درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۷۶۱ تا ۵٬۷۸۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
۵۷۶۱.

تأثیر روابط جمهوری آذربایجان و آمریکا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از 1991 تا 2017م.

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 79-106

کلیدواژه‌ها: دولت ملت سازی ایران آذربایجان آمریکا امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۷۰۰
مقاله حاضر به چگونگی روابط دو کشور آمریکا و جمهوری آذربایجان در رابطه با جمهوری اسلامی ایران می پردازد. روابط جمهوری آذربایجان و آمریکا از بعد استقلال این کشور از شوروی شکل گرفت. آمریکا که خود را در عرصه جهان بی رقیب می دید، خواهان ایفای نقشی فعال و مؤثر در کشورهای استقلال یافته از اتحاد شوروی بود. تمایل این کشورها به ویژه جمهوری آذربایجان به غرب-به خصوص به آمریکا- این نفوذ را آسان تر می کرد. بنابراین، جمهوری آذربایجان به دلیل فقدان مبانی قدرت از جمله فقدان عمق استراتژیک، جمعیت کم، جبران ضعف قدرت نظامی امنیت خود را در خروج از نفوذ روسیه و در محور پیوستن به غرب و به ویژه ناتو و آمریکا جستجو می کند. در نقطه ی مقابل ایران در محور پیوستگی منطقه ای و دوری از محور آمریکا حرکت می کند، جمهوری آذربایجان چالش های امنیتی -اقتصادی و سیاسی زیادی برای کشور همسایه خود یعنی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. جمهوری آذربایجان یکی از گروه کشورهای است که سیاست خارجی خود را با آمریکا و غرب گره زده و اهداف خود را در توسعه جغرافیایی و دولت-ملت سازی نسبت به خاک ایران تعریف کرده است.
۵۷۶۲.

فرایند تصمیم گیری زوجین در تأخیر فرزندآوری و شرایط اجتماعی دخیل در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 139 - 173

کلیدواژه‌ها: تأخیر در فرزندآوری تصمیم گیری زوجین تحلیل روایت شرایط اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۵
اهداف: مطالعه ی حاضر به منظور کشف فرایند تصمیم گیری زوجین در خصوص تأخیر فرزندآوری و همچنین درک و شناخت زمینه-های اجتماعی دخیل در تصمیم گیری آن ها انجام گرفته است. روش مطالعه: در این پژوهش که در سال 1399 در شهر مشهد انجام گرفت، نمونه ها (8 زوج مشهدی که از زندگی مشترکشان چند سالی گذشته بود و تمایل به فرزندآوری نداشتند) به صورت گلوله برفی انتخاب گردیدند و داده ها از طریق تکنیک مصاحبه ی روایی (فردی و زوجی) و با استفاده از روش کیفی تحلیل روایت گردآوری شدند. یافته ها: از تجزیه و تحلیل مضمونی داده ها پنج مضمون اصلی پدیدار شد که دامنه ی آن ها بدین قرار بود: کودک گران قیمت، شبکه اجتماعی منصرف کننده، شبکه اجتماعی خنثی، با همان تنها و ترجیحات رفاه طلبی. یافته های حاصل از تحلیل ساختاری روایت نشان داد که زوجین در فرایند زندگی خود با بحران ها، مسائل، نگرانی ها و تمایلاتی روبرو شده اند و در مواجهه با آن ها به بررسی و ارزیابی فرزندآوری پرداخته و تصمیم گرفته اند آن را به تعویق بیاندازند. برای زوجین، داشتن فرزند در آن موقعیت (دوره از زندگی) منجر به عدم رسیدن به اهدافشان می گردد و بر مشکلاتشان می افزاید. نتیجه گیری: وضعیت اقتصادی زوجین، شبکه اجتماعی، چگونگی رابطه با یکدیگر و اهداف و انگیزه های شخصی آن ها، در فرایند تصمیم گیری در خصوص تأخیر فرزندآوری، نقش قابل ملاحظه ای در هر دوره از زندگی داشته است.
۵۷۶۳.

ارائه الگوی پارادایمی خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 321 - 347

کلیدواژه‌ها: خودسانسوری نهادهای حاکمیتی سازمان های دولتی روابط عمومی اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۸۲
اهداف: نگاهی واقع بینانه نسبت به پدیده خودسانسوری در نهادهای حاکمیتی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن هدف اصلی این تحقیق است. روش مطالعه : این تحقیق، در چارچوب پارادایم تفسیری با رویکرد کیفی و برمبنای روش گراندد تئوری عینی گرا و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته به مطالعه روابط عمومی های نهادهای حاکمیتی در شهر یزد پرداخته است. بر این اساس، ۲۳ نفر از افراد دارای حداقل 5 سال سابقه تصدّی مسؤولیّت اطلاع رسانی در نهادهای حاکمیّتی با استراتژی نمونه گیری هدفمند به صورت تدریجی و همگن با حداکثر تنوّع و همچنین با بهره مندی از استراتژی گلوله برفی و نمونه گیری نظری انتخاب شدند. یافته ها: یافته های این تحقیق حاکی است از مجموع 208 مفهوم باشد از گزاره های ناشی از متون مصاحبه ها، 24 مقوله فرعی و ۸ مقوله اصلی به دست آمده است. پدیده هسته ای برآمده از مقولات این تحقیق نشان دهنده یک «تبادل مشروعیّت بخش» در فرایند خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی شهر یزد است. نتیجه گیری: نتایج نهایی این پژوهش بیانگر تلفیق ابعاد فردی و ساختاری در پدیده خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی است. به نظر می رسد افراد در راستای منفعت طلبی های فردی و گروهی و در زیر فشار الزامات ساختاری، تدبیراندیشی کرده و با حرکت در مسیر تبعیت و تأیید در سطوح فردی، سازمانی یا فراسازمانی، در نهایت به تبادلی مشروعیّت بخش تن می دهند.
۵۷۶۴.

تأثیر جهت گیری مذهبی در ایجاد تعهّد اجتماعی و قانون گرایی در بین جوانان شهر اسلام آباد غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 67 - 98

کلیدواژه‌ها: رفتارمذهبی قانون گرایی تعهد اجتماعی جوانان جهت گیری مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۸۹
زمینه و هدف: تعهّد اجتماعی و قانون گرایی در بین جوانان به عنوان نیروهای مولد اجتماعی، از امور مهم و تأثیرگذار به شمار می آید؛ بنابراین پژوهش حاضر، با هدف تحلیل تأثیر جهت گیری مذهبی و تأثیر آن بر تعهّد اجتماعی و قانون گرایی در بین جوانان شهر اسلام آباد غرب انجام گرفته است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش پژوهش آن پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، جوانان شهرستان اسلام آباد غرب است. به عنوان نمونه پژوهش تعداد 384 نفر در رده سنی 29-18 سال با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه جهت گیری مذهبی، پرسش نامه تعهّد اجتماعی و نیز پرسش نامه قانون گرایی است. برای تأیید روایی پرسش نامه ها از روایی محتوا، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شده است. روایی محتوا توسط نظرسنجی از استادان خبره تأیید شد و براساس نتایج به دست آمده از خروجی های نرم افزار ابزار اندازه گیری از روایی همگرا و واگرای مناسب و شایسته برخوردار است. پایایی پرسش نامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ، ضریب پایایی ترکیبی و ضریب پایایی مرکب تأیید شد. در این پژوهش از نرم افزار (SMART-PLS) بهره گرفته و از روش حداقل مربعات جزئی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته ها: ضرایب به دست آمده از آزمون T نشان داد که جهت گیری مذهبی بر تعهّد اجتماعی (19/437) و جهت گیری مذهبی بر قانون گرایی (4/333) و تعهّد اجتماعی بر قانون گرایی (5/750) تأثیر دارد. در بررسی نقش میانجی تعهّد اجتماعی در تأثیرگذاری جهت گیری مذهبی بر قانون گرایی، مقدار آزمون تست سوبل حدود (5.50) است.  نتیجه گیری : اثر جهت گیری مذهبی بر تعهّد اجتماعی و قانون گرایی تأیید شد. همچنین متغیر تعهّد اجتماعی می تواند نقش میانجی را بین جهت گیری مذهبی بر قانون گرایی داشته باشد. می توان نتیجه گرفت که برای تشویق جوانان به قانون گرایی از طریق جهت گیری مذهبی، بایستی بتوان تعهّد اجتماعی را نیز در بین جوانان افزایش داد.
۵۷۶۵.

تمایل به مشارکت در حفاظت از محیط زیست و عوامل موثر بر آن (مورد مطالعه: شهروندان تهرانی متولد دهه 80 و دهه 50)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 176 - 206

کلیدواژه‌ها: مشارکت در حفظ محیط زیست نگرش دانش محیط زیستی اخلاق محیط زیستی آموزش رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۳۰۰
محیط زیست به عنوان عامل حیات بخش زندگی بشر در طول تاریخ بر اثر عوامل گوناگون تخریب و گاهی به صورت خود به خود ترمیم شده اند. اما با صنعتی شدن جوامع و رشد روزافزون جمعیت و دستیابی بشر به رفاه بیشتر اثرات نامطلوب و تخریب محیط زیست دوچندان شده است. اینجاست که باید اذهان عمومی را بیدار و آگاه نمود و فکر جدی ای برای حیات زیست و زندگی بشریت کرد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی میزان تمایل به مشارکت در حفاظت از محیط زیست و عوامل موثر بر آن با بررسی عملکرد زیست محیطی شهروندان تهرانی متولد دهه 80 و 50 است. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر نظریه های گربنر، شوارتز و اوالندر و توجرسون است. روش تحقیق مورد استفاده کمی- پیمایشی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای است و حجم نمونه پس از حذف داده های پرت 384 نفر به دست آمد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مشارکت محیط زیستی متأثر از دانش محیط زیستی، اخلاق محیط زیستی، نو ع نگرش به زیست محیط و آموزش رسانه ای است و بیشترین تأثیر مربوط به دانش زیست محیطی است و میزان تمایل به همکاری و مشارکت در فعالیت های محیط زیستی در پاسخگویان متولد دهه 50 بیشتر است.      
۵۷۶۶.

تحولات سن مناسب ازدواج در ایران و تعیین کننده های آن بین سال های 1383 تا 1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 33 - 59

کلیدواژه‌ها: سن مناسب ازدواج سطح تحصیلات پایگاه اقتصادی - اجتماعی خانواده ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۹۲
سن ازدواج از عوامل مهم پویایی جمعیت است که بر باروری، مرگ و میر و مهاجرت اثر دارد. از این رو مقاله حاضر به مطالعه تحولات الگوی سن مناسب ازدواج دختران و پسران براساس ویژگی های جمعیتی و اقتصادی- اجتماعی پرداخته و از داده های پیمایش ملی تحولات فرهنگی ایرانیان در سال 1383 و پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان در سال 1394 استفاده کرده است. یافته ها نشان از افزایش میانگین سن مناسب ازدواج دختران و پسران تقریبا به اندازه یک سال طی دو مقطع مورد مطالعه دارد، میانگین سن مناسب ازدواج دختران از 3/20 سال در 1383 به 2/21 سال در 1394 و میانگین سن مناسب ازدواج پسران از 8/24 سال در 1383 به 7/25 سال در 1394 رسیده است. سهم متغیرهای اثرگذار طی این سال ها تغییر کرده، اما تحصیلات همواره عاملی کلیدی و موثر در تبیین تحولات سن مناسب ازدواج دو جنس نسبت به دیگر متغیرها بوده است. وضع شغلی و پایگاه اقتصادی-اجتماعی در سال 1383 اثری نداشته، اما در سال 1394 متغیری اثرگذار بوده اند. بنابراین، با توجه اهمیت تحصیلات و اشتغال در نگرش به ازدواج در سال های اخیر، به منظور ایجاد تحول در تشکیل خانواده و تسهیل ازدواج نیازمند تنظیم سیاست های حمایتی در این دو حوزه هستیم.
۵۷۶۷.

تحقیقات مهاجرت داخلی در ایران: مرور حیطه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 343 - 373

کلیدواژه‌ها: مهاجرت داخلی مرور حیطه ای الگوهای مهاجرت علل مهاجرت چارچوب آرکسی و اُملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۵۹۷
پژوهش های متعددی در چند دهه اخیر به بررسی  ابعاد و پیامدهای مهاجرت داخلی در ایران پرداخته اند. این مقاله با بهره گیری از روش مرور حیطه ای و چارچوب آرکسی و اُملی به بررسی پژوهش های مهاجرت داخلی در ایران در سه دهه اخیر پرداخته و در تلاش است تا تصویری از ویژگی ها، تعیین کننده ها و پیامدهای مهاجرت ارائه دهد. نتایج بیانگر تسلط روش های کمی و داده های پیمایشی در پژوهش های مهاجرت است. بیش از نیمی از پژوهش ها بر مهاجرت های روستا به شهر و حدود یک پنجم بر جریانات مهاجرتی و پیامدهای آن به استان تهران متمرکز بوده اند. همچنین، بیش از 52 درصد پژوهش ها، عوامل و بسترهای تعیین کننده مهاجرت داخلی، 31 درصد تبعات و پیامدهای مختلف مهاجرت بر مهاجران و مبادی و مقاصد مهاجرتی، 13 درصد روندها و الگوهای مهاجرت و در نهایت 3 درصد ویژگی های جمعیتی مهاجران داخلی را بررسی کرده اند. بعلاوه نتایج نشان داد که توسعه نابرابر، تمرکزگرایی امکانات و فرصت های اقتصادی و آموزشی، تغییرات اقلیمی، تفاوت های درآمدی، دستیابی به شغل، و شبکه های اجتماعی ازجمله مهمترین عوامل زمینه ساز مهاجرت داخلی در ایران می باشند. با این حال، حوزه مهاجرت داخلی در کشور نیازمند استفاده از شاخص ها و معیارهای جدید برای مقایسه های بین المللی، پرداختن به ابعاد و الگوهای نوپدید مهاجرت و بهره گیری از روش های کیفی است.
۵۷۶۸.

مقایسه سلامت روابط زناشویی در زنان متأهل حوزوی و غیرحوزوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 243 - 255

کلیدواژه‌ها: سلامت رابطه زناشویی زنان متأهل حوزوی و غیرحوزوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۲۹۰
این تحقیق به منظور مقایسه سلامت رابطه زناشویی زنان متأهل حوزوی و غیرحوزوی در سال 95−96 انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی و از نوع پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از تمامی زنان متأهل حوزوی و غیرحوزوی شهر تهران که حداقل دارای یک فرزند بودند. از این بین تعداد 533 نفر (شامل 233 حوزوی و 300 غیرحوزوی) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس سلامت خانواده ایرانی (IFHQ) و پرسشنامه جمعیت شناختی استفاده شد. دامنه سنی شرکت کنندگان در پژوهش برای گروه حوزوی بین 20 تا 49 سال با میانگین سنی 3/36 و برای افراد غیرحوزوی بین 21 تا 52 سال با میانگین 6/37 بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین سلامت روابط زناشویی و ابعاد آن در زنان متأهل حوزوی و غیرحوزوی وجود دارد و زنان متأهل حوزوی سلامت بیشتری را نشان می دهند (p<0.001). بنابراین شایسته است که پایه ها و مایه های دینی در پرداختن به خانواده ها و زوجین با توجه بیشتری دنبال شود.
۵۷۶۹.

عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر پایبندی به سبک زندگی اسلامی در میان دانشجویان دانشگاه کاشان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 257 - 287

کلیدواژه‌ها: عملکرد تربیتی خانواده عملکرد تربیتی دانشگاه عملکرد گروه های مرجع عملکرد رسانه های ارتباطی پایبندی به سبک زندگی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۳۹
امروزه ما در زمینه پایبندی به سبک زندگی اسلامی، در معنایِ واقعیِ آن، شاهد برخی پارادوکس ها و چالش های بنیادی هستیم. برای پاسخ گویی به چرایی چنین پارادوکس ها و چالش هایی نیازمند بررسی های نظری و تجربی گسترده هستیم. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه کاشان بوده است. روش این پژوهش از نوع روش پیمایشی و جمعیت نمونه آن 329 نفر بوده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. آزمون های رابطه میان پایبندی به سبک زندگی اسلامی و ویژگی های عمومی پاسخ گویان نشان دادند که: محل تولد، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، قومیت و مذهب ارتباطی با میزان پایبندی به سبک زندگی اسلامی نداشته اند. در آزمون فرضیات پژوهش نیز نتایج زیر به دست آمد: 1. بین متغیرهای پایگاه اقتصادی−اجتماعی، سن، وضعیت تحصیلی و جمعیت خانوار پاسخ گویان و میزان پایبندی به سبک زندگی اسلامی در میان آنها رابطه معنادار وجود ندارد؛ 2. متغیرهای امکانات فرهنگی، عملکرد گروه مرجع جهانی و گذران اوقات فراغت تأثیر معنادار در پایبندی دانشجویان به سبک زندگی اسلامی ندارند؛ 3. بین متغیرهای عملکرد تربیتی و فرهنگی خانواده، سرمایه فرهنگی، عملکرد تربیتی و فرهنگی دانشگاه، سرمایه اجتماعی، عملکرد گروه دوستان در زمینه تربیتی و فرهنگی، عملکرد گروه مرجع ایرانی و عملکردِ رسانه های ارتباط جمعی ایرانی با متغیر پایبندی به سبک زندگی اسلامی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد؛ 4. متغیر عملکرد رسانه های ارتباط جمعی جهانی تأثیر معنادار و معکوس در پایبندی به سبک زندگی اسلامی دارد. در پایان پژوهش نیز راهکارهایی برای رویارویی با چالش های پایبندی به سبک زندگی اسلامی ارائه شده است.
۵۷۷۰.

عواطف اخلاقی و نگرش به مجازاتِ مرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۲ 31 - 66

کلیدواژه‌ها: نگرش به مجازات مرگ عواطف اخلاقی همدلی شفقت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۲۸۵
پژوهش پیش رو به نگرش شهروندان ایرانی به مجازات مرگ می پردازد و به این پرسش که چه چیز تعیین کننده ی نگرش افراد به این مجازات است. از میان پاسخ هایی که از سوی نظریه پردازان اجتماعی به این پرسش داده شده است ما رویکردی را برگزیده ایم که قائل به ارتباط عواطف اخلاقی و نگرش به مجازات مرگ است. نتایج پیمایش حاکی از این است که قریب 19 درصد از پاسخگویان رویکرد کاملاً الغاءگرایانه به مجازات مرگ دارند و 2 درصد طرفدار بهره گیری بیشینه از این مجازات و 79 درصد به درجات مختلف مایل به محدودسازی این مجازات اند. از مهم ترین جلوه های خواستِ محدودسازی، قلّت جرائمی است که پاسخگویان سزاوار مجازات مرگ می دانند و همچنین تغییر رویکرد به شماری از جرائمی که کماکان در قانون، سزاوار مرگ پنداشته شده اند. از دیگر جلوه های محدودسازیِ مجازات اعدام، مقیدسازی فرم های آن است. به نظر می رسد با جامعه ای روبرو هستیم که تاب چندانی در برابر بهره گیری گسترده از اعدام ندارد، جامعه ای که اکثریت اعضای آن نه از مجازات مرگ دفاع می کند و نه در مقام نفی مطلق آن هستند. این نتایج همچنین حاکی از وجود ارتباط معکوس و معنادار میان متغیر حمایت از مجازات مرگ و میزان برخورداری از عواطف همدلی قومی فرهنگی، همدلی شناختی و شفقت است.
۵۷۷۱.

عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به دروغ گویی در بین دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۲ 167 - 198

کلیدواژه‌ها: دروغ گویی هراس اجتماعی بیگانگی اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۴۰
پژوهش باهدف «بررسی گرایش دانشجویان به دروغ گویی» می باشد. روش پژوهش، پیمایش و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال 1398 با حجم نمونه 375 نفر به روش طبقه ای به دست آمد. شیوه گردآوری با استفاده از پرسشنامه می باشد. برای محاسبه ی ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ و برای اطمینان از اعتبار صوری و محتوایی پرسشنامه از قضاوت اساتید در زمینه ی موضوع استفاده شده است. مبانی پژوهش «نظریه برگر و لاکمن، هابرماس، بوردیو، ساترلند و..» می باشد. برای تحلیل داده ها از spss18 و Amos استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش بین «هراس اجتماعی، ساختار قدرت در خانواده، بیگانگی اجتماعی، فقر فرهنگی، محرومیت نسبی» رابطه مستقیم و بین «سرمایه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کنش ارتباطی» رابطه معکوس با گرایش به دروغ گویی به دست آمد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری، عوامل «اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی» به میزان 37 درصد گرایش به دروغ گویی را تبیین می کنند و 63 درصد از واریانس توسط متغیرهای خارج از پژوهش قابل تبیین است.
۵۷۷۲.

آگاهی وجودی: تجربه بازاندیشی در دوره بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 171 - 199

کلیدواژه‌ها: ویروس کرونا کووید-19 بازاندیشی بحران تغییر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۵۸
بحران ها یکی از مهم ترین نیروهای بازاندیشی، و عاملی برای تغییر در آگاهی و کنش انسانها و جوامع است. شیوع جهانی ویروس کووید 19 (کرونا) منجر به بحرانی جهانی و چالش کشیدن بسیاری از باورها و پیش فرض ها و در نتیجه بازاندیشی در ابعادی از زندگی فردی و اجتماعی شده است. هدف ما در این پژوهش کیفی، کشف تجربه جوانان از بازاندیشی در شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا است. پژوهش را در رویکرد برساخت گرا و با روش تحقیق کیفی بنیانی اجرا کردیم. با روش نمونه گیری هدفمند(حداکثر تنوع و در دسترس) با تعداد 24 نفر مشارکت کننده مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام دادیم. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از روش کدگذاری نظری استفاده شد. در فرایند تحلیل داده ها 7 مقوله اصلی ساختیم که عبارتند از: مرکزیت سلامت، بازیابی خود، اقبال به علم و فناوری، گرایش به فضای مجازی، بازیابی تعاملات شخصی، دل بستن به خانه و ناامنی وجودی. با جمع بندی مقوله های اصلی و مبتنی بر برداشت جوانان مشارکت کننده در زمینه کرونا و تغییرات ناشی از آن، ارتقای آگاهی وجودی به عنوان مقوله نهایی در نظر گرفتیم. براساس این مقئله ها و جمع بندی نهایی، می توان گفت بحران شکل گرفته بر اثر پاندمی کرونا، ما انسانها را از نقاط ضعف مشترک آگاه تر کرده است و تأمل و تجدیدنظر در خود و روابطمان را دامن زده است.
۵۷۷۳.

به کارگیری ماتریس حسابداری اجتماعی در شناسایی کارکرد صندوق بازنشستگی کشوری در ساختار اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 245 - 282

کلیدواژه‌ها: ماتریس حسابداری اجتماعی صندوق بازنشستگی کشوری ماتریس تخصیص ماتریس انتقالات درآمد عوامل تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۵۶
در این مقاله دو کارکرد صندوق بازنشستگی کشوری در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی برجسته می گردند. نخست شناسایی هدایت منابع (کسورات) از عوامل تولید به تخصیص درآمد نهادها و سپس به انتقالات جاری بین نهادی است و دوم سنجش نقش و اهمیت صندوق بازنشستگی کشوری در افزایش تولید، افزایش درآمد عوامل تولید (GDP) و افزایش درآمدهای نهادهای داخلی جامعه در کل اقتصاد با استفاده از ضرایب فزاینده مرسوم و جدید می باشد. تفاوت بین آن دو ضریب فزاینده، ملاک نقش و اهمیت نهاد صندوق در ساختار اقتصاد در نظر گرفته می شود. واکاوی دو کارکرد فوق حول دو سوال محوری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد: یک- آیا طبقه بندی های جدید از جبران خدمات کارکنان و نهادها در ارتباط با کسورات بازنشستگی می تواند مبنای شناسایی کارکرد صندوق بازنشستگی کشوری در ساختار اقتصاد ایران قرار گیرند؟ دو- صندوق بازنشستگی کشوری چه سهمی از افزایش تولید، افزایش GDP و افزایش درآمد نهادهای داخلی جامعه را دارد؟ با به کارگیری جدیدترین ماتریس حسابداری اجتماعی تفصیلی سال ۱۳۹۵، یافته های کلی نشان می دهند که نخست صندوق بازنشستگی کشوری نقش بسزایی در هدایت کسورات دارد به طوری که سهم صندوق4/65 درصد و سهم سایر نهادها 6/34درصد را نشان می دهد. دوم- سهم صندوق از تولید GDP و درآمد نهادها به ترتیب 30/0 درصد، 34/0درصد و 04/1درصد را آشکار می کند.
۵۷۷۴.

بازخوانی اندیشه اجتماعی و فلسفی لایب نیتس در آیینه آثار پژوهشی

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ ویژه علوم اجتماعی 161 - 184

کلیدواژه‌ها: لایب نیتس آثار پژوهشی فلسفه اندیشه اجتماعی مونادولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۲۰
لایب نیتس یکی از فلاسفه عقل گرای قرن 17 میلادی است که اغلب با نظریات فلسفی مشهوری همچون مونادولوژی، هماهنگی پیشین بنیاد و جهان های ممکن شناخته می شود. او به دلیل مسئولیت های سیاسی که در دربار آلمان برعهده داشته، آثار زیادی را از خود به جا نگذاشته و اکثر نوشته هایش از دو مشکل اجمال گویی و دشوارنویسی بی بهره نیستند. برخلاف خود لایب نیتس، بعد از مرگ او، آثار و پژوهش های زیادی تحت عنوان کتاب، مقاله و پایان نامه حول اندیشه او در جهان و ایران نگاشته شده که می توان آنها را به دو دسته کلی آثار فلسفی و غیرفلسفی تقسیم کرد. آثار فلسفی به تشریح نظریات لایب نیتس در حوزه فلسفه و متافیزیک پرداخته و آثار غیرفلسفی، نظرات وی در زمینه های مختلفی همچون سیاست، اخلاق و حقوق را پی گرفته اند. البته از لحاظ هدف پژوهش این آثار در یک رده نیستند چرا که برخی از آنها به هدف تایید نظرات لایب نیتس، برخی دیگر به دنبال نقد مبانی او و عده ای دیگر به سراغ تطبیق نظریات وی با دیگر اندیشمندان و فلاسفه رفته اند. با تطور بین این آثار به راحتی می توان فهمید که اولا شاخص ترین اساتید لایب نیتس شناسی در کشورمان کدام اساتید هستند و ثانیا چه حوزه هایی از اندیشه لایب نیتس کمتر از بقیه مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه در مورد نظریات فلسفی و غیرفلسفی لایب نیتس آثاری نگاشته شده ولی هیچ اثری تاکنون به تبیین ابتنای اندیشه های غیرفلسفی او بر مبانی فلسفی اش نپرداخته و ارتباط درون گفتمانی آنها را مورد بررسی قرار نداده است. از این رو انجام تحقیقی با موضوع کشف تاثیر مبانی فلسفی لایب نیتس در اندیشه های غیرفلسفی او، کاری ضروری و با اهمیت جلوه می کند.
۵۷۷۵.

واکاوی الگوی رهبری دانش مدار در شرکت های دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 99 - 118

کلیدواژه‌ها: رهبری دانش مدار رهبری کارکنان دانشی شرکت های دانش بنیان نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۲۸۳
هدف این پژوهش، واکاوی الگوی رهبری دانش مدار در شرکت های دانش بنیان اصفهان است. نوع پژوهش ازنظر هدف، کاربردی- توسعه ای و ازنظر ماهیت داده ها، کیفی- کمّی است. در مرحله کیفی پژوهش براساس نظریه داده بنیاد با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته به روش غیرتصادفی هدفمند در بین 17 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان و با معیار اشباع داده ها، ابعاد الگوی رهبری دانش مدار شناسایی شد. نتایج حاصل از بخش کیفی نشان می دهد ابعاد الگوی رهبری دانش مدار شامل عوامل علّی، پدیده محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدهاست. در بخش کمّی پژوهش با بررسی نمونه220 نفره از متخصصان شرکت های دانش بنیان به روش طبقه ای - تصادفی، نتایج بخش کیفی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته بررسی شد. روایی پرسش نامه با محاسبه نسبت و شاخص روایی محتوا تأیید و درنهایت، داده ها با مدل سازی معادلات ساختاری و با نرم افزار AMOS 22 تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل از بخش کمّی پژوهش نشان می دهد الگوی طراحی شده، برازش مناسبی دارد.
۵۷۷۶.

تحلیل جامعه شناختی بطالت شغلی (مورد مطالعه کارمندان دانشگاه شریف)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۲) 7 - 37

کلیدواژه‌ها: بطالت شغلی اتلاف وقت ک‍ارم‍ن‍دان نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۴۵۶
بطالت در سازمان یک رفتار عامدانه و نوعی تقلب شایع است که ممکن است همه کارکنان سازمان در همه سطوح به نوعی مرتکب آن شوند. این پژوهش با هدف بررسی علل و زمینه های بوجود آورنده بطالت، در میان کارمندان دانشگاه صنعتی شریف انجام شده است. روش پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 35 نفر از کارمندان انجام شده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردیده است. از مجموع 665 داده ی خام، 385 مفهوم، 35 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم "اتلاف وقت سازمان یافته" ، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عامل به وجود آوردن حس بطالت و فرسودگی شغلی در مشارکت کنندگان، "بی انگیزگی و بی هویتی شغلی؛ تنوع وظایف و روتین و تکراری بودن کار"، می باشد. این نارضایتی در نتیجه تبعیض سازمانی؛ فساد اداری سازمان یافته؛ مدیریت بیمار و دیوانسالاری پر هزینه به وجود می آید که پیامدهایی مانند؛ پیامدهای بطالت (خیانت، تورم پرسنلی، در جا زدن)؛ زیر پوستی شدن بطالت و پایین آمدن راندمان سازمان را در پی دارد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که، اصلی ترین و بنیادی ترین عامل به وجود آمدن بطالت در سازمان ها، اتلاف وقت سازمان یافته می باشد که مربوط به عدم بازنگری در قوانین و آیین نامه ها و بخشنامه های مرتبط با سازمان می باشد.
۵۷۷۷.

ارائه الگوی سواد رسانه ای برای دختران نوجوان کاربر اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 147 - 167

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای شبکه های اجتماعی اینستاگرام سلبریتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۵ تعداد دانلود : ۵۸۳
نوآوری ها و دگرگونی های فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، جهان را تغییر داده است؛ در چنین شرایطی رسانه ها، دنیای جدید را کنترل می کنند و بسیاری از مناسبات انسان، به وسیله فناوری های رسانه ای نوین هدایت می شود. افزون براین، استفاده از شبکه های اجتماعی، به سرعت درحال رشد است و به حوزه های گوناگون زندگی بشر کشیده شده است. در میان انواع کاربران اینستاگرام، کودکان و نوجوانان، بیشتر از همه از رسانه ها تأثیر می پذیرند؛ بنابراین، توجه به مسئلۀ سواد رسانه ای اهمیت می یابد و این نقطۀ تمرکز پژوهش حاضر است. سواد رسانه ای، نیازمند آموزش است و به همین سبب، توجه به ارائه یک الگوی رسانه ای منسجم و هدفمند در فضای رسانه ای احاطه شده با انواع سلبریتی ها و انواع محتواهای گنجانده شده در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام ، اهمیت دارد. پژوهشگران در این پژوهش اکتشافی تلاش کرده اند، به کمک نظر خبرگان، یک الگوی سواد رسانه ای برای دختران نوجوان کاربر اینستاگرام عرضه کنند. در این پژوهش از روش دلفی استفاده شده و جامعۀ موردمطالعه از خبرگان و استادان حوزۀ ارتباطات و سواد رسانه ای انتخاب شده اند؛ به این ترتیب که پس از انتخاب هشت نفر و گرفتن موافقت آن ها برای عضویت در کارگروه دلفی، مراحل بعدی دلفی نیز برپایۀ همکاری این متخصصان پیش برده شده است. سرانجام، الگوی مطلوب سواد رسانه ای در قالب پنج محور شناختی، فناورانه، آموزشی، پژوهشی، و سیاست گذاری، سازماندهی شد.
۵۷۷۸.

مطالعه کیفی مسائل و چالش های زندگی زنان در همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 219-197

کلیدواژه‌ها: مطالعه کیفی زنان کرونا آسیب های اجتماعی مسائل اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۳۶۵
مقاله حاضر، حاصل پژوهشی کیفی است که با هدف " مطالعه مسائل و چالش های زندگی زنان در همه گیری بیماری کووید-19 " انجام شده است. داده های این تحقیق از طریق مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته با 21 زن ساکن شهر تهران که در فاصله سنی 20 تا 61 سال بودند؛ گردآوری شده، سپس با استفاده از روش کلایزی داده ها جمع آوری و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش، نشان می دهد؛ مسائل و چالش های زندگی زنان را می توان در قالب چهار مقوله اصلی «زندگی مختل شده»، «چالش های مبتنی بر بهداشت و سلامت»، «کنترل و نظارت تشدیدیافته بر زندگی روزمره زنان» و «چالش های شغلی و امور خانه داری» و همچنین هشت مقوله فرعی؛ « تعلیق جریان عادی زندگی»، «ترس و استرس مداوم»، «استیصال و درماندگی، در غیاب مراکز و سازمان های آموزشی و خدماتی»، «مسئولیت های مراقبتی مضاعف و احساس نادیده گرفته شدن» است. عدم مدیریت بر بدن و حفظ سلامت آن»، «مداخله در امور زنان و از دست رفتن قلمرو زنانه»، «کاهش فضا و حریم خصوصی»، «بازگشت به امور سنتی خانه داری»، «انتقال مسئولیت های شغلی به خانه» طبقه بندی نمود. در مجموع یافته های تحقیق نشان می دهد، همه گیری کرونا بر زندگی زنان، تبعات و پیامدهایی برجای گذاشته است؛ علاوه بر آن، شرایط زندگی کنونی آنها را با مسائل و چالش های عدیده ای مواجه ساخته است بطوری که ممکن است اثرات آن تا مدت ها بعد از پایان همه گیری نیز همچنان باقی بماند. لازم به ذکر است، با توجه به کیفی بودن پژوهش، محقق قصد تعمیم یافته ها را ندارد.
۵۷۷۹.

مطالعه جامعه شناختی شیوع پاندمی کووید-19 و رابطه آن با احساس ناامنی اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 319 - 355

کلیدواژه‌ها: کووید-19 پاندمی احساس ناامنی اجتماعی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۴۰۳
پاندمی کووید-19 نه تنها یک بیماری محسوب شده بلکه، تمامی ویژگی های تعریف مسئله ای اجتماعی را در خود دارد. در ابعاد جهانی هم، 8 میلیارد انسان را در سرتاسر جهان در برمی گیرد و انسان ها احساس ناامنی زیادی تجربه می کنند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی شیوع پاندمی ویروس کرونا با احساس ناامنی اجتماعی در شهر تهران است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ی استاندارد بوده است. یافته های این پژوهش، حاکی از آن است که میانگین احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 در نمونه ی مورد مطالعه (28/3) به طور معنی داری از میانگین نظری (3) بیشتر است و در بین ابعاد احساس ناامنی اجتماعی، به ترتیب احساس ناامنی جانی، اقتصادی، عمومی، روانی، احساسی و جمعی بیشترین میانگین را داشتند و بیشترین تأثیر را از کووید-19 پذیرفته اند. یافته ها نشان داد که بین سن و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کرونا رابطه معنی داری وجود ندارد و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 برحسب تحصیلات، به طور معنی داری متفاوت است. همچنین زنان بیشتر از مردان احساس ناامنی داشته اند. بنابراین، براساس یافته های پژوهش حاضر می توان اینگونه تبیین کرد که با شیوع کووید-19 میزان احساس ناامنی اجتماعی در میان افراد مورد مطالعه افزایش یافته است.
۵۷۸۰.

نقش تغییر گفتمان های سیاسی و اجتماعی در سینمای دفاع مقدس نمونه مورد مطالعه: آثار ابراهیم حاتمی کیا(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴) 159 - 180

کلیدواژه‌ها: گفتمان تحلیل گفتمان انتقادی دفاع مقدس ژانر دفاع مقدس دولت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۸ تعداد دانلود : ۳۵۹
حوزه ی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولت ها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمان های سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولت های گوناگون با دیدگاه های متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمده اند که هر کدام از آن ها منادی گفتمان خاص و منحصر به فردی بوده اند. گفتمان هایی که هر کدام نقطه نظرات خاص خود را نسبت به مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشته اند. به نظر می رسد تنوع این دیدگاه ها و رویکرد متفاوت دولت ها به این مسائل، تأثیر مستقیمی بر دیدگاه آنان نسبت به مسأله ی جنگ داشته است که این موضوع در آثار سینمایی دفاع مقدس در هر دوره تبلور داشته است. ابراهیم حاتمی کیا به عنوان یکی از فیلمسازان ژانر دفاع مقدس، از آغاز جنگ تا زمان حال به بررسی ابعاد گوناگون جنگ در آثار خود پرداخته است و به دنبال نسبت حاکمیت و دولت مستقر با پدیده ی جنگ و دفاع مقدس است. در این پژوهش در صددیم بفهمیم که سیاست چه تأثیری در آثار سینمای دفاع مقدس داشته است و فیلم های این حوزه تا چه اندازه از شرایط خاص زمانی هر دوره سیاسی تأثیر پذیرفته اند. چارچوب نظری این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی است و برای تحلیل داده ها از روش رمزگان تلویزیونی فیسک استفاده شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان