ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۱۲۱ تا ۷٬۱۴۰ مورد از کل ۲۸٬۳۰۵ مورد.
۷۱۲۱.

پی آمدهای اجتماعی مهاجرت قبایل عرب به خراسان در قرون نخستین اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: طبقات اجتماعی خراسان موالی مهاجرت عرب ها اختلافات قبیله ای

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی امیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی عباس
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۱۲۷۶
عرب ها در دوره های متعدّد و به دلایل گوناگون به ایران مهاجرت کردند. پیش از اسلام، قحطی، خشک سالی، تنگ دستی و شکست سدّ مأرب و سیل العَرِم و پس از اسلام، انگیزه ها ی دینی و اقتصادی از مهم ترین عوامل مؤثر بر مهاجرت ها بود. خراسان به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی، مزایای اقتصادی، و دوری از مرکز خلافت از مقاصد مهم مهاجران به شمار می رفت. پی آمدهای اجتماعی این مهاجرت ها عبارت بود از رشد شهرها، تغییر ساختار طبقات اجتماعی، ظهور موالی و افزایش اختلاف های قبیله ای بین عرب های مهاجر که در این مقاله به تفصیل به آنها پرداخته شده است.
۷۱۲۲.

منافع سیاسی و اقتصادی انگلیس در خوزستان (ازامتیازکشتیرانی تا امتیازدارسی وکشف نفت) (1334ق-1306ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران خوزستان شوشتر خرمشهر انگلیس خوانین بختیاری شیوخ بنی کعب محمره

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۲۰۲۷ تعداد دانلود : ۲۴۱۰
خوزستان جزء لاینفک ایران به دلایل گوناگونی، از جمله موقعیت ژئوپلیتیکی و برخورداری از ظرفیت های بالقوه اقتصادی و تجاری به لحاظ قرار گرفتن در حاشیه خلیج فارس و دریاهای آزاد و نیز بهره مندی از رود کارون و اروند رود در توسعه تجاری و کشت و زرع، همجواری و داشتن مرز مشترک با دولت عثمانی (بصره محل استقرار انگلیسی ها) و اهمیت روز افزون نفت که نقش مهمی در پیروزی انگلیس در جنگ جهانی اول داشت، توجه دولتمردان انگلیس را بیش از پیش به خود جلب کرد. این پژوهش بر آن است در حد امکان، منافع سیاسی و اقتصادی انگلیس در خوزستان را از گرفتن امتیاز کشتیرانی در رود کارون تا پایان سلطنت قاجار را بررسی کند. روش تحقیق در این مقاله، روش تحقیق تاریخی (توصیفی تحلیلی) مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای است.
۷۱۲۴.

علل عدم گسترش و ناپایداری تشیّع در اندلس از ابتدای ورود اسلام به اندلس تا پایان دورة بنی حمود(92-449ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تشیّع در اندلس حکومت اموی بنی حمود

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آفریقا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
تعداد بازدید : ۱۴۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۶۹
با تسلط مسلمانان بر اندلس، به مرور آئین و فرهنگ اسلامی در میان ساکنان آنجا گسترش یافت. با این همه به رغم آن که اندیشه های مختلف دینی و گرایشهای گوناگون مذهبی، مجالی برای بروز و ظهور در اندلس (در دورة اسلامی) به دست آوردند، تشیّع در شمار معدود مذاهبی بود که اساساً فرصتی برای بیان مبانی اعتقادی خود به دست نیاورد و به سبب وجود عواملی چند، راه برگسترش و تثبیت اندیشه های شیعی در اندلس بسته شد . اندلس از زمان فتح تا سرنگونی خلافت اموی در قرطبه، ماهیتی اموی داشت که سیاست های خود را بر مبنای نادیده گرفتن حق اهل بیت استوار ساخته بود. در واقع امویان تلاش فراونی برای گسترش مذهب بر اساس دیدگاه های خود به عمل آوردند و با حمایت همه جانبه از مذهب مالکی، مجال هر گونه فعالیت را از دیگر مذاهب، خاصّه تشیّع سلب کردند. این موضوع باعث شد تا فعالیت ها و کوشش های پیروان تشیّع در اندلس به گونه ای آشکار محدود شده و شیعیان از بیان باورها و انجام مراسم مذهبی خود باز مانند. تنها پس از برافتادن امویان بود که شیعیان فرصتی هر چند کوتاه به دست آورند و با تأسیس خلافت حمودی توانستند شمّهای از حضور سیاسی- فرهنگی خود را در اندلس نشان دهند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که: اولاً به راستی علل و عوامل عدم گسترش و ناپایداری تشیّع در اندلس چه بود؟ ثانیاً سیاست ها و برنامه های حکمرانان اندلس خاصه امویان چه تأثیری در این موضوع داشت ؟ این مقاله بر آن است تا بر اساس روش تحلیلی و با استفاده از منابع، مآخذ و مطالعات تاریخی به این دو پرسش پاسخ دهد.
۷۱۲۵.

بررسی تحولات تاریخی خراسان در عهد ساسانی بر اساس آثار تاریخی و یافته های باستان شناسی

کلیدواژه‌ها: خراسان بزرگ ساسانیان کاوش های باستان شناسی آثار تاریخی خراسان شهرهای تاریخی خراسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۰۰۳
خراسان کهن سرزمینی است باستانی که مهد پیدایش یکی از درخشان ترین و کهن ترین تمدن های منطقه ایران بوده است. خراسان طبق نوشته های اوستا و کتیبه بیستون یکی از مهمترین ایالت ها و کوست های ایران در قبل از اسلام بوده که یکی از مقاطع حساس و مهم تاریخی آن مربوط به عصر ساسانی می باشد. سرزمین خراسان در دوره ساسانی بنابر موقعیت تاریخی، جغرافیایی و ژئوپولیتیکی کانون فرهنگی مهم و اصلی منطقه و تلاقی گاه فرهنگ های خاور و باختر به شمار می رفته است. گستردگی قلمرو، عبور جاده ابریشم، فرمانروایی برخی پادشاهان ساسانی بر خراسان، وجود چندین ضرابخانه معروف در شهرهای خراسان، مرکز مبادلات فرهنگی و اقتصادی شرق و غرب، سپر مخاطره اقوام وحشی و بیابانگرد مرزهای شمالی و شرقی ایران و ...دلایل اهمیت خراسان در این دوران می باشد. خراسان با همه این نقش آفرینی ها، سابقه تاریخی درخشان و جایگاه کلان فرهنگی هنوز تجولات عصر باستان وبالاخص دوره ساسانی آن ناشناخته و نیاز به بررسی همه جانبه دارد. لذا در این پژوهش سعی شده ضمن بررسی تحولات تاریخی، فرهنگی و اقتصادی خراسان و استفاده از متون معتبر و مشاهدات میدانی، از منظر آثار تاریخی و باستان شناسی به تاریخ خراسان پرداخته شود. آثار تاریخی عصر ساسانی خراسان و همچنین یافته های باستان شناسی این دوران، توانسته در غیاب منابع مکتوب جایگاهی مهم و اساسی در شناخت تاریخ منطقه بر عهده گیرند و نشان دهنده عظمت و رشد روزافزون شهرنشینی خراسان در دوره ساسانی و تاثیرگذاری فرهنگی، هنری، اقتصادی بر مناطق دیگر و حتی دوران اسلامی باشد.
۷۱۲۶.

بررسی تأثیر شهید ثالث در گسترش فرهنگ شیعی در هندوستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هند قاضی نورالله شیعه احقاق الحق گورکانیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۲۶
قاضی سید نور الله مرعشی شوشتری (شهید ثالث) از علمای شهیر سده دهم و یازدهم هجری در شوشتر زاده شد (956 ق) و پس از بهره گیری از عالمان آن روزگار و پدرش سید شریف الدین، برای کامل کردن تحصیلاتش به مشهد رفت و بر اثر آشوب های عصر شاه اسماعیل دوم، به هند کوچید. او بر اثر تسلطش بر علوم مذهبی و مکاتب فقه اهل تسنن، به بالاترین منصب قضاوت در دوره اکبر شاه گورکانی راه یافت و افزون بر قضاوت و تدریس، به پشتیبانی شماری از شیعیان دربار گورکانیان، آثار مهمی در عرصه فرهنگ شیعی پدید آورد و عصر بیداری شیعیان هند را بنیاد گذارد؛ یعنی به آنان کمک کرد تا جایگاه برجسته خود را در سنت اسلامی نمایان کنند و سرانجام بر اثر همین کوشش ها به ویژه نوشتن احقاق الحق ، به شهادت رسید. این نوشتار با توجه به کوشش های علمی، فرهنگی و اداری قاضی نورالله در هند، به تبیین جایگاه او در پیش برد روند رشد فرهنگ شیعی و نگاه بانی آن می پردازد.
۷۱۲۷.

اصلاحات و رویکردهای سیاسی- اقتصادی در سیره یِ علوی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) اصلاحات سیره ی علوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی علویان سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی علویان اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۰۳
تحلیل سیره یِ حضرت امیر (ع) پس از رحلتِ رسول گرامی اسلام (ص)؛ نقطه ی عطفی در تاریخ اسلام به شمار می رود. بررسی مبانی و تبیینِ اصولِ حاکم بر اندیشه ی حکومتی و عادلانه ی امام علی (ع)؛ الگو و معیار خوبی جهت سنجشِ حکومت هایِ اسلامی در طول تاریخِ اسلام است. آن حضرت در طول زندگانیِ اجتماعی و سیاسیِ خویش با روش ها و شیوه های گوناگون؛ علاوه بر تبیین و نشرِ معارفِ نابِ اسلامی به اجرایِ عملیِ سیره یِ نبوّی (ص) و دستوراتِ دین مبینِ اسلام پرداختند. همچنین آن بزرگوار در مدت عمرِ کوتاهِ خلافتش با انجام اصلاحات مختلف اقتصادی، فرهنگی و مدیریتی با انواع انحرافات و تبعیض-هاییِ که در جامعه یِ اسلامی به وجود آمده بود، به مبارزه پرداختند. با توجه به اهمیّت موضوع، این مقاله در صدد است به طور کلی و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوعِ «اصلاحات و رویکردهای سیاسی - اقتصادی در سیره یِ علوی» بپردازد.
۷۱۲۸.

سیری در حقوق اقلیتهای دینی در اسلام

کلیدواژه‌ها: حقوق قرآن پیامبر (ص) اهل ذمه تعالیم اسلام اقلیت های دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴۴ تعداد دانلود : ۹۴۱
یکی از مسائل مهم حقوق بشری در دوره کنونی پرداختن به مساله ی اقلیت هاست. دین مبین اسلام از همان ابتدا توجه خاصی را به مساله ی اقلیت های دینی داشته است. پیامبر اسلام(ص) از بدو تشکیل حکومت نبوی در مدینه پیمان هایی را با گروه های اهل کتاب منعقد کردند و حقوق و امتیازات فراوانی را برای اهل کتاب در نظر گرفتند به گونه ای که می توان گفت بنیان گذار به رسمیت شناختن حقوق اقلیت ها در جهان ما پیامبر اسلام(ص) بوده است. در این مقاله پس از تعریف اقلیت و اقسام آن به بررسی تاریخچه حقوق اقلیت ها در قرآن کریم سپس در زندگی رسول اکرم(ص) بر اساس انعقاد پیمان های ایشان با غیر مسلمانان و یا رفتار آن حضرت با یهود و نصاری پرداخته شده است و پس از آن جایگاه حقوق اقلیت ها در حاکمیت امیرالمومنین(ع) مورد مطالعه قرار گرفته است.
۷۱۲۹.

زندگی سیاسی صولت الدوله قشقایی(2) از جنگ جهانی اول تا واپسین روزگار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فارس جنگ جهانی اول مجلس شورای ملی ایل قشقایی انگلیسی ها صولت الدوله شورش عشایر ژاندارمری فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۵ تعداد دانلود : ۲۰۳۴
در این مقاله جهت گیری های سیاسی صولت الدوله در قبال تحولات سیاسی فارس در طی جنگ جهانی اول، ازجمله روابط وی با نیروهای ژاندارمری فارس، انگلیسی ها و نبرد با آنان، دوران حکومت مصدق السلطنه در فارس، روابط وی با رضاخان، نمایندگی وی در مجلس پنجم، زندانی شدن او در شورش های عشایری فارس، نمایندگی دوره هشتم و سلب مصونیت وی و سرانجام قتل او در زندان مورد بررسی قرار گرفته است.
۷۱۳۱.

سبک زندگی زن ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان غیر ایرانی عصر صفوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی هویت زن صفویه سفرنامه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سفرنامه و سفرنامه نویسان
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ زنان
تعداد بازدید : ۲۹۵۸ تعداد دانلود : ۱۸۲۴
سبک زندگی به مجموعه ای از انتخاب ها گفته می شود که فرد آنها را به کار می گیرد تا نیازهای جاری خود را برآورد و روایت خاصی را که وی برای هویت شخصی خود برگزیده است در برابر دیگران مجسم سازد. این مقاله می کوشد با گزینش برخی از مؤلفه های شکل دهنده سبک زندگی و واکاوی این مؤلفه ها در آثار ایران گردان عصر صفوی، سبک زندگی بانوی ایرانی را از میان نوشته های این سفرنامه نویسان شناسایی نماید. یافته های این تحقیق نشان می دهد که زنان ایرانی در آن دوران، ضمن حفظ حس زنانگی خود به ویژه در نوع پوشش و نیز حضور مؤثر در جامعه، حریم امن خویش را پاس می داشتند و مردان نیز مجبور به رعایت آن بودند.
۷۱۳۲.

مسجد شاه مشهد و کتیبه های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خطر معماری کتیبه دوره تیموری مسجد شاه مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۴۳
مسجد از مهمترین بناهای مذهبی در معماری اسلامی است که نقش مهمی در حیات فرهنگی، اجتماعی و مذهبی مسلمانان دارد. از آنجا که مسجد، خانه خدا و محل راز و نیاز مسلمانان با خداوند است، حکمرانان مسلمان در تلاش بودند مساجدی را احداث یا بازسازی کنند. آنان برای تزیین و زیبا سازی مادی و معنوی آن از هنرمندان و خطاطان بهره گرفتند و این گونه هنر خوش-نویسی در قالب کتیبه های تزیینی در معماری مساجد و بناهای مذهبی با کارکرد زیباشناختی و اعتقادی به کار گرفته شد. در دوره تیموری که به لحاظ معماری و هنر یکی از دوره های پررونق اسلامی است، در تزیین مساجد، از هنر خوشنویسی در استفاده زیادی شد. مسجد شاه یا امام از آثار دوره تیموری در مشهد است که در جنوب غربی مسجد گوهرشاد و در امتداد بازار زنجیر سابق قرار دارد. این مسجد، از جمله مساجد آرامگاهی دوران تیموری است که در فضای درونی و بیرونی آن مجموعا 21 کتیبه با بهره گیری از خطوط مختلف با مضامین گوناگون وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی انواع خطوط و مضامین بکار رفته در این بنا است.
۷۱۳۳.

مُهرخاتم بررسی ویژگی های مهر پیامبر (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دوران اسلامی مهر خاتم پیامبر (ص) آداب مُهرنویسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی قبل از صفویه
تعداد بازدید : ۲۵۸۸ تعداد دانلود : ۹۵۷
مهر خاتم در اواخر سال ششم یا اوایل سال هفتم هجری برای ممهور کردن نامه های پیامبر به حکام سرزمین های همجوار، ساخته و پرداخته شد. این مهر ظاهراً از نوع انگشتری و شکل صفحه نگین آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسول الله» را نقش کرده بودند؛ جنس و نگین آن نیز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روایت شده است. پس از وفات پیامبرص این مهر ابتدا به ابوبکر و سپس عمر و عثمان رسید و آن ها نیز نامه ها و مکاتبات خود را بدان اعتبار می بخشیدند. مهر خاتم در حدود سال سی ام هجری در چاه اَریس(نزدیکی مدینه) افتاد و دیگر به دست نیامد، اما عثمان نظیرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با این حساب جز نامه های شخص پیامبرص، بخشی از نامه های خلفای راشدین نیز ممهور به مهر حقیقی پیامبرص بوده است؛ مکاتباتی که اگر نمونه ای اصیل از آن ها به دست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان می داد. اوصاف این مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستین اقدامات و ضروریات تشکیل نظام دیوانی در صدر اسلام است؛ همچنین استفاده از نوشتار جای تصویر، شکل مدور، ترکیب سه-سطری، و شعارهای مذهبی از این جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاریخی اسلام تداوم یافته است. ویژگی های مهر خاتم در مقالة پیش رو با روش تحقیق تاریخی- توصیفی، بررسی و تحلیل شده است.
۷۱۳۴.

بررسی فرآیند مسموم سازی در دوران امارت و خلافت معاویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معاویه مالک اشتر حسن بن علی مسموم سازی سعد بن أبی وقاص عبدالرحمان بن خالد بن ولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۷۷۲
مسموم سازی از جمله شیوه های رایج برای حذف مخالفان و رقیبان سیاسی است که از گذشته های دور در میان حاکمان و سردمداران دول مختلف متداول بوده است. این عمل چنان مخفیانه و زیرکانه انجام می شود که ممکن است تا مدت ها عامل جنایت نامعلوم باقی بماند. معاویه نخستین خلیفه ای است که با به کارگیری این شیوه، به حذف مخالفان خود پرداخت. در این پژوهش با بهره گیری از اطلاعات موجود در منابع تاریخی، انگیزه و راهکارهای معاویه برای حذف مخالفان از طریق مسموم سازی و نیز نحوة انتخاب عاملان این اقدام با رویکردی توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می دهد، معاویه برای حذف برخی از رقبا و مخالفان سیاسی اش، از روش مسموم سازی بهره می گرفت تا ضمن آنکه ردپایی از خود در این جنایات باقی نگذارد، از بروز هر نوع واکنشی نیز جلوگیری کند. او به منظور تحقق نقشه هایش، درانتخاب عاملان قتل، به انگیزه های مادی و شخصی آنان توجه بسیار داشت و می کوشید با اتخاذ تدابیری هوشمندانه در حین انجام جنایت و بهره گیری از فرصت های حساب شده، با موفقیت مخالفان را از سر راه خود بردارد.
۷۱۳۵.

ایران و اسرائیل از همکاری تا منازعه

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران اسرائیل سیاست خارجی همکاری منازعه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم روابط خارجی
تعداد بازدید : ۴۳۲۶ تعداد دانلود : ۵۴۵۰
روابط ایران و اسرائیل از ابتدای تأسیس این رژیم تا کنون با فراز و نشیب های بسیاری همراه بوده است. در دوران حکومت پهلوی با وجود مخالفت های گروه ها و اقشار مختلف جامعه، روابط دو طرف بر مبنای همکاری قرار داشت. روابط ایران و رژیم اسرائیل در این دوره بسیار حساس بود و معمولاً به صورتی کم و بیش پنهان دنبال می شد و با وجود نا رضایتی افکار عمومی داخلی و اعتراضات دولت های عرب، حدود سی سال دوام آورد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و رژیم اسرائیل بلافاصله قطع شد. جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت ایدئولوژیک و اسلامی خود رژیم اسرائیل را فاقد مشروعیت قلمداد کرد و خواستار نابودی آن شد. در این پژوهش سعی شده است تا به صورتی گذرا، فراز و نشیب های روابط ایران و رژیم اسرائیل از گذشته تاکنون مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، حضور یهودیان در ایران و روابط حکومت های مختلف ایران با یهودیان، روابط ایران دوران پهلوی با رژیم اسرائیل و منازعه جمهوری اسلامی ایران و رژیم اسرائیل، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
۷۱۳۶.

وضعیت اقتصادی اصفهان در دوران آل بویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصفهان آل بویه ثروت جغرافیای اقتصادی تجارت و بازرگانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی آل بویه اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۲۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۵۴
این مقاله، با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی، در صدد تبیین جایگاه اصفهان در قرن چهارم هجری از منظر اقتصادی است. اصفهان در این دوره از نظر بازرگانی و تجاری از اهمیت بالایی برخوردار بود، چنان که بخش تجاری آن نسبت به کشاورزی پیشی گرفت. برقراری ثبات در این دوره موجب شد تا راه های تجاری امن گردد؛ از سویی هم، ثبات اقتصادی رونق و رفاه و پیشرفت را برای این منطقه به ارمغان آورد. بنابراین، مسئله اصلی پژوهش این است که با توجه به اهمیت منطقه و نقش مهمی که در تحوّلات سیاسی، اقتصادی ایفامی کرد، با بررسی تأثیرگذاری آن، با روش توصیفی تحلیلی به این پرسش ها پاسخ می دهد که عوامل تأثیرگذار در رونق و بهبود وضعیت اقتصادی اصفهان چه بوده است؟ همچنین، عوامل مؤثر در بروز تغییرات اقتصادی چه بود ؟ جایگاه و اهمیت مناسبات تجاری در نزد حکام آل بویه چگونه بوده است؟ شرایط جغرافیایی، چگونگی قرارگیری اصفهان در سرزمینی مناسب و قرارگیری بر سر راه های ارتباطی شرق به غرب و به ویژه راه ابریشم، از جمله ویژگی های این منطقه است که در فرآیند توسعة آن نقش داشته که هم بر توان بازرگانی آن افزود و هم خودِ منطقه را به سود بازرگانی و تجاری سرشاری رساند.
۷۱۳۷.

سیر تحول و گونه بندی باروهای شهری در ایران از دوره ماد تا پایان عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیر تاریخی باروهای شهری ساختار دفاعی شهرهای دفاعی استحکامات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۰ تعداد دانلود : ۶۲۹
هدف پژوهش حاضر تبیین سیر تطوّر و بازشناسی الگوی باروهای شهری به منظور دستیابی به گونه بندی و علت های تحوّل آنهاست. برای این منظور، با روش تفسیری تاریخی، ساختار اجتماعی و سیاسی در تاریخ ایران بررسی و به سه مرحله دسته بندی شده است؛ سپس، تحوّلات شکلیِ باروها در دوره های مورد مطالعه بررسی شده و در نهایت نقشه ها و اسناد باستان شناختی در هر دوره، با توجه به این ساختار، تحلیل و تفسیر گردیده است. نتایج نشان می دهد که از نظر کالبدشناسی، سه گروه از مهم ترین شهرهای دفاعی عبارت اند از: قلعه شهرها، شهرهای زیرزمینی و شهرهای متراکم؛ همچنین، نتایج حاکی از آن است که تغییرات کالبدیِ باروها از اوج تا فرود، عمدتاً دارای علل نظامی بوده است، به طوری که دگرگونیِ شیوه دفاع در اواخر عصر قاجار، ارزش و اهمیت اولیه باروها را ازبین برد. استنتاج نهایی، ارائه دیاگرام هایی است که خصوصیات کالبدیِ باروهای شهری را در هر دوره متناسب با تحوّلات نظامی نشان می دهد.
۷۱۳۹.

پیامدهای مالیات ها و درآمدهای نامشروع بر اقتصاد عصر اموی

کلیدواژه‌ها: امویان مالیات نامشروع مالیات جدید اقتصاد اموی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۲۲۲
با روی کارآمدن امویان، تغییرات بسیاری در سیاست های خلافت اسلامی به وقوع پیوست؛ اصولا ًماهیت خلافت اموی، با سیره حکومت نبوی و خلفای راشدین نه تنها متفاوت بود، بلکه درتعارض نیز قرار می گرفت؛ زیرا حکومت آنان مبتنی بر اشرافیت و ساختار نظام قبیله ای بود که ریشه در عصرجاهلیت داشت؛ گاهی نیز متأثر از سنت سیاسی سرزمینهای فتح شده بود. چنین نظامیبرای اداره ی خود به ثروت بسیاری نیازمند بود و تنها راه کسب آن را توسعه فتوحات و افزایش میزان مالیاتها می دانست.گسترش دامنه فتوحات تا ماوراءالنهرکه در زمان معاویه اتفاق افتاد، تصرف مناطق شمالیآفریقا تا اندلس درجنوب اروپا، قلمرو وسیعی از سرزمینهای حاصلخیز و پرنعمت را در اختیار امویان گذاشت، نتیجه چنین سیاستی، منجر به رشد نظامی گری، توسعه نظام ادرای و نظام اقطاع شد.روند رو به رشد نظامی گری و توسعه نظام اداری که لازمه چنین سیاستی بود، هزینه های تازه ای بر خلفای اموی تحمیل می کرد، سبب شد تا امویان راههای متفاوتی برای کسب ثروت از جمله مالیاتهای غیر شرعی همچون اخذ جزیه از تازه مسلمانان، هدیه نوروز و مهرگان مربوط قبل از اسلام و «مکس» با تفکر پادشاهان روم و ایران قبل از اسلام از جمله بدعتهای مالی امویان به شمار می آیند.در این مقاله تلاش می گردد که با رویکردی تحلیلی تاریخی، پیامدهای مالیات ها و درآمدهای نامشروع بر اقتصاد عصر اموی مورد بررسی قرار گیرد.
۷۱۴۰.

اندیشه سیاسی امام سجاد(ع )

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) اسپریگنز بحران سامان سیاسی جامعه آرمانی بازسازی حکومت نبوی (ص) علوی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۳
پرسش مقاله این است که بحران سامان سیاسی جامعه امام سجاد (ع) چه بوده است وبرای برون رقت از آن وجود مبارک امام سجاد ع چه تجویز آرمانی ارائه داده اند؟ فرضیه پژوهش بر اساس الگوی جستاری اسپریگنز چنین است: «در اندیشه مبارک امام سجاد (ع) بحران، انحطاط، استبداد ، بدعت و فساد بوده است دلیل بروز آن جدایی ملت از ولایت؛ آرمان، پیوند ملت و زمامداران با ولایت ؛و راه حل، نیز بازسازی حکومت حکیمانه معصوم (ع) می باشد.» برای بررسی جنبه زوایای پنهان جامعه زمان امام سجاد در قالب مشکل سیاسی، دلیل شناسی، آرمان شناسی و راه حل شناسی با روش پژوهش تاریخی- توصیفی ( تحلیل محتوا) تجزیه و تحلیل شده است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان