روانشناسی مرضی تحولی

نمایش ۱٬۴۲۱ تا ۱٬۴۴۰ مورد از کل ۴٬۵۴۶ مورد.

۱۴۲۱.

اثربخشی روان درمانی مثبت گرا بر شادکامی و بهزیستی روانشناختی افراد دارای نشانه های افسردگی: مطالعه تک آزمودنی با چند خط پایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم نوفرستی رسول روشن لادن فتی حمیدرضا حسن آبادی عباس پسندیده محمدرضا شعیری

منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: بهزیستی روانشناختی مداخله های مثبت گرا علایم و نشانه های افسردگی طرح تک آزمودنی چند خط پایه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۵۸۷ تعداد دانلود : ۲۵۷۴

هدف پژوهش حاضر مطالعه ی کارآمدی روان درمانی مثبت گرا برای افزایش بهزیستی روانشناختی در افراد دارای علایم و نشانه های افسردگی در فرهنگ ایرانی است. بدین منظور از طرح تک آزمودنی چند خط پایه با دوره پیگیری استفاده شد. برای انجام این پژوهش ابتدا از بین افراد دارای علایم و نشانه های افسردگی که به یک مرکز مشاوره در تهران مراجعه کرده بودند و ملاک های ورود و خروج در پژوهش حاضر را دارا بودند و برای شرکت در پژوهش اعلام آمادگی کردند، 3 نفر به شیوه نمونه-گیری هدفمند انتخاب شدند. برای هر کدام از شرکت کنندگان به صورت تصادفی بین 3 تا 7 هفته مرحله خط پایه در نظر گرفته شد. درمان به صورت انفرادی بر اساس دستورالعمل سلیگمن و همکاران (2006) در 6 جلسه توسط پژوهشگر انجام گرفت. ارزیابی ها با استفاده از پرسش نامه افسردگی بکویرایش دوم(بک و دیگران، 1996) پرسشنامه شادکامی آکسفورد(آرگایل و دیگران، 1995)، آزمونجهت گیری های شادکامی (پترسون و دیگران، 2005)، مقیاس رضایت از زندگی (دینر و دیگران، 1985) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (ریف، 1995) در مرحله خط پایه، جلسات درمان و دو ماه بعد از پایان درمان (پیگیری) انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد که هر سه مراجع با شروع درمان روند کاهشی معناداری را در طراز نمرات افسردگی نشان می دهند (71 درصد). همچنین هر سه مراجع روند افزایشی معناداری را در طراز نمرات بهزیستی روانشناختی (21 درصد)، شادکامی (46 درصد) و رضایت از زندگی (61 درصد) نشان می دهند. این نتایج در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است. بر این اساس، به نظر می رسد روان درمانی مثبت گرا یک درمان کوتاه مدّت مؤثر برای کاهش علایم و نشانه های افسردگی و افزایش بهزیستی روانشناختی در فرهنگ ایرانی است.

۱۴۲۲.

اثربخشی بازی های ادراکی - حرکتی بر پردازش بینایی – فضایی کودکان با اختلال هماهنگی رشد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه سادات جعفری احمد عابدی سالار فرامرزی پرستو شیرزادی مرضیه سادات جعفری

منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال پانزدهم خرداد ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۱)

کلیدواژه‌ها: اختلال هماهنگی رشد بازی های ادراکی - حرکتی پردازش بینایی - فضایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلال مهارتهای حرکتی

تعداد بازدید : ۲۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۳۰

زمینه: هدف از پژوهش حاضر اثربخشی بازی های ادراکی- حرکتی بر پردازش بینایی – فضایی کودکان با اختلال هماهنگی رشد بود. روش: روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه کودکان دختر پایه اول ابتدایی با اختلال هماهنگی رشد شهر اصفهان در سال تحصیلی 93 - 1392 بود که از این کودکان 30 کودک با اختلال هماهنگی رشد به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و با روش تصادفی درگروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند (15 کودک در گروه آزمایش و 15 کودک در گروه کنترل). ابزار مورد استفاده پژوهش پرسش نامه کانرز و پرسشنامه تشخیص اختلال هماهنگی رشدی و مصاحبه بالینی بود. مداخله مبتنی بر بازی های ادراکی- حرکتی به مدت 16 جلسه روی گروه آزمایش انجام شد. داده های به دست آمده با روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله بهنگام مبتنی بر بازی های ادراکی – حرکتی بر پردازش بینایی – فضایی کودکان با اختلال هماهنگی رشد مؤثر است (001/0 >p). نتیجه گیری: بنابراین تشخیص بهنگام کودکان با اختلال هماهنگی رشد و انجام مداخله های مناسب مانند بازی های ادراکی- حرکتی می تواند در درمان و پیشرفت این کودکان مؤثر باشد.

۱۴۲۳.

اثربخشی آموزش الگوی ارتباطی زوجین بر میزان علائم نقص توجه و بیش فعالی دانش آموزان سنین 9-4 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مختار ملک پور ارغوان شریعت امیر قمرانی

منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: الگوی ارتباطی زوجین اختلال بیش فعالی و کم توجهی دانش آموزان سنین 9-4 سال

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات رفتار مخرب و کمبود توجه

تعداد بازدید : ۱۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۴۸

کمبود توجه و تمرکز/ اختلال بیش فعالی (ADHD) یکی از رایج ترین اختلالات شناخته شده عصب روان شناختی دوران کودکی است که برای کودک، خانواده و جامعه مشکلاتی را به وجود می آورد. بنابراین، هدف این تحقیق بررسی اثربخشی آموزش الگوی ارتباطی زوجین بر میزان علائم نقص توجه و بیش فعالی دانش آموزان سنین 9-4 بود. 60 دانش آموز با علائم اختلال نقص توجه/ بیش فعالی تکانشگری، به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (30 نفر) و آزمایش (30 نفر) قرار گرفتند. داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. پژوهش حاضر نشان داد آموزش الگوی ارتباطی زوجین به والدین، میزان علائم ADHD کودکان را به صورت معنی داری کاهش می دهد (بی توجهی P=0/041، تکانشگری P=0/005 و بیش فعالی P=0/011). نتایج تحقیق نشان داد که از این روش می توان به عنوان یک روش غیردارویی در کاهش علائم ADHD در کودکان مبتلا، استفاده کرد.

۱۴۲۴.

فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان شناختی گروهی بر درمان اختلال افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد عابدی حمیدرضا عریضی مریم شریفی

منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: افسردگی فراتحلیل مداخلات روان شناختی تحلیل تعدیلی مداخلات گروهی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی افسردگی

تعداد بازدید : ۱۳۹۴ تعداد دانلود : ۷۸۷

در دهه های اخیر، متخصصان به بررسی اثربخشی مداخلات روان شناختی متعدد بر درمان اختلال افسردگی پرداخته اند. بسیاری از این مداخلات به منظور صرفه جویی در هزینه و زمان به صورت گروهی اجرا شده اند و تغییرات معناداری را در افراد تحت درمان، نسبت به گروه کنترل گزارش نموده اند.بااین حال، میزان تأثیر دقیق آن ها مشخص نیست. ازاین رو، پژوهش حاضر به جمع آوری و یکپارچه سازی نتایج حاصل از مداخلات روان شناختی گروهی بر درمان افسردگی و محاسبه میزان اثر آن ها با استفاده از الگوی پژوهشی فرا تحلیل پرداخته است. بدین منظور 41 پژوهش که ازلحاظ روش شناسی مورد قبول بود، انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار این پژوهش، چک لیست فرا تحلیل بوده است. یافته ها نشان داد که میزان اثر مداخلات روان شناختی گروهی در درمان افسردگی 59/0 بوده است(001/0 p<). این میزان اثر در گروه سنی کودک و نوجوان 42/0(01/0p<)، در گروه بزرگسال 64/0 (001/0 p<) و در افراد سالمند 50/0 (001/0 p<) به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی بیانگر اثرگذاری متغیرهای تعدیل کننده در این مداخلات بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج فرا تحلیل حاضر، میزان اثر مداخلات روان شناختی گروهی در درمان افسردگی، مطابق جدول کوهن در حد بالا است. این میزان اثر در گروه های سنی بزرگسال و سالمند در حد بالا و در گروه کودک و نوجوان در سطح متوسط هست. اثر متغیرهای تعدیل کننده نیز در گروه کودک و نوجوان بیش از دو گروه دیگر است.

۱۴۲۵.

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش نشخوار فکری و افسردگی زنان در حال ترک با متادون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید تیموری فرزانه رمضانی نجمه محجوب

منبع: اعتیادپژوهی سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: افسردگی نشخوار فکری شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی زنان در حال ترک با متادون

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۱۵ تعداد دانلود : ۶۲۹

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش نشخوار فکری و افسردگی زنان در حال ترک با متادون انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی؛ با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. تعداد 24 نفر از زنان سوء مصرف کننده تحت درمان متادون با توجه به ملاک های ورود به روش نمونه گیری هدفمند از دو کلینیک ترک اعتیاد شهر مشهد انتخاب شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند. پرسشنامه های نشخوار فکری و افسردگی بک قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به شیوه گروهی، نمرات افسردگی و نشخوار فکری را کاهش داده است. نتیجه گیری: شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند جزء برنامه های مداخلاتی در سوءمصرف کنندگان مواد قرار بگیرد.

۱۴۲۶.

مقایسه اثر بخشی بازی درمانی کودک محور و بازی درمانی والدینی بر کاهش اختلالات درونی سازی شده کودکان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: الهه آقایی مژگان کاراحمدی علی عسگری

منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: بازی درمانی کودک محور بازی درمانی والدینی اختلالات درونی سازی شده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۶۸

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمانی کودک محور و بازی درمانی والدینی درکاهش مشکلات درونی سازی شده کودکان انجام شد. مواد و روش ها: 30 کودک 8-7 ساله مبتلا به اختلال درونی سازی شده (اضطراب/ افسردگی، افسردگی/ انزوا) به شیوه تصادفی چند مرحله ای پس از غربالگری اولیه ی450 کودک در شهر اصفهان به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. به منظور تشخیص این اختلال از فهرست رفتاری کودک آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001) استفاده شد. این کودکان به تصادف در دو گروه مداخله بازی درمانی کودک محور و والدینی قرار داده شدند. در گروه بازی درمانی کودک محور، هر کودک در 16 جلسه بازی درمانی و در گروه بازی درمانی والدینی، مادران در10 جلسه درمان گروهی شرکت کردند. مادران هر دو گروه در دو مرحله پیش آزمون و یک مرحله پس آزمون پرسشنامه آشنباخ را تکمیل کردند. به فاصله یک ماه پس از اتمام درمان، نتایج درمان پی گیری شد. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: بر طبق یافته ها بین میانگین های متغیر درونی سازی شده و زیر مقیاس اضطراب در دو گروه بازی درمانگری کودک محور و بازی درمانی والدینی تفاوت معنادار وجود داشت، بدین معنا که روش بازی درمانی والدینی موجب کاهش بیشتر رفتارهای درونی ساز ی شده و اضطراب کودکان شده است، اگرچه تاثیرات این دو روش در کاهش زیرمقیاس افسردگی/ انزوا تفاوت قابل توجهی نداشته اند. به علاوه پس از یک ماه پیگیری، نتایج به دست آمده در روش بازی درمانی والدینی پایدار تر از روش بازی درمانی کودک محور مشاهده شد. نتیجه گیری: در نتیجه می توان بازی درمانی والدینی را به عنوان روشی اثر بخش تر از روش بازی درمانی کودک محور در کاهش مشکلات درونی سازی شده و اضطراب کودکان در نظر گرفت.

۱۴۲۷.

امکان تعویق صدور حکم محکومیت درخصوص متهمان جرائم مواد مخدر و روان گردان

نویسنده: حسین عبادی

منبع: سلامت اجتماعی و اعتیاد سال دوم بهار ۱۳۹۴ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: مواد مخدر تعویق ماده روان گردان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات مربوط به مصرف مواد

تعداد بازدید : ۱۵۵۹ تعداد دانلود : ۵۶۴

پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان تعویق صدور حکم محکومیت متهمان جرائم مواد مخدر و روان گردان با توجه به ضوابط و مقررات وضع و پیش بینی شده، موضوع مواد 40 تا 45 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 انجام شد. رسیدگی به جرائم مواد مخدر و روان گردان ها و همچنین تعیین مجازات برای مرتکبان این جرائم، براساس ضوابط و مقررات خاصی که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، تعیین شده، صورت می پذیرد. بنابراین شرایط، جزئیات و موارد قانونی تسری و یا عدم تسری نهاد یادشده، احصاء شد و مشخص شد که آثار و نتایج مثبت ناشی از این فرآیندها از طرفی در کاهش هزینه های نظام عدالت کیفری و از طرف دیگر در بازاجتماعی و بازپذیری شدن جمع زیادی از افراد با جرائم کم اهمیت، تأثیرگذار است. همچنین در این تحقیق، به محاسن پیش بینی تفویض اختیار اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به مجلس شورای اسلامی، که در نوع خود هم چون نهاد یادشده، یک نوآوری محسوب می شود، در توسعه و تأسیس نهاد های تعدیلی در مورد جرائم مواد مخدر و روان گردان ها با توجه به تراکم بیش از حد زندان ها که بالغ بر46 درصد زندانیان را محکومان این جرائم، تشکیل می دهد، اشاره شد و در نهایت اثبات شد که اِعمال مقررات نهاد تعویق و تعلیق به جرائم مواد مخدر و روان گردان ها، به استثنای مجرمان مشمول موضوع بند ت ماده 47 قانون مجازات اسلامی، امکان پذیر است.

۱۴۲۸.

اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی (EST) بر اندیشناکی و شدت افسردگی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی رضایی عزت الله قدم پور مظاهر رضایی رضا کاظمی

منبع: روانشناسی بالینی سال هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: افسردگی اساسی اندیشناکی طرحواره درمانی هیجانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی افسردگی

تعداد بازدید : ۱۵۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۱

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی (EST) بر اندیشناکی و شدت افسردگی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی انجام گرفت. روش: در این مطالعه پیش تجربی، از طرح پیش-آزمون، پس-آزمون و پی گیری تک گروهی استفاده شد و از میان مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره رهیار اسلام شهر، 11 نفر (7 زن و 4 مرد) به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس آنها در 9 جلسه (هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای) تحت طرحواره درمانی هیجانی قرار گرفتند و برای ارزیابی پایداری اثرات درمانی در طول زمان، بیماران به مدت دو ماه مورد پیگیری قرار گرفتند. به منظور سنجش تشخیص افسردگی اساسی، شدت افسردگی و پاسخ های اندیشناک به ترتیب از مصاحبه ساختاریافته برای اختلالات محور یک (SCID)، پرسشنامه افسردگی بک-II (BDI-II) و مقیاس پاسخ های اندیشناک (RRS) استفاده شد. داده ها نیز با آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که طرحواره درمانی هیجانی به طور معناداری منجر به کاهش شدت افسردگی (0001/0>p) و اندیشناکی (0001/0>p) می گردد و این کاهش در دروه پیگیری نیز پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، طرحواره درمانی هیجانی به عنوان رفتار درمانی شناختی ، نوظهور می تواند برای کاهش شدت افسردگی و اندیشناکی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی به کار رود.

۱۴۲۹.

تأثیر روش ذهن آگاهی بر اضطراب امتحانی دانش آموزان دختر راهنمایی شهرستان ساوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یوسف ستاری مریم کفاش زاده

منبع: آموزش و ارزشیابی سال هشتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: اضطراب اضطراب امتحان اضطراب شناختی روش ذهن آگاهی اضطراب هیجانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۳

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی بر اضطراب امتحان دانش آموزان شهرستان ساوه انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضرکلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی شهرستان ساوه می باشد که نمونه ای به حجم 49 نفر و با روش تصادفی خوشه ای در قالب گروه آزمایش و گواه از بین دانش آموزان راهنمایی شهرستان ساوه انتخاب شد. ابزار مورد استفاده تحقیق آزمون اضطراب امتحان اسپیلبرگر می باشد. روش تحقیق به صورت شبه تجربی است که با دو گروه تجربی و گواه و طرح پیش آزمون و پس آزمون با متغیر مستقل آموزش ذهن آگاهی اجرا گردید. فرضیه ها با آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که آموزش روش ذهن آگاهی در کاهش اضطراب امتحان مؤثر می باشد. همچنین آموزش این روش بر مؤلفه هیجانی و شناختی اضطراب نیز مؤثر می باشد.

۱۴۳۰.

فراتحلیل اثربخشی درمان های روان شناختی بر میزان نشانه های اختلال سلوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزاد قادری کوروش نامداری مصطفی انتظاری علی همتی

منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال پانزدهم خرداد ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۱)

کلیدواژه‌ها: اختلال سلوک فراتحلیل درمان های روان شناختی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات ارتباطی

تعداد بازدید : ۱۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۳۶۰

زمینه: در سال های اخیر، روان شناسان و روان پزشکان در زمینه اختلال سلوک به دنبال ارزیابی و کارایی مداخله های روان شناختی بوده اند. در این خصوص، فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام پژوهش های مختلف، میزان اندازه اثر روش های درمان را مشخص می کند. هدف از پژوهش حاضر نیز ارزیابی میزان اثرگذاری مداخله های روان شناختی بر کاهش نشانه های اختلال سلوک با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل است. روش: به این منظور از فراتحلیل به عنوان یک فن آماری جهت تعیین، جمع آوری، ترکیب و خلاصه کردن یافته های پژوهشی مرتبط با درمان های مؤثر بر اختلال سلوک استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش های انجام شده در ایران در حوزه درمان های مؤثر بر اختلال سلوک است و نمونه آماری شامل پژوهش های انجام شده در این حوزه در داخل ایران است. به این منظور 13 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته ها: نتایج نشان داد میزان اندازه اثر درمان های روان شناختی بر کاهش نشانه های اختلال سلوک (p<0/001) برابر با 94/0 است که معادل 51/5 =D است و بر اساس جدول تفسیر کوهن به معنی اندازه اثر بزرگ یا بالا است. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت بر اساس نتایج این فراتحلیل درمان های روان شناختی بر کاهش و درمان نشانه های اختلال سلوک در کودکان و نوجوانان تأثیر بالایی داشته است.

۱۴۳۱.

درمان شناختی- رفتاری اختلال ریاضی: مطالعه موردی

نویسنده: اکرم پرند طاهره نجفی فرد مریم نوذری فرناز حکیمی نژاد

منبع: سلامت روانی کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی ـرفتاری اختلال ریاضی آموزش خود

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۸۹

زمینه و هدف: اختلال ریاضی یکی از مهمترین و شایع ترین اختلال های دوران کودکی است که بسیاری از روان شناسان به آن توجه ویژه نموده اند. اگرچه بسیاری از دانش آموزان در یادگیری ریاضی دچار مشکل هستند، ولی همه آنها به اختلال ریاضی مبتلا نیستند. در سال های اخیر روش های گوناگونی برای تشخیص و درمان اختلال های ریاضی به کارگرفته شده است، که فنون شناختی- رفتاری یکی از آنها به شمار می رود. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر درمان شناختی- رفتاری بر درمان اختلال ریاضی است. مطالعه حاضر از نوع تک آزمودنی با طرح اندازه گیری مکرر بوده است. روش و یافته ها: یافته های پژوهشی مبین نقش مؤثر درمان شناختی- رفتاری در درمان اختلال ریاضی است. این روش بر آموزش مهارت های شناختی مبتنی است و بیشتر به شکل آموزش خود و خود گویی برای تسهیل مهارت حل مسئله ارائه می شود. در این پژوهش تلاش شد که دانش آموز محرک هایی را که بر پاسخ او اثر می گذارد، بشناسد و آن را به گونه ای مناسب تغییر دهد. داده های این مطالعه با استفاده از آزمون و مصاحبه عمیق بالینی گردآوری شده است. در این پژوهش یک دانش آموز دختر 11 ساله دارای اختلال ریاضی با بهره گیری از فنون شناختی رفتاری مورد درمان قرار گرفته است و داده ها با استفاده از روش اندازه گیری مکرر تحلیل شده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمان شناختی- رفتاری در کاهش نرخ اشتباهات دانش آموز طی 10 جلسه اثر داشته است. استلزام های نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

۱۴۳۲.

اثر توانبخشی شناختی حافظه کاری بر بهبود نشانگان رفتاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم نجارزادگان وحید نجاتی نسرین امیری

منبع: عصب روانشناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: حافظه کاری توانبخشی شناختی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات رفتار مخرب و کمبود توجه

تعداد بازدید : ۱۵۳۶ تعداد دانلود : ۶۹۸

مقدمه: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی با ناکارآمدی عملکردهای اجرایی ازجمله حافظه کاری همراه است. حافظه کاری می تواند با استفاده از تمرینات توان بخشی شناختی موردترمیم قرار گیرد. مطالعه حاضر باهدف نشان دادن تأثیر توان بخشی شناختی حافظه کاری بر بهبود نشانگان رفتاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی صورت گرفته است. روش : این پژوهش از نوع شبه آزمایشی است که در آن از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. نمونه مورد بررسی در این مطالعه 30 کودک مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی بوده است که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. دو گروه (آزمایش و کنترل) ازنظر سن و هوش کلامی و عملی همسان سازی شده بودند. گروه آزمایش طی ده جلسه 1 ساعته دو روز در هفته تحت توان بخشی شناختی قرار گرفتند. افراد هر دو گروه کنترل و آزمایش در جلسه اول و آخر درمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. علائم رفتاری کودکان مبتلا توسط پرسشنامه پروفایل اختلال کمبود توجه/بیش فعالی سوانسون و نولان پلهام SNAP-IV ارزیابی شده است. داده های این پژوهش با آزمون آماری تی مستقل، تحلیل کوواریانس و به کمک نرم افزار SPSS.20 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که نشانگان رفتاری کم توجهی و تکانشگری گروه درمان در مقایسه با گروه کنترل بعد از گذراندن جلسات توان بخشی بهبود پیدا کرده است و این تفاوت در سطح 001/0 معنادار است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که درمان توان بخشی شناختی حافظه کاری موجب بهبود علائم رفتاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی شده است.

۱۴۳۳.

فراتحلیل مطالعات تاثیر درمان های غیردارویی بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی دلاور کامران گنجی سعیده تقوی

منبع: اندازه گیری تربیتی سال ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: فراتحلیل اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی درمان های غیر دارویی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات رفتار مخرب و کمبود توجه

تعداد بازدید : ۹۴۲ تعداد دانلود : ۵۶۷

هدف پژوهش حاضر فرا تحلیل مطالعات اثربخشی درمان های غیر دارویی بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی در ایران بود. روش پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل است، از این رو با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی نسبت به یافتن و جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نمونه مطالعات مورد استفاده شامل 31 مطالعه انجام شده از 1379 تا سه ماهه اول 1392 در سراسر ایران بود که 1118 نفر آزمونی را در بر می گرفت. داده های حاصل از این31 مطالعه با روش اندازه اثر تفاوت میانگین استاندارد شده یا d کوهن (1988؛ هومن، 1387) برای مدل اثرهای ثابت مورد فرا تحلیل قرار گرفتند. تمام عملیات آماری با استفاده از ویرایش دوم نرم افزار جامع فرا تحلیل (بورنشتین، هدز، هیگینز و روتشتین، 2005؛ ترجمه دلاور و گنجی، 1391) انجام شد. یافته ها نشان دادند که میانگین اندازه اثر کلی مطالعات مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت برابر 073/1 و برای اثرات تصادفی برابر 226/1 می باشد که هر دو در سطح 0.001 معنادار هستند. با توجه به این که اندازه های اثر ناهمگون بودند، نسبت به جست و جوی متغیرهای تعدیل کننده اقدام شد. یافته ها نشان داد که بین اندازه اثر مطالعات مورد بررسی با توجه به طرح پژوهش تفاوت معناداری وجود نداشت، اما بین اندازه اثر مطالعات مورد بررسی در زمینه اثربخشی درمان های غیر دارویی بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی با توجه به جنسیت و سن آزمودنی ها، نوع متغیر مستقل و تعداد جلسه های آموزشی/درمانی تفاوت معناداری وجود داشت. درمان های غیر دارویی در جلسه های متعدد و در سنین پایین می تواند نشانه های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی افراد را بهبود بخشیده و کاهش دهد.

۱۴۳۴.

اثربخشی گروه درمانی شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر وسواس فکری عملی، باورهای فراشناخت و نشخوار فکری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سودابه احمدی بجق باب الله بخشی پور محبوبه فرامرزی

منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: باورهای فراشناختی نشخوار فکری درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن وسواس فکری- عملی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۳ تعداد دانلود : ۹۲۷

اختلال وسواس- اجبار، یکی از مشکلات جدی سلامت روان شناختی بوده و سالیانه هزینه های اقتصادی و اجتماعی هنگفتی را بر جامعه تحمیل می کند و علائم ناتوان کننده آن کارکرد میان فردی، شغل و زندگی فرد را مختل می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر وسواس فکری- عملی، باورهای فراشناخت و نشخوار فکری دانشجویان دختر با اختلال وسواس فکری - عملی انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی (طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل) بود. با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از بین 338 دانشجوی دختر در محدوده ی سنی 29-20 سال به کمک پرسشنامه های وسواس فکری – عملی (MOCI)، باورهای فراشناختی (MCQ-30) و مقیاس پاسخ های نشخواری (RRS) و مصاحبه تشخیصی افراد واجد شرایط (دارای نمره برش تشخیصی وسواس فکری- عملی) بر اساس DSM-IV-TR، 16 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (برای هر گروه 8 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه گروه درمانی مبتنی بر حضور ذهن را دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت درمان خاصی قرار نگرفتند؛ و دو ماه پس از پایان درمان، پیگیری اجرا گردید. آزمودنی های هردو گروه قبل و بعد از مداخله و دو ماه پیگیری، پرسشنامه های MOCI، MCQ-30، RRS را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس به کاربرده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که بین دو گروه (کنترل و آزمایش)، ازنظر نمرات وسواس فکری- عملی، باورهای فراشناخت و نشخوار فکری تفاوت معناداری وجود دارد (005/0 > p). با توجه به یافته های فوق می توان چنین نتیجه گرفت که گروه درمانی شناختی مبتنی بر حضور ذهن در کاهش وسواس فکری- عملی، باورهای فراشناخت و نشخوار فکری دانشجویان دختر با اختلال وسواس فکری – عملی مؤثر است و تغییرات درمانی ایجادشده در پیگیری دوماهه تقریباً پایدار باقی ماند.

۱۴۳۵.

نقائص حافظه فعال در کودکان با اختلال بیش فعالی- نقص توجه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: سارا آقابابایی سالار فرامرزی

منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره سیزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: اختلال بیش فعالی - نقص توجه حافظه فعال کلامی حافظه فعال دیداری - فضایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۹۱ تعداد دانلود : ۱۴۷۵

زمینه و هدف: مطالعات نشان می دهند که کودکان ADHD دارای نقائصی در کارکردهای اجرایی از جمله حافظه فعال می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقائص مولفه های دیداری-فضایی و کلامی حافظه فعال در کودکان با اختلال بیش فعالی- نقص توجه است. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای است. بدین منظور 30 کودک با اختلال بیش فعالی- نقص توجه و 30 کودک عادی پایه دوم دبستان در شهر اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. ابزارهای مورد استفاده، پرسش نامه کانرز والدین، مصاحبه بالینی، مقیاس هوش کودکان وکسلر برای ارزیابی حافظه فعال کلامی و تکلیف بلوک های کرسی به منظور ارزیابی حافظه فعال دیداری- فضایی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و با روش تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در دو متغیر حافظه فعال کلامی و دیداری- فضایی در بین کودکان ADHD و عادی تفاوت معناداری وجود دارد (001 /0 P≤). بدین صورت که کودکان ADHD در این مولفه ها از گروه کنترل عملکرد پایین تری دارند. هم چنین میانگین گروه ADHD در دو نوع از حافظه فعال پایین تر از گروه عادی بود. نتیجه گیری: کودکان ADHD در حافظه فعال دیداری- فضایی و کلامی دارای نارسایی هستند. به درمانگران و مشاوران پیشنهاد می گردد که در مداخلات آموزشی و درمانی به این مهم توجه نمایند و از آموزش های مبتنی بر مولفه های مختلف حافظه فعال در این کودکان استفاده نمایند. برای مثال فعالیت هایی از قبیل به خاطر سپردن چند عدد یا لغت ساده، به خاطر سپردن اشعار کوتاه کودکانه و ...... را می توانند در کودکان انجام دهند.

۱۴۳۶.

نقص بازتولید زمان در کودکان اوتیستیک و ارتباط آن با کارکردهای اجرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی مؤذن محمدعلی نظری فرشته یاقوبی طیبه میرزاخانلو مجتبی سلطانلو

منبع: تازه های علوم شناختی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۶۶)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۲۱ تعداد دانلود : ۵۳۹

۱۴۳۷.

تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر علائم اضطراب اجتماعی و شیوه های مقابله ای با استرس در نوجوانان خانواده های تحت پوشش سازمان بهزیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی حسنوند عموزاده

منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: اضطراب اجتماعی آموزش مهارت های زندگی شیوه های مقابله ای با استرس

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات اضطرابی وحشت و اضطراب اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۵۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۹۹

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر اضطراب اجتماعی و شیوه های مقابله با استرس نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی، تحت پوشش سازمان بهزیستی بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی دوگروهی با پیش آزمون و پس آزمون بود. آزمودنی های پژوهش حاضر را نوجوانان مضطرب اجتماعی تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان دره شهر تشکیل دادند. پس از اجرای اولیه سیاهه هراس اجتماعی بر روی آن ها، 30 نفر که دارای بالاترین نمره در سیاهه هراس اجتماعی بودند، از طریق گمارش تصادفی، در یک گروه آزمایشی (15) و یک گروه گواه (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش مهارت های زندگی در 13 جلسه دو ساعته، هفته ای دو بار به گروه آزمایش آموزش داده شد. در خلال این مدت، گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، مقیاس اضطراب اجتماعی کانور (SPIN) و مقیاس شیوه های مقابله با استرس پارکر و اندلر (1991) برای دو گروه به صورت پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های زندگی، موجب کاهش معنادار نمره های اضطراب اجتماعی، شیوه مقابله هیجان مدار و شیوه مقابله اجتناب مدار و نیز افزایش معنادار نمره های شیوه مقابله مسأله دار گروه آزمایش نسبت به گروه گواه گردید (0001/0P<). این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های زندگی می تواند به عنوان یک روش مداخله ای مفید، برای نوجوانان مراکز وابسته به سازمان بهزیستی به کار رود.

۱۴۳۸.

رابطه ابعاد عزت نفس، آرزوها و انتظارات دانش آموزان با آسیب جسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شیدا مندمی

منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال پانزدهم مرداد ۱۳۹۴ شماره ۵ (پیاپی ۱۳۳)

کلیدواژه‌ها: عزت نفس آرزوها و انتظارات دانش آموزان با آسیب جسمی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۴ تعداد دانلود : ۹۱۳

زمینه و هدف: بیشتر افراد با آسیب جسمی از عزت نفس پایینی برخوردارند و به نوبه خود انتظاری که برای رسیدن به آرزوهایشان دارند، پایین است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ابعاد عزت نفس، آرزوها و انتظارات دانش آموزان با آسیب جسمی بود. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش مشتمل بر 71 نفر از دانش آموزان با آسیب جسمی (41 پسر و 30 دختر) شهر شیراز بود. به منظور گردآوری داده ها از 3 ابزار؛ فرم کوتاه مقیاس عزت نفس هر (کلی، دنی و یونگ، 1997)؛ زیرمقیاس عزت نفس ارتباط با همسالان از پرسش نامه دوبوا، فلنر، براند، فیلیپس و لیز (1996) و مقیاس آرزوها و انتظارات (لوبر، استوت همر- لوبر، وان کامن و فارینگتون، 1991) استفاده شد، برای تحلیل داده ها نیز از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نش ان داد که بین عزت نفس در خانه با آرزوها و انتظارات (اهمیت کنونی اهداف، انتظارات آینده نزدیک، انتظارات آینده دور) دانش آموزان با آسیب جسمی همبستگی مثبت و معنادار بالاتری نسبت به سایر ابعاد عزت نفس وجود دارد (01/0>P). نتیجه گیری: بین عزت نفس و آرزوها و انتظارات دانش آموزان با آسیب جسمی رابطه مثبت معنادار وجود داشت.

۱۴۳۹.

یافته های نوین در تصویربرداری مغزی اختلال نارسایی توجه بیش فعالی درکودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا مقدس

منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی تصویربرداری مغزی ام.ار.ای سیتی اسکن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۵۳۰

۱۴۴۰.

بررسی و مقایسه درمان فراشناختی و درمان روانی-آموزشی خانواده بر عملکرد اجتماعی بیماران دو قطبی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: آرزو لشنی فاطمه بهرامی مجید عیدی بایگی منصور ترک

منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۰)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۶ تعداد دانلود : ۹۸۲

مینه و هدف: ماهیت چند بعدی و پیچیده اختلال دو قطبی بررسی و به کارگیری درمان های جدید را ایجاب می کند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان فراشناختی در مقایسه با درمان روانی-آموزشی خانواده بر کاهش عملکرد اجتماعی بیماران دو قطبی بوده است. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی (پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه) بود. از بین تمام بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی مراجعه کننده به بیمارستان ها و درمانگاه های روانشناختی شهر اصفهان ،24 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه مساوی قرار گرفتند.گروه اول درمان فراشناختی همراه با دارو درمانی، گروه دوم درمان روانی –آموزشی خانواده همراه با دارو درمانی و گروه سوم فقط دارو درمانی دریافت کردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-IV-R و مقیاس عملکرد اجتماعی بود. داده-ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با کمک آمار توصیفی و استنباطی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تفاوت بین میانگین های نمرات گروه درمان فراشناختی در مقایسه با گروه روانی-آموزشی خانواده معنادار نبود (0/05>p)؛ همچنین بین میانگین های نمرات گروه درمان فراشناختی و گروه روانی- آموزشی خانواده با دارو درمانی معنادار بود. نتیجه گیری: استفاده از درمان فراشناختی و درمان روانی-آموزشی خانواده همراه با دارو درمانی اثربخشی درمان را افزایش می دهد. بنابراین پیشنهاد می شود درمانگران و خانواده ها در این زمینه آموزش ببینند.

درخت حوزه‌های تخصصی