاعاتی که در کشور طراحی و تولید میشود، توجه به مبانی و اصول علمی طراحی محیط رابط کاربر نیز بیش از پیش با اهمیت شمرده میشود. از همین رو، این موضوع به حوزه پژوهشی عمده ای تبدیل و نظریه های بسیاری در این رابطه مطرح شده است. طراحی محیط رابط اکنون نیازمند استفاده از یافته های علمی، نظریه ها و مدلهای متأثر از علوم گوناگون است. مقاله حاضر به توصیف پژوهشهای حوزه شناختی تعامل انسان با رایانه، معرفی مدلهای تعامل انسان با رایانه، رویکردهای تعاملی در طراحی محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی، و نیز تشریح اصول کلی طراحی رابط کاربر میپردازد. همچنین، خصوصیات، ویژگیها و عناصری که محیط رابط باید دارا باشد تا مطابق با درک و ویژگی کاربران باشد، بررسی شده است. مقاله نتیجه گیری میکند که شناخت این ویژگیها و توجه به آنها از سوی طراحان پایگاه های اطلاعاتی میتواند موفقیت نظامهای اطلاعاتی را در برآورده ساختن نیازهای کاربران افزایش دهد

هدف از این پژوهش ارائه نمایی کلی از روند حاکم بر شمارگان منتشر شده مجله کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی از بهار 77 تا بهار 87 بوده است. برای این کار از 11 مؤلفه سهم مشارکت نهادها، رتبه ها و مدارک علمی نویسندگان مقاله ها، سهم مقاله ها بر حسب منبع استخراجی آنها، میزان مشارکت گروه های علمی تخصصی، روشها و تکنیکهای به کار گرفته شده در مقاله ها، منابع و مآخذ مقاله های منتشر شده در نشریه، کیفیت جلد و صحافی شمارگان مختلف نشریه، شیوه دسترسی به شمارگان نشریه، بررسی دستاوردهای نشریه و تعیین روند حاکم بر شمارگان منتشر شده از نظر تعداد مقاله های به چاپ رسیده در نشریه به تفکیک سال، استفاده شده است. روش مورد استفاده در تحقیق، توصیفی کاربردی پیمایش از نوع تحلیل محتواست. طی این پژوهش، در مجموع 339 مقاله در 39 شماره مجله با استفاده از 11 مؤلفه مزبور بررسی گردید. بر اساس یافته های پژوهش، سهم نهادهای علمی - پژوهشی داخل و خارج کشور در ارائه مقاله به نشریه 7/71 % بوده است. از مجموع 339 نویسنده مقاله ها، مؤلفان با رتبة علمی استادی بیشترین تعداد از نویسندگان مورد بررسی را به خود اختصاص داده اند. مقطع تحصیلی نویسندگان 93 مقاله دکتری و 73 مقاله کارشناسی ارشد بوده است. در مجموع 10 گروه علمی- تخصصی در ارائه مقاله به نشریه مشارکت داشته اند. 33% از مقاله ها برگرفته از کارهای علمی – پژوهشی قبلی بوده است. از مجموع منابع و مآخذ مورد استفاده در نگارش مقاله ها، 3/64% از منابع لاتین استفاده شده است. از لحاظ نوع منابع و مآخذ به کار رفته، مقاله ها قبل از کتابها و پایان نامه ها قرار گرفت که نشان میدهد محققان این حوزه بیشتر مقاله محور هستند. کیفیت جلد و صحافی شمارگان مجله نیز تغییر و تحولات درخور توجه داشته است. به طور کلی، نتایج به دست آمده نشان دهنده وضعیت مطلوب کمّی و کیفی نشریه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس میباشد

به منظور بررسی عوامل مؤثر بر میزان رضایت کاربران از کتابخانة دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تعداد 107 نفر از کاربران (معادل 10% کل دانشجویان و اعضای هیئت علمی) به شیوة نمونه گیری در دسترس انتخاب و از آنان خواسته شد پرسشنامة رضایت کاربران از کتابخانه را تکمیل کنند. یافته ها نشان داد متغیرهای کفایت مجموعه کتابخانه و چگونگی ارائة خدمات، بهترین پیش بینی کننده های رضایت کاربران از کتابخانه هستند و در مجموع43/0 واریانس رضایت از کتابخانه را تبیین میکنند (01/0 p<). سایر متغیرهای پژوهش یعنی، چگونگی مساعدت کتابداران، مقررات کتابخانه، و فضا و تجهیزات، به تنهایی قادر به پیش بینی سهم معناداری از میزان رضایت کاربران بودند، اما زمانی که با متغیرهای کفایت مجموعه کتابخانه و چگونگی ارائة خدمات وارد معادله میشدند، سهم معناداری به توانایی پیش بینی اضافه نکردند. همچنین، دسترسی به منابع، سهم معناداری در پیش بینی رضایت کاربران نداشت. نتایج به تفصیل در مقاله ارائه شده است

بافت به عنوان عنصری اساسی برای درک رفتارهای اطلاعاتی، توجه پژوهشگران فراوانی را از این حوزه به خود جلب نموده است. « ایزیک» نام مجموعه کنفرانسهای بین المللی است که هر دو سال یکبار با محوریت همین مفهوم برگزار میشود. با وجود آنکه بیش از یک دهه از معرفی این مفهوم در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می¬گذرد، تعریفهای ارائه شده برای این مفهوم مانند مفاهیم اطلاعات و نیاز اطلاعاتی، متعدد و تا حدودی متفاوت است. از سوی دیگر، گاهی بافت را با وضعیت یکی پنداشته¬اند. در ارتباط با رویکردهای بافتی نیز اختلاف نظر بسیاری به چشم میخورد. برخی از پژوهشگران رویکردهای عینی را در مطالعات خود به کار می¬گیرند و برخی دیگر رویکردهای تفسیری را مناسب تر می¬پندارند. این مقاله به معرفی این مفهوم پرداخته و رویکردهای رایج مرتبط با آن و همچنین پژوهشهای انجام شده در ارتباط با مفهوم بافت را به طور اجمال بررسی کرده است

در این مقاله ضمن تبیین فرایند مهندسی هستی شناسیها، استخراج روابط معنایی با تکیه بر روشهای مبتنی بر الگو، مطالعه شده است. نمونه ای از متون تخصصی فارسی در حوزة ربط تحلیل و روابط معنایی موجود در آن استخراج و دسته بندی گردید. همچنین، تعیین میزان پیدایی روابط معنایی در نمونة مورد تحلیل، در پاسخ به دومین پرسش پژوهش انجام پذیرفت. امکان استخراج و تعیین روابط معنایی در نمونه مورد تحلیل، تأیید شد. این در حالی است که میزان پیدایی روابط، در سطح پایین ارزیابی میشود