رویکرد موضوعی

نمایش ۳٬۹۲۱ تا ۳٬۹۴۰ مورد از کل ۵٬۴۴۳ مورد.

۳۹۲۱.

تجربه دینی در جهان جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا قائمی نیا

منبع: قبسات ۱۳۸۱ شماره ۲۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۲۶۷۳

موضوع‌ بحث‌ این‌ مقاله‌ بررسی‌ علل‌ پیدایش‌ بحث‌ تجربة‌ دینی‌ در جهان‌ جدید است. چرا تجربة‌ دینی‌ در جهان‌ جدید پیدا شد و چه‌ تغییر و تحولاتی‌ یافت؟ به‌ نظر نگارنده، بحث‌ تجربة‌ دینی‌ دو روش‌ دارد: روش‌ معرفت‌شناختی، و روش‌ پدیدارشناختی. بحث‌ تجربه‌ دینی‌ با آغاز مدرنیته‌ ظهور کرد و در بستر جریان‌ پست‌ مدرنیسم‌ نیز دگرگونی‌هایی‌ یافت. ارکان‌ مدرنیته‌ چه‌ ارتباطی‌ با این‌ بحث‌ دارد؟ نگارنده‌ نخست‌ ارکان‌ مدرنیته‌ را برشمرده؛ آن‌ گاه‌ ارتباط‌ آن‌ را با این‌ بحث‌ بیان‌ کرده‌ است.

۳۹۲۲.

ملاک عقلانیت باور نزد آنتونی کنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم پویا

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۷۰

کلیدواژه‌ها: باورهای پایه عقلانیّت باور بنیادگرایی سنتی قضایایی بدیهی باورهای بنیانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۹۷ تعداد دانلود : ۹۴۴

این مسأله که کدامیک از باورهای ما موجه است، یکی از مسائل مهم و مورد بحث در معرفت شناسی است. این مسأله پیشینه ای دیرینه دارد اما در عصر حاضر بیش از هر زمانی مورد توجه فیلسوفان معرفت شناس قرار گرفته است. تلاش این فیلسوفان معطوف به ارائه ملاک برای مقبولیت باورهاست. پلنتینجا و آنتونی کنّی آرای جدیدی در این زمینه دارند. اعتقاد به وجود خدا یکی از باورهای مورد بحث این دو فیلسوف بزرگ است. پلنتینجا این باور را پایه می داند و التزام به آن را برای معتقدان به خدا کاملاً معقول می شمارد. اما کنّی که دربارة وجود خدا فیلسوفی شکاک است، چنین باوری را پایه نمی داند. بنابراین از نظر او معتقدان به وجود خدا باید برای غیر معتقدان دلیل اقامه کنند. این مقاله به بررسی چالش میان این دو رأی می پردازد.

۳۹۲۳.

نشانه شناسی پرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرجس جوان دل

منبع: نامه مفید ۱۳۸۰ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: پرس معرفت‏شناسى نشانه‏شناسى زبان‏شناسى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۰۹

اهتمام نوشتار حاضر بررسى نشانه‏شناسى (Semiotics) از دیدگاه پرس است. نشانه‏شناسى پرس نظریه‏اى چند بعدى است که در زمینه مسائل معرفت‏شناسى، فلسفه ذهن، فلسفه زبان و متافیزیک کارآمد است. در نظر پرس اندیشه، خود، نشانه محسوب مى‏شود و با تفسیرى که از اندیشه و یا تصور دیگر به دست مى‏آید، معنادار مى‏شود. از نظر پرس هر نشانه داراى نسبتى سه گانه است که شامل خود نشانه (sign) مدلولش (opject) و تفسیر کننده (interprtant) است. بر همین اساس، پرس، سه تقسیم بندى از نشانه ارائه داد که نظام پایه‏اى سه مقوله‏اى هستى شناختى او را نشان مى‏دهد. او به ترتیب این سه مقوله را اولیت (firstness)، ثانویت (Secondness) و ثالثیت (Thirdness) نامید.

۳۹۲۴.

آیا دین، فقط تجربه دینى و درونى است؟

نویسنده: محمدتقی فعالی

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۲۷

نگارنده پس از مفهوم‏شناسى واژه تجربه به ابعاد تجربه که عبارتند از تجربه اخلاقى، زیبا شناختى، دنیامدارانه و تجربه حسى مى‏پردازد. بعضى از این تجربه‏ها به علت‏شباهت آنها با تجربه دینى سبب خلط و اشتباه گردیده است. مؤلف سپس به واژه دینى بودن پرداخته و تجربه را زمانى دینى دانسته که در حوزه و محدوده دین صورت گیرد و فاعل آن در توصیف حالات خود از مفاهیم و تعابیر دینى بهره گیرد. آنگاه تجربه دینى را در گذر زمان به کنکاش نشسته و جنبش تجربه دینى را به شکل پدیدارشناسى تجربه دینى با زمینه‏هایى چون مکتب رمانتیک، نقادى کتاب مقدس، فلسفه کانت، تعارض علم و دین، مخالفت‏با الهیات طبیعى مورد بررسى قرار داده و ابعاد تجربه دینى را در قالب روان شناختى، پدیدار شناختى معرفت‏شناختى و بعد فلسفى مورد مداقه قرار داده است و حوزه‏اى را که جهان غرب با نگاه تجربى به آنها نگریسته حوزه وحى و دین، دانسته و در پایان نقدهایى بر تجربه دینى وارد نموده است.

۳۹۲۵.

کثرت‏گرایى دینى

نویسنده: حسن معلمی

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۴

کثرت‏گرایى دینى از جمله مباحث مطرح در فضاى فرهنگى جامعه امروز ماست و مطالب متنوع و متفاوتى در باب تبیین و نقد و بررسى آن مطرح شده است. مباحث مذکور جهات مختلف بحث را روشن و آشکار کرده و به مقدار زیادى جهات مثبت و منفى نظریه مذکور را ارائه نموده است. ولى هنوز على‏رغم مباحث مذکور جهات مبهم در این بخش وجود دارد. سعى مقاله حاضر توضیح بعضى از جهات مبهم و نقد و بررسى نظریه مذکور است. در این نوشته ابتداء معانى کثرت‏گرایى دینى و سپس نقد و بررسى معانى مذکور و در ادامه اشاره به زمینه‏ها و علل پیدایش این نظریه و در نهایت نگاهى از منظر قرآن مجید به این بحث ارائه خواهد شد.

۳۹۲۶.

ماهیت فلسفه سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ریموند پلانت مهدی براتعلی پور

منبع: قبسات ۱۳۸۰ شماره ۲۰ و ۲۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه سیاسی

تعداد بازدید : ۲۸۴۹

۳۹۲۷.

عقل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: رابرت آئودی مترجم: علی اکبر احمدی افرمجانی

منبع: ذهن ۱۳۸۰ شماره ۶ و ۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۴۲۳۷

بحث‌ و پژوهش‌ پیرامون‌ معرفت‌شناسی‌ و به‌طور خاص‌ توجیه‌ معرفتی‌ بستگی‌ تام‌ به‌ منابع‌ معرفت‌ همچون‌ عقل‌ و تجربه‌ و نیز اقسام‌ گزاره‌ها و تحلیل‌ آنها دارد. و از این‌رو مباحث‌ مذکور، جایگاه‌ ویژه‌ و درخوری‌ در این‌ دانش‌ دارند. در این‌ نوشتار، مولف‌ نامور، سعی‌ کرده‌ است‌ تا دیدگاههای‌ برجسته‌ و مطرح‌ معرفت‌شناسان‌ متأخر غربی‌ را در این‌ زمینه‌ تشریح‌ و تبیین‌ کند. وی‌ ضمن‌ بررسی‌ گزاره‌های‌ تحلیلی‌ - ترکیبی‌ و نسبت‌ آنها با گزاره‌های‌ پیشینی‌ و پسینی‌ از منظر کلاسیک‌ - که‌ از سوی‌ کانت‌ ابراز شده‌ است‌ - به‌ بیان‌ دو رهیافت‌ تجربه‌گرایانه‌ و قراردادگرایانه‌ در این‌ باب‌ می‌پردازد و نقاط‌ قوت‌ و ضعف‌ هر یک‌ را نشان‌ می‌دهد.

۳۹۲۸.

پدیدار شناسی به عنوان شناخت مجدد از شناخت

نویسنده: محمود نوالی

منبع: علامه ۱۳۸۰ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۱۷

۳۹۲۹.

پلورالیسم و وحی از منظر صدرالمتألهین و پل تیلیش ‏

نویسنده: اعلی تورانی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۸۰ شماره ۲۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۷۰ تعداد دانلود : ۹۵۰

۳۹۳۰.

فلسفه دعا از دیدگاه استاد جعفری

نویسنده: غلامرضا اعوانی

منبع: علامه ۱۳۸۰ شماره ۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۷۰

۳۹۳۱.

علامه طباطبایی- کانت: نکاتی در معرفت شناسی مقایسه ای

نویسنده: مسعود امید

منبع: علامه ۱۳۸۰ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۷

۳۹۳۲.

جستارهایی در فلسفه دین

نویسنده: علی قنبری

منبع: کتاب ماه دین دی و بهمن ۱۳۸۰ شماره ۵۱ و ۵۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۲۳

۳۹۳۳.

رویکرد های متفاوت در تاریخ فلسفه نگاری

مصاحبه کننده: سید محمود یوسف ثانی نویسنده: علی اصغر محمدخانی مصاحبه شونده: مصطفی ملکیان

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه بهمن و اسفند ۱۳۸۰ شماره ۵۲ و ۵۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تاریخ

تعداد بازدید : ۳۰۳۴ تعداد دانلود : ۱۷۸۵

۳۹۳۴.

رابطه گزاره های پیشینی و ضروری

نویسنده: محمد سعیدی مهر

منبع: اندیشه دینی بهار ۱۳۸۰ شماره ۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۳ تعداد دانلود : ۸۱۲

۳۹۳۵.

‌عیار نقد ‌ارزیابی‌ "نقدی‌ بر مقاله‌ توجیه‌ ترکیبی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدتقی فعالی

منبع: ذهن ۱۳۸۰ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۱۴۱۹

در مجله‌ ذهن‌ شماره‌ 5 مقاله‌ای‌ تحت‌ عنوان‌ "توجیه‌ ترکیبی‌ در حکمت‌ سینوی‌ و صدرایی" به‌ چاپ‌ رسید. این‌ جستار حاوی‌ سخن‌ تازه‌ای‌ بود و آن‌ این‌ که‌ اگر به‌ میراث‌ عظیم‌ حکمت‌ اسلامی‌ نگاه‌ متدیک‌ و روش‌ شناسانه‌ داشته‌ باشیم‌ خواهیم‌ دید که‌ حکمت‌ اسلامی‌ در مساله‌ توجیه‌ از دو روش‌ مبناگروی‌ و انسجام‌ گروی‌ بهره‌ برده‌ است. این‌ نوشتار سعی‌ داشت‌ بر این‌ ادعا شواهدی‌ عرضه‌ کند و آن‌ را امری‌ پذیرفتنی‌ تلقی‌ نماید. اما در همان‌ مجله‌ شماره‌ 6 و 7 با نقدی‌ مواجه‌ شد. ناقد محترم‌ تلاش‌ کرده‌ است‌ تا چنین‌ بنمایاند که‌ حکمت‌اسلامی‌ تک‌ شیوه‌ای‌ است‌ و تنها از روش‌ مبناگروانه‌ تبعیت‌ می‌کند. این‌ مقاله‌ انتقادی، نقد خود را در دو بند گنجانده‌ است‌ که‌ در این‌ جا نخست‌ نقدهای‌ این‌ دو بند ارزیابی‌ می‌شود و سپس‌ نکاتی‌ چند به‌ منظور نقدِنقد یا تحکیم‌ اصل‌ مدعا بیان‌ خواهد شد.

۳۹۳۶.

‌معرفی‌ اصطلاحات‌ معرفت‌شناسی‌(مقاله پژوهشی حوزه)

منبع: ذهن ۱۳۸۰ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۲۱

تلاش‌ ذهن‌ بر این‌ است‌ که‌ با یاری‌ خداوند از این‌ شماره‌ به‌ بعد بخشی‌ از حجم‌ نشریه‌ به‌ معرفی‌ برخی‌ از اصطلاحات‌ معرفت‌شناسی، اختصاص‌ یابد بی‌آنکه‌ دربارة‌ آنها داوری‌ و قضاوت‌ شود. در این‌ میان‌ ممکن‌ است‌ به‌ تناسب‌ بحث، در مواردی‌ آثار و چکیدة‌ آرای‌ بعضی‌ از معرفت‌شناسان‌ نیز معرفی‌ شود.

۳۹۳۷.

اخلاق شناسی علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود امید

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز ۱۳۸۰ شماره ۱۷۸ و ۱۷۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۰۸۵

این مقاله در صدد ارائه آرای فلسفی علامه طباطبایی در باب اخلاق می باشد. این آرای فلسفی در دو اثر مهم ایشان، ( المیزان) و (اصول فلسفه و روش رئالیسم) . منعکس شده است. مقاله حاضر تلاش دارد تا دیدگاه اخلاقی علامه را به طور جامع ارائه دهد. نکات عمده ای که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است عبارتند از:تأملات فلسفی در المیزان و اصول فلسفه در باب اخلاقی، اخلاق و معرفت شناسی، هستی شناسی، روانشناسی و جامعه شناسی، مکاتب سه گانه اخلاق و تفاوت میان آنها، فطرت اخلاقی، مسأله حسن و قبح افعال الهی.

۳۹۳۸.

«اسطوره زدایی» از پیام مسیح (ع)

نویسنده: علیرضا شجاعی زند

منبع: کتاب ماه دین شهریور و مهر ۱۳۸۰ شماره ۴۷ و ۴۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۴۷ تعداد دانلود : ۹۴۵

۳۹۳۹.

پلورالیسم برون‏دینى از منظر جامعه مدنى

نویسنده: محمود علیپور

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۴۳

پلورالیسم دینى از دو نگاه درون‏دینى و برون‏دینى قابل طرح است. آنچه در این نوشتار مورد مداقه قرار گرفته پلورالیسم برون‏دینى از دو منظر نسبیت‏گرایى و همزیستى مسالمت‏آمیز است. در رویکرد نسبیت‏گرایى، هر یک از ادیان سهمى از حقیقت و سعادت برده‏اند و حقیقت در میان ادیان توزیع شده است. چنین رویکردى با جامعه مدنى سازگار و قابل تفسیر بوده ولى با منابع و مبانى دینى ناسازگار است که در این گفتار به سه مورد آن خواهیم پرداخت. رویکرد همزیستى مسالمت‏آمیز در نگاه درون‏دینى هر چند که مورد پذیرش قرار گرفته است ولى دامنه چندان گسترده‏اى ندارد و تنها اقلیتهاى مذهبى آن هم با شرائط خاصى مى‏توانند همزیستى مسالمت‏آمیزى با مسلمانان داشته باشند و با یک قرارداد دو جانبه ملت واحدى را تشکیل دهند.

۳۹۴۰.

قرآن و پلورالیسم دینى

نویسنده: علی ربانی گلپایگانی

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۴۵

نظریه پلورالیزم، حقیقت و رستگارى را منحصر در دین خاصى نمى‏داند و همه ادیان را به طور نسبى از حقیقت مطلق بهره‏مند مى‏داند. برخى از متفکران نیز این نظریه را برگزیده و به استناد بعضى از آیات قرآن که صراط مستقیم در آنها به صورت نکره آمده است‏بر اثبات تعدد و تکثر صراط مستقیم پاى فشرده‏اند، نگارنده در پى آن است که اثبات کند پلورالیزم دینى از دیدگاه قرآن مردود بوده و صراط مستقیم یگانه است و تعدد و تکثرى در آن راه ندارد. در این راستا به نقد نظریه صراطهاى مستقیم پرداخته و شواهدى از سخنان متفکران آورده و اثبات نموده است که با آمدن شریعت جدید الهى، شریعتهاى پیشین منسوخ گردیده و معیار حق و باطل، شریعت اسلام است که هم جهانى است و هم جاودانى.

درخت حوزه‌های تخصصی