درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر باورهای غیرمنطقی، سرسختی روان شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان استعدادهای درخشان انجام شد. روش: این پژوهش به روش آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل به همراه پیگیری شش ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان استعداد درخشان پسر مقطع متوسطه دوم شهرکرد بوده است. جهت اجرای پژوهش، تعداد 40 دانش آموز به صورت تصادفی ساده انتخاب و در گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. سپس جهت ارزیابی پیش آزمون و قبل از اجرای مداخله، دانش آموزان پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز ( IBT ) و مقیاس سرسختی روان شناختی کوباسا (1990) را تکمیل نمودند و معدل های آنان نیز یادداشت شد. در مرحله بعد برای گروه آزمایش 8 جلسه واقعیت درمانی گروهی به اجرا درآمد. پس از انجام مداخله نیز پرسشنامه مذکور در مراحل پس آزمون و پیگیری توسط دانش آموزان تکمیل گردید. داده ها از طریق تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد واقعیت درمانی گروهی بر کاهش باورهای غیرمنطقی، افزایش سرسختی روان شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان استعدادهای درخشان پسر دوره دوم متوسطه مؤثر بوده است(5 % < p ). این اثر در طول پیگیری شش ماهه همچنان ماندگار بوده است. نتیجه گیری: واقعیت درمانی گروهی می تواند به عنوان روشی مناسب به منظور بهبود وضعیت روان شناختی و تحصیلی دانش آموزان استعداد درخشان استفاده گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارامدی و تحمل ناکامی والدین کودکان معلول جسمی حرکتی بود. این پژوهش با روش نیمه تجربی همراه با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل والدین معلولین جسمی حرکتی دارای پرونده در بهزیستی شهرستان پلدختر در سال 1396 بود که نمونه تحقیق به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 16 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در 8 جلسه دو ساعتی به صورت هفتگی به گروه آزمایش ارائه گردید. اما گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. هر دو گروه یک هفته پیش از جلسه اول و یک هفته پس از جلسه آخر و 30 روز بعد، با پرسشنامه های خودکارامدی والدگری دومکا (PSAM) و تحمل ناکامی هارینگتون سنجش شدند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر (RM- MANOVA) نشان داد که برنامه آموزشی بر بهبود خودکارآمدی والدگری و تحمل ناکامی اثر داشته و میانگین گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری افزایش یافته است (0001/0>P). یافته های پژوهش حاضر ضمن ارائه چشم اندازی روشن در حیطه استفاده از درمان نوظهور ذهن آگاهی در کاهش مشکلات روانشناختی افراد، زمینه مطلوبی جهت اتخاذ این برنامه آموزشی در حوزه پیشگیری و گسترش این شیوه در مشکلات بین فردی فراهم می آورد.

اخلاق یک سازه ی چندوجهی است. از یکسو سازه ای تحولی است و مراحل آن موازی با تحول روانی – اجتماعی است و از سوی دیگر ریشه در ارزش های فرهنگی دارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی مفهوم اخلاق در میان نوجوانان ایرانی است. با به کارگیری روش کیفی و با استفاده از طرح پدیدارشناسی، چگونگی مفهوم سازی اخلاق از دیدگاه نوجوانان بررسی شد. شرکت کنندگان در پژوهش 77 نفر(49 دختر، 28 پسر) از بین دانش آموزان مقطع متوسطه ی اول منطقه ی 4 آموزش و پرورش شهرتهران بودند. جمع آوری داده ها با استفاده از روش گروه های کانونی انجام شد. هفت گروه کانونی در مدارس دخترانه و چهار گروه کانونی در مدارس پسرانه تشکیل شد. پس از انجام تحلیل کیفی مصاحبه ها به روش کلایزی مشخص شد نوجوانان ایرانی اخلاق را در هفت مقوله تعریف می کنند که عبارتند از: عدالت، مراقبت، عاملیت اخلاقی، حساسیت اخلاقی، مسئولیت اخلاقی، انگیزش اخلاقی و ارزش های فردی. هریک از این مقوله ها شامل زیرمقوله هایی هستند. درباره ی ثبات و نسبی گرایی اخلاقی در بین نوجوانان، نوجوانان نسبی گرا هستند و اخلاق را وابسته به شرایط بیرونی و فرد مقابل می دانند. همچنین در تعریف اخلاق، نوجوانان بین نیت و رفتار اخلاقی تمایز قائل می شوند و اخلاق را مجموعه ای از نیت ها و رفتارها تعریف می کنند.بنابراین در این مطالعه مفهوم اخلاق و تعریف آن از دیدگاه نوجوانان ایرانی و در بافت فرهنگی جامعه ی ایرانی بررسی شد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های توسعه مدیران با رویکردی مبتنی بر نظریه داده بنیاد و طراحی الگو است. روش تحقیق، توصیفی پیمایشی با رویکرد آمیخته است. در بخش کیفی، از رویکرد نمونه گیری هدفمند و بهره وری از فن گلوله برفی و به کارگیری معیار اشباع نظری، در مصاحبه هایی نیمه ساختاریافته با 14 خبره موسس، مدارس غیردولتی معروف استفاده شد. پایایی مصاحبه، از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار، برابر 9/86 درصد حاصل شد. در تحلیل متون مصاحبه از نرم افزار maxqda و کدگذاری باز استفاده شد. جامعه بخش کمی، شامل تمامی مدیران مدارس متوسطه غیردولتی تهران در سال تحصیلی 96- 95 (510، عضو) بود، به کمک فرمول کوکران تعداد 218 مدیر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اجرای بخش کمی با ابزار پرسش نامه محقق ساخته حاصل از نتایج بخش کیفی بود. روایی و پایایی ابزارهای پژوهش در حد مطلوب به دست آمد. یافته های کیفی مبتنی برتحلیل داده ها به روش داده بنیاد و یافته های کمی با استفاده از شاخص های توصیفی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و الگویابی معادلات ساختاری است. نتایج کلی پژوهش حاکی از سه زیر مولفه ایجاد فرصت توسعه شغلی، ایجاد فرصت توسعه فردی و تشویق مدیران در بهسازی خود است که جمعاَ 34/49 % از واریانس توسعه مدیران را تبیین می کند و پوشش می دهد. به عبارت دیگر، مؤلفه های 11 گانه شناسایی شده در بخش کیفی می توانند به عنوان مولفه های توسعه استعداد مدیران به کار روند. زیر مؤلفه های ایجاد فرصت توسعه شغلی با ضریب 53/0 و ایجاد فرصت توسعه فردی، با ضریب 56/0 و تشویق مدیران در بهسازی خود با ضریب 48/0 در تبیین واریانس سازه توسعه سهم دارند.

در این مقاله تأثیر سرمایه فرهنگی بر پیشرفت آموزشی مطالعه شده است. بدین منظور، 710 نفر از دانشجویان منطقه ده دانشگاه آزاد اسلامی با روش پیمایشی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که در آن همبستگی متغیرهای سرمایه فرهنگی و پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. نتایج تحقق حاکی از آن است که 1) سه شاخ سرمایه فرهنگی تأثیر مستقیم و مثبت بر پیشرفت تحصیلی دارند؛ 2) تحصیلات مادر بیش از تحصیلات پدر بر سرمایه فرهنگی و درنتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است؛3) تأثیر سرمایه فرهنگی برحسب پایگاه اقتصادی - اجتماعی خانواده متفاوت است؛4) ساختار خانواده بر سرمایه فرهنگی و درنتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است. نتایج تحقیق تأییدکننده نظریه بازتولید فرهنگی به ویژه در محیط مطالعه، عادات مطالعه و مشارکت در فعالیت های فرهنگی روشنفکرانه است.

زمینه:تحقیقات نشان داده است علاوه بر هوش،رفتارهای یادگیری نیز بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان مؤثر است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان پایایی، روایی و تعیین ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) بر روی دانش آموزان دوره راهنمایی انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره راهنمایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 88-87 بودند. نمونه پژوهش شامل 380 دانش آموز دوره راهنمایی (198 دختر، 182 پسر) که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده عبارت از مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) مک در موت و همکاران (1999) بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) از پایایی و روایی کافی و مناسب جهت ارزیابی رفتارهای یادگیری اثربخش دانش آموزان دوره راهنمایی برخوردار است. همچنین نتایج تحلیل عاملی نشان داد مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS)، یک مقیاس چند بُعدی و دارای چهار عامل انگیزه شایستگی، توجه / پشتکار، نگرش نسبت به یادگیری و راهبرد / انعطاف پذیری می باشد.

هدف از این پژوهش طراحی و برازش مدلی ساختاری از روابط بین متغیرهای انگیزش شغلی خودتعیین گری و راهبردهای آموزشی و انضباطی بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی با آزمون مدل معادلات ساختاری می باشد. جامعه این پژوهش شامل 4478 از معلمان مقاطع تحصیلی ابتدایی، دوره اول متوسطه(راهنمایی) و دوره دوم متوسطه(دبیرستان) شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی بود که از این تعداد 354 نفر (158نفر مرد و 196 نفر زن) به شیوه های نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی انگیزش خودتعیین گری بلیس(1994)، پرسشنامه های محقق ساخته راهبردهای آموزشی معلمان و راهبردهای انضباطی معلمان استفاده شد. داده ها با روش تحلیل معادله های ساختاری و نرم افزا های آماری SPSS16 و AMOS22 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی، مدل نظری قوی برای پیش بینی بکارگیری راهبردهای آموزشی و انضباطی معلمان می باشد. انگیزش خودتعیین گری اثر مستقیم 31/0 و 36/0 بر روی راهبردهای انضباطی و آموزشی دارد. همچنین از لحاظ انواع انگیزش خودتعیین گری و انواع راهبردهای آموزشی و انضباطی بین معلمان بر حسب جنسیت تفاوتی وجود نداشت.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای عدم درگیری اخلاقی در رابطه بین ذهن-آگاهی و احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی در گروهی از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 98-1397 بودند. مشارکت کنندگان پژوهش 360 نفر از دانشجویان (190 دختر و 170 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس های ذهن آگاهی دروتمن و همکاران (2018)، مقیاس عدم درگیری اخلاقی بندورا و همکاران (1996) و مقیاس احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی دی توماسو و همکاران (2004) را تکمیل نمودند. روایی و پایایی مقیاس های پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل عامل تاییدی (نرم افزار AMOS-24) و ضریب آلفای کرونباخ (نرم افزار SPSS-24) مورد بررسی و تایید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. هم چنین یافته ها نشان دهنده اثر منفی ذهن آگاهی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی (003/0>p و 40/0-=β)، اثر منفی ذهن آگاهی بر عدم درگیری اخلاقی (01/0>p و 42/-0=β)، اثر مثبت عدم درگیری اخلاقی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی (02/0>p و 31/0=β)، و اثر منفی ذهن آگاهی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی با واسطه گری عدم درگیری اخلاقی (02/0>p و 13/0-=β) بود. به طور کلی یافته های پژوهش حاضر نقش ذهن آگاهی و عدم درگیری اخلاقی را در تبیین احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی نشان می دهند.

در این تحقیق که با موضوع تاثیر هنر نمایش بر میزان خلاقیت و یادگیری درس فارسی در مقطع ابتدایی می باشد، سعی بر آن شده است که برای مخاطبی که با کودکان و نوجوانان در ارتباط هستند، گفته شود که هنر نمایش خیلی از فعالیتهای آموزگاران را بر سر کلاس درس ساده تر و روان تر می نماید. کما اینکه نگارندگان این تحقیق نیز از آن در محل کار خود-دبستان پسرانه سما بندرعباس پایه چهارم- از آن بهره جسته اند. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق دانش آموزانی می باشند که در درس فارسی دچار مشکل هستند و یا تمایل دارند داستان های زیبای این درس را به شکلی شیواتر و رساتر دریافت نمایند. در برخی موارد دانش آموزان خود تلاش دارند که درس را پیش برده و گاها به همزاد پنداری با شخصیت های داستانی این کتاب زیبا نیز می پزدازند.

مقدمه و هدف : هدف کلی از انجام این پژوهش، مدل یابی ساختاری آمادگی کارکنان برای تغییر سازمانی بر اساس نوع فرهنگ سازمانی با نقش واسطه ای سایش اجتماعی بود.   روش شناسی: این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل همه کارکنان اداره کل  آموزش و پرورش استان فارس (340 نفر) بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده 181 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از بین آن ها 102 نفر به پرسشنامه ها پاسخ کامل دادند و در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده های میدانی پژوهش با استفاده از پرسشنامه ی نوع فرهنگ سازمانی، سایش اجتماعی و آمادگی برای تغییر گردآوری شد که پس از محاسبه و تأیید روایی (تحلیل گویه) و اعتبار (از نوع همسانی درونی) پرسشنامه ها، توزیع شدند. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزار Spss و Amos استفاده شد.   یافته ها:   نتایج نشان داد از نظر کارکنان نوع فرهنگ سازمانی غالب در محل کارشان، از نوع فرهنگ سازمانی منفعل می باشد. وضعیت سایش اجتماعی و آمادگی کارکنان برای تغییر در حد متوسط بود. مدل معادله ساختاری نشان داد که در حالی که ارتباط مستقیم و معناداری بین فرهنگ سازمانی سازنده با آمادگی کارکنان برای تغییر وجود داشت، اما این رابطه با نقش واسطه ای سایش اجتماعی معنادار نبود. به علاوه، در حالی که ارتباط منفی معناداری بین فرهنگ سازمانی تهاجمی با آمادگی کارکنان برای تغییر وجود داشت، اما این رابطه با نقش واسطه ای سایش اجتماعی معنادار نبود. در نهایت، ضمن اینکه رابطه ی مستقیم و معناداری بین فرهنگ سازمانی منفعل و آمادگی کارکنان برای تغییر وجود داشت، این رابطه با نقش واسطه ای سایش اجتماعی نیز معنادار بود.   نتیجه گیری: نتیجه حاصل از این پژوهش نوعی چارچوب کلی برای مدیران آموزشی به منظور تلاش جهت ایجاد آمادگی برای تغییر در کارکنان از طریق تجدید نظر در ساختارهای آموزشی، توسعه ی فرهنگ سازمانی پویا و شناسایی، کنترل و مدیریت رفتارهای سایشی را فراهم می آورد.

هدف از انجام این تحقیق بررسی آموزش مؤثر هنر در پرورش خلاقیت دانش آموزان بود. جامعه ی این پژوهش دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی ناحیه ی یک همدان بودند که از بین این جمعیت 1760 نفری، پنج گروه (سه گروه آزمایش و دو گروه کنترل) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. گروه اول دارای سه عامل مهم بود (افزایش زمان آموزش، محتوای کارآمد و معلم متخصص)، گروه دوم به دو عامل از این عوامل دسترسی داشت (محتوای کارآمد و معلم متخصص) و گروه سوم تنها از معلم متخصص بهره مند بود. دو گروه دیگر نیز به عنوان گروه کنترل از هیچ یک از این عوامل برخوردار نبودند. آزمون سنجش خلاقیت جمال عابدی برای اندازه گیری های پیش و پس از عمل آزمایش به کار رفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد هر یک از عوامل سه گانه ی مذکور در آموزش درس هنر در پرورش خلاقیت دانش آموزان مؤثر هستند.  

انسان موجودی با ظرفیت ها و توانایی های عظیم است که ازجمله آن ها قدرت تخیّل او است. این پژوهش با هدف تحلیل کارکرد نظام آموزشی، با محوریت کتاب های درسی فارسی و شیوه تدریس معلمان فارسی و نقش آن ها در پرورش قوه تخیّل دانش آموزان، انجام شده است. روش پژوهش توصیفی بوده و از دو روش تحلیل محتوا و مصاحبه نیمه ساختاریافته با معلمان برای جمع آوری داده ها استفاده گردید. نمونه پژوهش شامل 12 کتاب فارسی دوره ابتدایی و 15 معلم فارسی می باشد. سنجش تخیّل بر اساس دو مؤلفه فهم اسطوره ای و فهم رمانتیک موردبررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد فهم اسطوره ای به میزان بیشتری، در مقایسه با فهم رمانتیک، در کتاب های درسی مورد تأکید بوده است. معلمان نیز در آموزش فارسی عمدتاً در چارچوب اهداف درسی ازپیش تعیین شده در زمینه خواندن و نوشتن و دستور زبان عمل می کردند. در تبیین یافته های حاصل می توان به تأکیدات اهداف آموزشی ادبیات فارسی بر مهارت خواندن، نوشتن و دستور زبان و همچنین عدم آشنایی معلمان با راهبردهای آموزشی و روش های تدریس مؤثر در رشد و پرورش تخیّل توجه نمود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش هنر به روش فلسفه برای کودکان بر تفکر زیبایی شناختی و نمره نقاشی دانش آموزان دوره ابتدایی در شهر شیراز صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم دوره ابتدایی شهر شیراز در سال 96-1395 بود و تعداد نمونه 106 نفر بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. مطالعه حاضر با روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. در این مطالعه سه گروه حضور داشت که در مدت ده جلسه آموزش دیدند. گروه اول، گروه آموزش هنر به روش آموزش فلسفه برای کودکان، گروه دوم، آموزش هنر به روش توضیحی و گروه سوم آموزش هنر به روش رایج را دریافت نمودند. آزمون زیبایی شناختی پیرسون (1994) و نمره نقاشی به عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شدند. آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعاقبی توکی نشان داد دانش آموزانی که به روش آموزش فلسفه برای کودکان، هنر را آموزش دیده بودند، افزایش معنی داری در سطح تفکر زیبایی شناختی در بخش پاسخ کتبی (در مقایسه با گروه توضیحی) و در بخش پاسخ شفاهی (در مقایسه با گروه رایج) داشتند. همچنین دانش آموزانی که به روش آموزش فلسفه برای کودکان، آموزش دیده بودند نمره نقاشی بالاتری از نظر معلمان و متخصص هنر گرفتند.

کاردرمانگران در تیم آموزشی مدارس از نقش کلیدی برخوردارند. طیف وسیع خدمات آنها برای کودکان با مشکلات خاص، محدود به مداخلات در بدو تولد و ورود به مدرسه و تحصیل نمی گردد و تا حضور فعال در جامعه، احراز شغل و داشتن نقش خانوادگی ادامه می یابد(1). لذا مداخله ها در مدرسه به عنوان حلقه اتصال توان بخشی اولیه کودک به حضور موفق در جامعه بسیار حائز اهمیت است.

مقدمه و هدف: با توجه به این که اختلال اضطراب اجتماعی سبب ایجاد اثرات مخربی بر عملکرد روانی و کیفیت زندگی فرد می شود، بنابراین شناسایی پاتوفیزیولوژی و انتخاب شیوه های نوین عصب درمانی برای این اختلال از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر مروری نظام مند بر پاتوفیزیولوژی و شیوه های نوین عصب درمانی اختلال اضطراب اجتماعی است. روش بررسی: مطالعه حاضر، منطبق با دستورالعمل مطالعات مروری نظام مند (PRISMA) انجام شد. داده های مطالعه حاضر از طریق جستجو در متون موجود در پایگاه های اطلاعات پژوهشی فارسی و انگلیسی نظیر نورمگز، مگیران، پابمد، اسکوپوس، اشپرینگر و گوگل اسکالر با کلیدواژه های اختلالات اضطرابی، اضطراب اجتماعی، پاتوفیزیولوژی اضطراب اجتماعی، عصب درمانی و شیوه های نوین درمان اضطراب اجتماعی، مربوط به سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: با جستجوی نظام مند و غربالگری عنوان، ۶۶ مقاله که مستقیما با موضوع مطالعه حاضر مرتبط بودند، وارد فرایند مطالعه شدند. پژوهش هایی که پاتوفیزیولوژی اختلال اضطراب اجتماعی را بررسی کرده اند، به عوامل ژنتیکی و خانوادگی، عوامل محیطی، عوامل ناشی از مصرف مواد و عوامل عصبی شیمیایی در شکل گیری این اختلال تاکید داشته اند. از اثربخش ترین درمان های نوین شناخته شده برای اختلال مذکور می توان به تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجه ای(TDCS)، نوروفیدبک(QEEG) و تحریک مغناطیسی(RTMS) اشاره کرد. نتیجه گیری: در مجموع با توجه به تاثیرات مخرب این اختلال بر فرد، به روانشناسان و روانپزشکان توصیه می شود که در ارزیابی این اختلال به نکته های ظریف تشخیصی توجه نشان داده و در انتخاب شیوه های نوین درمانی، مطابق با نتایج جدیدترین پژوهش ها عمل نمایند تا بتوانند انتخابی صحیح و دقیق در درمان اختلال اضطراب اجتماعی داشته باشند.