فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۴۱۹ مورد.
حوزههای تخصصی:
درحالی که اغلب ازدواج ها با عشق شروع می شود و زوجین قصد دارند به یکدیگر احترام بگذارند، در طول زمان، مسائلی پدید می آید که جدایی زوجین را در پی دارد یا زندگی مشترک، بدون احساس و عاطفه ادامه می یابد. باتوجه به تأثیر رسانه ها در عصر مدرن بر وقوع چنین پدیدهایی، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه آموزشی ارتقا سواد رسانه ای بر دلزدگی زناشویی در زوجین پرمصرف فضای مجازی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1398 بود. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی شهر اصفهان دررابطه با مشکلات ناشی از مصرف زیاد فضای مجازی بود؛ که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس (هدفمند) تعداد 30 زوج (60 نفر) انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل (15 زوج) و آزمایش (15 زوج) تقسیم شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های مربوط به اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (CBM) بود. پس از اجرای پیش آزمون بر روی هر دو گروه، گروه آزمایش طی هشت جلسه 75 دقیقه ای با استفاده از برنامه آموزشی ارتقا سواد رسانه ای محقق ساخته آموزش دیدند و گروه کنترل به دوراز متغیر مستقل نگاه داشته شدند. پس از اتمام آموزش از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد تا میزان تغییرات حاصله مشخص شود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد و درنهایت تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار 23-SPSS صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد اثر برنامه آموزشی ارتقا سواد رسانه ای بر دلزدگی زناشویی در زوجین پرمصرف فضای مجازی شهر اصفهان معنادار بوده است (012/0= p , 82/6= F). باتوجه به کمتر بودن میانگین نمره مؤلفه دلزدگی زناشویی زوجین گروه آزمایش در زمان پس آزمون نسبت به پیش آزمون، نتیجه می شود که برنامه آموزشی ارتقا سواد رسانه ای بر کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین پرمصرف فضای مجازی شهر اصفهان مؤثر بوده است. مقدار اندازه اثر برنامه آموزشی ارتقا سواد رسانه ای بر دلزدگی زناشویی زوجین برابر 11 درصد بوده است.
نگرش دانشجویان درباره اهمیت عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در افزایش سواد حریم خصوصی برخط(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش تعیین نگرش دانشجویان دانشگاه رازی درباره اهمیت عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در افزایش سواد حریم خصوصی برخط است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه رازی (11268 نفر) در سال تحصیلی 99-98 است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 372 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی تعیین شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته اهمیت عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در افزایش سواد حریم خصوصی برخط استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای اهمیت عوامل سیاسی (823/0)، عوامل اجتماعی (797/0)، عوامل فرهنگی (833/0) و عوامل اقتصادی (883/0) به دست آمد. یافته ها نشان دهنده وجود اهمیت عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در افزایش سواد حریم خصوصی برخط است. بیشترین اهمیت مربوط به عوامل اقتصادی (25/14 از مقدار متوسط 12) و کمترین اهمیت مربوط به عوامل سیاسی (9/11 از مقدار متوسط 12) است. همچنین جنسیت و مقطع تحصیلی با میزان اهمیت این عوامل ارتباط معناداری دارند و زنان و افراد با تحصیلات بالاتر، اهمیت بیشتری را برای عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در افزایش سواد حریم خصوصی برخط قائل هستند. بنابراین، دانشجویان باید باتوجه به اهمیت عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نسبت به افزایش سواد حریم خصوصی برخط ازطریق کسب آگاهی و مهارت های لازم اقدام نمایند و آگاهی مسئولان از اهمیت عوامل مؤثر بر افزایش سواد حریم خصوصی برخط، می تواند منجر به برنامه ریزی دقیق تر و بهبود سیاست های آموزشی و پژوهشی برای دانشجویان شود.
بایسته های مدیریت شایعات در روابط سازمانی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، شناسایی بایسته های مدیریت شایعات در روابط سازمانی از منظر قرآن کریم است. شایعه، حقیقتی برخاسته از ارتباطات رسمی و غیررسمی است. این پدیده، مشتمل بر گزاره تأییدنشده ای است که از فردی به دیگری منتقل می شود، اغلب برخاسته از گمان اشخاص بوده یا بر دلیل محکم استوار نیست و ممکن است خلاف واقع باشد. بنابراین مواجهه ای مطلوب می طلبد. پرسش اصلی پژوهش آن است که بایسته های مدیریت شایعات در روابط سازمانی از دیدگاه قرآن کریم چیست؟ روش پژوهش، تحلیل مضمون استقرایی است که طی آن داده های لازم از قرآن کریم جمع آوری و مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر شناسایی شد. مهمترین یافته ها در مواجهه با شایعات عبارت اند از: پیشگیری از نشر اخبار انحرافی، حصول یقین در اقدامات بنیادین، جلوگیری از ضرر احتمالی، شفافیت موضع در برابر انحرافات، هوشیاری نسبت به مظاهر فریب، حفظ حرمت ها و پیوندها، برخورد مقتدرانه با عوامل تهدید و...؛ مهمترین یافته ها در ایجاد شایعات نیز عبارت اند از: اجتناب از تضییع حقوق دیگران، رعایت صداقت گفتاری، صیانت از شایعات. براساس بررسی یافته ها، بایسته ها به مقتضای جایگاه های مواجهه پیشینی، مواجهه پسینی و ایجاد، ضروری تلقی می شوند. برخی بایسته ها در شرایط ویژه ضرورت یافته و دسته دیگر بین بعضی موقعیت ها مشترک اند. همچنین در مواجهه با شایعات، اطلاع از صدق یا کذب شایعه و در ایجاد شایعات، ماهیت واقعی یا غیرواقعی آن، در تعیین بایسته ها مؤثر است.
تقابل فرهنگی و دینی محتوای برنامه های غذایی ماهواره ای با اصول سبک زندگی تغذیه ای ایرانی-اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
گسترش روزافزون رسانه ها موجب تحولات سبک زندگی جوامع شده است. سبک زندگی ایرانی- اسلامی نیز خارج از این موضوع نیست. غذا یکی از مصادیق فرهنگ است که می تواند ارزش های فرهنگی و دینی را جابه جا کند. در این بین برنامه های غذایی ماهواره ای نقش مهمی در ارائه باورها و ارزش های سبک زندگی دارند و یکی از روش های انتقال فرهنگی آنها استفاده از غذا و برنامه های غذایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی چگونگی وضعیت محتوای برنامه های تغذیه ای ماهواره ای از نظر سبک زندگی ایرانی- اسلامی است. روش تحقیق از نوع کیفی است. در این مطالعه برنامه "بفرمایید شام" شبکه "من و تو" به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. استخراج داده ها، تجزیه و تحلیل و تفسیر آنها با استفاده از روش مایرینگ انجام شده است. پس از تجزیه و تحلیل برنامه های غذایی ماهواره ای مورد نظر این مطالعه، مقوله ها و زیرمقوله های آنها در رابطه با سبک تغذیه ای ایرانی- اسلامی مشخص شد. یافته ها نشان داد محتوای ارائه شده در برنامه های غذایی ماهواره ای در تقابل و مغایرت با اصول سبک زندگی ایرانی- اسلامی است. از موارد یافت شده می توان به "حذف، مخالفت یا بی اعتنایی به مفاهیم مذهبی"، "تغذیه ناسالم"، "سرو غیرایرانی غذا"، "اسراف"، "تجمل گرایی"، "لذت گرایی" و "فرهنگ فردگرایی" اشاره داشت. از آنجایی که شیوه تغذیه می تواند باعث تغییر در تفکر، عادات و ارزش های جوامع و یا تغییر ارزش های مذهبی می شود، رسانه ها نقش پررنگی را در هدایت سبک زندگی تغذیه ای جوامع ایفا می کنند.
نقش خانواده در رصد و کنترل اخلاقی فرزندان در شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ورود، فراگیری و دردسترس بودنِ شبکه های اجتماعی موجب بروز آسیب های متعددی به نوجوانان و جوانان و سبب بروز مشکلاتی در عرصه خانواده شده است. ین آسیب ها مستقیم بر نوجوانان و جوانان تأثیر می گذارند که از آن جمله می توان به کلاه برداری، هک، ارتباط با افراد ناسالم و ارتباط با جنس مخالف اشاره کرد. خانواده محلی امن برای تمام اعضاست که وظیفه دارد آسیب های شبکه های اجتماعی را به حداقل برساند. در موارد بسیاری، حفظ فرزندان از خطرات احتمالیِ این شبکه ها با رصد و کنترل آنان امکان پذیر است و این رصد و کنترلِ بدون اجازه، از مصادیق نقض حریم خصوصی فرزندان به شمار می رود. تفکر در مورد مرزبندیِ حریم خصوصی از یک سو و حفظ امنیت و آرامش خانواده ازسوی دیگر موجب شده است تا تعارضی میان این دو وظیفه یعنی حفظ امنیت و عدم نقض حریم خصوصی ایجاد شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با رجوع به منابع اصیل اسلامی در پی پاسخ به این پرسش است که آیا خانواده می تواند برای حفظ امنیت خود به سیستم کاربران نفوذ و اطلاعات و ارتباطات آن ها را رصد کند یا خیر؟ مقاله حاضر این یافته را به دنبال داشت که به علت مصالح بیشتر (مصلحت اخروی و تعداد افراد)، مطابقت با اهدافِ اخلاقی و حفظ آبروی افراد، حفظ امنیت خانواده و خود کاربر اصل اخلاقی اَهَم است.
