درخت حوزه‌های تخصصی

معماری کاربردی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
طراحی داخلی طراحی صنعتی معماری کاربردی معماری منظر هنرهای صناعی
ایران و اسلام تئوری جهان مطالعات شهرسازی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۸۸۱ تا ۳٬۹۰۰ مورد از کل ۷٬۸۳۱ مورد.
۳۸۸۱.

کاربرد تئوری مبتنی بر عامل در طراح ی پوس ته های هوشمند

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال چهارم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: معماری هوشمند کاهش مصرف انرژی پوسته هوشمند تئوری مبتنی بر عامل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۶۷۲
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ظهور آن در همه ابعاد زندگی انسان، معماری نیز به سهم خود تحت تأثیر قرارگرفته است. از سوی دیگر با کاهش منابع سوخت های فسیلی و توجه جامعه جهانی به استفاده از انرژی های پاک و صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، در سال های اخیر شاهد توسعه معماری هوشمند و پاسخگو به محیط در سراسر جهان بوده ایم. پوست ساختمان به واسطه ی قرار گرفتن در مرز فضا و روبرو بودن با عوامل جوی نقش مهمی در کاهش یا افزایش مصرف انرژی دارد. به علاوه، به دلیل هزینه زیاد طراحی و اجرای پوسته، هوشمند بودن آن می تواند از طریق کاهش مصرف انرژی در ساختمان این هزینه را جبران نماید. در این میان تئوری مبتنی بر عامل در راستای کمک به این هدف می تواند نقش مؤثری داشته باشد. مجموعه عامل ها می توانند رفتارهای تعاملی هماهنگ یا تعاونی را به وجود بیاورند. عامل ها با ویژگی هایی همچون خودکار بودن، واکنش پذیری و فعال بودن امکان مدل کردن تعاملات غیرخطی و پیچیده را فراهم می کنند و بهاینترتیب سیستم می تواند به طور مؤثر به هدف هایش دست یابد.
۳۸۸۳.

بررسی تاثیر خانه های دوم بر جدایی گزینی فضایی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید صدرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 35 - 56

کلیدواژه‌ها: خانه های دوم جدایی گزینی شهر باغشهر هم پیوندی و یکپارچگی شهر جدید صدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۶۸
امروزه، پدیده خانه های دوم به یکی از مهمترین دلایل تغییر چشم انداز حومه های شهری و مناطق شهری و روستایی پیرامون کلانشهرها تبدیل شده است. این خانه ها به منظورگذراندن اوقات فراغت،گاهی برای دوران بازنشستگی، تعطیلات آخرهفته و گاهی برای سرمایه گذاری خریداری می شوند. یکی از مهمترین پیامدهای این پدیده، خوشه ای شدن و جدایی شهر در زمینه فضایی و اجتماعی می باشد. در ایران با رونق شهرنشینی، سکنه شهرها برای گذران اوق ات فراغ ت و کس ب آرام ش به ساخت مسکن ویلایی در مناطق اطراف شهرها پرداخته ان د. شهر جدید صدرا یک نمونه بارز از شکل گیری خانه های دوم در قالب الگوی باغ- مسکن از پیش اندیشیده شده می باشد. از اینرو بررسی دلایل و پیامدهای این الگوی سکونت و جدایی گزینی فضایی اجتماعی ناشی از آن از ابعاد مختلف ضروری به نظر می رسد. رویکرد حاکم بر این پژوهش، تحلیلی-توصیفی می باشد. به منظور جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی-کتابخانه ای و همچنین آمار و داده های پرسشنامه های طرح ساماندهی باغشهرهای صدرا، استفاده شده است. به منظور بررسی جدایی گزینی و میزان هم پیوندی محدوده باغشهرها نسبت به سایر عرصه های شهری، از روش ماتریسی گولر استفاده شده است. یافته های تحقیق نیز بیانگر این است که بیش از نیمی از افراد، انگیزه اصلی از تهیه باغ مسکن را گذران اوقات فراغت در ایام پایان هفته و تعطیلات بیان نمودند. نتایج حاصل از بررسی میزان هم پیوندی باغشهرها با سایر عرصه های شهر حاکی از آن است که باغشهرهای صدرا از منظر شاخص طبیعی و محیط زیستی با 77.5% بیشترین و از لحاظ شاخص اقتصادی با 28.13% کمترین میزان هم پیوندی و یکپارچگی را با سایر عرصه های شهر صدرا دارا هستند. و در نهایت میزان هم پیوندی کلی این محدوده ها، برای باغشهرهای صدرا نسبت به سایر نقاط شهری برابر 43.05% می باشد. براساس اطلاعات حاصله، باغشهرها موجب ساخت ناموزون و نامتعادل در شهر شده و گرایش به قطبی شدن یا جدایی گزینی فضایی و ناهنجاری های ساختاری در این شهر در حال رشد و گسترش می باشد. بنابراین باید توجه داشت که آث ار مثب ت گردش گری خان ه ه ای دوم به خودی خود به وقوع نخواهد پیوست و به منظور تحقق آن می بایست به شیوه صحیح برنامه ریزی و مدیریت شود.
۳۸۸۴.

تحلیل رضایتمندی ساکنان از محله بر مبنای مولفه های امنیت و حس تعلق خاطر (نمونه موردی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 33 - 49

کلیدواژه‌ها: محله امنیت اجتماعی حس تعلق خاطر رضایتمندی از محله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۲
سطح رضایتمندی ساکنان از محله، از دو دسته عوامل عینی و ذهنی تاثیر می پذیرد. با وجود این که بخش عمده تحقیقات در این حوزه بر عوامل عینی متمرکز شده اند در این پژوهش، به بررسی نقش عوامل ادراکی در تعیین سطح رضایتمندی از محله پرداخته شده است. هدف اصلی این مقاله شناسایی و بررسی عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر میزان مطلوبیت محله با تکیه بر ادراک فردی ساکنان می باشد. محدوده این پژوهش محلات مسکونی شهر شیراز و جامعه آماری آنان کل خانوارهای ساکن در محدوده شهر هستند که از میان آن ها 367 خانوار به عنوان نمونه جهت توزیع پرسشنامه انتخاب گردیدند. بر مبنای ادبیات پژوهش، امنیت اجتماعی و حس تعلق خاطر نسبت به محله، دو بارزه اجتماعی محله مسکونی می باشند که دارای بیشترین تاثیر بر میزان رضایتمندی ساکنان هستند. امنیت اجتماعی در قالب شاخص های امنیت ادراک شده، تجربه وقوع جرم وکنترل اجتماعی، و حس تعلق خاطر در قالب دو شاخص خاطرات مشترک و همبستگی میان ساکنان و وجود همسایگان قابل اعتماد مورد سنجش قرار گرفته اند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون رتبه ای نشان می دهد که امنیت ادراک شده و کنترل اجتماعی، دو عامل تاثیرگذار بر مطلوبیت ادراکی محله هستند. در میان عوامل فردی نیز، بالا رفتن مدت زمان سکونت در یک محله باعث بالا رفتن سطح مطلوبیت ادراکی می گردد.
۳۸۸۵.

طراحی مدل تجویزی استمرار خلاقیت و آزمون آن در طراحی معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 75 - 84

کلیدواژه‌ها: آموزش خلاقیت استمرار خلاقیت طراحی مدل طراحی معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۳
توجه به موضوع آموزش طراحی معماری می باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است.مدل تجویزی بر پایه دلالت های تحلیلی ساختاری از مدل های عینی موجود به دست آمد. جهت آزمون مدل از روش نیمه تجربی استفاده شد. از طریق نمونه گیری در دسترس،30 نفر از دانشجویان کارشناسی معماری دانشگاه آزاد ماهشهر به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (15 نفر) و آزمون (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش فرایند خلاق در مدل طراحی شده شامل مراحل «تولید ایده ی راه حل، طرح و معرفی ایده، ارزیابی ایده، بازنگری و انتخاب نهایی است. فراگیران آموزش دیده بر اساس مدل تجویزی رضایت بیشتری نسبت به دوره مبتنی بر شیوه های رایج داشتند. مدل تجویزی استمرار خلاقیت می تواند در رسیدن به هدف ارتقاء خلاقیت دانشجویان نقش مؤثرتری از شیوه های آموزش سنتی داشته باشد.
۳۸۸۶.

راهکارهای موثر بر افزایش ضریب ایمنی/امنیتی در طرح معماری مجموعه های صنعتی نیروگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 1 - 13

کلیدواژه‌ها: طراحی معماری مجموعه های صنعتی نیروگاهی راهکارهای طراحانه معماری ایمنی امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۴
رسیدن به ایمنی و امنیت، از مهمترین دغدغه هایی است که طراحان در فرآیند طراحی مجموعه های صنعتی نیروگاهی با آن مواجه هستند. تعدد خطرات محتمل در این مجموعه ها بانضمام سنگین بودن تلفات مالی و جانی ایجاب میکند که تلاشهای طراحان معطوف به افزایش ضریب ایمنی/امنیتی گردد. بااینوجود، نوشتار حاضر موید آن بوده که ادبیات نظری منسجمی درخصوص طراحی معماری مجموعه های صنعتی بالاخص مجموعهه ای نیروگاهی وجود ندارد. لذا نوشتار حاضر به استخراج راهکارهای ایمنی/امنیتی موردنیاز در طراحی معماری این مجموعه ها پرداخته است. این تحقیق، ماهیتی توصیفی-تحلیلی داشته و سعی نموده تا ازیکسو به واسطه استنتاجهای عقلی به عمل آمده بر روی آیین نامه ها و ازسویدیگر با بررسی تجربی راهکارهای به کاررفته در طرح مجموعه های صنعتی نیروگاهی بتواند به شناسایی راهکارهای طراحانه موثر بر افزایش ضریب ایمنی/امنیتی نایل آید. یافته ها موید آن بوده که سادهسازی، جداسازی، کوچک سازی، تنوع و تعدد، پراکندگی، یکپارچگی، تاکید بر طرحها و تجربه های موفق پیشین و دفاع عمقی مهمترین راهکارهایی هستند که هم در طرح معماری مجموعه های نیروگاهی موجود و هم در آیین نامه های مرتبط با آنها به منظور افزایش ضریب ایمنی/امنیتی مورد تاکید قرار گرفته اند.
۳۸۸۷.

مفهوم هویت و رویکردی فلسفی به هویت و ماهیت شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم مرداد ۱۳۹۷ شماره ۶۲ 47 - 56

کلیدواژه‌ها: هویت شهر ماهیت ابعاد هویت حرکت جوهری کیفیت محیط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۰ تعداد دانلود : ۵۸۴
پژوهش حاضر برگرفته از رساله کارشناسی ارشد طراحی شهری است که با موضوع ارتقای هویت کالبدی سیما و منظر شهر اسلامشهر در دانشگاه شهید رجایی ارایه شده است. دیدگاه های موجود در مورد چیستی هویت شهر و علل1 ایجادی آن متفاوت و بعضاً پراکنده هستند. عده ای از پژوهشگران هویت را صرفاً معنای ذهنی2 نهفته در تاریخ شهر دانسته اند و عده ای دیگر آن را در انسجام و تداوم ویژگی های کالبدی و کیفیت محیط جستجو می کنند. این پژوهش با عنایت به تفاوت ریشه ای مفهوم هویت در فلسفه غرب و فلسفه صدرایی سعی بر آن دارد تا با بررسی وجودی و اصالت هویت شهر، رابطه ذات و اعراض، مقدمه و مؤخره تقریر هویت شهر را اثبات کند. دو فرضیه وجود ذهنی و حقیقی برای هویت و قائل شدن صغرا و کبرا (مقدمه و مؤخره) برای وجود هویت راهبرد تحقیق را مشخص می کنند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش کیفی و توصیفی با استفاده از نظریه های موجود در اسناد مکتوب و استدلال منطقی و تطبیقی نظریه های فلسفی موجود از جمله اصالت وجود، هستی شناسی، پدیدارشناسی و حرکت جوهری3 به صورت استنتاج عقلی- فلسفی است. از نتایج حاصل از پژوهش در حوزه وجودی و اشتمالی هویت شهر، می توان در تبیین ریشه و منشاء هویت شهر در غرب و فلسفه اسلامی، فهم رابطه وجود و ماهیت برای ادراک هویت بهره برد. نهایتاً این فرض که هویت شهر وابسته به جسم شهر است (مانند روح که در جسم حلول می یابد). و هویت با مفهوم ذهنی و حقیقی به مناسبات انسانی مربوط می شود به اثبات خواهد رسید. شهر بدون زمینه های هویتی، مانند جسم بدون روح است. و روح نیز قابل تقریر نخواهد بود مگر در قالب جسم و تجسم در ظاهری هم سنخ که همان ماهیت یا کیفیت شهر است.
۳۸۸۸.

شناشیل؛ جلوه ای مدرن از عنصری سنتی؛ بهره گیری از تکنولوژی های بومی در معماری مدرن

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال چهارم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: شناشیل تکنولوژی تکنولوژی بومی طراحی اقلیمی معماری بومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۴۴۷
شناشیل، میراث ماندگار اقلیم گرم و مرطوب و یکی از گنجینه های فرهنگی ایرانیان محسوب می شود. در واقع شناشیل ها ماحصل فرهنگ و طراحی اقلیمی منطقه می باشند که طی نسل ها بوجود آمده و در عراق و کشورهای حاشیه خلیج پهناور فارس نیز رشد و توسعه یافته اند. پرداختن به موضوع شناشیل از دیدگاه معماری، علاوه بر آشکار نمودن گوشه های مبهم روند تکنولوژی بومی در این سرزمین، خود می تواند بهانه ای برای پیشبرد توسعه فرهنگی، اقتصادی به حساب آید. این پژوهش در پی آن است که به چند سؤال پاسخ دهد و فرضیه هایی را که دربارۀ سابقه، فن ساخت و ویژگی عنصر بومی شناشیل را شناسایی کرده، تحلیل کند. سپس در هر بخش با تکیه بر نگرش درون فرهنگی راه حلی برای بکارگیری آن در بناهای معاصر ایران ارائه شود. بر این اساس، سه معیار در هندسه نظری، هندسه عملی و نقش ساختمانی برای تشخیص نمونه ها تبیین می گردد. در این پژوهش، کوشش شده که به اهمیت و جایگاه شناشیل به صورت تاریخی و توصیفی تحلیلی نگریسته شود و با تکیه بر اطلاعات میدانی، کتابخانه ای و آتلیه ای به تحلیل بپردازد. از آنجاییکه هدف کلی پژوهش پیش رو، دستیابی به شناختی صحیح از شناشیل است. این مقاله ضمن مطالعه و بررسی تکنولوژی شناشیل در فرهنگ ایرانی و تاثیر آن بر منظر محیطی، با هدف بسط دانش و تکنولوژی شناشیل و نگرشی نو بر آن در عصر حاضر، چگونگی احیاء و نوآوری این دستاورد اقلیمی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
۳۸۸۹.

Urban Transformation: a Changing Phase of Minna Central Area, Nigeria(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۸, Issue ۱ - Serial Number ۲۷, Winter ۲۰۱۸ 25 - 32

کلیدواژه‌ها: Central area Geo-Spatial Inclusive planning land use Transformation

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۱۳
Urban centres in the world are undergoing facets of changes, these changes are evident in developing countries and more divergent because urban transformation in developing countries is often accompanied challenges which include traffic congestion, overcrowding, pollution and continuous land use succession. This phenomenon is not different with the central area of Minna, Nigeria. Since 2008 the central area of Minna has had different changes meant to address the problems of overcrowding, on street trading, indiscriminate waste disposal and traffic congestion. Against this background, this study assessed the changes that have occurred with implications on human settlement, generally; by exامینing the levels of land use succession, and ascertaining its implications on Minna central area. Data employed in this study includes high resolution image of the the Minna central area and socioeconomic characteristics of Minna obtained through the use of questionnaires using purposive sampling techniques. The data were corroborated with Geo-spatial analysis. The study reveals that between 2008 to 2016 there was a significant change in urban transformations in Minna central area as 75% of the residential area were converted to commercial uses, although the Minna central market was also relocated to a new site in order to address the issues, little was however achieved as this only relocated the problems to another part of the town. This study recommends that urban management and monitoring (development control) of Minna city centre and similar cities should imbibe the current SDGs approach that emphasizes participation and inclusive planning approach to urban development. 
۳۸۹۰.

The Optimization of Open- Space Based on Social Theory in Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۸, Issue ۳ - Serial Number ۲۹, Summer ۲۰۱۸ 23 - 32

کلیدواژه‌ها: Iran Land subdivision Lot Optimization Open- space

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۹۶
The usage of social theories in the human-built environment caused to enhance life quality. It may consist of human needs in residential areas. Sometimes, building codes can help to exist accepted life space, but the building codes do not have basic theory such as actual open space in residential plots. The study was an attempt to represent a new approach in urban land subdivision and the relationship between social theories and built up area. The research question was how to determine the open- space ratio. Main indicators were related to residential areas in urban areas in Iran which the lot size and urban density appear. The study tried to represent optimum open- space ratio based on Edward Hall's theory. The method was based on mathematical model and social theory. Finally, it resulted in optimum OSR in lot and it was not enough open- space ratios in existing situation.  This study came to this conclusion that existing open- space measure was not enough for any Lot in new residential areas based on mentioned theory. In addition, investigation showed that the human distances effected on open and built up space ratio in a new residential layout. It was concluded that every residential area can have an optimum open- space ratio based on its situation. The results can use new residential layouts for enhancing human-built environments, but it noticed that there are not certain tools for making high-quality environments based on social theories. 
۳۸۹۱.

بررسی محدوده آسایش حرارتی خانه خشتی روستای لاسجرد استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۷ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۶۳ ۶۰-۴۷

کلیدواژه‌ها: آسایش حرارتی اتلاف انرژی محدوده آسایش خانه خشتی روستای لاسجرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۳۵
طراحی اقلیمی و تأمین آسایش حرارتی یکی از مهمترین موارد در طراحی خانه های روستایی است. آسایش حرارتی و کیفیت هوای درون از عوامل تأثیرگذار بر سلامت و رضایتمندی روستاییان می باشد. استفاده از مصالح بومی و ظاهر همساز با اقلیم ، همواره ازعوامل پایدار ساختمان های روستایی عنوان شده است و محققان همواره در پی رفع نواقص استفاده از مصالح بومی و تأمین آسایش حرارتی ساکنین با بکارگیری راهکارهای بومی می باشند. این تحقیق در پی بررسی آسایش حرارتی در تجربه ساخت خانه خشتی روستای لاسجرد استان سمنان در طرح پژوهش سال1391 با هدف ساخت خانه خشتی مقاوم با استفاده از مصالح FRP است. این تحقیق با استفاده از برداشت های میدانی دستگاه دیتالاگر(دما و رطویت) و تطبیق آن با شبیه سازی نرم افزار دیزاین بیلدر انجام شده و در بررسی، صحت اعتبار نتایج حاصل، نشان می دهد که دمای هوای داخل ساختمان در شبیه سازی نرم افزاری و دمای هوای برداشت شده توسط دستگاه ها بسیار نزدیک به یکدیگر می باشد. با توجه به مشخص شدن اعتبار مدل در شبیه سازی، عملکرد حرارتی و برودتی سایر ماه ها ی سال توسط نرم افزار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. همچنین وضعیت آسایش حرارتی ساکنان ساختمان بر اساس مدل آسایش فنگر و نیز رابطه میان ویژگی های معماری و نتایج عملکرد حرارتی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان می دهد در سردترین روز سال انتقال حرارت از سقف و در گرم ترین روز سال انتقال حرارت ناشی از تابش خورشید از پنجره بیشترین نقش در اتلاف انرژی را داشته اند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که باوجود استفاده از مصالح خشتی در ساخت بناهای مورد مطالعه به علت عدم توجه به مسائل اقلیمی در طراحی معماری و عدم توجه به پل های حرارتی و نفوذپذیری بازشوها کمتر از 10 درصد ایام سال بنای ساخته شده بدون تهویه طبیعی مناسب در محدوده آسایش قرار دارد.
۳۸۹۲.

چالش آب شهری و بررسی سناریوهای مدیریت رواناب های شهری (مطالعه موردی: بخشی از شهر بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 71 - 83

