درخت حوزه‌های تخصصی

العیلم الزاخر فی احوال الاوائل و الاواخر معروف به تاریخ الجنّابی کتابی است به زبان عربی در تاریخ عمومی عالم از ابتدا تا قرن دهم هجری که توسط مصطفی جنّابی به سلطان مراد سوم عثمانی (982-1003ق.) تقدیم شده است. به نوشته برخی از مؤلفان، تبار این مورخ از جنّابه فارس (گناوه) است و به همین سبب به جنّابی معروف شده است. اهمیت این امر نیز حضور یک مورخ ایرانی تبار در دربار عثمانیان در قرن دهم هجری قمری است. از این مؤلف تألیفات چندی برجای مانده است اما العیلم الزاخر فی احوال الاوائل و الاواخر مهم ترین اثر اوست که موجب اشتهارش شد. اهمیت تاریخ نگاری جنّابی در این است که وی نخستین تاریخ نگار عثمانی است که به صورتی جامع به تألیف تاریخ عمومی اسلام مبادرت کرده است. علاوه بر آن فذلکه یکی از کتاب های تاریخی معروف سلسله عثمانیان اثر کاتب چلبی نیز خلاصه ای از کتاب تاریخ جنابی می باشد. نیز العیلم الزاخر فی احوال الاوائل و الاواخر به عنوان مأخذ در دیگر کتاب های تاریخی مهم عثمانی مورد توجه تاریخ نگاران این دوره واقع گردیده است. این امر می تواند بیانگر تأثیرپذیری تاریخ نگاری عثمانی و مورخان آن از یک مورخ ایرانی تبار باشد که نکته ای در خور اهمیت است. از این اثر دو نسخه خطی در کتابخانه ملک تهران به شماره بازیابی 4351 و 4370 موجود است. هدف از ارائه این مقاله معرفی این اثر و ویژگی های آن از نظر شیوه تاریخ نگاری با تکیه بر چگونگی نگرش مؤلف آن به مسئله چالش برانگیز تشیع در میان دو دولت عثمانی و صفوی، با استفاده از گزارش های وی درباره شخصیت امامان معصوم -علیهم السلام- و خاندان های حکومتگر شیعی است.

در این مقاله که به قلم یکی از سفرای سابق جمهوری آذربایجان در ایران نوشته شده است . از نوع نگاه مقامات باکو نسبت به "" مسئله آذربایجان"" گزارشی ارائه شده است . در این گزارش علاوه بر تعبیر خاص حضرات از تاریخ "" آذربایجان""، قابلیتها و امکانات نهفته در تحولات آتی آن حدود نیز مستقر است .

در بیشتر باورها و اسطوره هایی که درباره آفرینش انسان در میان اقوام گوناگون شکل گرفته، برای همه انسان ها وجود پدر و مادر مشترکی قائل شده اند. ظاهراً در این اندیشه اقوام گوناگون اتفاق نظر داردند. تفاوت وقتی بروز می کند که سخن از خاستگاه این پدر و مادر مشترک و توالی خلق آن دو از نظر جنسیت به میان می آید و نیز وقتی که فلسفه ای برای خلق انسان تعریف می شود. به منظور دستیابی به برخی از این بنیان های فکری، اسطوره های آفرینش انسان در باورهای ایرانی، سامی، بین النهرینی، مصری، یونانی و هندی به شیوه ای قیاسی بررسی شده و شباهت ها و تفاوت های موجود در اندیشه های اقوام مذکور مورد توجه قرار گرفته است. Abstract Myths about the creation of humankind exist among different nations and cultures. In most of such myths, humankind shares the same parents – an idea which is apparently shared by many nations. There, however, exist certain differences, especially when it comes to how these parents come in being; who comes first: the man or the woman; or what the reason for their creation is. In order to attend to existing differences, the present study offers a comparative analysis of the myths of the creation of humankind found among Iranians, Semites, Mesopotamians, Egyptians, Greeks, Indians, and Manicheans. Keywords: Myths of Creation, Adam, Eve, Gayomard, Gelshah, Mashi, Mashiane.