تحلیل روش شناختی پژوهش های سواد اطلاعاتی در بافت کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف مقاله حاضر تحلیل روش شناختی پژوهش های حوزه سواد اطلاعاتی در بافت کتابخانه های عمومی کشور است. نوع، روش و جامعه : پژوهش ازنظر هدف کاربردی است که با استفاده از ابزار سیاهه وارسی و با روش های سرشماری و مرور اسناد بر پایه تحلیل های روش شناختی نگاشته شده است. جامعه پژوهش متن کامل کلیه آثار پژوهشی این حوزه اعم از مقاله های مجلات علمی، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی فارسی زبان شامل: اس آی دی، مگیران، نورمگز، ایرانداک و سامانه مدیریت طرح های پژوهشی نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند که بدون بازه زمانی و بدون نمونه گیری، گردآوری و بررسی شدند. برای استخراج داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شد. یافته ها: از مجموع آثار پژوهشی منتشرشده در این حوزه، میانگین تعداد نویسندگان به تعداد پژوهش ها 4/2 است. از مجموع 56 پژوهشگر این حوزه، زنان 52 درصد و مردان 48 درصد مشارکت را به خود اختصاص داده اند. از مجموع 23 پژوهش مورد بررسی، 74 درصد پژوهش ها با روش های کمّی و 22 درصد با روش های کیفی و 4 درصد با رویکرد آمیخته برای گردآوری و تحلیل داده ها انجام شده است. پرسشنامه بیشترین ابزار گردآوری داده ها و آزمون تی، پراستفاده ترین آزمون آماری در این پژوهش ها بوده است. پژوهشگرانِ دانشگاه الزهرا (س) بیشترین وابستگی سازمانی را در میان مؤسسات آموزشی و پژوهشی به خود اختصاص داده اند. بیشترین فراوانی پژوهش ها مربوط به پایان نامه های ثبت شده در ایرانداک و مقاله های منتشرشده در فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی و طرح های پژوهشی ثبت شده در سامانه مدیریت طرح های پژوهشی نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. نتیجه گیری: به رغم اینکه نزدیک به سه دهه از ظهور و تبیین اهمیت مهارت های سواد اطلاعاتی در کشور می گذرد؛ توجه به بافت کتابخانه های عمومی در پژوهش های منتشرشده در حوزه سواد اطلاعاتی ضعیف ارزیابی می شود. همچنین باتوجه به اینکه در بیشتر پژوهش ها عمدتاً از رویکردهای کمّی استفاده شده است به نظر می رسد توجه به انجام پژوهش های کیفی و آمیخته در حوزه سواد اطلاعاتی در بافت مذکور ضرورتی است که می تواند با جریان سازی علمی مناسب در پر کردن شکاف های پژوهشی این حوزه مؤثر واقع شود.
تغییرات آیین های سوگواریِ متوفی پس از کرونا و ارزیابی تاثیرات آن بر صاحبان عزا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با شیوع چشم گیر کرونا و کاهش مراسم عزاداری برای متوفی یا لغو کامل آن ها و انتقال یافتن هرچه بیشترِ این آیین های سوگواری به فضای مجازی، این مسئله برای محقق بوجود آمد که بازماندگان متوفی تا چه حد توانسته اند احساس همدردی و التیام یافتنِ غم عزیز از دست رفته شان را به واسطه ی تسلیت گفتن های مجازیِ خویشاوندان بدست آورند؛ و آیا اساسا فضای مجازی بستر مناسبی برای این نوع آیین ها است یا خیر. برای یافتن پاسخ، با تمرکز بر وجه آیینی و ارتباطاتی این پدیده، از 19 نفر از افرادی که از ابتدای شیوع کرونا تاکنون، کسی از نزدیکان خود را از دست داده اند، مصاحبه ی آنلاین انجام شد. نتایج بدست آمده، ذیل دو مقوله ی اصلی یعنی «تغییراتِ آیین های سوگواری به مثابه ی فرصت» و «تغییرات آیین های سوگواری به مثابه ی تهدید» گنجانده شدند. پررنگ تر شدن ابعاد معنویِ آیین های سوگواری برای شخص متوفی که پیش از این بسیار کمرنگ شده بود، مزیتی است که به وسیله ی تغییرات آیینی دوران کرونا، نمود یافته است؛ در کنار چنین مزیتی، افسردگیِ ناشی از تخلیه نشدن احساسات، ناباوریِ مرگ متوفی و سیطره ی حس تنهایی، علی رغم ابراز همدردی های مجازی، از جمله آسیب هایی است که در طول زمان می تواند تاثیرات شگرفی بر روح و روان صاحبان عزا باقی گذارد. بنابراین آشکار است که فضای مجازی بستری مناسب برای شریک شدن در غم صاحبان عزا نیست. براساس نظریه ی ارتباطات آیینی می توان گفت این آیین های سوگواریِ رسانه ای شده اگرچه می توانند بر بعد حضوریِ آیین غلبه ایجاد کنند و شرایطی را برای ابراز همدردی های غیرحضوری فراهم سازند، اما همچنان نمی توانند جایگزینی برای آیین های سوگواریِ حضوری باشند.
بررسی ارزیابی دانشجویان دانشکده رفاه تهران نسبت به آموزش مجازی در دوران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی ارزیابی دانشجویان دانشکده رفاه تهران نسبت به آموزش مجازی در دوران کرونا می باشد . پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی می باشد که برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه آنلاین محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان (کارشناسی و کارشناسی ارشد) دانشکده رفاه بوده که در نیمسال دوم تحصیلی سال 98-99 در حال تحصیل بودند (880 نفر) که از تکنیک تمام شماری استفاده شده و در مجموع 645 پرسشنامه تکمیل شده توسط دانشجویان مدنظر قرار گرفته است. جهت محاسبه روایی از برخی اساتید و خبرگان و ناظر به پایایی پرسشنامه آلفای کرونباخ به کار گرفته شده که در مجموع ( 92/0 = آلفا) گویه ها تایید شدند. در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای t تک نمونه ای، مستقل و Anova) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که ارزیابی دانشجویان دانشکده رفاه نسبت به آموزش مجازی نسبتا مطلوب (در حد متوسط) می باشد که ناظر به ابعاد و محورهای پنج گانه باید اشاره نمود که از لحاظ اهداف آموزش مجازی تقریبا مطلوب، ناظر به محتوای آموزشی وضعیت نسبتا مطلوب، بر اساس بعد سیستم (نرم افزار) در حد متوسط، ناظر به پشتیبانی برنامه نیز تا حد نسبتا مطلوب می باشد. ناظر به ارزیابی کلی می توان این گونه بیان نمود که دانشجویان به طور متوسط از برنامه ی آموزش مجازی دانشکده رضایت داشتند. در مجموع نیمی از دانشجویان بر این باور هستند که برنامه ی آموزش مجازی دانشکده نتوانسته خلا کلاس های حضوری را جبران نماید و به بیان دیگر از دیدگاه آنان محتوای آموزشی مجازی نمی تواند جایگزین کلاسهای حضوری گردد و محتوای درسی حضوری از محتوای درسی مجازی مطلوب تر و مفید تر می باشد.
بررسی انتقادی بازنمایی عوامل موثر بر فرزندآوری در آگهی های تلویزیون با رویکرد دینی
حوزههای تخصصی:
هدف: بررسی انتقادی بازنمایی عوامل موثر بر فرزندآوری در آگهی های تلویزیون با رویکرد دینی ،که این عوامل شامل :عوامل فردی ، اجتماعی و فرهنگی می باشدروش شناسی پژوهش: رویکرد این تحقیق کیفی است؛ لذا سیر تحقیق حاضر به این گونه است که با استفاده از روش نشانه شناسی 10 آگهی با روش هدفمند نشانه شناسی شد وبه دیدگاه اسلام در مورد فرزندآوری پرداخته شد یافته ها: در این تحقیق صحنه ها و دیالوگ های ده آگهی بازرگانی که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند براساس دیدگاه اسلام با روش نشانه شناسی ،عوامل کاهش فرزندآوری در آنها مورد برسی قرار گرفتنتیجه گیری: با نشانه شناسی ده آگهی تلویزیون که به صورت هدفمند انتخاب گردید مشاهده شد که علی رغم تصویبقوانین و سیاست های کلان جمعیتی و ابلاغ به صداوسیما تا آگهی ها و برنامه های تلویزیونی خود را در جهت تبلیغ فرزندآوری تنظیم نماید ولی در این ده تبلیغ که به عنوان نمونه انتخاب شد نمادها و نشانه های عوامل کاهش فرزندآوری مشاهده شد
چگونگی بازنمایی نمادهای عاشورایی در سریال مختارنامه
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹ و ۱۰
112 - 132
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش به دنبال واکاوی معانی نماد های عاشورایی، با قابلیت نمایشی است، و ترسیم چگونگی بازنمایی نمادهای عاشورایی در فیلم و سریال های تلویزیونی، و راه های ارتقاء آنها است.روششناسی پژوهش: بهره گیری از روش ( تحلیل محتوای کیفی) و تکنیک نشانه شناسی جان فیسک .یافته ها: یافته ها نشان می دهدکه، نماد های استفاده شده در فیلم ها و سریال های تلویزیونی با موضوع عاشورا دارای مفاهیم عمیقی هستند که می توان از آنها در راستای تعمیق بخشی و تولید یک معنای دقیق در قالبی نمایشی استفاده کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که نمادهای عاشورایی دارای ظرفیت های بسیار بالایی برای استفاده درآثار نمایشی هستند، اما سازندگان آثار نمایشی به چگونگی بازنمایی این نمادها توجه کافی ندارند و در بیشتر موارد در بازنمایی آنها اشتباه کرده اند. این نحوه بازنمایی گاهی مفاهیم دیگری را در قالب نماد های عاشورایی به بیننده منتقل کرده است.کلیدواژه ها: نماد، نشانه، سریال تلویزیونی، مختارنامه، عاشورا، بازنمایی
امکانات مستند بازسازی در انعکاس سیره علمای دین
حوزههای تخصصی:
هدف: مستند بازسازی دارای گونه های مختلفی بوده که هر نوع آن در بازسازی واقعیت و میزان تأثیری پذیری از آن، حدود متفاوتی دارد. در این پژوهش امکانات هر یک از انواع مستند بازسازی را در بازسازی سیره علمای دین، بیان نموده ایم.روش شناسی پژوهش: از طریق مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات فیلم ها، داده های به دست آمده با روش تحلیل کیفی با رویکرد توصیفی تبیین می گردند.یافته ها: در بخش امکانات روایی، سیره علمای دین می تواند در انواع گونه های مستندهای بازسازی ازجمله، مستند بازسازی از مواد اسنادی (آرشیوی)، مستند درام، درام مستند و مستند انیمیشن به عنوان موضوع مورد استناد قرار گیرد. ویژگی های میزانسن، تصویرفتوگرافیک، تدوین و صدا را در امکانات بیانی مستند بازسازی در انعکاس سیره علمای دین بررسی کردیم.نتیجه گیری: مستند بازسازی در صورتی می تواند در عین وفاداری به واقعیت، اثری تأثیرگذار را خلق کند که مستندساز، شناخت کافی به ابعاد زندگی شخصی و اجتماعی این بزرگان و دوره ی زیستشان و علم کافی به دین مبین اسلام و همچنین شناخت هنرهای اسلامی را داشته باشد.
تحلیل گفتمان هویت زن مسلمان در سریال پایتخت 6
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹ و ۱۰
81 - 111
حوزههای تخصصی:
هدف:دستیابی به گفتمان حاکم بر سریال پایتخت شش از منظر هویت زن مسلمان و شناخت چگونگی بهره گیری از نشانه های فرهنگی، رسانه ای و جنسیتی در بازنمایی هویت زن مسلمان در این سریال و همچنین دستیابی به ایدئولوژی برجسته معرفی هویت زن مسلمان در سریال پایتخت شش روش شناسی پژوهش:رویکرد این تحقیق کیفی است؛ لذا سیر تحقیق حاضر به این گونه است که با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف هویت زن مسلمان در سریال پایتخت شش مورد پژوهش قرار گرفته است. یافته ها: در این تحقیق مفاهیم برگرفته از صحنه ها، نشانه های تصویری، دیالوگ ها، برداشت از متن، نقاط در تعارض هویت زن مسلمان و نقاط مورد نظر هویت زن مسلمان از جنبه های مختلف (فردی، خانوادگی و اجتماعی) در سریال پایتخت شش مورد بررسی قرار گرفته است.نتیجه گیری: جمع بندی یافته های این تحقیق نشان می دهد سریال پایتخت شش روند موفقی در ارائه هویت زن مسلمان در خانواده و اجتماع نداشته است و آگاهی رسانی مناسبی برای جامعه در این زمینه انجام نداده است. بنابراین، در الگوهای بازنمایی شده، هویت ها، تعاملات و ارتباطات دچار تشتت و سردرگمی است و از فقدان یکپارچگی و انسجام رنج می برد و هویت زن در سریال پایتخت شش به صورت سرگردان در حال رفت و آمد بین دو گفتمان هویت اسلامی و گفتمان فمینیستی جاری در غرب است و عمده الگوی هویت زنان در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی به صورت التقاطی تابع هر دو گفتمان است.
معیارهای هنجاری رسانه های جمعی؛ مطالعه تطبیقی نئولیبرالیسم و رویکرد امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در میان نظریه های ارتباطات جمعی، مجموعه ای از نظریه های هنجاری وجود دارد که به تشریح بایدها و نبایدهای حاکم بر وسایل ارتباط جمعی در جوامع مختلف می پردازد؛ تقسیم بندی سیبرت و همکارانش اولین مجموعه از این دست به شمار می رود. در این میان رویکرد لیبرالیستی با افت و خیزی قابل توجه تا به امروز همراه بوده که حاصل آن را می توان در شکل گیری نظریه نئولیبرالیستی یا همان نظریه مسئولیت اجتماعی رسانه های جمعی دنبال نمود؛ بی شک مسئولیت اجتماعی در بداهت امر مفهومی کلی و ارزشی است اما این معنا در ادبیات نظری رسانه های جمعی از حیث مبانی و اصول با رویکرد سنتی لیبرالیستی تعارضی نداشته و مسیر مذکور را در صورتبندی متفاوتی دنبال می کند؛ لذا علی رغم ارزشی بودنِ این مفهوم، نمی توان بالجمله از این ادبیات نظری در چارچوب رویکرد دینی به رسانه استفاده نمود. این مقاله ضمن با مطالعه ای اسنادی، در بررسی و مقایسه با مبانی و اصول رسانه های نئولیبرال ضمن نمونه گیری هدفمند مبتنی بر تحلیل محتوای کیفیِ قیاسیِ جهت دار به تشریح دیدگاه امام خمینی رحمه الله علیه خواهد پرداخت؛ براین اساس رسانه تراز انقلاب اسلامی در اندیشه امام(ره) رحمه الله علیه ضمن عبور از کاستی های رسانه نئولیبرالیستی، امکانات ساختاری و محتوایی رسانه دینی را جهت تعالی و رشد انسان و جامعه نمایان ساخته و بایدها و نبایدهای مربوط به رسانه های جمعی را در پرتو فرهنگ اسلامی و در راستای نیل به مسئولیت الهی تعریف می نماید.
پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تبلیغ اسلام در هر منطقه ای باید بر اساس فرآیند فرهنگی و بر محور ارتباطات مؤثر در نظر گرفته شود، منطقه آمریکای لاتین از مناطق مستعد در پذیرش و تبلیغ اسلام است، باتوجه به تفاوتهایی که در زبان ، دین و فرهنگ و آداب ورسوم بومیان منطقه با مبلغان دینی وجود دارد اهمیت تبلیغ براساس ارتباطات میان فرهنگی مطرح است. این پژوهش در صدد کشف موارد مؤثر از نوع ارتباطات میان فرهنگی بر محور الگوی قرآنی تعارف (هم شناسی فرهنگی) برای رسیدن به معنای مشترک از اسلام و مسلمانان در نگاه بومیان است تا زمینه تبلیغی مناسب و موثر بر محور توحید و فطرت انسانی فراهم آید. به منظور غنای محتوا و شناخت کافی از منطقه، بخشهایی را به بررسی تاریخ حضور مسلمانان و چگونگی نفوذ و گسترش ادیان بزرگ در منطقه ، بویژه ارائه گزارشی از تجربه زیستی مبلغین مسیحی بعنوان دین پذیرفته شده که با بهره بردن از شیوه تبلیغی موثر براساس ارتباطات میان فرهنگی توانستند در طول 500 سال مسیحیت را در تمام آمریکای لاتین گسترش بدهند؛ پرداخته شده است. یافته های پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسانه براساس تجربه زیستی و مصاحبه های عمیق نگارنده و همچنین از مشاهدات مشارکتی مبلغین فعال در آمریکای لاتین بعنوان تکنیک کمکی ، جمع آوری شده است که می توان به این نتیجه دست یافت ؛ که از میان موارد ارتباطات میان فرهنگی ، سه محور معنویت، استعمارستیزی و نقش خانواده و مادر به عنوان موارد مؤثری هستند که موجب نوعی ارتباط همدلانه و مشترک بین بومیان آمریکای لاتین با مبلغان برای تبلیغ اسلام در عصر حاضر می باشند.
کارگزار و مدیریت در رسانه طراز انقلاب اسلامی از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی با تأکید بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کارگزار یا نیروی انسانی و مدیریت از مهم ترین عناصر هر سازمان به ویژه در حوزه فعالیت های وسایل ارتباط جمعی است. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت دینی و ارزشی انقلاب اسلامی و بر اساس اهداف و مسئولیت هایی که در نظام جمهوری اسلامی برای رسانه ها ازجمله صداوسیما تعریف شده، رسانه ای غایت گرا (قرب الهی) و تعالی محور، مسئولیت محور و تکلیف محور است. نحوه مدیریت منابع انسانی و به عبارت دیگر کارگزار و مدیریت در رسانه طراز انقلاب اسلامی، به ویژه صداوسیمای از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی، پرسش اصلی مقاله حاضر است که بنا داریم به دلیل تبیین نکردن مستقیم آن از سوی رهبران به روش استنباطی بررسی کنیم. تکیه اصلی روش استنباطی بر فهم و تجزیه وتحلیل آثار و بیانات شخصیت های موردنظر در چارچوب مکتب فکری ایشان و نظریه فطرت است. با استفاده از نظریه فطرت در رسانه، معیارها و شاخص های دقیق و مشخص برای عناصر اصلی رسانه؛ یعنی کارگزار، مدیریت و منابع انسانی ارائه می شود. نگارنده با درنظرگرفتن چارچوب نظریه فطرت و با نگاه به علل اربعه که از فلسفه اسلامی گرفته شده است، معتقد است رسانه طراز انقلاب اسلامی به عنوان امری حادث، چهار علت غایی، فاعلی، مادی و صوری دارد. منظور از کارگزار و مدیر در رسانه طراز انقلاب اسلامی همان علت فاعلی از علل اربعه است که شامل دو بخش کارگزار و مدیر و به تبع آن مدیریت رسانه است و بر اساس نظریه فطرت و دیدگاه انسان شناسی امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه ای، برای رسانه طراز انقلاب اسلامی کارگزاری لازم است که عقل بر وجود او ریاست کند و با کمک دین و عقل، قوای دیگر را تحت کنترل عقل و دین در آورد و با بهره گیری از امکانات و الزامات لازم، برای تعالی و سعادت خود و مخاطب رسانه و رسیدن به قرب الهی، تلاش نماید.
نقش شبکه های اجتماعی مجازی در برگزاری جلسات مذهبی در دوره شیوع بیماری کرونا؛ مورد مطالعه: جلسات مذهبی بانوان شمیران
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹ و ۱۰
133 - 161
حوزههای تخصصی:
هدف: فعالیت هیئت های مذهبی، پس از شیوع کرونا، با چالش جدی روبه رو شده است. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت هیئت های مذکور پس از مواجهه با بیماری کرونا، به کوچ آنها به فضای مجازی پرداخته شده است.روش: جامعه آماری، عبارت از هیئت های مذهبی بانوان شمیران است. برای گردآوری داده ها، از شیوه پیمایش وابزار مصاحبه ساختار یافته و برای تجزیه و تحلیل، از روش آماری استفاده شده است.یافته ها: پس از مواجهه با کرونا، 45 درصد ازهیئت های مذهبی تعطیل شده، 20 درصد از آنها با رعایت پروتکل های بهداشتی به ادامه فعالیت پرداخته و 35 درصد از آنها نیز به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی روی آوردند. درباره هیئت های مذهبی که پس از شیوع کرونا، به فعالیت خود استمرار بخشیده اند، میتوان گفت در اغلب موارد، تعداد شرکت کنندگان در جلسات و سطح فعالیت این هیئت ها نسبت به قبل کاهش یافته است. همچنین به زعم مسئولین هیئت هایی که جلسات خود را در فضای مجازی تشکیل داده اند، در اغلب موارد سطح کیفیت، میزان اثر بخشی و همچنین رضایتمندی اعضای آنها نسبت به گذشته فرقی نکرده و یا حتی بیشتر شده است.نتیجه گیری: هییت های مذهبی دارای کارکردهای متعددی است که شبکه های اجتماعی مجازی نمی توانند همه آن را براورده کنند و از این رو تنها یک سوم از این هییت ها به استفاده از آن روی آورده اند. لذا انتظار می رود پس از بحران کرونا هییت های مذهبی به صورت سنتی خود برگزار شده و یا حداکثر از ظرفیت فضای مجازی به صورت ترکیبی استفاده شود.
چگونگی حق مالکیت فکری و مبانی فقهی آن در رسانههای جدید
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی حق مالکیت فکری و مبانی فقهی آن در رسانه های جدید است
روش شناسی: این مقاله می کوشد با روش تحلیلی اجتهادی به شناسایی مفهوم کپی رایت و نحوه ارتباطش با مالکیت فکری پرداخته و سپس عناصر تشکیل دهنده این مفهوم و جایگاهش در قوانین و مبانی آن را شرح دهد و ضمن بیان دیدگاه فقهی در این خصوص به بررسی و تبیین فقهی این مفهوم و اثرگذاری آن در نظام اجتماعی بپردازد.
یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در سال 1379 قانونی با نام «قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه ای» به تصویب رسید که به موجب آن، حمایت ملی از مالکیت فکری در ایران گسترش یافت. اختلاف دیدگاه نسبت به مشروعیت مالکیت فکری در میان فقها سبب ارائه فتاوی مختلف در این خصوص شده است.
نتیجه گیری: براساس یافته ها راه حل هایی جهت بهبود استفاده از فضای رسانه ای دیجیتال با پیروی از مفاهیم مالکیت معنوی، می توان تدارک دید؛ 1. لازم است مؤلفین و صاحبان اثر با حقوق خود در این حوزه آشنا گردند و در فرآیندهای تولید تا توزیع و تکثیر، آن ها را به کار بگیرند. 2. باتوجه به پذیرش بعد معنوی و اخلاقی حقوق مالکیت معنوی ازسوی فقها و صاحبنظران اسلام، می توان در برخی موارد که مفاهیم بین المللی مالکیت معنوی به سختی ازسوی کاربران و مصرف کنندگان پذیرفته می شوند، با رجوع به آموزه های دینی در این حوزه، کمبودهای موردنظر را پوشش داد. 3. فقهای شیعه نسبت به کپی رایت نگاه های متفاوتی دارند، اما زمینه های مساعد فکری برای تبیین بیشتر آن و موضوع شناسی دقیق تر وجود دارد تا براساس آن برخی گره های موجود در این زمینه مرتفع گردد.
ظرفیت ها و چالش های نمایش عروسکی در بازنمایی زندگی پیشوایان دینی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ و ۱۲
90 - 105
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این مقاله، بررسی ظرفیت ها و چالش های نمایش عروسکی برای بازنمایی از زندگی پیشوایان دینی است.روش: جمع آوری اطلاعات به صورت ترکیبی (مصاحبه – کتاب خانه ای) و شیوه تحلیل نیز به صورت کیفی (توصیفی- تبیینی) است.یافته ها: ابتدا به «خیال انگیزی» و «منحصربه فرد بودن» به عنوان دو ظرفیت ویژه، و نیز «تابوها» به عنوان مهم ترین چالش می رسیم. سپس در ادامه برای حل این چالش، «نظر دین درباره نمایش عروسکی»، «هتک» و «تحریف» پیشوایان دینی؛ و هم چنین «نظر دین درباره ی بازنمایی زندگی پیشوایان دینی در نمایش عروسکی» مورد بررسی قرار گرفته، و در ادامه قاعده ای کلی برای حل این مشکل معرفی می کنیم.نتیجه گیری: نمایش عروسکی هیچ تقابلی با مفاهیم دینی اسلامی نداشته؛ و بالعکس، ظرفیتی ویژه برای پرداختن به زندگی پیشوایان این دین است. البته این امر چالش هایی پیشِ روی خود می بیند که غیرقابل حل نیستند. برای حل مهم ترین آن ها (که تابوها هستند) فرمولی پیشنهاد می شود: اینکه در مرحله ی اول هنرمند (در مورد محتوا یا تصویر) ادعای واقعیت ننماید و اقتباس بودن اثرش را اذعان کند. دوم اینکه مراقب باشد در اثر اقتباسی خود، نسبت به پیشوایان دینی هتک و توهین صورت نگیرد. در این صورت است که می تواند ادعا کند از امور ممنوعه ی شرع (حرام) تخطی نکرده، و اثر هنری او، فاقد ایراد دینی است.
تعریف و واکاوی مفهوم سواد فضای مجازی و نسبت سواد رسانه ای با آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هم زمان با ورود به قرن 21 سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی به طور فزاینده ای دچار پیچیدگی و همه جانبه گرایی شدند و کلیه نظام های اجتماعی زندگی بشر را متأثر از خود کرده اند و اکنون با گسترش فضای مجازی و زندگی حقیقی، به تدریج فضای مجازی تبدیل به زیست دوم انسان ها و امتداد زندگی آن ها شده است و به همین دلیل نیاز به سواد دیگری فراروی ما قرار دارد تا بتوان با بهترین رویکرد در مواجهه با آن قرار گرفت و آن سواد فضای مجازی است. اگرچه برخی از اندیشمندان حوزه سواد رسانه ای معتقدند سواد فضای مجازی، همان و یا بخشی از سواد رسانه ای است، لکن این دو مقوله کاملاً مشابه نیستند و در برخی وجوه افتراق دارند. تصور می شود که این اختلاف نظر برآمده از تقلیل تعریف برخی اندیشمندان از فضای مجازی و خطای آنان در تقلیل تعریف فضای مجازی به رسانه است حال آنکه نظام رسانه ای تنها ذیل یکی از نظام های فضای مجازی یعنی نظام فرهنگی اجتماعی می گنجد. روش پژوهش حاضر تحلیل مضمون است که در دو مرحله احصاء مفاهیم و مضامین اساسی نظریات و تعاریف سواد رسانه ای و سواد فضای مجازی با مطالعات کتابخانه ای و استخراج نظام موضوعات و مسائل سواد فضای مجازی مبتنی بر تعریف مختار صورت گرفته است. مقاله حاضر خاطرنشان می سازد مفهوم سواد فضای مجازی متمایز از سواد رسانه ای بوده و با احصاء نظام مسائل سواد فضای مجازی آن را مورد بررسی و مداقه قرار می دهد.
بررسی انتقادی بازنمایی روابط خانوادگی در سریال تلویزیونی پایتخت 6 بر اساس آموزه های اسلامی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ و ۱۲
106 - 137
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی روابط خانوادگی در سریال تلویزیونی پایتخت 6 بر اساس اخلاق و آموزه های اسلامی است.
روش: این پژوهش از شیوه ی اسنادی و کتابخانه ای برای ارائه اصول اخلاقی در حوزه روابط خانوادگی بهره گرفته است و پس از آن با روش تحلیل نشانه شناسی بر اساس نشانه شناسی جان فیسک، محورهای اخلاقی مرتبط با روابط خانوادگی در این سریال را با شیوه ی کیفی و از نوع کاربردی بررسی کرده است.
یافته ها: یافته ها در بردارنده نتایج بررسی انتقادی سکانس ها در سریال پایتخت 6 و اصول اخلاقی در حوزه روابط خانواده است. پژوهش در پی آن است که نکات و مولفه های مثبت و منفی را به کمک 11 محور اخلاقی به همراه مصادیق، مورد تشریح و تبیین قرار دهد. محورها شامل: خوش رویی و خوش رفتاری، مودت، رحمت و مهربانی، شکیبایی و بردباری، عفو و گذشت، مدارا و حسن خلق، تفاهم و همدلی، احترام و توجه طرفینی، حق مداری، تأمین نیازها، سپاسگزاری و پرهیز از منت گذاشتن و اصل خوش گفتاری می باشد. یافته ها منطبق با مبانی و مستندات قرآنی و روایی جمع آوری و تحلیل گردیده است که بیان ماحصل آن، تر سیمی از پارامترهای متناسب و شاخص های رفتاری مطلوب در خانواده را ارائه خواهد داد.
نتیجه گیری: با پایبندی و رعایت اصول اخلاقی میان همسران و فرزندان، تر بیت صحیح نسل جوان در کانون خانواده به خوبی شکل خواهد گرفت، همچنین لازم است پژوهشی جامع درباره تطبیق فرهنگ بومی با آموزه های دینی در سبک روابط خانواده ها صورت گیرد تا به مدیریت هرچه بهتر در خانواده بینجامد.