کلیدواژه‌ها: بهترین گزینه های عملیاتی سیستم ماند بیولوژیکی پشت بام سبز جوی باغچه سیلاب شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۵۱۴
توسعه شهرنشینی با افزایش سطوح نفوذناپذیر و به طور هم زمان با تغییرات چرخه هیدرولوژیکی همراه است. این امر باعث می شود تا حجم رواناب حاصل از بارندگی زیاد شده و درنتیجه رژیم رواناب تندتر بازمان تأخیر کوتاه تر و دبی های اوج بالاتر، حاصل شود. بنابراین، خطر ایجاد سیل که یکی از پرمخاطره ترین بلایای طبیعی است افزایش می یابد. منطقه مورد مطالعه بخشی از شهر بندرعباس انتخاب شده است که به شدت در معرض رشد و توسعه یافتگی قرار دارد. سیستم زهکشی نامناسب و توسعه ناهمگون شهر بدون توجه به معیارهای جامع شهرسازی در دهه های گذشته باعث شده که حتی در اثر بارندگی با دوره بازگشت های کوچک نیز شاهد آب گرفتگی در محدوده شهری باشیم. بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا با شبیه سازی نحوه عملکرد سیستم زهکشی رواناب سطحی، نقاط حساس به آب گرفتگی بررسی گردد و بهترین گزینه های عملیاتی جهت کنترل سیلاب و تأثیر آن ها بر کاهش حجم سیل مورد ارزیابی قرار گیرد. بدین منظور با استفاده از نرم افزار EPA-SWMM سه راهکار مدیریتی سیستم ماند بیولوژیکی، پشت بام سبز و جوی-باغچه در کنترل دبی جریان بررسی شد. نتایج نشان داد که راهکار مدیریتی پشت بام سبز، نسبت به بقیه راهکارها، با متوسط کاهش 8/18درصدی دبی پیک و کاهش 5/12 درصدی حداکثر سرعت از عملکرد بهتری برخوردار است. از دیگر نتایج این تحقیق این است که شبکه در حالت بدون گزینه عملیاتی برای دوره بازگشت 10 ساله دارای 18 درصد پس زدگی بود که این مقدار با اجرای سناریو پشت بام سبز پس زدگی جریان به 1 درصد شبکه کاهش یافت. بنابراین راهکار مدیریتی پشت بام سبز به عنوان بهترین راهکار در کاهش پیک و سرعت جریان در محدوده مورد مطالعه انتخاب گردید.
۳۸۹۳.

راهکارهای مؤثر در خلق و تقویت فضاهای شهری 24 ساعته (نمونه موردی: خیابان ستارخان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶ 169 - 197

کلیدواژه‌ها: فضای شهری 24 ساعته اصول طراحی شهری حضور پذیری خیابان ستارخان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۵۱
امروزه بواسطه عدم توانایی تمام گروه های اجتماعی در استفاده از ساعات روشنایی روز برای رفع نیازها و برای برطرف نمودن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی ناشی از خالی بودن  شهر در ساعات خاصی از روز، تأمین فضاهای شهری شبانه و 24 ساعته که در آن بتوان میزان سرعت و ضرباهنگ شهری را کاهش داد و مکانی جهت مکث و آرامش ساکنین شهر و برقراری تعاملات اجتماعی مهیا نمود، ضرورت یافته است. در چنین فضایی جهت استفاده از زمان های مرده شهری که بتواند بعنوان راهکاری جهت بهبود عملکرد فضای شهری در پاسخ به نیاز سرزندگی محیط شهری و رونق بخش اقتصادی و گردشگری عمل کند، بایستی اصول و معیارهایی را رعایت کرد. در این پژوهش سعی شده است این اصول از دیدگاه طراحی فضاهای شهری و با تأکید بر فضاهای 24 ساعته مورد شناسایی قرار گیرد تا مهم ترین شاخص های اثرگذار بر شکل گیری و یا تقویت فضاهای شبانه آن هم در بستر فرهنگی شهرهای ایرانی- اسلامی احصاء گردند. به همین منظور خیابان ستارخان تهران با توجه به پتانسیل های موجودش بعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که با کمک تکنیک های کمّی و کیفی گوناگون ازجمله تکنیک های دلفی، تحلیل خوشه ای و همچنین تئوری جنکس صورت گرفته است. تحلیل ها نشان می دهند که 13 اصل مهم مورد شناسایی در طراحی کالبد شهری می توانند در میزان موفقیت فضاهای شبانه شهری از چهار بُعد اقتصادی، اجتماعی، گردشگری و فرهنگی اثرگذار باشند که از میان آن ها، اصل حضور پذیری بالاترین امتیاز (35/83) اثرگذاری را بدست آورده است. بنابراین جهت عملیاتی نمودن این اهداف، اقداماتی همچون فعالیت های متنوع فرهنگی در کنار خرده فروشی ها، ایجاد فضایی مختص پیاده در هنگام شب، افزایش ساعت کاری فعالیت ها و ایجاد مراکز خرید شبانه پیشنهاد می گردد.
۳۸۹۴.

رمزگشایی از مدل پایداری لرزه ای بناهای تاریخی آجری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 25-34

کلیدواژه‌ها: بناهای تاریخی آجری ایران مدل پایداری لرزه ای تحلیل عامل معادلات ساختاری بهسازی ومرمت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۸۰
وجود نقص یا نقض درتأمین اهداف حفاظت، نگهداری، استحکام بخشی و مرمت بناهای تاریخی آجری ایران؛ شاخص نارسایی عملکرد در حفظ اصالت میراث ارزشمند معماری ایران طی مداخلات سازه ای است , ناسازگار شدن کالبد، محتوی، عملکرد و فناوری محسوب می شود. لذا ناکارآمدی برخی مداخلات غیر ضروری و مخرب در فرآیند بهسازی، فقدان قواعد مدون،کمبود آگاهی مقتضی و نداشتن الگوهای کارآمد در طرح حفاظت و بهسازی لرزه ای سازه های تاریخی ایران اهمیت می یابند. تحقیق حاضر درصدد کشف الگویی منطبق با پایداری لرزه ای این بناها در مقابل خطرات زلزله های مختص فلات ایران می باشد. به این منظور خصوصیات هندسی فیزیکی بناهای تاریخی پایدار مناطق زلزله خیز ایران با شتاب نسبی زلزله زیاد بررسی گردیده اند. با ارزیابی کلی خصوصیات کمّی و کیفی بناهای پابرجای تاریخی آجری ایران و تعیین وضعیت لرزه خیزی بستر خاستگاه، ابعاد کالبدی درعرض، طول، ارتفاع و انجام محاسبات مربوط به تناسبات هندسی یعنی سطوح نسبی مربوط به درصد دیوارهای نسبی؛ داده های خام تحقیق کسب شده اند. در ارزیابی ضوابط فنی مهندسی نیز آئین نامه زلزله ایران، منشورها و آئین نامه های معتبر لحاظ شده اند و توسط نرم افزار سنجش پایایی و روایی داده های تحقیق و تحلیل پیمایشی به روش تحلیل عامل میان مؤلفه های ابعادی ابنیه مزبور و تحقیق همبستگی میان عوامل مؤثر انجام شده، با نرم افزار مدل سازی تحلیل مسیر، کشف ساختار تعاملی و انجام فرآیند مدل سازی معادلات ساختاری مدل پایداری لرزه ای صورت گرفت. با تبیین مدل معادلات ساختاری مربوط به عوامل مؤثر نهایی: یعنی عامل اثرگذار استعداد خرابی لرزه ای، عامل اثرپذیر مقاومت لرزه ای مستقیم و عامل واسطه مقاومت لرزه ای غیرمستقیم ؛ ارزیابی سنجش برازندگی ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم بین آن عوامل انجام شد و مدل پایداری لرزه ای بناهای تاریخی آجری ایران با درصد اطمینان و برازندگی کافی تعیین گردید.
۳۸۹۵.

فناوری بایومیمیک و الهام از طبیعت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 47-55

کلیدواژه‌ها: طبیعت معماری بایومیمیک آنتونی گائودی سانتیاگو کالاتراوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۵۱۲
مقدمه: پیشرفت تکنولوژی پیش درآمدی برای ظهور روش های متنوع در زمینه الهام از طبیعت مانند بایومیمیک شده است که موجبات عدم تشخیص نحوه الگوبرداری و چگونگی الهام از طبیعت را به قصد بررسی علمی پروژه های معماران از منظر بایومیمیک فراهم کرده است. هدف پژوهش حاضر تعریف الگویی با استفاده از فناوری بایومیمیک و الهام از طبیعت بود. نتیجه گیری: عملکردگرایی از مشخصات بارز سبک بایومیمیک معماری است. معماری کالاتراوا ارگانیک ساده، اندام وار و عاری از پیچیدگی های فرمی گائودی است. الهامات وی از طبیعت در سطوح استعاره ای، تقلید فرمی و عملکردی و در آثار گائودی ، گاه تنها به صورت عینی و تقلید فرمی دیده می شود. حرکت و عملکردگرایی در کارهای کالاتراوا به علت دوره های متفاوت زمانی و پیشرفت تکنولوژی و تاثیرپذیری از معماران سازه گرا، در قیاس با گائودی نمود بیشتری می یابد. کالاتراوا در معماری تحت تاثیر گائودی بود. کالاتراوا با لحن روز و بهره گیری از سازه و تکنولوژی، در بستر مدرن از فرهنگ و بوم خود فراتر می رود، حال آنکه گائودی با رشد در بستر نئوکلاسیسیم و با تکیه بر هندسه و تجرد فرهنگی زمان خود معمار سورئالیستی شد که با پشتوانه سمبل ها و یادمان های تاریخی و فرهنگی اسپانیا و با تاثیر از عواملی مانند محیط، بستر خانوادگی، مذهب، همزمانی با انقلاب صنعتی و تاثیر از معماران فرم گرا و سازه گرا، نه تنها نبوغ هنری خود را جاودانه ساخت بلکه بر معماران سازه گرای پس از خود نیز تاثیر گذاشت. این دو معمار در الهام از طبیعت به فرم و عملکرد توجه داشتند. گائودی را می توان معمار بایومورفیک و کالاتراوا را معمار بایومیمیک دانست.
۳۸۹۶.

تجربه آموزشی طراحی عناصر معماری با نگاه «جزءِ کُلْ بین» (طراحی پنجره در تمرینات مقدماتی طراحی معماری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 81 - 94

کلیدواژه‌ها: طراحی عناصر معماری زمینه جزء کُلْ بین چرخه جزء - کل - جزء طراحی پنجره آموزش معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۶
تمرکز بر طراحی عناصر معماری بدون توجه به کلیت مکان استقرار آنها، امری ناقص و مواجه نمودن دانشجویان با فهم کل، پیچیده و دارای عوامل مداخله گر است. بنابراین نوشتار با پرسش از چگونگی میانداری بین دو امر، زمینه ای قابل احاطه برای دانشجویان سال اولی را انتخاب می نماید تا در آن، دانشجویان به طراحی عناصر معماری بپردازند. این نظر، با عنوان«جزء کل بین» در تمرین باز-طراحی پنجره سرسرای دانشکده معماری و شهرسازی شهید بهشتی با دانشجویان درمیان گذاشته شد که در قالب تجربه میدانی و مطالعات کتابخانه ای خواهد آمد. یافته های تحقیق بیان می کند که نگاه «جزء کل بین»، از مبدا طراحی اجزاء آغاز می شود و با نیم نگاهی به کل؛ به مقصد طراحی اجزاء ختم می شود. چرخه غیرخطیِ جزء-کل-جزء، بیخ باز و قابل ارتقاست و امکان بازبینی کل و برگشت به اجزاء را در سطحی بالاتر دارد. مزیت تجربه این نگاه آنست که به مرور دانشجویان را، صاحبِ ذهنِ جامع نگر می نماید. همچنین نوآموزان را در جهت شناخت کلیت قرارگیری عناصر و ارزش های زمینه طراحی یاری می رساند. آنها درمی یابند که لزوماً نمی بایست بیشترین مداخلات در زمینه انجام شود تا کارِ معمار دیده شود؛ بلکه فضیلت طرح او در این است که بر اساس تشخیص نیازها، سنجیده سخن بگوید و با نگاهی به فهمِ کلْ به طراحی و ادراکِ نقشِ اجزا بپردازد.
۳۸۹۷.

سازوکارهای به کارگرفته شده به منظور سازمان دهی محیط در کالبد حداقلی (مبتنی بر نظریه سازمان دهی محیط راپوپورت؛ نمونه موردی : مسکن عشایرقشقایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم دی ۱۳۹۷ شماره ۶۷ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: سازمان دهی محیط کالبدحداقلی عشایر قشقایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۴۴۸
بیان مسئله : با نگاهی به نحوه تعامل انسان با محیط در طول تاریخ می توان دریافت که انسان ها پیوسته با تجرید و ایجاد قالب های ذهنی در پی تنظیم روابط خود با محیط و سازمان دادن به آن هستند. راپاپورت در نظریه مهم خود که مقدمه شناخت محیط است، از سازمان دهی محیط سخن گفته است، بنابراین نظریه، انسان پیوسته در حال سازمان دهی محیط اطراف خویش است؛ چرا که ذهن انسان به تشخیص و به عبارتی رده بندی و انتظام محیط نیاز دارد. جامعه عشایر نیز با سبک زندگی کوچ نشینی همانند دیگر انسان ها در پی نظم بخشیدن و معنا دادن به جهان اطراف خود هستند. از آنجا که کوچ نشینان به مسکنی سبک و منعطف نیازمندند، لذا عناصر کالبدی در حداقلی ترین صورت کمی، در بستر محیطی عشایر حضور دارند. بنابراین بررسی چگونگی تحقق سازمان یافتگی محیط در کالبد حداقلی مسکن عشایر مسئله ای است که در این تحقیق به آن پرداخته شده است. هدف : هدف از این پژوهش بررسی و شناخت دانش های به کارگرفته شده جهت انتظام محیط زندگی عشایر، توسط ایلیاتیان قشقایی است. به دلیل درونی بودن این دانش و دریافت های افراد بومی از محیط، این تحقیق روشمندی و روند مصاحبه و مشاهده خاص خود را می طلبید. روش تحقیق : در این پژوهش نگارندگان در طی مشاهدات میدانی و مصاحبه های انجام گرفته از بستر زندگی عشایر قشقایی با کمک روش کیفی و مبتنی بر توصیف-تحلیل به بررسی این موضوع پرداخته اند. نتیجه گیری : در نتیجه تحقیق مشاهده خواهد شد که حداقلی شدن کالبد اختلالی درکیفیت سازمان یافتگی محیط زندگی عشایر ایجاد نکرده، بلکه در این محیط ها با جایگزینی مؤلفه های سازنده نظام معنایی و مدیریت زمانی نقش کم رنگ کالبد جبران شده است.
۳۸۹۸.

ارتباط مجموعه مظفریه با سازمان فضایی شهر تبریز از دوره قراقویونلوها تا دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم بهمن ۱۳۹۷ شماره ۶۸ 15 - 24

کلیدواژه‌ها: مجموعه مظفریه مسجد کبود سازمان فضایی شهر مرکزیت ساختار قلمرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۵۷۰
سازمان فضایی شهر، امری ذهنی و بیانگر نظم حاصل از ارتباط میان عناصر شهر است. شناخت شأن و نقش یک عنصر شهری در کلیت شهر، منوط به تشخیص چگونگی رابطه آن با سازمان فضایی یا به عبارت دیگر انتظام شهر به مثابه یک سیستم و کل است. هدف پژوهش حاضر این است که بر اساس نظریه سازمان فضایی شهر، به بررسی ارتباط میان مجموعه مظفریه با شاخص های سازمان فضایی شهر تبریز و به عبارتی نقش این مجموعه در سیستم کلی شهر از زمان قراقویونلوها تا دوره قاجار بپردازد. مقصود از نقش سیستمی مجموعه مظفریه، کارکرد صرف آن نیست، بلکه این پژوهش، علاوه بر کارکرد و ویژگی های مستقل این مجموعه، در پی کشف ویژگی هایی است که در ارتباط با سایر اجزاء و عناصر شهر تعریف شده اند. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و استنتاجی-اکتشافی بوده و در جمع آوری اطلاعات از شیوه کتابخانه ای بهره برده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متقابل و پراهمیت مجموعه مظفریه و سازمان فضایی شهر تبریز بر یکدیگر و نقش اساسی این مجموعه در ادراک ساکنین از کلیت شهر و شکل گیری هویتی واحد بوده است.
۳۸۹۹.

شبکه های سبز منظرین؛ نقش مفصل بندی در یکپارچگی فضاهای سبز در منظر شهرهای معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم مرداد ۱۳۹۷ شماره ۶۲ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: زیرساخت شهری شبکه سبز مفصل بندی پیوستگی منظرین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۶۵۴
به دنبال مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و هویتی شهرها، ناشی از وسعت گرفتن آنها و نفوذ هرچه بیشتر فضاهای انسان ساخت به فضاهای طبیعی، فضاهای سبز نه فقط به عنوان لکه ای سبز در برابر توده ها بلکه به مثابه عاملی برای ارتقای زیست شهروندان شناخته می شوند. امروزه زیرساخت های طبیعی و شبکه های سبز یکی از ساختارهای اصلی شهر هستند که جمیع ابعاد کیفی و کمی منظر شهر را مورد توجه قرار می دهند. در سال های اخیر نیز اقداماتی برای توسعه فضاهای سبز شهرهای ایران به عمل آمده اما نتیجه و اثرگذاری اقدامات بشدت کم بوده و کیفیت مورد انتظار به دست نیامده است. مطالعات حاکی از آن است که عامل اصلی بی کیفیتی، رویکرد تک بعدی و بخشی به این مقوله در بخش کلان -به معنای عدم درنظرگیری ارتباطات متناسب با دیگر ساختارها و عملکردهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهر- و همچنین نبود پیوستگی و انسجام در میان اجزای شبکه سبز در بخش خُرد است. این پژوهش با هدف یافتن رویکرد و راه کاری مناسب برای بی کیفیتی شبکه های سبز شهرهای معاصر ایران، ضرورت وجود شبکه های سبز منسجم و پیوسته در ساختار شهرها را از طریق تحلیل محتوایی و تاریخی آنها، در شهرهای گذشته و معاصر ایران مورد بررسی قرار می دهد و معیارهای شکل گیری شبکه های سبز منسجم را به لحاظ کالبدی و معنایی دنبال می کند. مطالعات پیش رو نشان می دهد که به منظور خروج از بحرانِ عدم مطلوبیت فضاهای سبز، باید امکان پیوند چندجانبه زیرساخت سبز با سایر زیرساخت ها و وجوه مختلف زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شهر را فراهم شود. از سویی دیگر این پیوند و اتصال نیز باید میان اجزای شبکه سبز برای حفظ پیوستگی و انسجام شکلی و کالبدی، معنایی و عملکردی آن برقرار شود. این مقاله برای تحقق انسجام درونی و بیرونی شبکه سبز شهر، راه کار مفصل بندی را به مثابه شیوه ای منظرین پیشنهاد می دهد. بدین معنا که مفصل بندی با تأکید بر کالبد، کارکرد و نقش هویتی ساختار سبز شهر، مبنایی برای انتظام و سازماندهی فضاهای سبز نسبت به سایر ساختارهای شهری و عاملی مؤثر بر کیفیت بخشی آنهاست. همچنین مفصل بندی با ایجاد شبکه ای واحد از فضاهای سبز، سبب ادراک و فهم بهتر شهروندان از منظر و محیط طبیعی و زمینه ساز افزایش خوانایی و هویت شهر می شود.
۳۹۰۰.

جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقه بندی علوم مسلمانان در سده های نخست هجری با تکیه بر اندیشه های ابونصر فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ ۳۳-۴۸

کلیدواژه‌ها: معماری اسلامی صناعت معماری تاریخ مفهومی معماری طبقه بندی علوم سده های نخست اسلامی فارابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۱
از راه های شناخت معماری پیشامدرن جهان اسلام پرداختن به جنبه های معرفتی آن، از جمله نسبت معرفت های معماری با علوم رسمی است. حکیمان مسلمان از همان آغاز نهضت علمی در نیمه سده دوم هجری، به طبقه بندی علوم عنایت کردند. این جریان در طی سده ها ادامه یافت. ابونصر فارابی، فیسلوف سده سوم و چهارم هجری، از مهم ترین ایشان است و آراء او در طبقه بندی و مراتب علوم اثری وسیع و عمیق در طی تاریخ در سرتاسر جهان اسلام داشته است. در این مقاله، منابع مهم طبقه بندی علوم در نخستین برهه تاریخ علم در جهان اسلام، یعنی از نیمه سده دوم تا سده پنجم، را با تکیه بر اندیشه های ابونصر فارابی بررسی می کنیم. در این بررسی، با اتکا بر فنون تاریخ مفهومی، مفهوم معماری را با هر واژه و هر نحو دسته بندی، در این متون می جوییم و جایگاه آن را در نسبت با دیگر علوم روشن می کنیم. به این منظور، پس از مرور تاریخ طبقه بندی علوم در جهان اسلام و معرفی منابع اولیه این تحقیق یعنی شش کتاب اصلی طبقه بندی علوم در سده های نخست مواضع ظهور مفهوم معماری را نشان می دهیم. آشکارترین مفهوم در این منابع که در دایره مفهومی معماری می گنجد «صناعت بنا»ست. علاوه بر فارابی، اخوان الصفا بیش از دیگران درباره صناعت بنا، در زمره صناعات مدنی عملی، سخن گفته و نسبت آن را با علوم و صناعات نشان داده اند. فارابی از صناعتی دیگر به نام «صناعت ریاست بنا» و رابطه آن با صناعت بنا یاد کرده است. پاره ها و شئونی از معماری نیز در علومی چون حیل و مساحت و نقل میاه پراکنده است. پس از اخوان، توجه حکما به صناعات، از جمله معماری، افول کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان