درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس استرس مزمن (CSS) در نمونه ای از بستگان نَسبی درجه یک بیماران دچار دیابت نوع دو بود.[1] روش: نسخه انگلیسی CSS پس از ترجمه و بازترجمه، به پرسشنامه فارسی تبدیل شد و سپس در میان 199 شرکت کننده ی پژوهش به کار گرفته شد. برای بررسی پایایی بازآزمایی، 30 نفر از شرکت کنندگان 8 تا 11 هفته پس از آزمون اول دوباره به پرسش ها پاسخ گفتند.[2] یافته ها: همسانی درونی CSS با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، برای کل مقیاس 87/0 به دست آمد. ضریب همبستگی CSS با مقیاس شخصیت نوع D، مؤلفه ی نوروزگراییِ EPQ-RS، مؤلفه ی افسردگی مقیاس های DAS، و مؤلفه ی خشم و خصومت SCL-90-R به ترتیب 36/0، 34/0، 38/0، و30/0 به دست آمد. پایایی بازآزمایی با فاصله 8 تا 11 هفته میان دو بار اجرا 73/0 به دست آمد. نتیجه گیری:بر اساس نتایج پژوهش حاضر، نسخه فارسی مقیاس CSS شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی روی جمعیت های ایرانی در معرض خطر بیماری های مزمن را دارد.

" به منظور گسترش یک ابزار اندازه‌گیری راهبردهای مقابله‌ای دانشجویان با دو فرم موازی، تعداد 230 گویه طی سه مرحله پژ‍وهشی، تجربی و نهایی، تهیه و در گروه نمونه‌ای به تعداد 1145 دانشجو (496 دختر و 649 پسر) که با روش نمونه‌برداری چند مرحله‌ای انتخاب شدند، اجرا شد. پس از چندین بار تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متمایل (در دو مرحله پژوهش) تعداد 100 گویه (با قدرت تشخیص بالاتر از 4/0 و بار عاملی ناب و بالاتر از 35/0) انتخاب شد که هشت راهبرد مقابله‌ای 1) حمایت اجتماعی، 2) حمایت معنوی (مذهب‌گرایی)، 3) بازسازی شناختی، 4) حل مسئله، 5) تفکر آرزومندانه، نگرانی، 6) انحراف توجه (بدنی و هیجانی)، 7) اجتناب شناختی و 8) تسلیم را متمایز می‌ساخت و بر روی هم 33 درصد واریانس را تبیین می‌کرد. سپس دو فرم 50 گویه‌ای براساس شباهت در محتوا و همسانی بار عاملی به گونه‌ای انتخاب شدند که ضریب همبستگی هشت عامل آنها معنادار و تفاوت میانگینهای آنها غیرمعنادار بود. ضرایب اعتبار (همسانی درونی) و خطای استاندارد اندازه‌گیری دو فرم به ترتیب برابر با 910/0، 60/3 و 913/0، 61/3 بود. تحلیل عاملی راهبردهای مقابله‌ای دو فرم روی هم، وجـود عوامل هشتگانه را تأیـید کرد. مشخصه‌های روان‌سنجـی عاملهای هشتگانه دو فرم محاسبه شد و مبانی نظری عاملها مورد بحث قرار گرفت. "

هدف: دیدگاه های اخیر دیابت بر نقش بیماران به اندازه نقش پزشک در کنترل و مدیریت دیابت تاکید دارند، بسته های مختلف آموزشی در زمینه توانمندسازی وجود دارد، اما قبل از اجرای آنها ارزیابی کفایت برنامه های آموزشی توانمندسازی ضروری است. مقیاس توانمندسازی دیابت، خصوصاً فرم کوتاه آن یکی از مناسب-ترین این ابزارها است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی فرم کوتاه مقیاس توانمندسازی دیابت در ایران بود. روش: پس از تهیه و ترجمه پرسشنامه اصلی توسط سه مترجم دو زبانه و تأیید پرسشنامه توسط سه فرد مبتلا به دیابت، سه روانشناس و سه پزشکی که با این بیماران کار می کردند، پرسشنامه در اختیار 200 بیمار مبتلا به دیابت در شهرستان شهریار قرار گرفت. برای محاسبه روایی از شاخص های روایی همگرا و روایی سازه (تحلیل عاملی) و برای محاسبه اعتبار از بازآزمایی، تنصیف و آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی با استفاده از روش های مولفه های اصلی چرخش واریماکس نشان داد که پرسشنامه از 2 عامل تشکیل شده است. این عوامل بیش از 91/69 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این پرسشنامه با محاسبة ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسشنامه با یکدیگر و با کل پرسشنامه تأیید شد که این ضرایب بین 62/0 تا 91/0 متغیر و معنادار بودند (01/0

به منظور تعیین تعداد1)سؤالهای لازم در آزمون علوم برای اندازه گیری توان حقیقی یا نمره حقیقی فرد در حد قبول و 2) تعداد تصحیح کنندة لازم برای رسیدن به پایانی مناسب بین نظر تصحیح کننده ها‘پاسخنامه های 120 نفر دانش آموز کلاس پنجم ابتدایی در آزمون علوم از15 دبستان(هردبستان8نفر)به صورت تصادفی جمع آوری و با توجه به دستورالعمل تعیین شده برای نمره گذاری‘توسط 3 نفر به صورت مستقل تصحیح و نمره داده شد.در این آزمون برای اندازه گیری توانایی سطوح بالای یادگیری(فهمیدن کاربرد و تجزیه و تحلیل)برای هر فرد شرایط آزمایشگاهی فراهم می آید واز وی خواسته میشود که آزمایشهای مربوط به پنج فعالیت مختلف(سؤال)را انجام داده‘چگونگی انجام دادن آزمایش همراه بانتیجه آزمایش را با ذکر دلیل به صورت تشریحی در پاسخنامه خود بیان کند. گزارش پژوهش در قالب معرفی نظریه تعمیم پذیری ارائه شده است . بدین معنی که ابتدا ضمن مقایسه مختصر نظریه کلاسیک و نظریه تعمیم پذیری‘مفاهیم و اصطلاحات مورد استفاده در نظریه تعمیم پذیری مورد بحث قرار گرفته است ‘ سپس از طریق تحلیل واریانس"Anova" مؤلفه های واریانس مربوط به هر یک از منابع تغییرپذیری در طرحهای اندازه گیری برآورد‘وضریب تعمیم پذیری نمره هر فرد در یک سؤال مجموعه مرجع نمره های ممکن محاسبه شده است. در پایان با استفاده از مطالعات تصمیم گیری‘پاسخ سؤالهای مطرح شده در پژوهش در قالب دو طرح اندازه گیری یک رویه ای و دو رویه ای فراهم آمده است .

مقدمه: رواج رویکرد مثبت گرا به سلامت و بهداشت روانی، موجب اقبال محققان به کاربرد مقیاس های ساخته شده مبتنی بر این رویکرد شده است. یکی از این مقیاسها، شاخص بهزیستی پنج سوالی سازمان بهداشت جهانی (WHO-5) است. پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی این شاخص انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش، شامل 498 نفر از دانشجویان بود که با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند که به شاخص WHO-5، فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHQ-SF) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که ساختار عاملی این شاخص تک عاملی است. همسانی درونی سوالات این شاخص بالا و میزان آلفای کرونباخ آن برابر با 89/0 بوده، همچنین ضریب بازآزمایی آن برابر با 82/0 بود. همبستگی معنی دار بین نمرات این شاخص با نمرات شادکامی بیانگر روایی همگرای مناسب (57/0) با نمرات افسردگی نشان دهنده روایی واگرایی مناسب (61/0-) آن بود. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که شاخص بهزیستی این شاخص، ابزاری معتبر و روا در اندازه گیری بهزیستی ذهنی و کیفیت زندگی افراد بهنجار است. نتیجه گیری: استفاده از شاخص معتبر جهانی، ناوابسته به فرهنگ، تک بعدی و کوتاه برای ارزیابی بهزیستی ،تسهیل کنندۀ انجام مطالعات بالینی و پژوهشی در حوزه های مختلف پزشکی، روانشناختی و روانپزشکی است.

در یادگیری، عوامل مختلفی نقش دارند، یکی از این عوامل راهبردهای یادگیری است. از این رو به منظور تدوین مدل اندازه گیری راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری، طی یک پژوهش همبستگی به شیوة مدل معادلات ساختاری از جامعة آماری دانش آموزان پایة اول متوسطة شهر همدان 368 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامة راهبردهای یادگیری کرمی (1384) پاسخ دادند. بر اساس داده ها، ابتدا پارامترهای مدل به روش بیشینه درست نمایی برآورد شد. سپس مدل اندازه گیری راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری به وسیلة شاخص های برازش، آزمون شد. تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار LISREL انجام شد. نتایج نشان داد همه گویه های پرسش نامه بر روی راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری ضریب اثر معنا داری داشتند و مدل اندازه گیری راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری از برازش قابل قبولی برخوردار بود. هم چنین بین راهبردهای شناختی و نیز راهبردهای فراشناختی همبستگی درونی معنا دار مشاهده شد؛ بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که پژوهشگران می توانند برای سنجش راهبردهای شناختی و فراشناختی از پرسش نامة راهبردهای یادگیری استفاده کنند.

هدف از پژوهش حاضر تعیین شبکه معنایی واژگانی برای کلمات منتخب فارسی و طراحی مقیاس حافظه کاذب (محک) مبتنی بر آن بود. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات مقطعی است. پژوهش حاضر از دو مطالعه مجزا تشکیل شده است. در مطالعه نخست با ارائه واژه های منتخب به30 نفر، کلمات تداعی شده با هر واژه تعیین شد. کلمات منتخب (کلمات کلیدی) لیست کلمات دیس، رودیگرز و مک درموت (1995) در آزمایش خطاهای حافظه بودند. در مطالعه دوم که بر روی 80 نفر اجرا شد لیست های کلمات بدون کلمات کلیدی به افراد ارائه شد و میزان یادآوری و بازشناسی لیست ها مورد سنجش قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و نیز آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میزان یادآوری با بازشناسی در سطح (001/0p<) رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین میزان بازشناسی با بازشناسی کلمات کلیدی رابطه معناداری وجود داشت (66%r=)، بین یادآوری کلمات کلیدی با بازشناسی کلمات کلیدی نیز رابطه معناداری بدست آمد (41%r=). از طرفی دیگر، نتایج تحلیل آماری بیانگر آن بود که آزمودنی ها در لیست کلمات یادآوری 19% از کلمات کلیدی را یادآوری و در لیست کلمات بازشناسی 51% از کلمات کلیدی را بازشناسی کردند. مطالعه حاضر لیستی را برای آزمون حافظه کاذب بدست داده است که از آن می توان برای مطالعه حافظه کاذب در فارسی زبانان استفاده کرد.

هدف پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش سبک زناشویی دینی بود. بدین منظور پرسشنامه مقدماتی مربوط به تکالیف زوجین، از متون اسلامی استخراج و بر روی 198 زوج (198 زن و 198 شوهر) که به روش نمونه گیری تصادفی از بین زوج های در دسترس شهر اصفهان انتخاب شده بود، اجرا گردید. پس از تحلیل عوامل، یک مقیاس46 ماده ای ویژه زنان، مشتمل بر پنج عامل به نام های «صمیمیت عاطفی جنسی»، «مهارت های ارتباطیِ اسناد به همسر»، «پایبندی به فرامین دینی»، «مدیریت خانه» و «گذشت – فداکاری») و یک مقیاس کوتاه 43 ماده ای ویژه شوهران، مشتمل بر پنج عامل به نام های «صمیمیت عاطفی- جنسی»، «مهارت های ارتباطیِ اسناد به همسر»، «پایبندی به فرامین دینی– مشارکت»، «مسئولیت پذیری- سرپرستی» و «سبک های حل تعارض» استخراج شد. ضرایب همسانی درونی این دو مقیاس ، به ترتیب عبارت بود از 81/0 و 86/0. روایی همزمان این دو مقیاس با مقیاس های صمیمیت زناشویی (IS)، سبک زندگی اسلامی (I.L.S.T.) و تعهد دینی (RCI-10) محاسبه شد که نتایج روایی بالای این مقیاس را تأیید کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس خودشیفتگی مرضی در نمونه ای از دانشجویان ایرانی بود. مقیاس خودشیفتگی مرضی از طریق فرایند ترجمه معکوس با مقیاس اصلی مطابقت داده شد. تعداد 473 نفر (278 زن، 195 مرد) از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی دانشگاه های شهر تهران شامل دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه مذاهب اسلامی و دانشگاه الزهرا در پژوهش حاضر شرکت کردند و مقیاس خودشیفتگی مرضی (PNI)، مقیاس حرمت خود آیسنک (ESES) و مقیاس تجدیدنظرشده شخصیت (NEOPI-R) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان داد که مقیاس خودشیفتگی مرضی از روایی همگرا با مقیاس حرمت خود آیسنک و عامل نورزگرایی مقیاس تجدیدنظرشده شخصیت برخوردار است. هم چنین مقیاس خودشیفتگی مرضی همسانی درونی بالایی بر اساس آلفای کرونباخ داشت و پایایی بازآزمایی مطلوبی در فاصله زمانی 15 روز نشان داد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل موازی از مدلی 7 عاملی حمایت کرد، اما در سطح گویه ها روایی سازه این ابزار تایید نشد. از سوی دیگر، تحلیل عاملی تاییدی در سطح سازه خودشیفتگی بزرگ منشانه و خودشیفتگی آسیب پذیر، حاکی از روایی مطلوب این مقیاس بود. این پژوهش نشان داد که مقیاس خودشیفتگی مرضی از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است. از این رو، کاربرد های پژوهشی و بالینی این ابزار در ایران توصیه می شود.

"هدف: بررسی حاضر با هدف ارائه یک ارزیابی جامع و کامل از ساختمان و عملکرد حرکتی مکانیسم گفتار در کودکان پیش دبستانی شکل گرفت. روش بررسی: این مطالعه در بخش اول بصورت توصیفی و اعتبارسنجی و در بخش دوم بصورت مقطعی مقایسه ای انجام شد. پس از ترجمه و اعتباریابی «پروتکل کنترل حرکتی دهان- گفتار رابینز و کلی» طی یک مطالعه مقدماتی، این دستورالعمل به منظور ارزیابی عملکرد راه صوتی برای 300 کودک 3 تا 6 ساله فارسی زبان اصفهانی که به شیوه تصادفی و خوشه ای از بین مهدکودکها و آمادگیها انتخاب و به سه گروه تقسیم شده بودند، اجرا شد. از معیار آلفای کرونباخ برای تعیین ضریب پایایی و برای گزارش هنجارها از ارائه میانگین و انحراف معیار استفاده شده است. برخی از تفاوتهای مشاهده شده میان گروههای سنی مختلف نیز با آزمونهای تی و آنووا مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نمرات کودکان 5 تا 6 ساله در اغلب متغیرهای عملکردی به طور معناداری بیشتر از سایر گروههای سنی بود. ضریب پایایی فرم پروتکل نیز به تفکیک گروههای سنی و دو متغیر ترکیبی نمره کل ساختمان از 19/0 تا 59/0 و نمره کل عملکرد اندامهای گفتاری از 75/0 تا 80/0 گزارش شد. نتیجه گیری: عملکردهای گفتاری کودکان با افزایش سن افزایش یافته که نشان از بلوغ عصبی و مهارتی کودکان بزرگتر در اجرای عملکردهای دهانی و گفتاری دارد. این پروتکل در مقایسه با سایر ارزیابی های موجود می تواند ارزیابی صحیح تری از مکانیسم دهان- حنجره در دیزارتری دوران کودکی ارائه داده و برای آپراکسی رشدی گفتار نیز معرف بهتری نسبت به سایر تستهای موجود می باشد. با توجه به بالا بودن ضرایب پایایی نمره کل عملکرد اندامهای گفتاری در گروههای مختلف سنی، می توان از این بخش از پروتکل در تحقیقات و امور بالینی استفاده مطلوب نمود. "