درخت حوزه‌های تخصصی

دموکراسی موضوع بحث بسیاری از جوامع امروزی است اما در تعاریف موجود از آن اختلاف نظرهایی وجود دارد. هر جامعه ی دموکرات برای بقای خود، اصول و مبانی دموکراسی را از طریق سیستم آموزش وپرورش به نسل های بعد انتقال می دهد. از طرفی مطالعات اجتماعی یک حوزه مهم یادگیری محسوب می شود چرا که دربردارنده طیف وسیعی از تعاملات انسانی در طول تاریخ و از جنبه های گوناگون می باشد. در پژوهش حاضر محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه هفتم متوسطه ازلحاظ میزان در برداشتن مؤلفه های دموکراسی همچنین نحوه توزیع آن ها مورد بررسی قرار داده شد. این بررسی با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی صورت گرفت، یافته های حاصل نشان داد که در این کتاب آن گونه که باید به این مفهوم پراهمیت پرداخته نشده و تنها ۵۹ نمونه دربردارنده مفهوم دموکراسی شناسایی شد که بیشترین تعداد نمونه مربوط به مؤلفه حقوق و وظایف شهروندی و کمترین تعداد مربوط به مؤلفه حق انتخاب و تصمیم گیری است. همچنین در توزیع مؤلفه ها در طول کتاب نیز نظم خاصی مشاهده نشد و بخش اعظمی از آن ها در قسمت ابتدایی کتاب که مربوط به مباحث مدنی است آورده شده است.

این پژوهش با هدف بررسی تفاوت ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزش شغلی دبیران صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی مدیران و دبیران مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر (82 مدیر و 265 دبیر) در سال تحصیلی 90-91 بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران (68 نفر مدیر و 157 نفر معلم) و با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای بدست آمد. برای گردآوری اطلاعات از مدیران و دبیران، از پرسشنامه محقق ساخته شامل 12 سوال که نیازهای وجود، تعلق و رشد را می سنجید و بر اساس نظریه آلدرفر تهیه شده بود، استفاده گردید. روایی محتوایی و ظاهری آن به تایید متخصصان رسید. و نتایج مربوط به پایایی آن که حاصل اجرای آزمون آلفای کرونباخ بود، برای مدیران 83/0 و برای دبیران 79/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و تحلیل واریانس دو عاملی (دو طرفه) صورت گرفت. نتایج پژوهش در سطح معنی داری 05/0 نشان داد که بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی در نیاز های وجود، و از لحاظ جنسیت و سطح تحصیلات تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی در نیاز های تعلق و رشد، و با سابقه کار مختلف، تفاوت معنی داری وجود دارد، بطوری که میانگین ادراک مدیران از عوامل انگیزشی در نیازهای تعلق و رشد از دبیران بیش تر است.با توجه به یافته های پژوهش، در نیازهای تعلق و رشد، شکاف بیش تری بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی وجود دارد.

این پژوهش به منظور مقایسه اثربخشی روشهای تدریس بارش مغزی و حل مساله بر تعامل معلم و دانش آموزان صورت گرفته است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و از روش تحقیق شبه آزمایشی استفاده شده است، طرح تحقیق شامل پیش آزمون و پس آزمون با گروههای آزمایش 1 و 2 است. جامعه این پژوهش از کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهرستان قدس که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از روش تصادفی خوشه ای دو مرحله ای دو کلاس به عنوان نمونه آماری انتخاب و به طور تصادفی یکی از کلاس ها در معرض متغیر مستقل روش تدریس بارش مغزی و کلاس دیگر در معرض متغیر مستقل روش تدریس حل مساله قرار داده شدند، ابتدا پیش آزمون تعامل معلم و دانش آموز از دو گروه گرفته شد و بعد از اجرای دوره در نیمسال دوم از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده های حاصل ، با استفاده آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) برای نمرات اختلافی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ای پژوهش نشان داد که علی رغم آنکه هر دو روش بر متغیر وابسته تاثیر مثبت داشته اند، روش تدریس بارش مغزی در مقایسه با روش حل مساله اثربخشی بیشتری داشته است. اما تفاوت این دو روش برای نامطمئن بودن، ناراضی بودن، تنبیه کردن معنادار نمی باشد. پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت ارتباط بین معلم و دانش آموز از روش های فعالی که منجر به افزایش بهبود روابط بین معلم و دانش آموز می شود استفاده شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل مربوط به روابط معلم-دانش آموز از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی شهر سقز انجام گرفت. روش: این پژوهش به روش کیفی پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه معلمان ابتدایی شهر سقز بود. نمونه مورد مطالعه ی پژوهش شامل 12 نفر از معلمان ابتدایی شهر سقز بود. به منظور گردآوری داده های پژوهش از مصاحبه نیم ساختاریافته استفاده شد. مصاحبه ها تا اشباع نظری ادامه یافت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد و به منظور کدگذاری از شیوه گدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. یافته ها : از دیدگاه معلمان مدیریت کلاس درس (تبعیض بین دانش آموزان، نحوه اداره کلاس درس، سبک های تدریس معلم، توجه معلم به دانش آموز، وجود فاصله بین معلم و دانش آموزان)، فضای فیزیکی و آموزشی (مناسب نبودن منابع آموزشی، فضای فیزیکی نامناسب کلاس درس)، مسائل فردی دانش آموزان (انگیزه پایین دانش آموزان، اعتماد به نفس پایین دانش آموزان)، نظام کلی آموزشی (مسائل مربوط به نظام آموزشی)، مسائل مربوط به والدین (روابط مدرسه و خانواده، عدم آگاهی والدین از فرایند صحیح آموزش، پیش داوری های والدین از معلم و مدرسه) و مسائل مربوط به معلم و کادر مدرسه (کمبود دانش و تجربه معلم، مسائل فردی معلم، عدم هماهنگی معلم و کادر مدرسه) به عنوان مؤلفه های مسائل روابط معلم-دانش آموز شناسایی شدند.

پژوهش های گذشته ارتباط بین باورهای انگیزشی با جوکلاس و تعلل ورزی را نشان داده اند. در پژوهش حاضر ضمن ارائه ی شاخص های روان سنجی پرسشنامه ی محیط یادگیری کلاس (جوّ کلاس)، نقش واسطه ای باورهای انگیزشی در رابطه ادراک از جوّ کلاس و تعلل ورزی دانشجویان بررسی شده است. ۱۹۶ دانشجوی دانشگاه بیرجند به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به مقیاس ارزیابی تعلل ورزی دانشجو (PASS)، پرسشنامه ی محیط یادگیری کلاس (CLE) و پرسشنامه ی راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل مسیر و رگرسیون چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد جوّ کلاس به طور غیرمستقیم از طریق باورهای انگیزشی بر تعلل ورزی تأثیر دارد. جوّ کلاس و باورهای انگیزشی 28 درصد از کل تغییرات تعلل ورزیرا تبیین می کنند. همچنین یافته ها نشان داد مؤلفه های اضطراب امتحان و خودکارآمدی از متغیر باورهای انگیزشی توان پیش بین معنادار تعلل ورزی را دارند. بر اساس این یافته ها، باورهای انگیزشی به عنوان واسطه ی ارتباط بین جوّ کلاس و تعلل ورزی نقش ایفا کرده و باید در تنظیم محیط یادگیری مدنظر باشد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر چندرسانهای آموزشی طراحیشده بر اساس نظریهی بار شناختی بر یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر کمتوان ذهنی پایهی سوم ابتدایی در درس علوم بود. روش اجرای این پژوهش شبه آزمایشی، طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل بود. در مدرسهی شهید رجائیه چهار کلاس در پایهی سوم ابتدایی وجود داشت که به تصادفی دو کلاس انتخاب شد و از بین این دو کلاس باز بهطور تصادفی، یک کلاس به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس به عنوان گروه کنترل انتخاب شد.پیشآزمون یادگیری و پیشآزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی در هر دو گروه آزمایش و کنترل توسط پژوهشگر اجرا شد. کار اصلی تدریس در گروه کنترل، به عهدهی معلم کلاس بود. اما برای تدریس در گروه آزمایش، تنها از نرمافزار آموزشی تهیهشده توسط پژوهشگر استفاده شد. پسآزمون یادگیری و پسآزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی توسط پژوهشگر انجام شد. پژوهشگر در این مرحله، آزمون یادداری را دو هفته بعد از اجرای آزمون یادگیری، بر روی دانشآموزان به صورت انفرادی اجرا کرد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان دادهاند که استفاده از چندرسانهای آموزشی طراحیشده بر اساس نظریهی بار شناختی،باعث افزایش یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمتوان ذهنی در درس علوم میشود. بنابراین پیشنهاد میشود که از چندرسانهای آموزشی طراحیشده بر اساس نظریهی بار شناختی در آموزش درس علوم استفاده شود

رهبری فرایندهای سازمانی به کمک سیستم مدیریت دانش، با توجه به اهمیت روزافزون آن، به یک ضرورت سازمانی تبدیل شده است. با توجه به این موضوع، این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های کلیدی جهت استقرار مدیریت دانش برای توسعه حرفه ای پایدار معلمان انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی بود و با روش پدیدارنگاری انجام شد. جامعه پژوهش عبارت بود از: کتاب ها و مقالات پژوهشی موجود در ایران و مجلات وب گاه علومWoS (Web of Science)، با عنوان مدیریت دانش در نظام های آموزشی، مبانی نظری سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش، معلمان مدارس دولتی دخترانه دوره متوسطه شهر تهران و فضای فیزیکی مدارس. داده ها به روش مثلث سازی و با مطالعه اسناد مرتبط، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و مشاهده، گردآوری شدند. مشارکت کنندگان در مصاحبه، 22 نفر از معلمان مدارس دولتی دخترانه دوره متوسطه بودند که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند و فضای فیزیکی 7 مدرسه دولتی دخترانه دوره متوسطه نیز مشاهده شد. داده ها به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که برنامه های توسعه حرفه ای معلمان در نظام آموزشی ایران با چالش های جدی مواجه هستند. برنامه های کنونی به جای همگامی با تحولات علمی و فناوری، بیشتر به دنبال حفظ و تقویت ساختاری نظام آموزشی هستند. بر اساس این یافته ها، مولفه های کلیدی جهت استقرار مدیریت دانش برای توسعه حرفه ای پایدار معلمان چهار مولفه است که عبارتند از: رهبری دانش، فرهنگ دانش دوست، طراحی ساختار دانش بنیان و فناوری پیشرفته در مدارس و بر این پایه، دو مقوله اصلی جهت گیری حرفه ای معلم و روابط حرفه ای معلم به منظور برنامه ریزی برای توسعه حرفه ای پایدار معلم در ساختارهای دانش بنیان ضروری است.

هدف اصلی تحقیق، شناخت اثرات وزنی ابعاد مدیریت برداشت بر نفوذ سازمانی و مهارت سیاسی از دیدگاه کارکنان و اعضای هیأت علمی واحدهای دانشگاه آزاد استان اردبیل می باشد. روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اعم از هیات علمی و کارکنان می باشد. مطابق فرمول حجم نمونه کوکران، از بین کلیه کارکنان این واحدهای دانشگاهی 246 نفر از میان 1076 نفر انتخاب گردید و پاسخ دهندگان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای گزینش شدند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد که در نهایت بعد از توزیع پرسشنامه به تعداد 235 پرسشنامه تکمیلی جهت تجزیه و تحلیل در اختیار محقق قرار گرفت. روایی پرسشنامه با گرفتن مشاوره از اعضای هیات علمی متخصص در این زمینه تقویت و پایایی پرسشنامه مدیریت برداشت، نفوذ سازمانی و مهارت سیاسی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون برای یافتن ارتباط بین متغیرها و از تکنیک اهمیت نسبی برای یافتن اثرات وزنی ابعاد مدیریت برداشت بر روی متغیرهای ملاک استفاده شد.یافته ها نشان می دهد بین مؤلفه های مدیریت برداشت با نفوذ سازمانی و مهارت سیاسی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین بعد خودترویجی بیشترین اثر وزنی را بر روی نفوذ سازمانی داشته و هر یک از مولفه های مدیریت برداشت با ضرایب متفاوت بر روی مهارت سیاسی تاثیر گذار هستند.

هدف تحقیق حاضر ارائه الگوی مناسب تدوین و تالیف کتب فارسی دوره اول متوسطه بر اساس مولفه های خبرگی آموزشی و انتقادی از منظر متخصصان برنامه درسی و معلمان ذیربط می باشد. جامعه آماری شامل متخصصان برنامه درسی (118 نفر) و معلمان ادبیات فارسی دوره اول متوسطه استان مازندران (940 نفر) می باشند. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای است که براساس فرمول کوکران 272 نفر از معلمان و 92 نفر متخصص برنامه درسی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات برگرفته از الگوی مفهومی پژوهش براساس نظریه خبرگی آموزشی و انتقادی بوده لذا به صورت پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس اسمی و طیف لیکرت تدوین گردید. پایایی ابزار براساس ضریب آلفای کرانباخ به میزان924/0 تأیید شده است. در روش تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و برای بررسی آزمون فرض ها از آزمون خی دو (X2) استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر دال بر آن است که متخصصان برنامه ریزی درسی و معلمان ذیربط در حد مطلوبی بکارگیری مؤلفه های برنامه درسی خبرگی آموزشی و انتقادی ارائه شده، در الگوی پیشنهادی را تأیید می کنند. با توجه به یافته های این تحقیق و بر اساس اینکه نظام آموزشی متمرکز ایران، که در آن کتاب های درسی از اساسی ترین منابع آموزشی در اختیار معلمان و دانش آموزان محسوب می شوند، به منظور تحقق اهداف برنامه درسی مبتنی بر مؤلفه های خبرگی آموزشی و انتقادی (قوام ساختاری و کفایت ارجاعی) محتوای این کتب درسی بر اساس الگوی پیشنهادی تدوین گردد.

این پژوهش با هدف بررسی، تاثیر عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی در بروز رفتار شهروندی سازمانی در اداره کل آموزش و پرورش استان تهران انجام شده است. روش پژوهش  توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری آن را مدیران، معاونین، رئیسان و کارشناسان اداره کل آموزش پرورش استان تهران در سال تحصیلی 1393-1394 به تعداد 500 نفر بودند، تشکیل داد. حجم نمونه، بر اساس فرمول کوکران و مطابق با جدول کرجسی و مورگان 217 نفر انتخاب گردید. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای بود. برای گردآوری داده ها نیز از روش کتابخانه ای و میدانی است. در روش میدانی از پرسشنامه های استاندارد عدالت سازمانی بیوگری، فرهنگ سازمانی رابینز و رفتار شهروندی سازمانی پودساکف استفاده شد است. برای انجام آماره های توصیفی از نرم افزار  SPSSو برای انجام تحلیل های استنباطی از نرم افزار Smart PLS استفاده می شود. در پژوهش حاضر، ضریب اطمینان 95 درصد در نظر گرفته شده است. یافته ها نشان داد که  بین عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی در بروز رفتار شهروندی رابطه مثبت و معنی داری دارد. در یافته های پژوهش تاثیر هر یک از مولفه ها عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی به طور جداگانه بررسی شده است، بیشترین تاثیر را عدالت سازمانی، فرهنگ سازمانی بر بعد وظیفه شناسی و کمترین تاثیر را هر دو متغیر بر بعد احترام در رفتار شهروندی سازمانی دارد.

هدف این پژوهش کیفی بررسی قابلیت های اساسی اعضای هیات علمی دانشگاه برای کشف الگوی مفهومی قابلیت های حرفه ای اعضای هیات علمی بوده است. روش مورد استفاده کیفی اکتشافی بود که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان در پژوهش 26 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 96-95 بودند. نوع انتخاب نمونه هدفمند بوده است و انتخاب نمونه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا کرد. داده ها نیز از طریق مصاحبه نیمه سازمان یافته جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل ساختاری و تفسیری استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که قابلیت های اساسی اعضای هیات علمی شامل پنج قابلیت اصلی شامل قابلیت های عمومی، آموزشی، پژوهشی، تخصصی و اخلاق حرفه ای است. قابلیت های عمومی شامل ویژگی های روانی، فردی و نگرشی، قابلیت های آموزشی شامل مهارت های تدریس، مدیریت کلاس درس، کاربست اصول تربیتی، مخاطب شناسی، قابلیت های تخصصی شامل تسلط بر ابعاد دانش تخصصی، قابلیت های پژوهشی شامل اجرای پژوهش، تولید و انتشار آثار علمی و اخلاق حرفه ای شامل مهارت های ارتباطی، اخلاق حرفه ای در آموزش، اخلاق حرفه ای در پژوهش و تعهد نسبت به دانشجوبود

آموزش و پرورش پنجره ورود به سوی توسعه پایدار و کلید پیشرفت جامعه است و نقش آن در روند توسعه جوامع بسیار مهم و تعیین کننده است تا آنجا که تعلیم و تربیت از اصلی ترین نیازهای جوامع محسوب می شود. خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش از اهمیتی بسزا برخوردار است، بدین منظور نیازمند الگوی خط مشی گذاری مدون و معتبر بومی برای تدوین، اجرا و پایش خط مشی های این نظام هستیم. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه های مدل مطلوب فرایند خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران است. در این پژوهش از روش کیفی و استراتژی تحلیل مضمون استفاده شده و برای پاسخ دادن به پرسشهای پژوهش، چهارده مصاحبه عمیق با خبرگان و صاحب نظرانی انجام شده که به روش هدفمند انتخاب شده اند. تحلیل داده ها در نهایت به احصای 62 مضمون پایه، 13 مضمون سازمان دهنده، 3 مضمون فراگیر و شکل گیری الگوی نظری انجامیده است. یافته های پژوهش نشان دادند که فرایند خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران مشتمل بر سه بعد تدوین، اجرا و ارزیابی است و مؤلفه های این فرایند شامل شناخت مسأله، شناخت محیط سازمانی، بهره مندی از تجارب گذشته، مشارکت بازیگران و ذینفعان و استلزامات اجرا در بعد تدوین خط مشی، حوزه راهبری، حوزه عملیاتی، مشارکت بخشی و فرابخشی و شرایط زمینه ای در بعد اجرای خط مشی و ارزیابی دروندادها، ارزیابی فرایندها، ارزیابی بروندادها و ارزیابی پیامدها در بعد ارزیابی خط مشی اند.