درخت حوزه‌های تخصصی

محتوای کتاب درسی، یکی از عناصر مهم نظام آموزش وپرورش است و در تحقق اهداف آموزش وپرورش نقش حیاتی دارد. در این پژوهش به تحلیل محتوای متن، تصاویر و فعالیت های کتاب مطالعات اجتماعی مقطع اول متوسطه در سال تحصیلی 95-۱۳۹4 بر مبنای فعال و غیرفعال بودن محتوای کتاب بر اساس تکنیک ویلیام رومی پرداخته شده است؛ و روش مورداستفاده در این پژوهش، تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش، شامل 152صفحه از کتاب مطالعات اجتماعی مقطع اول متوسطه در سال تحصیلی 95-۱۳۹4 بود. یافته های تحقیق نشان داد که ضریب درگیری متن 11/0 است که نشان می دهد متن کتاب مطالعات اجتماعی مقطع اول متوسطه به شیوه فعالی نوشته نشده است. ضریب درگیری تصاویر نیز 20/0 تعیین شد که نشان داد تصاویر کتاب، دانش آموز را درگیر در یادگیری نمی کند. همچنین در بخش تحلیل شاخص فعالیت محور بودن کتاب، ضریب درگیری 30/2 تعیین شد که نشان می دهد کتاب مطالعات اجتماعی، برمبنای الگوی ویلیام رومی به شیوه فعالی تدوین نگردید.

بهبود کیفیت شیوه ی آموزشی و تربیت دبیران آگاه به شیوه های نوین آموزشی در سال های اخیر در سراسر جهان مورد تاکید سیستم آموزش قرار گرفته است. با توجه به تاکید سیستم آموزشی کشورمان به استفاده از روش های سنتی مبتنی بر تکرار و حفظ مطالب که بازدهی و کیفیت کم یادگیری دانش آموزان را به همراه دارد. تربیت دبیران نسبت شیوه های نوین آموزشی برای ارتقاء کیفیت آموزش و یادگیری، دانش آموزان یک امر حیاتی است. شیوه ی آموزشی تربیت بدنی تلفیقی یکی از روش های نوظهور در بخش آموزش است که با پرورش روحیه ی پژوهشگری و تفکر نقادانه کودک سعی دارد با ایجاد فرصت تجربه کردن و اکتشاف با رویکرد دانش آموز محوری مانند بازی های ورزشی،دانش ریاضی را به دانش آموزان بیاموزد.کشورهای توسعه یافته،روش تلفیق تربیت بدنی را بصورت شیوه ی تدریس تلفیقی در مدارس خود اخیرا بعنوان شیوه آموزشی موثر و نوین در مقاطع آموزشی ابتدایی بکار می گیرند.استفاده از آن در سیستم آموزشی کشور نیازمند آشنایی دبیران تربیت بدنی با آن و رفع چالش های پیرامون استفاده از این شیوه ی آموزشی می باشد.مقاله حاضر پیرامون اهمیت و ضرورت روش آموزش تلفیقی تربیت بدنی با تفکر المپیزم در مقاطع ابتدایی برای آموزش علوم پایه مانند ریاضی همچنین نیازهای اساسی دبیران برای بهره گیری از این شیوه پراداخته است.

هدف این پژوهش واکاوی ماهیت عناصر الگوی برنامه درسی جامعه محور در نظام آموزش عالی است. در این راستا، از روش فراترکیب (سنتز پژوهی) و گام های هفت گانه سندلوسکی و باروس (2006) بهره گرفته شد. جامعه آماری شامل مبانی نظری و پژوهشی داخلی و خارجی (بدون بازه زمانی) بود که با کلیدواژه های مرتبط و با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی جستجو و بازیابی شدند. پس از گرداوری مبانی، با استفاده از معیارهای پذیرش و عدم پذیرش مبانی نامرتبط حذف و در نهایت 70 مبانی (53 مقاله و 17 کتاب) از طریق برنامه ی مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP) به عنوان نمونه نهایی انتخاب و با استفاده از فرم چک لیست محقق ساخته و روش تحلیل محتوای مضمونی (TCA) تحلیل شدند. همچنین جهت بررسی قابلیت اعتبار یافته ها از معیارهای خود بازبینی محقق و به منظور بررسی قابلیت اعتماد یافته ها از روش مرور همتا بهره گرفته شد که نتیجه ضریب پایایی ارزیابی ها (84/.) اعتبار یافته ها را تایید کرد. طبق یافته های پژوهش، مفاهیم برنامه درسی جامعه محور در نظام آموزش عالی را می توان در هشت طبقه کلی دسته بندی نمود که در ادامه این مفاهیم و کدهای نهایی مستخرج از مبانی، ماهیت عناصر الگوی برنامه درسی را نمایان کرد.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر پایه نهم بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. تعداد 34 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (17 نفر گروه آزمایش و 17 نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای و به مدت دو ماه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کرد و گروه کنترل در این مدت هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه امیدواری اشنایدر و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اثر معنی داری بر روی امیدواری و هیجانات منفی دارد و باعث افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی در دانش آزمون پسر پایه نهم شد؛ بنابراین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر مورد کاربرد قرار گیرد.

نگاه فرهنگی به مطالعات آموزش عالی از جمله منظرهایی است که اخیراً مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است و موجب تولد فصل جدیدی از مطالعات بر محور «فرهنگ دانشگاهی» شده است. فرهنگ رشته ای، خود شاخه ای از این مطالعات محسوب می شود که فرهنگ جاری در آموزش عالی را از زاویه ی کنش و تعاملات ناشی از رشته ی تحصیلی با افراد و محیط مورد بررسی قرار می دهد. با توجه به طرح موضوعاتی نظیر توسعه ی برنامه های درسی میان رشته ای و بین المللی کردن برنامه های درسی آموزش عالی، مطالعه ی فرهنگ رشته های آموزش عالی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است. این در حالی است که چهارچوب مشخصی برای آن تدوین نشده است و با توجه به پیچیدگی این مسئله، فقدان چنین چهارچوبی خود موجب غفلت پژوهشگران برنامه درسی آموزش عالی از این مهم است. پژوهش حاضر، با هدف تدوین چهارچوبی برای مطالعه ی فرهنگ رشته ای در برنامه های درسی آموزش عالی انجام شده است. به این منظور دو رشته ی ریاضی و علوم تربیتی که در دسته بندی بچر به ترتیب جزء رشته های محض-سخت و نرم-کاربردی قرار دارند، مورد بررسی قرار گرفته اند. روش پژوهش، نظریه ی مبنایی بوده است؛ که داده های آن از طریق مشاهده ی مشارکتی، مصاحبه ی نیمه ساختاری، پرسشنامه ی باز پاسخ، محتوا و آثار فرهنگی، جمع آوری و از روش مقوله بندی و کدگذاری تحلیل شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها مبیّن وجود متغیرها، مقوله ها و سطوح مختلفی برای فرهنگ رشته ای در برنامه های درسی آموزش عالی است که چهارچوبی را برای مطالعه ی فرهنگ رشته ای در آموزش عالی تداعی می کند.

شرایط محیطی و خانوادگی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر روند تعامل سازنده بین افراد خانواده می باشد. متأسفانه ناسازگاری و عدم عملکرد صحیح خانواده می تواند منجر به اختلالاتی ازجمله بیش فعالی شود. عملکرد خانواده عامل مهمی بر حفظ و تعادل کودک می باشد. عدم تربیت نامناسب بر ذهن و افکار دانش آموزان تأثیر می گذارد و مانع رشد مناسب و درنتیجه کجروی آنان می شود. تحقیق باهدف بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و نقص توجه در دانش آموزان انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد بین مؤلفه حل مشکل، مؤلفه نقش ها، مؤلفه همراهی عاطفی، مؤلفه ارتباط، مؤلفه آمیزش عاطفی و مؤلفه کنترل رفتار نیز با میزان نقص توجه (بیش فعالی) در دانش آموزان ارتباط معنادار و منفی وجود داشت. به علاوه نتایج پژوهش نشان دهنده آن بود که مؤلفه های آمیزش عاطفی و کنترل رفتار، نقص توجه (بیش فعالی) دانش آموزان را پیش بینی می کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت خانواده هایی که عملکرد بهتری دارند فرزندانشان کمتر دچار نقص توجه/ بیش فعالی می شوند.

هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی مهارت های ارتباطی و احساس اثربخشی معلمان مدارس کم توان ذهنی و عادی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه ی معلمان شاغل در مقطع ابتدائی، متوسطه اول و دوم مدارس کم توان ذهنی شهر شیراز در سال تحصیلی 93-1392تشکیل می دهد. جهت انتخاب حجم نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای استفاده شد. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق، مهارت های ارتباطی واحساس اثربخشی معلمان به ترتیب، پرسش نامه ی مهارت های ارتباطی کویین دام (2004)، پرسش نامه احساس اثربخشی معلمان (TSES) اسچانن- موران و وولفوک هوی (2001) مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های t مستقل و تحلیل واریانس عاملی استفاده شد. نتایج بیانگر این بود که، بین معلمان مدارس کم توان ذهنی و عادی در احساس اثربخشی و مولفه های آن (به جز مدیریت کلاس) و مهارت های ارتباطی کل تفاوت معناداری وجود دارد که در معلمان مدارس عادی بیشتر از معلمان مدارس کم توان ذهنی است. همچنین بین مهارت های ارتباطی و احساس اثربخشی معلمان مدارس کم توان ذهنی و عادی بر اساس جنس، تحصیلات، سابقه و مقطع تحصیلی رابطه ی معنی داری وجود ندارد.

در این پژوهش که با بهره گیری از روش فراتحلیل انجام گرفته، به ترکیب عددی نتایج پژوهش های انجام شده در ایران در زمینه رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی افراد پرداخته شده است. جامعه آماری فراتحلیل، پژوهش های در دسترس مرتبط با رابطه هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی در داخل کشور است که در بین سال های 1386 تا 1396 منتشر شده اند. براساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج پژوهش های اولیه و نیز تحلیل حساسیت، در نهایت50 اندازه اثر از 22 مطالعه اولیه بررسی شد. بعد از بررسی ملاک های ورود و خروج، یافته های کمّی پژوهش های منتخب با نرم افزار CMA ویرایش2، تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که هوش هیجانی و مؤلفه های آن بر خودکارآمدی افراد تأثیر معنی داری داشته و طبق ملاک کوهن، میزان اندازه اثر ترکیبی رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی برای مدل اثرات تصادفی، در حد متوسط به بالا (34/0= ES) است. بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده مؤلفه های هوش هیجانی، جامعه آماری تحقیقات اولیه و حجم نمونه تحقیقات اولیه در ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق، رابطه معنی داری نشان دادند. به طور خلاصه، می توان نتیجه گرفت که آموزش هوش هیجانی می تواند بر خودکارآمدی افراد تأثیر چشم گیری داشته باشد.

پژوهش حاضر با هدف تبیین سیر تاریخی صورت بندی اهداف در نظام آموزشی ایران انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات تاریخی-تحلیلی است و در پی پاسخگویی به این پرسش است که صورت بندی اهداف در گذشته از منظر رویکرد، الگو، کارکرد و توجه به تفاوتهای فردی چگونه تدوین شده است؟ یافته های حاصل از تحلیل تاریخی اسناد، گزارشها و منابع کتابخانه ای نشان می دهند که اهداف در سیر تطور خود، چهار دوره زمانی را پشت سر گذاشته اند. اولین دوره: تحصیلات رسمی و اجباری (1288 تا 1331)؛ دومین دوره: تحصیلات رایگان و اجباری (1332 تا 1343)؛ سومین دوره: اصلاح جامعه از طریق اصلاح آموزش و پرورش (1344 تا 1366)؛ و 4) چهارمین دوره: حاکمیت ارزشهای اسلامی (1367 تا 1397) است. نتایج بررسی نشان داده که غیر از دوره چهارم (در مرحله دوم) که اهداف با رویکرد شایستگی (صفات و توانمندیها) تدوین شده است، در اغلب دوره ها اهداف تابع رویکرد تصریح شده بوده و الگوی اهداف نیز تک جهتی و پلکانی بوده است. به تبع این امر کارکرد اهداف در عمل بیشتر به سمت اهداف پیشینی و کاهش گرایانه میل کرده و صرفاً محدود به تعیین تکلیف برای موضوعات درسی شده است. با وجود آنکه رشد تواناییهای فردی در تمام دوره ها با شدت و ضعفهای متفاوت مد نظر برنامه ریزان بوده، اما حاکمیت الگوی تک جهتی و پلکانی مانع پرداختن به آن در صورت بندی اهداف شده است. دلیل این امر فاصله میان تصمیم گیریهای کلان در نظام آموزشی و واقعیتهای عرصه عمل، تجربه محدود کارشناسی، درک پیچیدگیهای اجرا و بی توجهی به نقش مجریان به عنوان بازیگران اصلی بوده است.

این پژوهش با هدف بررسی وضعیت رضایت شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت با استفاده از نظریه ی هرزبرگ از دو جنبه ی انگیزشی و بهداشتی در مورد تمامی اعضای هیئت علمی تمام وقت و نیمه وقت به اجرا درآمد. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. نظر به تعداد محدود اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه (184 نفر)، همه ی افراد تحت پوشش قرار گرفتند و نمونه گیری صورت نگرفت. از این تعداد 145 نفر به تکمیل پرسشنامه های دریافتی مبادرت کردند. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه ی توصیف رضایت شغلی ویسوکی وکروم (JDI) با تأکید بر ابعاد کار، سرپرستان، همکاران، ارتقاء و پرداخت ها استفاده شد. در تأمین اعتبار محتوایی این پرسشنامه ضمن انطباق محتوای آن با شاخص های مورد نظر هرزبرگ در مقوله ی رضایت شغلی در ابعاد مورد مطالعه و استفاده از منابع (اعم از کتاب و گزارش های پژوهشی) موجود، از دیدگاههای 9 نفر از اساتید حوزه ی مدیریت آموزشی استفاده شد. پایایی ابزار مورد استفاده با کاربرد ضریب پایایی آلفای کرونباخ برای هر یک از ابعاد کار (90/0)؛ سرپرستان (95/0)؛ همکاران (94/0)؛ ارتقاء (93/0) و پرداخت (89/0) و برای کل پرسشنامه (96/0) برآورد گردید. برای تحلیل داده ها از شاخص های آماری توصیفی و استنباطی آزمون مربع تی، هات لینگز و آزمون تی برای گروههای مستقل جهت مقایسه های دو گروهی استفاده شد. نتایج بدست آمده بیانگر آنند که دو عامل مفید و ارزشمند بودن کار و محترمانه بودن و دو عامل احساس موفقیت و نیازمند به خلاقیت در بعد انگیزش به ترتیب بالاترین و پایین ترین مقدار رضایت اعضای هیئت علمی را به خود اختصاص داده اند. در مقوله عوامل بهداشتی بیش ترین رضایت به خوب بودن و شیفته کار بودن و پایین ترین رضایت به مناسب بودن شرایط و پیچیدگی کار تعلق گرفته است. در مقایسه ی رضایت شغلی دو گروه زن و مرد در پنج عامل کار، مدیریت، همکاران، ارتقاء و پرداخت، مردان از رضایت بیش تری نسبت به زنان برخوردار بوده اند. این نتایج در سطح (P<.05) معنادار بودند.