درخت حوزه‌های تخصصی

هدف:هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین چگونگی مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی و ارائه الگوی پیشنهادی به آرشیوهای ملی جهان در این رابطه است. روش شناسی:پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش پژوهش، کیفی (تحلیل محتوا) است. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی وب سایت های آرشیوهای ملی سراسر جهان است. دستنامه های مدیریت اسناد از وب سایت آرشیوهای ملی دنیا گردآوری و تحلیل محتوا روی آن ها با استفاده از شیوه کدگذاری زنده و نرم افزار Nvivo11 انجام شده است. یافته ها:یافته ها نشان داد آرشیو ملی 115 کشور از 205 کشورِ جامعه آماری پژوهش در فضای مجازی حضور داشتند که دسترسی به سایت آرشیو ملی 97 کشور میسر شد و در این میان 33 کشور دارای دستنامه مدیریت اسناد بودند. از میان 33 کشوری که از وب سایت آرشیو ملی آنان دستنامه گردآوری شد، تنها شش کشور دستنامه مخصوص مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی تدوین کرده بودند. دستنامه های کشور آمریکا در خصوص انتساب مقوله های تعریف شده پژوهش در رتبه اول قرار داشت. «گردآوری اسناد» بیش از سایر فرایندها در دستنامه های مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی موردِتوجه واقع شده است. نتیجه:در فرایند مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی، مرحله گردآوری اسناد به دلیل ماهیت پویای رسانه های اجتماعی حائز اهمیت است. در تنظیم دستنامه بخش های مختلفی می تواند موردِتوجه باشد. مقدمه؛ تعاریف؛ دامنه؛ اهداف؛ خطِّ مشی؛ مسئولیت ها؛ و توصیه ها هفت جزئی هستند که بالاترین حضور را دستنامه های موردِبررسی داشتند؛ پیشنهاد می شود در دستنامه تنظیمی این موارد گنجانده شود.

ظهور و انتشار تمدن جدید غرب به غلبه آن بر سایر تمدن‏های بشری منجر شد و در نتیجه تمدن‏های مزبور در معرض نوسازی اجباری قرار گرفتند. اما اقدامات عملی مربوط به نوسازی، جنبه بیرونی و آشکار آن را نمایش می‏دهد. جنبه بنیادین و اصلی نوسازی به نحوه تفکر و تلقی از نوسازی مربوط می‏شود. تفکر و تلقی از نوسازی وجوه و مراتب گوناگون دارد. راهبرد یا استراتژی نوسازی، از وجوه فکری مهم نوسازی به‏شمار می‏آید؛ زیرا از سویی هدف و غایت و از سوی دیگر روش تحقق نوسازی را تعین می‏بخشد. یافته‏های این تحقیق نشان می‏دهد که از آغاز سلسله قاجاریه تا ظهور مشروطیت، راهبردهای نوسازی مختلفی در درون حاکمیت قاجارها ظهور کرد و صرف‏نظر از ماهیت آن‏ها، هیچ یک به پارادیم غالب و راهنما در جامعه ایران تبدیل نشدند و در نهایت نحوه تلقی و فهم از نوسازی و استراتژی مناسب آن به امری بحرانی و بحران‏زا مبدل شد.

پس از تضعیف حکومت مغولان هند، حکومت های محلی متعددی در سراسر شبه قاره هند پدید آمدند. نواب بوپال نیز یکی از این حکومت ها بود که در مرکز شبه قاره هند شکل گرفت. حکومت نواب بوپال به دلیل بیش از یک سده حکومت زنان (بیگم های بوپال) در تاریخ اسلام منحصربه فرد است. بیگم های بوپال در طول حکومتشان اصلاحات متعددی در زمینه های مختلف انجام دادند و بدین ترتیب، دوره طلایی حکومت نواب بوپال شکل گرفت. سه تن از بیگم ها یعنی سکندر بیگم، شاهجهان بیگم و سلطان جهان بیگم، با نوشتن کتاب های تاریخی و سفرنامه هایشان، نقش مهمی در تدوین تاریخ نواب بوپال ایفا کردند. در این مقاله به بررسی نقش بیگم ها در این زمینه و معرفی آثار آنان پرداخته خواهد شد.

شهر پر آوازه بخارا و خیوه (که در منابع قرون وسطی به طور عام خوارزم خوانده می شود) دو کانون بزرگ تمدنی و اقتصادی آسیای مرکزی به شمار می آیند که یکی در شمال و دیگری در جنوب این منطقه مهم تمدنی و ارتباطی جهان واقع شده اند. هر چند به دلیل بعد مسافت و گستردگی بیابانهایی که میان بخارا و خوارزم قرار دارد، آنها به آسانی به یکدیگر دسترسی نداشته اند با این حال در بخش اعظم تاریخ آسیای مرکزی روابط تجاری و پیوند اقتصادی مستحکمی میان آنها برقرار بوده است.شاید هیچیک از مراکز تمدنی ماورالنهر به اندازه بخارا و خوارزم از تنوع و تعدد راه ها و پیوستگی کامل مناسبات اقتصادی برخوردار نبوده اند. این امر به دلیل نقش خاص آنها در اقتصاد منطقه و نیز اقتصاد جهانی از طریق جاده معروف ابریشم بوده است.میان بخارا و خوارزم سه راه ارتباطی وجود داشته است: دو تا از طریق خشکی و یکی از طریق آبی یعنی رودخانه جیحون. نخستین راه خشکی از طریق ساحل راست جیحون، بخارا را به خوارزم متصل می کرد. این راه از یکی از دروازه های بخارا شروع می شود. این دروازه که به سمت خوارزم قرار داشته و مخصوص ارتباط با آنجا بوده اهمیت روابط تجاری میان آن دو نشان را می دهد. این راه که راه مستقیم بخارا به خوارزم محسوب می شود و کوتاه ترین راه نیز بود پس از طی یک منزل از بخارا به فرخشه می رسید و سپس با طی هشت منزل و گذر از بیابان به شهر کاث قصیه قدیم خوارزم می پیوست که در ساحل راست جیحون قرار داشت.ابن حوقل جغرافی دان قرن یازدهم میلادی درباره این راه می نویسد:«راه بخارا به خوارزم از طریق بیابان چنین است. از بخارا به فرخشه یک منزل و سراسر آباد است و از آنجا هشت منزل سراسر بیابان و فاقد منزل و رباط و سکنه است و تنها به سبب وجود چراگاهها و کوتاهی مسافت از این راه می روند و به همین جهت منزل های آن شناخته نیست و کسی که خواهد از جیحون به آمل می گذرد» (ابن حوقل، ص 243)

نسخه های اصل، یکی از موثق ترین و مستندترین منابع اولیه در پژوهش های تاریخی است.هرگونه خدشه در اصالت این منابع، مسیر پژوهش ها را به انحراف می کشاند.احراز اعتبار، و تشخیص اولیه یا ثانویه بودن این منابع، نخستین شرط تحقیقات پژوهشی است.دست یابی به روش های شناسایی اعتبار نسخه های اصلِ وابسته به تاریخ، هدف این نوشتار است.بهره برداری از اطلاعات مآخذ(منابع و مطالعات)، به عنوان یکی از روش های تشخیص اصالت نسخه های اصل، در این تحقیق، مورد بررسی قرار می گیرد.این پژوهش، از طریق نقد بیرونی یا سندی نسخه های مورد بررسی درصدد تبیین موضوع است.این روش با توصیف، مقایسه و تحلیل محقق می شود.نتیجه مطالعه بر روی نسخه های مورد بررسی در این پژوهش نشان می دهد، الگوی ارائه شده، یعنی الگوی استفاده از اطلاعات مآخذ، در تعیین اعتبار نسخه های اصل غیرتاریخی نیز کاربرد دارد.بهره گیری از اطلاعات مآخذ در شناسایی برخی نسخه های اصل، شرطی لازم به شمار می آید؛ اما شرطی کافی نیست.تعیین اعتبار نسخه های اصل، نیازمند توجه محقق، به مجموعه ای از عوامل و روش های تشخیصی است.روش شناسی نسخ اصل را تشکیل می دهد.روش هایی که با وارسی دقیق و مطالعه نسخه ها در جستجوی قراین گوناگون به دست می آید.

بدیهی است در مطالعات و پژوهش های تاریخ معماری و شهرسازی نمی توان از تاریخ اجتماعی و تأثیر آن بر کالبد شهری غافل ماند. اما متأسفانه تاریخ اجتماعی از جمله موارد مغفول مانده در تاریخ ماست که به دلیل ضعف منابع چندان اطلاعات دقیقی در این زمینه در دست نیست. هم چنین توسعه و پیشرفت شهری که نشان دهندة ثبات، امنیت، تدبیر حکومت و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه می باشد، از مواردی است که کم تر در منابع توضیح قابل توجهی در مورد آن می توان یافت و بیش تر اطلاعات ما در این خصوص بر پایه بناها و مستحدثات باقیمانده از دوره های مختلف تاریخی است. از این روی، توجه به سایر منابع و حتی اسناد می تواند ما را در شناخت تاریخ اجتماعی ایران یاری رساند. از جمله این اسناد وقفنامه ها هستند که نه به منظور ثبت تاریخ، که تنها به دلیل رسمیت دادن به عمل وقف تنظیم شده اند ولی در لابلای این اسناد گاه اشاراتی یافت می شود که پرده از برخی ابهامات تاریخی بر می دارد. اگر چه در دهة اخیر توجه به اسناد و به ویژه وقفنامه ها از رشد چشمگیری برخوردار بوده است، اما در اکثر اوقات تنها در زمینة مطالعات تاریخی مورد توجه قرار گرفته و در دیگر رشته ها از جمله شهر سازی هم چنان مهجور مانده است. حال آن که با دقت در وقفنامه ها گاه می توان اطلاعات ارزشمندی در خصوص چگونگی توسعه کالبدی یک شهر به دست آورد. در مقاله حاضر تلاش شده است تا با بررسی و تحلیل محتوای اسناد وقفنامه های موجود از گنجعلی خان - حاکم کرمان در دورة شاه عباس اول صفوی - حتی الامکان تحولات کالبدی شهر کرمان در دورة صفویه را روشن سازیم. بنابر این، اساس کار بر بازخوانی و تحلیل محتوای مطالب این اسناد بنا نهاده شده و تنها به ضرورت از منابع دیگر استفاده شده است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که چگونه وقف در خدمت توسعه کالبدی شهری قرار گرفته است؟ فرضیه ارائه شده آن است که درایت و توجه فرد واقف و شناخت وی از نیازهای اجتماعی محل می تواند موقوفات وی را در جهت توسعه کالبدی شهر سامان دهی کند.