درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۸۴۱ تا ۷٬۸۶۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
۷۸۴۱.

نقش و جایگاه ناجا در تحقق دولت اسلامی مبتنی بر منظومه فکری امام خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال هفتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 113 - 138

کلیدواژه‌ها: منظومه فکری امام خامنه ای نیروی انتظامی دولت اسلامی امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۳۸۶
با توجه به وارد شدن انقلاب اسلامی به چهل سالگی دوم، رهبر معظم انقلاب اسلامی بیانیه ای راهبردی در خصوص گام دوم انقلاب ارائه کرده اند که یکی از اساسی ترین مؤلفه های این بیانیه تحقق دولت اسلامی می باشد. همه سازمان ها، به ویژه پلیس، بایستی در تحقق این مؤلفه اهتمام داشته باشند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش و جایگاه نیروی انتظامی در تحقق دولت اسلامی از منظر امام خامنه ای (مدظله العالی) است. روش این تحقیق از نوع کاربردی توسعه ای بوده به روش تحلیل محتوا و تبیینی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه اى و فضاى مجازى و اینترنت انجام شده است. هرحکومت و دولتى براى تأمین امنیت، حفظ استقلال و تمامیت ارضى و تأمین اهداف و آرمان های خود نیاز به نیروهای مسلح قوى، مقتدر و سازمان یافته دارد. جمهورى اسلامى ایران نیز پس از استقرار، براى برقراری نظم، حفظ امنیت و دفع تهدیدات داخلى و خارجى و دستیابی به اهداف و آرمان های خود نیروهاى مسلحى را فراهم نموده است که از جمله آنها می توان به نیروی انتظامی اشاره کرد. و نتیجه این که در اندیشه امام خامنه ای(مد ظله العالی)، امنیت؛ مهم ترین نیاز کشور و همه جوامع بشری بوده و نیروی انتظامی یکی از مهم ترین تولیدکنندگان اقتدار و امنیت ملی می باشد. از سوی دیگر، وظایفی در نظام اسلامی دارد، که به قوام و دوام دولت اسلامی و تحقق آرما ن های آن کمک می کند که از جمله آن ها می توان به برقراری امنیت، مقابله با تهدیدات داخلی، استقرار نظم و قانون، امر به معروف و نهی از منکر، تحقق جامعه اسلامی الگو، کشور الگو و نهاد انتظامی الگو اشاره کرد.
۷۸۴۲.

بررسی سناریوهای محتمل تاب آوری اجتماعی شهرهای کوچک در مقابله با بیماری های واگیردار شبیه کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 199 - 240

کلیدواژه‌ها: مطالعات آینده پژوهی برنامه ریزی سناریو تاب آوری اجتماعی بیماری های واگیردار شهر نورآباد ممسنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۷۵
ارزیابی و مدیریت تأثیر بیماری های همه گیر در مقیاس بزرگ با در نظر گرفتن تنها خطر فردی و شدت بیماری بسیار دشوار است و می تواند بسیار گران باشد. همه گیری های بزرگ و محلی به طور یکسان بر سرنوشت ملل و پیشرفت تمدن تأثیر گذاشته و امپراتوری ها را تعیین کرده و و باعث می شود عفونت ها بازیگران تاریخ درام بشریت باشند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش-پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است.مطالعه حاضر با عملیاتی کردن چارچوب تاب آوری، یک رویکرد ظریف تر و جامع تر را برای بهینه سازی برنامه های مهار و سیاست های کاهش با استفاده از شاخص های موثر در تاب-آوری اجتماعی شهرهای کوچک با نمونه موردی شهر نورآباد با رویکرد آینده پژوهی در مورد شیوع بیماری های همه گیر ارائه می-دهد. نیروهای پیشران با روش دلفی مشخص، و سپس این عوامل براساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت بندی و حیاتی ترین عوامل مشخص، و برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم افزار (Micmac) استفاده شده است. در مرحله سناریوپردازی، تعداد 31 متتغیر کلی شناسایی و در این نرم افزار تعریف شدند. با توجه به یافته های پژوهش از بین این عوامل شاخص تورم و فقر تاثیرگذارترین عوامل کلیدی در تاب آوری اجتماعی این شهر در مواجهه با بیماری های واگیردار می باشد همچنین پایین بودن درآمد و فصلی بودن اشتغال در رتبه های بعدی و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و همچنین آمادگی اجتماعی و توانایی انطباق با تنش ها دارای بیشترین میزان اثرگذاری غیرمستقیم بر دیگر متغیرها بوده اند.
۷۸۴۳.

بررسی حمایت فرزندان بزرگسال از والدین و عوامل اثرگذار بر آن در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ پاییز و زسمتان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 3 - 32

کلیدواژه‌ها: حمایت از والدین حمایت عاطفی حمایت ابزاری حمایت مالی فرزندان بزرگسال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۳۱۸
با توجه به تغییرات اقتصادی-اجتماعی در دهه های اخیر و لزوم بررسی روابط بین نسلی، این پژوهش به بررسی ابعاد مختلف حمایت فرزندان بزرگسال از والدین مشتمل بر حمایت ابزاری، حمایت عاطفی و حمایت مالی پرداخته است. جامعه آماری این پیمایش مقطعی، زنان و مردان 18 سال و بالاتر در شهر تهران بوده که حداقل یک والد زنده داشته و هم سکنا نبوده اند. 1000 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای از 30 حوزه انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد حمایت فرزندان بزرگسال از والدین در ابعاد مختلف یکسان نیست؛ به طوری که حمایت عاطفی از والدین بیشتر و حمایت ابزاری و به ویژه حمایت مالی کمتر گزارش شد. عوامل اثرگذار بر حمایت فرزندان بزرگسال از والدین نیز در ابعاد مختلف یکسان نبوده و متأثر از ویژگی های اقتصادی-اجتماعی، منابع، نیازها و بازدارنده ها در فرزندان بزرگسال و والدین است. حمایت ابزاری از والدین متأثر از سن والدین، ترتیبات زندگی، دین داری فرزندان بزرگسال، تعهد فرزندی و فاصله جغرافیایی است. حمایت عاطفی متأثر از دین داری فرزندان بزرگسال، تعهد فرزندی، تضاد میان والدین و تضاد با والدین است. همچنین، حمایت مالی متأثر از سن والدین، رفاه فرزندان بزرگسال، تعهد فرزندی، تضاد با والدین و فاصله جغرافیایی است. یافته ها تأییدکننده نظریه های نوع دوستی، همبستگی بین نسلی و اقتضایی است.
۷۸۴۴.

بررسی نقش تکنولوژی های نوین ارتباطی در گسترش ابعاد توسعه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 164 - 143

کلیدواژه‌ها: تکنولوژی های نوین ارتباطی توسعه ابعاد توسعه ملی رویکرد اجتماع محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۵ تعداد دانلود : ۳۴۲
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش تکنولوژی های نوین ارتباطی بر گسترش ابعاد چهارگانه توسعه ملی «اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی» انجام شده است. بدین منظور، با رجوع به نظرات مجید تهرانیان، رویکرد اجتماع محور و توسعه و همچنین تحقیقات پیشین، سعی کردیم زمینه را برای پرداخت روش مند مهیا سازیم. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی استادان، فارغ التحصیلان و دانشجویان رشته های علوم ارتباطات، علوم اجتماعی و علوم سیاسی سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 380 نفر برآورد گردید و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تکنولوژی های نوین «اینترنت، ماهواره، شبکه های اجتماعی» بر ابعاد توسعه تأثیرگذار است و ماهواره، بیشترین و اینترنت، کمترین تأثیر را بر ابعاد توسعه ملی داشته است. همچنین، نتایج آزمون فرضیات نشان داد که بین استفاده از تکنولوژی های نوین با ابعاد سیاسی و اقتصادی توسعه ملی رابطه مستقیم وجود دارد؛ در حالی که بین استفاده از این تکنولوژی ها با توسعه اجتماعی و فرهنگی رابطه معناداری مشاهده نشد. میزان ضریب تعیین به دست آمده نیز 26 درصد است، به این معنی که متغیرهای مستقل این تحقیق روی هم رفته 26 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. بر این اساس، تکنولوژی های نوین ارتباطی وسیله ای برای اشاعه و گسترش ابعاد توسعه تلقی می شوند و با پیدایش تکنولوژی های نوین ارتباطی در عصر مدرن، ابعاد توسعه گسترده شده است.
۷۸۴۵.

تحلیل جایگاه مفاهیم تربیت شهروندی در برنامه درسی نظام آموزشی 3-3-6 (مورد مطالعه: کتاب های مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی سال تحصیلی 98-97)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 177 - 199

کلیدواژه‌ها: تربیت شهروندی مؤلفه های شهروندی برنامهدرسی تحلیل محتوا نظام آموزشی 3-3-6

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۶۵۱
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه به مؤلفه های دانش، مهارت و نگرش شهروندی در کتاب های درسی نظام آموزشی 3-3-6 در سال تحصیلی 98-97 می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کمی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی، مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه و جامعه شناسی دوره دوم متوسطه است. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی به دست آمده از مبانی نظری بود که روایی آن توسط متخصصان این حوزه تأیید شد. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق از روش بازآزمایی استفاده شد و مقدار ضریب همبستگی 86/0 حاصل گردید. یافته های حاصل از تحلیل با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس (نسخه 23) و روش آماری غیرپارامتریک نشان دهنده تفاوت معنادار بین میزان توجه به مؤلفه ها و مفاهیم تربیت شهروندی در کتاب های درسی مذکور در بین پایه های تحصیلی در هر سه دوره آموزشی بود. نتایج این تحقیق نشان دادکه در طراحی و تدوین کتب مذکور به مؤلفه ها و مفاهیم تربیت شهروندی بطور متوازن توجه نشده است و توجه به یک چنین توازنی زمینه لازم را برای تقویت ابعاد جامعه شناختی سایر نهادهای اجتماعی در جامعه را فراهم می کند. بنابراین بازنگری کتاب های مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی نظام آموزشی 3-3-6  در راستای توجه بیشتر به مؤلفه ها و مفاهیم کمتر مورد توجه ضروری به نظر می رسد.  
۷۸۴۶.

بازخوانی جامعه شناختی روایت سید جواد طباطبایی از " نظریه عام اصلاح دینی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 173-199

کلیدواژه‌ها: طباطبایی بازخوانی جامعه شناختی نظریه عام اصلاح دینی اصلاح دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۵۶۳
در این مقاله خوانش سید جواد طباطبایی از مشروطیت به مثابه نظریه عام اصلاح دینی از منظر جامعه شناسی انتقادی مورد ارزیابی قرار کرفته است. مولف کوشیده است ایده محوری طباطبایی در باب مشروطه به مثابه اصلاح دینی از منظر جامعه شناسی حقوق را مورد نقد قرار دهد و مبنای روشی در این نقد بر این ایده استوار است که نظریه اصلاح دینی طباطبایی در نسبت با مفهوم مستقلات عقلی که در جامعه شناسی حقوق مورد مناقشه قرار گرفته است نیازمند واکاوی جدی می باشد. البته نکته مهم دیگر این است که طباطبایی تلاش کرده است بحث خویش را به مفهوم امر ملی گره بزند و از آن طریق ایده محوری ایرانشهری را برجسته بنماید. در این مقاله تلاش شده است مبانی نظریه اصلاح دینی طباطبایی مورد مداقه و نقدهای او بر روشنفکری دینی مورد واکاوی قرار بگیرد.
۷۸۴۷.

بررسی علل اقتصادی واجتماعی آسیب های اجتماعی در مناطق حاد وبحرانی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 227 - 250

کلیدواژه‌ها: آسیب های اجتماعی مناطق حاد وبحرانی علل اقتصادی علل اجتماعی مازندران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۳ تعداد دانلود : ۳۸۸
مقدمه: آسیب های اجتماعی، بخشی جدایی ناپذیر از زندگی مناطق حاد وبحرانی را تشکیل می دهند و هر طبقه اجتماعی با مسائل و آسیب های خاصی دست و پنجه نرم می کند. نظر به وسیع بودن ابعاد آسیب های اجتماعی و گسترش روز افزون آن در این تحقیق به دنبال بررسی علل اقتصادی واجتماعی آسیب های اجتماعی در مناطق حاد وبحرانی هستیم. روش: روش تحقیق، روش پیمایشی می باشد. لذا با رویکرد کمی تلاش در جهت گروه بندی آسیب ها برمبنای دسته بندی موضوع و همچنین تعیین علل آسیب ها می باشد به کمک روش کمی با تحلیل عاملی اکتشافی مفاهیم شناسایی ومورد آزمون تجربی قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق به تعداد 20000 نفر (نوزده منطقه آلوده ) با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه های به تعداد 189 نفر برآورد شدکه هر نقطه10 نفر بصورت مصاحبه ومشاهده اطلاعات جمع آوری گردید. همچنین در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند در دسترس استفاده شده است به عبارتی 19 منطقه حاد هر منطقه 10 نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است مقوله :شخصیتی و فردی- فرهنگی واجتماعی- اقتصادی طبقه بندی می شوند و شاخص های قرار گرفته در هر مقوله بر اساس مدل اندازه گیری وبار عاملی از دقت و ثبات لازم برخوردار است. نتیجه گیری: براساس مدل اندازه گیری آسیب های مناطق پرخطر وبحرانی ورتبه بندی این آسیب ها می توان الگوی پیشگیری از هر آسیب در هر شهر را براساس وضع موجود مطالعه شده بازنگری کرد وشیوه پیشگیری از هر آسیب را براساس هر شهر به شکل مستقل پیشنهاد داد.
۷۸۴۸.

The Lived Experience of Male Junior High School Students with an Emphasis on Providing a Curriculum Model(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian journal of educational sociology, Vol ۳, Number ۴ (۲۰۲۰) 96-107

کلیدواژه‌ها: Curriculum Sex Education Lived Experiences students

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۵۴۲
Purpose: The primary objective of this study was to analyze the lived experiences of male first grade high school students regarding sex education with an emphasis on providing a curriculum model. Methodology: The method of the present study was qualitative-phenomenological and applied in terms of purpose. The statistical population of the study was the male high school students of Isfahan in the academic year of 2018-19, who were interviewed by semi-structured and in-depth interviews with 17 of them by purposeful sampling method until they reached theoretical saturation. Data analysis was performed at three levels of open, axial and selective coding. To validate the findings, the researcher and colleagues first reviewed the entire coding process and then provided it to 6 professors and experts. Satisfactory and approved. Findings: The findings were classified into two main categories which are: “Objectives” and “Content”. Regarding the “Objectives” group, 4 main components (being familiar with the type of dressing and hijab, sexual recognition, responsibilities related to sexual functions, and prevention of sexual deviations) and 18 sub-components in terms of the content of the curriculum based on sexual education, 6 components (reproduction, sexual relationships, sexual maturity, sexual abuse, sexual health, and sexual information references) and 23 sub-components were obtained. Conclusion: According to the present data, it may be stated that based on the students' viewpoint, recognizing sexual issues is considered to be a need that should be adequately addressed and understood during the educational period at school.
۷۸۴۹.

برساخت اجتماعی جنین انسانی: تأملی بر شکل گیری انسان شناسی تکنولوژی های انتخابِ باروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 55 - 79

کلیدواژه‌ها: وسایل کمک باروری (ARTs) وسایل انتخاب باروری (SRTs) انتخاب جنسیت پزشکی شدن بارداری جنین معنای فرزند ناباروری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۸۱
پیشرفت در حوزه وسایل کمک باروری و انتخاب باروری تغییراتی را در معنا و دلالت های منسوب به جنین و فرزند در دنیا ایجاد کرده است. برای نخستین بار، کنترل جمعیت، پیش از تولد ممکن شده، از به دنیا آمدن فرزندانی که ناهنجاری های جنینی داشته باشند جلوگیری و فقط به فرزندان «سالم» اجازه حیات داده می شود. این تکنولوژی ها، که به مرور زمان به کشورهای در حال توسعه کوچ می کنند، محصولاتی صرف یا خنثی نیستند. بلکه یک دستگاه - با تعبیر میشل فوکو- هستند که در قالب فرمی فرهنگی در دل شکل بندی فرهنگ بومی جا می گیرند. معمولاً پیشگامان پزشکی طی یک فرایند زمانی و تاریخی به مشروعیت سازی، عادی سازی و بهنجارکردن این نوآوری ها پرداخته و موانع و تابوها را از سر راه بر می دارند. اینجاست که تولد از یک امر صرفاً زیستی یا یک انتخاب شخصی به امری اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بدل می شود. به عبارت دیگر، دولت ها در چند دهه گذشته از کنترل کمّی جمعیت فراتر رفته و به کنترل کیفیت جمعیت توجه نشان داده اند. بنابراین، داشتن فرزند سالم، فقط یک فانتزی فردی نیست، بلکه امری ست که تحقّق آن تا حدود زیادی به سیاست گذاری های دولتی وابسته است. هدف این مقاله توجه به ضرورت مطالعات و تأملات انسان شناختی در این حوزه در حال رشد مطالعاتی است. اینکه آیا ورود و کاربرد و ارزیابی این تکنولوژی ها لازم و مفید است؟ همچنین، برای مطالعه این فرایند اجتماعی تغییر معانی و دلالت های فرهنگی مفهوم جنین و فرزند و سیاستگذاری های دولتی در جهت روتین شدن و عملیاتی شدن این تکنولوژی روش مطالعاتی و نظریاتی مرتبط و مناسب پیشنهاد شده است.
۷۸۵۰.

امکان سنجی راه اندازی تلویزیون اینترنتی ژاپنی برون مرزی صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 93 - 109

کلیدواژه‌ها: برون مرزی صداوسیما تلویزیون اینترنتی ژاپن وب پخش دلفی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۶۰۶
این مقاله با هدف امکان سنجی راه اندازی تلویزیون اینترنتی ژاپنی برون مرزی نگاشته شده است. برای این منظور ابتدا، 24 عامل اولیه از طریق مطالعه ادبیات پژوهش به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر راه اندازی تلویزیون اینترنتی ژاپنی در برون مرزی صدا و سیما مشخص و سپس با استفاده از تکنیک دلفی فازی بر مبنای نظرات 10 نفر از صاحب نظران و خبرگان حوزه رسانه های برون مرزی و کشور ژاپن، تعداد 11 عامل از میان 24 عامل اولیه به عنوان مهمترین عوامل برای مطالعه امکان سنجی تلویزیون اینترنتی رادیو ژاپنی تعیین شد. در گام بعدی، کارشناسان به هر یک از عوامل مورد مطالعه بر اساس سطح آمادگی معاونت برون مرزی با استفاده از طیف لیکرت 5 تایی امتیاز داده اند و در نهایت برآیند نظرات ایشان بر روی نمودار عنکبوتی (نمودار رادار) مدل شده است. بنا بر نتایج به دست آمده بیشترین سطح آمادگی کنونی معاونت برون مرزی مربوط به ایجاد کانال ارتباطی با مخاطبان به منظور جمع آوری نظرات ایشان، در دسترس بودن پلی لیست (فهرست) برنامه ها برای عموم و استفاده از ویدیوها و تصاویر حرفه ای بوده و کمترین سطح آمادگی مربوط به گویندگان حرفه ای، مخاطب شناسی و توجه به نیازهای مخاطب در تولید برنامه ها است.
۷۸۵۱.

برساخته های گفتمان غرب زدگی؛ بافته های جلال آل احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 61-93

کلیدواژه‌ها: غرب زدگی بازگشت به اصل تجدد استعمار روحانیت گفتمان هژمونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۵۱۷
این مقاله در صدد است به فرآیند شکل گیری و هژمون شدن گفتمان غرب زدگی در ایران بپردازد. در شناسایی سازوکارِ کشمکش ها و منازعات اجتماعی، نظریه گفتمان لاکلاو و موف یکی از کارآمدترین روش ها است که به عنوان چارچوب و استراتژی تحقیقِ پیش رو برگزیده شده است. با اتکا به این نظریه، پی می بریم گفتمان غرب زدگی تصویری که از گفتمان غربگرای تجدد خواه و مدرنیزاسیون ارائه می دهد، تصویری از شکاف ها و انشقاق های فزاینده هویتی سوژه هاست که طی سلطه پارادایمِ صنعتیِ غرب و وابستگی اقتصادی- سیاسی شکل گرفته است. پس از ارائه چنین تصویری و با استفاده از زمینه هایی که در ایجاد تزلزل و بی قراری در گفتمان حاکمیت به وجود می آورد، با بهره گیری از دال«اصالت و هویت»، به طرد و حاشیه رانی دال های گفتمان غرب گرای حاکمیت پرداخته و با غیریت سازی از غرب، شرایط لازم را برای ساختار شکنیِ همه جانبه گفتمانِ رقیب و هژمون شدن خود فراهم می کند.
۷۸۵۲.

بررسی تجارب زیسته مربیان و دانش آموزان دبیرستان های شهر پارس آباد از وندالیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 95-124

کلیدواژه‌ها: وندالیسم تجارب زیسته گروه های کانونی وندالیسم سخت وندالیسم نرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۳۶۹
ویران کاری (وندالیسم) یا تخریب ارادی اموال و متعلقات عمومی، یکی از آسیب های اجتماعی است که همواره خسارات هنگفتی بر جامعه و به ویژه بر مدارس وارد می سازد. در همین راستا؛ در پژوهش حاضر، تجارب زیسته مربیان و دانش آموزان دبیرستان های شهر پارس آباد از ویران کاری، با رویکردی جامعه شناختی مورد بررسی قرارگرفت و به روش کیفی و از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته، انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه؛ مربیان و دانش آموزان دبیرستان های شهر پارس آباد از توابع استان اردبیل بود که از این میان 56 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. این افراد ابتدا به روش نمونه گیری هدفمند و درادامه به روش گلوله برفی برای گروه های کانونی مربیان و دانش آموزان تا اشباع اطلاعات، برگزیده شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دید گروه های کانونی؛ ویران کاری به دو شکل فیزیکی (سخت) و غیر فیزیکی (نرم) در دبیرستان های شهر پارس آباد دیده می شود. همچنین؛ اصلی ترین عوامل آن از دید گروه های کانونی به ترتیب اهمیت عبارتند از: احساس اجحاف و تبعیض، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، پیوند افتراقی، میزان جامعه پذیری و عوامل فردی.
۷۸۵۳.

تحلیل جامعه شناختی نقش و جایگاه زنان در موسیقی مردم پسند: ارائه یک نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 47 - 26

کلیدواژه‌ها: انسداد اجتماعی زنان مردسالاری مقاومت موسیقی مردم پسند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۵۳۹
این پژوهش سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که جایگاه و نقش زنان در موسیقی مردم پسند چگونه بازتاب پیدا کرده است. روش پژوهش از نوع روش های کیفی و استراتژی مورد مطالعه نظریه ی زمینه ای است، ابزار گردآوری داده در این پژوهش مصاحبه ی عمیق بوده و همچنین مشاهده ی مشارکتی و مطالعه ی اسناد نیز بر غنای تجربی افزوده است. با توجه به ماهیت موضوع و استراتژی تحقیق حاضر، پژوهشگر با 21 نفر از جوانان شهرستان پیرانشهر مصاحبه ی عمیق و باز انجام داد که پس از انجام این تعداد مصاحبه دریافت به اشباع نظری رسیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد موسیقی برای زنان رسانه ای است که ضمن آنکه می تواند مسائل و مشکلات زنان را منعکس کند بلکه بالاتر از آن زنان می تواند با ورود به میدان تولید موسیقی و با قرار دادن پیام های انسانی و برابری خواهانه در درون آثارشان هم عامل آگاهی بخش جامعه باشد و هم از طریق تغییر در جهان بینی مردمحورانه ، انسان ها را به سوی جهانی برابرتر سوق دهد. موسیقی برای زنان تنها بازتاب وضعیت موجود نبوده، بلکه در خلق جهانی تازه، فارغ از انسدادهای اجتماعی تاریخی، یاری رسان  آنها بوده است. این موسیقی است که صدای نابرابرستیزانه و آزادی خواهانه ی زنان را در جهان مردسالار فریاد می زند و از تصاحب جایگاه اجتماعی شایسته تری سخن می گوید. در چنین ساختار اجتماعی ای موسیقی یکی از رسانه های همه جایی و یکی از مجراهای اساسی انتقال پیام زنان و از محورهای مقاومت خرده فرهنگی آنان است.
۷۸۵۴.

طیف سنجی رویکرد مطبوعات سیاسی در قبال عملکرد دولت در دوران شیوع بیماری کرونا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۱ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۹) 31 - 48

کلیدواژه‌ها: طیف سنجی مطبوعات سیاسی رویکرد روزنامه های اصولگرا روزنامه های اصلاح طلب روزنامه های میانه رو کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۴۶۷
این پژوهش تلاش دارد، با بررسی رویکرد روزنامه های سه جناح سیاسی اصلاح طلب، اصول گرا و میانه رو، نسبت به عملکرد دولت در مورد بحران کرونا، از طریق دست یافتن به یک مدل گفتمانی فرضی، به شناخت بیشتر طیف مطبوعات سیاسی ایران نایل آید و جایگاه روزنامه های مورد نظر را، در چارچوب آن مدل تعیین کند. هدف دیگر این مقاله، کشف رابطه میان نوع پردازش مطبوعات سیاسی ایران و جناح سیاسی آن ها است. این پژوهش، همچنین قصد دارد روزنامه های جناح های مختلف (اعم از اصلاح طلب، اصول گرا و میانه رو) را از نقطه نظر رویکرد انتقادآمیز یا حمایتگرانه نسبت به اقدام ها و سیاست های کرونایی دولت، با همدیگر مقایسه کند. پژوهشگران با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کیفی، سرمقاله های شش روزنامه کیهان و رسالت (اصول گرا)، شرق و مردم سالاری (اصلاح طلب) و ایران و اطلاعات (میانه رو) را، در یک دوره زمانی سه ماهه (اسفند 98 تا اردیبهشت 99) شامل 244 مورد، با توجه به یک دسته بندی هشت گانه موضوعی مورد بررسی قرار داده اند. این تحقیق، ضمن تدوین مدل گفتمانی و تعیین جایگاه این روزنامه ها، نشان داد که روزنامه های اصلاح طلب و اصول گرا  نسبت به روزنامه های میانه رو در قضیه کرونا، بیشتر منتقد دولت بوده اند. روزنامه های اصلاح طلب در مقایسه با روزنامه های اصول گرا، زبان انتقادی تری داشته و در یک طرف طیف، روزنامه مردم سالاری و در طرف دیگر، روزنامه کیهان بیشترین سرمقاله های انتقادی را منتشر کرده اند. در نتیجه این پژوهش، طیف روزنامه های مورد بررسی از راست به چپ بدین ترتیب مشخص شد: کیهان، رسالت، اطلاعات، ایران، شرق و مردم سالاری .
۷۸۵۵.

رهیافتهای جامعه شناختی نقشهای اجتماعی زنان در نهادهای مدینه النبی در صدر اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 45-64

کلیدواژه‌ها: زن تاریخ اسلام نقش محقق نهاد اجتماعی جامعه جاهلی پیامبر اسلام (ص) صدر اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۶ تعداد دانلود : ۵۹۱
نهادهای اجتماعی در جامعه اسلامیِ عصر نبوی، در حالی شکل گرفتند که ناظر به مکانت زنان و حضور آن ها در عرصه های مختلف بود. اعطای ارزش های انسانی به زنان و افزودن موقعیت اجتماعی آنان در جامعه اسلامی، سبب شد تا هنجارهای اسلامی منطبق با ارزش های قرآنی، متکی بر آموزه های الهی ناظر به ترفیع جایگاه زنان در جامعه مطرح شود. رفع موانع حضور اجتماعی زنان و برداشتن ممنوعیت های اجتماعی و تصحیح تصورات جاهلی درباره زنان سبب شد تا عرصه های اجتماعی جدیدی برای حضور فعال زنان گشوده شود و تحقیرهای عصر جاهلی، جا را به ارزش های انسانی و تشویق های فرهنگی دهد که همین عامل سبب شد تا در عرصه های مختلف اجتماعی اعم از علمی فرهنگی، حکومتی سیاسی و نظامی و اقتصادی بانوان حضوری همدلانه و فعال بیابند. بر این اساس، مقاله حاضر تلاش دارد تا با رهیافتی تاریخی و جامعه شناختی، ضمن بررسی نقش های محقق زنان در تاریخ عصر نبوی، با تصورات متکی بر نقش های محول قرآنی و نبوی، حضور آن ها را در توسعه نهادهای اجتماعی مدینه النبی معرفی و عوامل مؤثر بر رشد تکاپوهای فرهنگی و اجتماعی زنان در این عرصه را با روش توصیفی تحلیلی بازشنایی کند و به پرسش های مطرح پاسخ دهد.
۷۸۵۶.

خوانش واسازانه مرگِ دیگری (مورد مطالعه: مرگ کولبران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 296 - 263

کلیدواژه‌ها: کولبر مرگ واسازی تجارت مرزی تأمین امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۲۹۷
قصد اصلی این نوشتار خوانش واسازانه مرگ کولبران است. نشانه رخداد مرگ کولبر در این جا دستمایه ای است برای تأمل در وضعیتی که در آن پدیده کولبری شکل گرفته و کولبر به ابژه ای برای کنترل، سیاست گذاری و مدیریت بدل شده است. این فرایند نام گذاری و ابژه سازی کولبر روی دیگر سکه سلب مسؤلیت اخلاقی از سوژه مرکزنشین در برابر مرگ دیگریِ مرزنشین است. این پژوهش تلاشی است برای خوانش واسازانه این مرگ، یعنی واکاوی ژرف مکانیسم ها و شگردهایی که گفتمان فرادست به کارشان می برد تا از این دیگری موجودی غیرقابل گفتگو و غیرقابل-ترحم بسازد. برای نیل به این مقصود از مضامین راهگشایی مثل تقابل رانه مرگ و رانه زندگی، دیالکتیک اروس تاناتوس، منازعه امر معمولی و سیاست، و سلسله مراتب توزیع امر محسوس بهره خواهیم گرفت. در کنار این مضامین نظری، با استفاده از روش خوانش واسازانه می کوشیم ژرفای زیستِ روزمره کولبران را واکاوی کنیم و وضعیت عینی تولید پدیده کولبری و نشانه رخداد مرگ کولبر را قرائت نماییم. نتایج این تأمل گویای آن است که منطق اقتصاد سیاسیِ حاکم بر استان های مرزی با تبدیل اقشار متوسط و فقیر به انسان های زائد و توده های مازاد بر فضای شهری عملاً آنان را به سوی فعالیت های قاچاقِ برون شهری سوق می دهد. سپس در چرخه اِعمال امنیت / تجارت مرزی زمینه مرگ کولبر فراهم می شود و دست آخر مرگ او به مثابه رخدادی اتفاقی و ذیل مقوله هزینه امنیت بازنمایی می شود. نشانه رخداد مرگ کولبر در فرم فعلی آن برساختی رسانه ای است که عمده ترین کارکردش پنهان ساختن و به فراموشی سپردن تبدیل انسان های معمولی به موجوداتی شرور و بی خاصیت است.
۷۸۵۷.

نماد و نشانه گل و مرغ در نگارگری ایرانی و تاویل آن در ارتباطات فرهنگ عامه گذشتگان

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 71-90

کلیدواژه‌ها: گل و مرغ نگارگرری ادبیات فرهنگ عامه تاریخ ارتباطات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
در این مقاله سعی بر این شده تا با نگاهی جامع به ریشه های اصلی پیدایش گل و مرغ در نقاشی ایرانی از ابتدای تاریخ تا دوران قاجار و بخشی از دوران معاصر به اهمیت تاویل ارتباطی آن اشاره کنیم و آنچه که در آن بر اساس نقش نمادین این دوعنصر در کنار هم در ادبیات و هنر نگارگری بپردازیم. حال آنکه ارتباطات در شکل امروزی خود بدون استفاده از تاویلات و چرخش های معنایی صورت می پذیرد. از این رو در این پژوهش برآنیم تا با در نظر گرفتن بار معنایی این دونماد در ریشه فرهنگی مردم در طی تاریخ به انسجام ریشه ای و اسطوره ای این دو نشانه که بخش عمده ای از خلق آثار نگارگری را در بر می گیرند داشته باشیم. به شکل کلی ریشه یابی ارتباط بین این دو عنصر نمادین و فرهنگ ایرانی می تواند این نتیجه را در بر داشته باشد که آیا در اصول ارتباطی امروزی هم می توان از فرهنگ تاویل استفاده نمود یا خیر؟
۷۸۵۸.

آسیب شناسی مسئله وحدت حوزه و دانشگاه در بومی سازی علوم انسانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 119 - 144

کلیدواژه‌ها: حوزه دانشگاه علوم انسانی بومی نخبگان وحدت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۰
دیرزمانی است که به موازات پیروزی انقلاب اسلامی ایران مسئله ای کلیدی با عنوان وحدت حوزه و دانشگاه برای پیشبرد فرهنگ متعالی اسلامی مجال بحث یافت که می توانست علاوه بر بومی سازی علوم انسانی در کشور، مسبب اجماع و همنشینی هر چه بیشتر عالمان دینی و نخبگان دانشگاهی شود. با این حال این ایده، طی دهه های اخیر نتوانسته به مرحله اجرایی برسد و با مشکلات زیادی تاکنون روبرو بوده است. بر این اساس، این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی/تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای، درصدد واکاوی چالش های اصلی وحدت حوزه و دانشگاه در راستای بومی سازی علوم انسانی در کشور و ارائه برخی راهکارها است. بر این اساس یافته های این جستار نشانگر آن است که چالش هایی چون عدم توجه کافی محیط های دانشگاهی و حوزوی به جایگاه علم بومی، سیطره روش های پوزیتویستی در دانشگاه ها، عدم وجود و یا تربیت نخبگان مورد اجماع در محیط حوزه و دانشگاه(نظیر شهید مطهری یا علامه طباطبایی)، فقدان تدوین آثار مشترک حوزه و دانشگاه در حوزه علوم انسانی و عدم پاسخگویی به موقع و مناسب به شبهات حوزه دین باعث شده وحدت حوزه و دانشگاه در تدوین علوم انسانی بومی در حیطه نظری و حتی آرمانی باقی مانده و به مرحله عملیاتی نرسد. در چنین شرایطی بهره گیری اصولی از رسانه ها، طرح مباحث نوین علمی و اجتماعی توسط نخبگان علمی و حوزوی و برگزاری کرسی های آزاداندیشی می تواند رهگشای بومی سازی علوم انسانی از رهگذر پیوند حوزه و دانشگاه گردد.
۷۸۵۹.

دلالت های قرآن پیرامون استعدادشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 107 - 138

کلیدواژه‌ها: استعداد استعدادشناسی دلالت های قرآنی استقرا پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۱۶
یکی از موضوعات و مقولات مهم و اساسی زندگی انسان که در پیشبرد اهداف فردی و اجتماعی او نقش موثر و حائز اهمیتی دارد، مفهوم استعداد و شناخت توانمندی های او است. از آنجا که قدم اول این شناخت، داشتن تعریفی مشخص از این مفهوم می باشد، پژوهش حاضر درصدد برآمد به واسطه اشراف خداوند به ساختارهای وجودی انسان، تعریف موردنظر را به شیوه کیفی و به روش استقرایی اکتشافی در قرآن کریم مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور تک تک واژگان قرآن از طریق استقرای تام مورد بررسی قرارگرفتند و شبکه مفهومی از واژگانی که هرکدام از وجهی مفهوم استعداد را در خود دارند استخراج شد. این واژه ها عبارتند از : «فِعل»، «قَدر»، «وُسع»، «یُسر»، «عُسر»، «نِعمت»، «فَضل»، «سَبیل»، «کَلَف»، «طوع»، «وَرَث»، «عَمل»، «شَکل» و «طوق». در نهایت از جمع بندی واژگان، تعریفی از استعداد به این شرح بدست آمد: استعداد مجموعه ای از توان های ذاتی، اکتسابی عمومی و اختصاصی است که در هر کسی ذیل محدوده خاصی به نام شاکله قرار گرفته و به این صورت زمینه و اقتضای ایجاد افعال و اعمال خاصی را همراه با رغبت و اراده ای ویژه از گذر مسیری مشخص و سهل الوصول تر فراهم می-آورد. این توان ها وقتی در مسیر مختص خودشان قرارمی گیرند برای فرد وسعت و قدرت عمل بیشتری ایجاد کرده، طاقت رویارویی با مشکلات و موانع شکوفایی آن ها را به او می دهند و در نهایت این فرآیند می تواند تبدیل به عملی همسنخ با خواست و اراده الهی شود.
۷۸۶۰.

تحلیلی بر اشارات فقهی و اصولی اصالت پنداری جمع یا فرد؛ با تأکید بر آراء شهید آیت الله سیدمحمدباقر صدر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 45-59

کلیدواژه‌ها: اجتماع فقه فرهنگ سیاست گذاری صدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۵۲
بحث از اصالت فرد و اجتماع، مسئله ای کهن در قلمرو فلسفه سیاسی است. این دانش، در مقام کشف از واقع درپی تحلیل بنیادهای حقیقی اصالت اجتماع و یا اصالت فرد در عالم خارج می باشد. نگرش به این مسئله از منظر فقهی که سابقه چندانی ندارد، خاستگاه متفاوتی را تداعی می نماید؛ زیرا در علم فقه به دنبال کشف از واقعیت اصالت فرد و اجتماع نخواهیم بود، بلکه درپی این پرسش است که آیا در تدوین اعتباریات فقهی و انشائات مطروح در آن، اجتماع بماهو اجتماع مطمح نظر و خطاب تکالیف قرار گرفته است، یا خیر؟ شهید آیت الله صدر، به عنوان یکی از فقیهان روشنفکر معاصر، بر اساس نظریه نظام سازی فقهی خود، نگاهی متفاوت به اصالت پنداری هویت اجتماعی در فرایند استنباط فقه نظام دارد. این نظریه می تواند در حوزه سیاست گذاری فرهنگی، به مثابه یک مبنای مهم فقهی مورد واکاوی قرار گیرد. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به این موضوع می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان