درخت حوزه‌های تخصصی

خُرّمیان تداوم مزدکیان روزگار ساسانی بودند که در دورۀ اسلامی جنبش هایی را برضد خلافت عباسی بنیان نهادند. آیین خُرّمیان ماهیتی اَسرارآمیز، التقاطی و رمزآلود داشت. از مهم ترین باورهای آنان که در منابع اسلامی گزارش شده است، می توان به دعوت به شادی و خُرّمی، تکریم آیینی شراب، بیان رمزآلود و تناسخ اشاره کرد. به گزارش منابع تاریخی، حیات خُرّمیان در ایران تا دورۀ سلجوقی و چند دهه پس از وفات خیام تداوم یافته است. یافته های این پژوهش بیانگر مضامین مشترکی است که حاکی از بازتاب پاره ای از باورهای بنیادین خرمی در مضامین محوری رباعیات خیام است. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و با استناد به گزارش های معتبر تاریخی و منابع اصیل در زمینۀ رباعیات خیام، در پی آن است تا ضمن بررسی آیین خرمی و تداوم حیات آن، از بازتاب پاره ای از باورهای بنیادین آن در رباعیات خیام سخن گوید.

سیدمجتبی میرلوحی، معروف به نواب صفوی (1334 1303 ش)‌، از روحانیون مبارز و رهبر جمعیت «فدائیان اسلام» در خیابان خانی‌آباد تهران در خانواده‌ای روحانی متولد شد. وی از جانب مادر به دودمان صفویه و از طرف پدر به سادات معروف میرلوحی اصفهان نسب می‌برد. پس از اتمام دوره ابتدایی، وارد مدرسه صنعتی آلمان شد و همزمان با آن به آموختن دروس حوزوی پرداخت.

هدف:دورة افشاریه دورانی است که نظام اداری آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. توجه به اسنادی که از این عصر باقی مانده می تواند محقق را در جهت رهیابی به برخی اطلاعات یاری رساند. بر همین اساس، فرمان های نادرشاه افشار مورد بررسی قرار گرفت تا ساختار سندی فرمان های آن و ویژگی های فرمان نویسی این دوره مشخص شود و وجوه همسان یا متمایز آن با دورة صفوی آشکار شود. روش/رویکرد پژوهش: شناسایی و گردآوری اسناد مورد نظر این پژوهش به روش کتابخانه ای و از میان منابع و آرشیوهای داخلی و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده روش تحقیق تاریخی مبتنی بر متن اسناد انجام پذیرفته است. یافته ها و نتایج پژوهش: پس از بررسی فرمان های صادر شده از سوی نادر، ضمن تبیین ویژگی های آن به لحاظ ساختار سندی و محتوایی و مقایسه آن با فرمان های دورة شاه سلطان حسین(1105-1135ق) مشخص شد که برخلاف دورة صفوی، که برای هر گونه ای از سلطانیات، نام خاصی تعیین می شد، در عصر نادر تمامی این فرمان ها، رقم نام گذاری می شد که حاکی از کوچک شدن نظام دیوانی در این عصر است. در بخش اجزای سند در قسمت متن، فرمان نویسی در این دوره تفاوت چندانی با دورة صفوی وجود نداشت. اما در قسمت اضافات(تحمیدیه، طغرا، مهر، و پشت سند) تفاوت عمده ای دیده می شود که به نوعی مفاهیم حکومتی نادر برای کسب مشروعیت در متن طغرا و سجع مهرها را می رساند.

نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران می گذرد اما ارائه تحلیلهای تئوریک در مورد انقلاب اسلامی هنوز هم بازار بسیار گرمی دارد. علت این مساله را می توان در سه عامل مهم بر شمرد:1 ـ تداوم معجزه آسای انقلاب در طول سالهای پرفتنه و آشوب و تثبیت آن به عنوان یک نیروی جدید در منطقه و جهان 2ـ تاثیر روبه گسترش انقلاب بر ملتها و دولتهای اسلامی 3ـ درخشش ایده های جهانی اسلام در دوره ای که غرب و جهان مدرن با بحران معنویت و بن بست در فلسفه سیاسی مواجه شده و لذا انقلاب اسلامی ایران مانند چراغی درخشان بر ساحل دریای طوفانی قرن جدید نمایان شده است.در این میان، علل وقوع انقلاب اسلامی، جایگاه تاریخی منحصربه فرد آن، ویژگیهای جامعه شناختی انقلاب اسلامی، آسیب شناسی انقلاب، چالشها و تهدیدات پیش روی آن، مناسبات انقلاب با مقوله جهانی شدن، تناسب آن با مدرنیسم و پسامدرنیسم، عمده ترین محورهای تجزیه و تحلیل مسائل انقلاب به شمار می روند.بدون شک، تحلیلهای ارائه شده از سوی تئوریسینهای انقلاب، ولوآن که با نگاهی مغرضانه صورت گرفته و با حقایق انقلاب اسلامی فاصله داشته باشند، ضروری است که مورد توجه قرار گیرند تا با لحاظ همه جوانب، شناخت نزدیک به واقع از انقلاب اسلامی حاصل شود و آسیب شناسی و تداوم آن به نسلهای بعدی و ملتهای تحت ستم جهان میسر گردد.بهمن ، ماه پیروزی انقلاب اسلامی است وبه این مناسبت مصاحبه ای را با دکتر علیرضا ذاکراصفهانی، از اساتید علوم سیاسی، انجام دادایم که حاصل آن به شما خواننده عزیز تقدیم می گردد.دکتر ذاکراصفهانی در سال1330 در خانواده ای فرهنگی در شهر اصفهان متولد شد و مدارج علمی لیسانس، فوق لیسانس و دکترای خود را در رشته علوم سیاسی به ترتیب دردانشگاههای تهران، تربیت مدرس و پژوهشگاه علوم انسانی طی کرد و هم اکنون عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی این پژوهشگاه می باشد .برای آشنایی بیشتر با انقلاب اسلامی و دیدگاههای این محقق علوم سیاسی گفت وگوی زیر را مطالعه فرمایید.

هدف: هدف پژوهش حاضر مطالعه وصیت نامه فرماندهان پاسدار شهید استان کرمان به عنوان اسناد جنگ تحمیلی از طریق رویکرد ترسیم نقشه های موضوعی است . روش/ رویکرد: پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است که به تحلیل محتوا به روش تحلیل هم رخدادی واژگان و فن خوشه بندی می پردازد. تحلیل محتوا روی 68 متن کامل از وصیت نامه فرماندهان پاسدار شهید استان کرمان صورت گرفته است. اصطلاحات نمایه ای آن ها، با مدل نمایه سازی خودکار شکاف-گلچین، از متن وصیت نامه شهدا استخراج شد. حاصل آن 1879 اصطلاح بود. از طریق قانون برادفورد، 98 اصطلاح به عنوان مفاهیم هسته در این وصیت نامه ها برگزیده شد. یافته ها: با توجه به خوشه های حاصل از نمودار سلسله مراتبی، هشت محور اساسی در این وصیت نامه ها تشخیص داده شد که رانت یا محور اصلی آن ها، دو اصطلاح «خداوند» و «اسلام» بود. نتایج حاصل به صورت مضمونی و ذهنی با چند نامه از آخرین نامه های کشته شدگان جنگ جهانی دوم توسط نازی ها مقایسه گردید. نتیجه گیری: چندین محور در گروه وصیت نامه شهدا و کشته شدگان جنگ جهانی دوم مشترک است. تفاوت اساسی بین این دو گروه در درون مایه و ذهنیت رزمندگان است. وجه تمایز این دو گروه، وجود عنصر ایدئولوژی اسلامی با محوریت مفاهیم و بزرگان دینی، به ویژه شهدای کربلا، در وصیت نامه شهداست که جنگ ایران و عراق را متمایز می سازد.

حاج ملاعلی کنی از علمای مبارز و طراز اول تهران سال 1220 ق در قریه کن از روستاهای حومه غرب تهران دیده به جهان گشود. در کودکی خواندن و نوشتن آموخت و در 20 سالگی راهی نجف اشرف شد و از ذخایر گرانسنگ آن دیار همچون صاحب جواهر، شیخ مرتضی انصاری و شیخ حسن کاشف الغطاء بهره‌های فراوان برد.