علوم اجتماعی

نمایش ۸٬۸۲۱ تا ۸٬۸۴۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.

۸۸۲۱.

سناریوهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام بعد از خروج ایالات متحده آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا دهشیری سید مهدی میرکاظمی

منبع: آینده پژوهی ایران دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 163 - 187

کلیدواژه‌ها: برجام سناریوها ایران آینده پژوهی آمریکا اتحادیه اروپا

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی آینده پژوهی

تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۷

هدف: هدف اصلی مقاله حاضر بررسی سناریوهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران در قبال خروج آمریکا از برجام در چارچوب نظریه های روابط بین الملل است. نگارندگان با بهره گیری از رویکردهای نظری در روابط بین الملل ضمن تحلیل سناریوهای احتمالی، در صددند تا سناریوهای فراروی برجام را بررسی نمایند. روش پژوهش: پژوهش حاضر آینده پژوهی براساس سناریوپردازی است که از مطالعات تحلیلی و شبه تجربی به شمار می رود. سؤال اصلی پژوهش این است که از میان سناریوهای بعد از خروج آمریکا از برجام، مذاکره با آمریکا برای تجدید نظر در برجام، ماندن در برجام و یا بازگشت آمریکا به برجام کدام یک ممکن، محتمل، موجه و مطلوب است؟ یافته های پژوهش: یافته های این پژوهش بیانگر آن است که سناریوی ممکن: مذاکره با آمریکا در مورد تجدید نظر در برجام براساس دیدگاه گروسیوسی، سناریوی محتمل: ماندن در برجام براساس دیدگاه کانتی، سناریوی موجه: خروج تدریجی از برجام براساس نگاه هابزی و سناریوی مطلوب: بازگشت آمریکا به برجام و ایفای تعهدات اقتصادی و بانکی اروپا براساس دیدگاه نوکارکردگرایی است. نتیجه گیری: درنهایت چنین نتیجه گیری می شود که در زمان خروج آمریکا از برجام سناریوی موجه از مطلوبیت بیشتری برخوردار است، زیرا جمهوری اسلامی ایران می تواند با خروج تدریجی از برجام از یکسو به اتحادیه اروپا و آمریکا فرصت دهد تا به ایفای تعهدات خود نسبت به برجام بازگردند، و از سوی دیگر با کمترین فشار، فناوری هسته ای خود را مجددا ارتقا بخشد.

۸۸۲۲.

عوامل اجتماعی رفتارهای وندالیستی نوجوانان؛ مورد مطالعه: دانش آموزان دوره متوسطه شهر گرگان

نویسنده: رضا ثالث مؤید محمدسعید بزرگ زاده

منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: رفتارهای وندالیستی نوجوانان ازهم گسیختگی خانواده ارتباط با دوستان خرابکار موفقیت تحصیلی نحوه گذران اوقات فراغت پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۴۷۶

پژوهش حاضر باهدف شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای وندالیستی نوجوانان شهر گرگان انجام گرفته شده است. برای نیل به این هدف مبانی و چارچوب نظری متشکل از نظریه های روان شناختی, جامعه شناختی و روان شناسی اجتماعی تدوین گردید و بر پایه آن فرضیاتی تنظیم شدند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر گرگان تشکیل می دهند که تعداد 368 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای توأم با طبقه ای متناسب انتخاب شده و اطلاعات موردنیاز با استفاده از تکنیک پرسشنامه گردآوری شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل های دومتغیره و چند متغیره، رابطه آماری معناداری بین متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ازهم گسیختگی خانواده، ارتباط با دوستان خرابکار، نحوه گذران اوقات فراغت، موفقیت تحصیلی و جنس با متغیر رفتارهای وندالیستی دانش آموزان وجود دارد. بر اساس ضرایب بتای استاندارد، متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی و ازهم گسیختگی خانواده بیشترین رابطه را با متغیر رفتارهای وندالیستی داشته اند، به طوری که روی هم 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. در کل، حدود 47 درصد از تغییرات متغیر رفتارهای وندالیستی توسط متغیرهای مذکور قابل پیش بینی است.

۸۸۲۳.

دوراهی های اخلاقی و نوآوری مسئولانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کیوان الستی

منبع: راهبرد فرهنگ سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 31 - 53

کلیدواژه‌ها: دوراهی های اخلاقی نوآوری مسئولانه اخلاق علم و تکنولوژی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۳۶۱

روت بارکان مارکوس، اصل تنظیمی مرتبه دوم در مرام نامه های اخلاقی را طرح می کند که نشان می دهد سازگاری اصول یک مرامنامه اخلاقی با پذیرش وجود دوراهی های اخلاقی ناهمخوانی ندارد. براساس این اصل، افرادی که از مرامنامه ای تبعیت می کنند تعهد مرتبه دوم به ایجاد شرایطی دارند که در آن تمام تعهدات، بدون ایجاد دوراهی های اخلاقی قابل انجام باشد. یروئن وندنهاوون همین اصل را در اخلاق مهندسی به کار می برد. راه حل او برای حذف دوراهی های اخلاقی، راه حلی فنی و با استفاده از نوآوری های تکنولوژیک است. در این مقاله با شرح و مقایسه دیدگاه مارکوس و وندن هاوون استدلال خواهد شد که مثال های ارائه شده توسط وندن هاوون، دوراهی اخلاقی واقعی به معنای مورد نظر مارکوس نیست و راه حل پیشنهادی او به عامل اخلاقی برای خلاص شدن از دوراهی های اخلاقیِ واقعی کمکی نخواهد کرد.

۸۸۲۴.

سنجش میزان خطرپذیری محله های شهری ازنظر وجود فضاهای بی دفاع (مستعد بروز جرم) مطالعه موردی: منطقه 3 شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا محمدی حجت ارژنگی مستعلی بیگلو رضا هاشمی معصوم آباد

منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۰) 81 - 102

کلیدواژه‌ها: فضاهای بی دفاع جرم خیزی پهنه بندی خطر GIS شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۵۶

فضاهای بی دفاع، یکی از مسائل جدی در محیط های شهری است که احتمال وقوع جرم و ناهنجاری اجتماعی در آنها بیشتر است. این فضاها زمینه را برای وقوع جرائم مکان- مبنا تسهیل می کند؛ از این رو، شناسایی این فضاها، برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و کاهش زمینه وقوع جرم، ضروری است. هدف این پژوهش، شناسایی، تحلیل و رتبه بندی میزان خطرپذیری فضاهای بی دفاع محدوده مورد مطالعه (منطقه 3 شهر اردبیل) است؛به این منظور، با استفاده از روش برداشت میدانی و فرم محقق ساخت، 172 فضای بی دفاع- که برای آن، تعریف علمی وجود دارد- شناسایی شد. برای انجام دادن تحلیل ها، معیارهایی مانند فراوانی فضاهای بی دفاع، تراکم جمعیتی و ساختمانی، گروه های درآمدی، کیفیت شبکه معابر، کیفیت کالبدی بافت، ویژگی اجتماعی، قیمت زمین و ساختمان و کاربری زمین با استناد به پیشینه پژوهش، تعریف شد. سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش های تحلیل فضایی برای تحلیل ها استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد شدت تراکم فضاهای بی دفاع در برخی محله های شهر (محله های شماره 3، 4، 6 و 9) بیشتر از سایر محله هاست. همچنین، 35/45 درصد محله ها با خطرپذیری زیاد و خیلی زیاد و 37/36 درصد با خطرپذیری کم و خیلی کم مواجه است. نتایج روش میانگین نزدیک ترین همسایگی نشان داد ازنظر توزیع جغرافیایی، فضاهای بی دفاع در محله های خاصی خوشه بندی شده است. نتایج پژوهش نشان داد نوع کاربری زمین، گسست یا نبود نظارت اجتماعی، کیفیت اندک بناها و ساختار خیابان ها در شکل گیری فضاهای بی دفاع در محیط های شهری، نقش دارد. درنهایت، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای برنامه ریزی کاهش خطر وقوع ناهنجاری های احتمالی ارائه شده است.

۸۸۲۵.

تحلیل فرانظری «نظریه نمایشی اروینگ گافمن»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: علی قوتی سفیدسنگی سید جواد حسینی مژگان پیرک حمید میرعلایی امین

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 59-79

کلیدواژه‌ها: نطریه نمایشی فرانظریه گافمن نظریه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۱۲۰ تعداد دانلود : ۸۴۲

گافمن یکی از نظریه پردازان اجتماعی نیمه دوم قرن بیستم است که مدت درازی به عنوان یک شخصیت حاشیه ای در نظریه جامعه شناسی به شمار می آمد. با استفاده از ابزاری که فرانظریه در نقد و بررسی نظریات در اختیار پژوهشگر می گذارد، به سراغ نطریه نمایشی گافمن حرکت کرده ایم. گافمن در عرصه نظریه جامعه شناسی موقعیت ویژه ای دارد. از سویی وی را جامعه شناسی فاقد نظریه ای کلی، تک رو، خارج از جریان اصلی تفکر نظری و مبدع اصطلاحات خودساخته و غریب می دانند و از سوی دیگر، پیوندهای اندیشه وی با دورکیم، زیمل، مکتب کنش متقابل نمادی و اتنومتدولوژی و تلاش وی برای بنیاد نهادن جامعه شناسی زندگی روزمره، او را به نظریه پردازی با موقعیت ویژه تبدیل می کند. وی برای خلق دیدگاه نظری اش، از منابع فکری بسیاری استفاده کرد. هدف اصلی این مقاله ارائه بینشی روشن از نظریه اجتماعی گافمن (نظریه نمایشی / (Theaterical performance با نگاهی بازاندیشانه و فرانظری است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نظریه نمایشی گافمن از انسجام نظری خوبی برخوردار است.

۸۸۲۶.

تحلیلی بر سرشماری 95 و برآوردهای جمعیتی بر پایه داده های ثبتی استان خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی زاهدی نیا نسرین سلیمی

منبع: جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱۱ و ۱۱۲ ۲۴۷-۲۳۵

کلیدواژه‌ها: سرشماری عمومی معادله توازن داده های ثبتی ثبت احوال هرم سنی نسبت جنسی ولادت فوت مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی

تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۴۶۳

در آبان 1395 جمعیت استان خراسان شمالی براساس سرشماری سال 1390 و بر پایه داده های ثبتی، 942659 نفر برآورد شده بود که پس از انتشار اطلاعات سرشماری 1395 و گزارشهای مهاجرت، اختلاف چشمگیری میان جمعیت برآورد شده و سرشماری مشاهده می شد. درحالیکه طی سالهای 1390 لغایت 1395 استان با میزان موالید ثبت شده بالا، جزء استانهای برتر کشور به شمار می رفت و در گزارش مرکز آمار ایران، در سال 1395 استان خراسان شمالی با میزان باروری 2.84 فرزند به ازای هر زن، سومین استان کشور معرفی شده است. به همین منظور در این مقاله تحلیلی بر مقایسه جمعیت استان در سرشماری 1395 و1390 و برآوردهای جمعیتی بر پایه داده های ثبتی از روش معادله توازن صورت گرفته است که در نهایت کم شماری برای سال 1395 تائید و با نگاهی به هرم سنی طی دو سرشماری متوالی، با احتساب مهاجرت، کم شماری در گروه سنی 15-19 ساله و 20-24 ساله مردان و گروه سنی 15-34 ساله زنان، غیرقابل اغماض می باشد. همچنین در ارزیابی سرشماریهای سال1390 و 1395 با استفاده از نسبت جنسی به تفکیک سن، درگروه های سنی شناسایی شده تغییراتی متفاوت با سایر گروه های سنی پدیدار شده است که تائیدی بر وجود اشتباهات پوششی در سرشماری سال 1395 می باشد.

۸۸۲۷.

مدرنیته ایرانی: نقدی بر دیدگاه علی میر سپاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد نژادایران روژان حسام قاضی

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۱ 79 - 112

کلیدواژه‌ها: رویکرد انتقادی میرسپاسی روشنفکران انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۲۶۴

هدف از پژوهش حاضر بررسی و نقد نظریه مدرنیته ایرانی علی میرسپاسی به عنوان یکی از تحلیل های مهمی است که درخصوص مواجهه ایرانیان با مدرنیته انجام شده و در آن سعی شده تا الگوهای چندگانه از مدرنیته به عنوان یک نظریه جدید ارائه شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی - انتقادی می خواهد ضمن تحلیل شاخصه های اصلی نظریه مدرنیته ایرانی به ارزیابی و نقد سویه های انتقادی و ایجابی آن در بررسی تحولات ایران معاصر بپردازد. توجه به کاستی های تحلیل وی شامل توجه صرفش به جنبه های فکری و فرهنگی مدرنیته ایرانی و عدم توجه به جنبه های ساختاری و نهادی موثر در تکوین این پدیده و همچنین تاکید شدید به نقش روشنفکران درترویج اسلام سیاسی و عدم توجه به نقش نیروها و نهادهای سنتی در انقلاب اسلامی و نقد سویه های ایجابی الگوی پیشنهادی وی که مبتنی بر تنوع در تجربه های فرهنگی و تاریخی از مدرنیته و تلاش برای ترسیم سیمای غیراروپامحور از آن است از مهم ترین یافته های این پژوهش است. نتیجه کلی این پژوهش نشان گر آن است که نظریه مدرنیته ایرانی ضمن ارائه رویکرد و چشم اندازی جدید به مطالعه تاریخ معاصر ایران برخی از ابعاد مهم آن را نادیده و همین امر هم ضرورت ارائه پژوهش های جدیدتر نمایان می سازد.

۸۸۲۸.

روند تاریخی حضور ایلات کرد در بلوک لیلاخ کردستان

نویسنده: امیر محمدی

منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 9 - 38

کلیدواژه‌ها: اردلان بلوک ئیلاق (لیلاخ) ایلات کردستان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی

تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۳۸۰

رفتاروکنشهای ایلی درتاریخ، تابع عوامل ساختاری متعددی بوده است، بالغ بر هفتصد سال، خانات اردلان بر بخش عظیمی از غرب ایران بصورت نیابتی حکمرانی کردند؛ بلوک ئیلاق (لیلاخ)، در شرق این والی نشین، مقصد تابستانه تیره های متعددی از ایلات و عشایرکردی بوده است، طول ایل راههایی که به این منطقه ختم می شد، گاهی به پانصدکیلومتر می رسید. پژوهش حاضر قصد دارد درچارچوب مطالعات تاریخی و با تکیه بر اسناد آرشیوی وکتابخانه ای به تبیین تاریخی و رصدکنشهای ایلات کردی و ماهیت حضور آنها در بلوک ئیلاق (لیلاخ) - از توابع اردلان – پرداخته و موزائیک فرهنگی این منطقه را از نظر تاریخی کالبد شکافی کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بلوک ئیلاق درسایه ی اقلیم مساعد جوی و متأثر از موقعیت سوق الجیشی، تحت مناسبات انسانی، نقش تدارکاتی ویژه ای دروالی نشین اردلان داشته است؛ این محل درآخرین فصل یکجانشینی تبدیل به قاموس فرهنگی رنگارنگی (متشکل از سی تیره) ازتیره ها و طوایف کردی گشته و بیشترین پرداخت مالیات در بین بلوکات هیجده گانه اردلان (نسبت به جمعیت) را به خود اختصاص داد.

۸۸۲۹.

بررسی عوامل خارجی مؤثر بر قومیت گرایی درآذربایجان ایران

نویسنده: شعبان محمدی احمد رضایی

منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 65 - 84

کلیدواژه‌ها: آذربایجان پان ترکیسم عوامل خارجی جوک قومیتی تحریف تاریخ رسانه های خارجی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی

تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۴۳

قوم گرایی افراطی در میان اقوام یکی از عواملی است که انسجام اجتماعی کشور را به خطر می اندازد. ازجمله این قوم گرایی ها، قوم گرایی آذری ها یا همان پان ترکیسم است. پان ترکیسم ابتدا در روسیه شکل گرفت. روس ها برای حذف فرهنگ و زبان ایران از قفقاز، از این اندیشه حمایت می کردند. پس از آنان، عثمانی ها برای نجات امپراتوری خود این اندیشه را تبلیغ کردند. بعد از جنگ جهانی دوم نیز یک حکومت پان ترکیستی در آذربایجان ایران ایجاد کردند. سه گروه عوامل خارجی، نخبگان آذری و نظام سیاسی بر قومیت گرایی در میان آذری ها تأثیر دارد. هدف این مقاله بررسی عوامل خارجی مؤثر بر این نوع قوم گرایی است. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، 400 نفر در چهار استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان به عنوان نمونه انتخاب، و با آنان مصاحبه شد. سپس داده ها با نرم افزار SPSS تحلیل گردید. تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل تحقیق یعنی تحریف تاریخ به دست پژوهشگران غربی، جوک های قومیتی، فعالیت های ترکیه و آذربایجان و رسانه های جمعی خارجی 33 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کند.

۸۸۳۰.

بررسی بازتاب مقولات محیط زیستی در رویکردهای نظری جامعه شناسیِ ایران و نسبت آن با ریشه های بحران آب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میثم مهدیار وحید شالچی

منبع: دانش های بومی ایران سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 53 - 107

کلیدواژه‌ها: بحران آب در ایران جامعه شناسی آب در ایران جامعه شناسی محیط زیست دانش بومی رویکرد زیست بوم گرا سندروم ماموریت هیدرولیک

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۳۴ تعداد دانلود : ۴۳۱

نزدیک به 9 دهه از آغاز تاسیس، تقویم و تکثیر نهاد آموزشی و پژوهشی جامعه شناسی در ایران که از سویی هم معنابخش زیست جهان انسان ایرانی بوده (تاثیر ذهنی) و هم بر برنامه های توسعه در ایران موثر بوده است (تاثیر عینی) می گذرد. در چند سال اخیر که بحران آب در ایران شکل عینی تری یافته نهاد علوم انسانی و به خصوص جامعه شناسی در ایران یک پای گفتگو در این باره در قالب مقالات علمی و پژوهشی و نشست ها و سمینارهای دانشگاهی بوده است. با این اوصاف و برای باز اندیشی و ارزیابی دقیق تر نسبت جامعه شناسی در ایران با ریشه های بحران آب می توان از نسبت رویکردهای نظری جامعه شناسی ایران با مقولات اقلیم، طبیعت و محیط زیست به طور کلی و مساله آب به عنوان یک عنصر اساسی و حیاتی در محیط زیست و جامعه ایرانی پرسش کرد. در پژوهش حاضر تلاش شده دلالت های اقلیمی و محیط زیستی هفت رویکرد نظری اصلی در جامعه شناسی ایران یعنی «استبداد ایرانی، فئودالیسم ایرانی، کارکردگرایی، نوکارکردگرایی، پسا ساختارگرایی، مکتب انتقادی و زیست بوم گرایی» بررسی و نسبت آنها با ریشه های اصلی بحران آب با یکدیگر مورد مقایسه طیفی قرار گیرد.

۸۸۳۱.

دانش بومی، معانی فرهنگی و مدیریت و بهره برداریِ آب در میان عشایر ایل قشقایی: یک مردم نگاری آب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوعلی ودادهیر آلما رنجبر

منبع: دانش های بومی ایران سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 57 - 103

کلیدواژه‌ها: معانی فرهنگی آب دانش بومی آب ایل قشقایی حکمرانی و مدیریت آب مردم نگاری آب مناظر آب

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۸۳

اهمیت بحران ها و گفتمان محیط زیستی در چند دهه گذشته به شکل گیری مطالعات میان رشته ای در این حوزه منجر شده است و انسان شناسان با تلقی «فرهنگ» به مثابه فصل مشترک گفتمان محیط زیستی و انسان شناسی و همچنین با توجه به ماهیّت فرارشته ای و میان رشته ای پژوهشهای انسان شناختی اعضای ثابت قدم و کلیدی این نوع مطالعات محیط زیستی به ویژه در موضوع آب به شمار می روند.داده ها و شواهد این پژوهش کیفی از طریق روشهای میدان پژوهی از جمله مشاهده مشارکتی و مصاحبه قوم نگارانه در میان سه طایفه از ایل قشقایی در محدوده سه شهرستان کازرون و نورآباد ممسنی در ییلاق و شهرستان دژکرد در اقلید استان فارس گردآوری شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد آب در میان عشایر ایل قشقایی نه فقط برای زندگی و پایداری زیست محیطی حیاتی است، بلکه آن از زوایای متعدد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روانی، حقوقی و جنسیتی نیز مهم است. معانی موجود درباره آب و چالش های آن با تأثیرپذیری از شرایط زیست محیطی منطقه، به مرور زمان دچار تحوّل شده است. بحرانی شدن وضعیت آب و تغییر در نوع مدیریت و بهره برداری از آب، هم تمامی ابعاد و سبک های زندگی عشایر قشقایی را متأثر را کرده است و هم معانی فرهنگی موجود درباره آب را تغییر داده است.

۸۸۳۲.

مقایسه اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی و ذهن آگاهی بر احساس انسجام در نوجوانان دختر شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نسرین ترابی صائین شعله لیوارجانی معصومه آزموده اکبر رضایی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۵ 101 - 131

کلیدواژه‌ها: مهارت های زندگی ذهن آگاهی احساس انسجام دانش آموزان دختر (متوسطه)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۳

هدف: هدف این تحقیق مقایسه اثر بخشی مهارت های زندگی و ذهن آگاهی بر احساس انسجام در بین دانش آموزان دختر است. روش شناسی: پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران (منطقه 3) است. شیوه نمونه گیری در دسترس است، با توجه به اینکه تعداد دانش آموزان هر کلاس 20 نفر می باشد تعداد 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه (احساس انسجام فلسنبرگ، 2006) و پکیج آموزشی (مهارت های زندگی فتی و موتابی و ذهن آگاهی وزیری) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها ا استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره (Mancova) نشان داد که آموزش مهارت های زندگی و ذهن آگاهی بر احساس انسجام تاثیر دارند(05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به تأثیر آموزش مهارتهای زندگی و ذهن آگاهی بر احساس انسجام، می توان از این آموزشها در مدارس استفاده کرد تا بدین طریق سطح آگاهی دانش آموزان و والدین افزایش یابد.

۸۸۳۳.

الزامات امدادگری فرهنگی دین پایه از منظر سازمان

نویسنده: زهرا جانقربان لاریچه

منبع: فرهنگ پژوهش تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲ ویژه علوم اجتماعی 93 - 130

کلیدواژه‌ها: امدادگر فرهنگی سازمان گروه دین پایه مدیریت دانش

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۵

امداد فرهنگی، امری است که به هدف بهبود وضعیت اعتقادی، اخلاقی و فرهنگی آسیب دیدگان اجتماعی و پیشگیری از وقوع صدمات جدی تر در زندگی آن ها، تحقق یافته است. پژوهش حاضر، به مطالعه و بررسی گروه ها و سازمان های خرد امدادگر فرهنگی می پردازد که به منظور جبران ضعف عملکردی سازمان ها و نهادهای فرهنگی کشور در مواجهه با آسیب های اجتماعی و فرهنگی، وارد عرصه خطیر امداد فرهنگی شده و در حال فعالیت می باشند. این پژوهش که به هدف مدیریت دانش و کمک به تئوریزه کردن تجارب موفق و آشکار نمودن دانش ضمنی گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه انجام شده است، ضمن بهره گیری از چارچوب های مدیریتی، ابعاد امدادگری فرهنگی و مولفه های راهبردی سازمان های خرد دین پایه، با روش مطالعه چند موردی و از طریق ابزار تحلیل مضمون، الزامات امدادگری فرهنگی دین پایه را به منظور تاثیرگذاری حداکثری، در قالب مدلی برآمده از مصاحبه های عمیق با 18 نفر از ارکان سازمان های خرد و گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه، ارائه خواهد کرد. پس از تحلیل اطلاعات بدست آمده با ابزار تحلیل مضمون، 10 مضمون فراگیر در ذیل ابعاد هویت، معنویت و اخلاق، همزیستی و دانش فرهنگی محیط، ساختارها و قوانین طبقه بندی می شود که ذیل هر کدام از آن مضامین، راهکارهایی جهت موفقیت در عملکرد گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه ارائه می گردد.

۸۸۳۴.

موانع اجرای حکم فقهی شورش و بغی در عصر حاضر

نویسنده: محمد شهریاری شاد

منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ویژه علوم سیاسی 139 - 174

کلیدواژه‌ها: شورش بغی دولت اسلامی ایران موانع اجرایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۱۱

بحث بغی و شورش یکی از مباحثی است که حکومت اسلامی درگیر آن است و فقهای شیعه آن را «خروج بر امام عادل» یا «قیام برای براندازی حکومت مشروع» معنا کرده اند. قصد براندازی حکومت یا حاکم مشروع یکی از مهم ترین ارکان شورش و بغی است و در مورد برخورد با باغیان و شورشیان مباحثی مطرح شده است. دولت های زیادی بعد از وفات پیامبر تشکیل شده اند ولی روش برخورد هرکدام با شورشیان متفاوت بوده است که بهترین حکومت بعد از وفات پیامبر به دست امام علی7 تشکیل شد و الگوی کشورهای اسلامی و بالأخص ایران در برخورد با باغیان و شورشیان نمونه الگوی امام علی7 بوده است. از همین روی، در فقه اسلامی ضوابط و احکام خاصی برای نوع اعتراض، محدوده اعتراض و شرایط اعتراض شهروندان بیان شده است. در عصر حاضر، به دلیل وجود سازمان های ناظر بین المللی «که عمدتاً با مبانی و برنامه های اسلامی زاویه دارند» نحوه مواجهه دولت اسلامی با باغیان از ویژگی های خاصی برخوردار است که درگذشته سابقه نداشته است، ازاین رو، پژوهش حاضر درصدد ذکر موانع داخلی و خارجی اجرای فقهی شورش و بغی در عصر حاضر است. در این تحقق پس از ذکر موانعی (داخلی- خارجی) که برای احکام شورشیان ذکرشده است مشخص می شود که به چه دلیل نمی توان احکام کیفری را برای باغیان و شورشیان به مرحله اجرا درآورد.

۸۸۳۵.

تحلیل جامعه شناختی مصونیت دفاعی وکیل در حقوق ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: عبدالعلی خدابخشی شلمزاری کریم صالحی مهدی دهشیری

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۱) 175 - 137

کلیدواژه‌ها: پیامدهای فردی پیامدهای اجتماعی پیامدهای نهادی مصونیت دفاعی وکیل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۴۶

مصونیت دفاعی وکلا به عنوان یکی از مهمترین ارکان تشکیل دهنده ساختار قضایی ایران شامل ضمانت های مربوط به دفاع در قانون اساسی بوده نهاد وکالت نیز به عنوان یکی از پرتو های بنیادین مربوط به دادرسی متعارف در نظام قضایی ایفای نقش می نماید. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل جامعه شناختی مصونیت دفاعی وکیل دادگستری در حقوق کیفری ایران به روش توصیفی اسنادی انجام شده است. برای ادبیات نظری از آرای، قانون مداری پارسونز، نظارت پذیری دورکیم، جامعه مدنی هابرماس، حقوق مدنی مارشال، اعتماد نهادی بوردیو، عدالت ورزی کانت و روالز، آزادی پوپر، برلین و سارتر استفاده شده است. یافته های اسنادی حاصل از تحلیل متون موجود که پاسخی برای سوالات پژوهش هستند نشان داده که مصونیت دفاعی وکیل در دو حوزه اصلی جامعه شناختی و حقوقی بررسی شده است. در حوزه جامعه شناختی یافته های تحلیل نشان داده که مقوله های قانون مداری، نظارت پذیری، حوزه عمومی، جامعه مدنی و اعتماد نهادی با مکانیزم های اجتماعی و نظری به مصونیت دفاعی وکلا منجر شده و نهادهای حکومتی نیز با استفاده از تفکیک قوا و ایجاد فضای آزاد در قالب توسعه آزادی های فردی و مدنی می توانند زمینه های افزایش اختیارات قانونی به منظور افزایش مصونیت دفاعی وکلا ایجاد کنند. در بخش حقوقی نیز وکیل در موضع دفاع از احترام و تامینات شاغلین شغل قضا برخوردار است و در این راه با راهبردهای اصل عزتمندی، حمایت از حقوق، احقاق حق همراه با افزایش نظارت پذیری و تضمین اقتدار قضایی مصونیت دفاعی به دست می آید.

۸۸۳۶.

به کارگیری نوآوری اجتماعی جهت بهبود عملکرد مؤسسات خیریه (مورد مطالعه: خیریه سلام بر آرزوها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اصغر سعدآبادی ندا آرامی پور سید محمد محمودی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 222 - 191

کلیدواژه‌ها: نوآوری اجتماعی تفکر سیستمی خیریه نوآوری مقرون بصرفه نوآوری همگانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۰۱

بررسی ها نشان می دهد که علی رغم امکانات متعدد و افزایش کمک های خیرین در سالهای اخیر، تعداد افراد نیازمند و خواسته های آنها در حال افزایش است. از سویی ناکارآمدی موسسات خیریه و عدم دستیابی به مقاصد از پیش تعریف-شده، و نیز وجود دغدغه خیریه ها برای دولت باعث شده تا خیریه ها مورد مطالعه قرار گیرند. هدف پژوهش افزایش اثربخشی و بهبود عملکرد موسسات خیریه با استفاده از نوآوری اجتماعی است. بدین منظور، پس از مرور پیشینه تحقیق، به پژوهش در مورد خیریه وابسته به مرکز نوآوری اجتماعی سلام پرداخته شد. برای نمونه گیری از روش گلوله برفی و روش تحقیق اقدام پژوهی استفاده گردید. بعد از شناسایی مشکل، برای جمع آوری داده ها و ارائه راهکار، از روش تفکر سیستمی (مدل چهارمرحله ای تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی) استفاده گردید. بدین منظور با ذینفعان و افراد مربوطه طی جلسات متعدد مصاحبه گردید. سپس راهکار منتخب، توسعه داده شده و در مقیاس وسیع پیاده سازی گردید و در نهایت با ارزیابی روند پروژه، نتایج و پیشنهادات در قالب دو دسته راهکار فوری و راه حل های بنیادی ارائه شدند. راهکار فوری شامل همکاری و جذب سرمایه جمعی بوده و راه حل های بنیادی شامل بهبود وضعیت اقتصادی، تخصیص خرده وام ها، نوآوری مقرون بصرفه و نوآوری همگانی می شوند.

۸۸۳۷.

مطالعه عوامل مؤثر بر تقاضای سینما در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میثم موسایی سحر چنگیز پروانه مرادیان دقیق

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 201 - 221

کلیدواژه‌ها: اقتصاد هنر و ادبیات تقاضای سینما عوامل مؤثر بر تقاضا ایران مشهد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۷۸

هدف از پژوهش پیش رو برآورد تابع تقاضای سینما و تحلیل عوامل مؤثر بر آن در شهر مشهد است. با بررسی ادبیات نظری، پنج عامل اثرگذار عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فردی و محیطی شناسایی شده و متغیرهای مربوط به هریک از عوامل بر اساس مدل مفهومی تدوین شده است. پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته وبر مبنای مدل مفهومی، پرسشنامه ای شامل 71 گویه در طیف درجه ای لیکرت برای نمره گذاری متغیرها تدوین شده است. جامعه پژوهش، کل جمعیت تماشاگر سینما در شهر مشهد در سال 1394است، برای تخمین تعداد نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که تعداد 384 نفر تماشاگر برای گردآوری داده ها کافی تشخیص داده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قیمت بلیط سینما بیشترین تأثیر منفی و معنادار را بر تقاضای سینما دارد. از میان عوامل اجتماعی، وضعیت مالی و رفاهی خانواده و نیز تحصیلات والدین تأثیر مثبت و معناداری بر تقاضای سینما دارد. از میان عوامل فرهنگی میزان اوقات فراغت بیشترین تأثیرمثبت را بر تقاضای سینما دارد؛ بعلاوه این پژوهش نشان می دهد که افزایش استفاده از رسانه ها به جای این که نقش جانشین داشته باشند، نقش محصول مکمل را دارد. داده های به دست آمده تأثیر مثبت و بالای پایگاه درآمدی افراد در میان عوامل اجتماعی مؤثر بر تقاضای سینما در مشهد را نشان می دهد. در مجموع، عوامل اقتصادی نسبت به سایر عوامل بیشترین تأثیر را دارد.

۸۸۳۸.

تأثیر ساختار سازمانی بر تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس با نقش میانجی اعتماد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرحمن میرزاخانی اسماعیل احمدی مقدم رضا محمدی نیا نوذر امین صارمی

منبع: انتظام اجتماعی سال دوزادهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 141 - 160

کلیدواژه‌ها: ساختار سازمانی اعتماد سازمانی جامعه محوری پلیس

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۵۲۲

زمینه و هدف: امروزه ضرورت توجه سازمان ها بر بهبود عملکرد و رضایت ذی نفعان، بویژه در سازمان های خدماتی همچون پلیس، یک اصل بسیار مهم به شمار می رود، جامعه محوری، رفع نگرانی مردم را در اولویت قرار می دهد و افزایش اعتماد و رضایت مندی مردم را در پی خواهد داشت. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان تأثیر ساختار سازمانی بر تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس با نقش میانجی اعتماد سازمانی می باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، مطالعه ی همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را سرکلانتران، روسا و معاونین کلانتری های تهران بزرگ تشکیل می دهند. بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده تعداد 102 نفر حجم نمونه را تشکیل می دهد. ابزار سنجش پرسش نامه محقق ساخته پلیس جامعه محور و پرسش نامه های استاندارد ساختارسازمانی رابینز (1989) و اعتماد سازمانی ویک و همکاران (2000) تشکیل می دهد. اعتبار ابزار به وسیله ی آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 81/. و برای بررسی و تأیید روایی کل مؤلفه های این پرسش نامه، از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون های میانگین و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای spss و lizrel استفاده گردید. یافته ها : یافته های پژوهش بیانگر آن است که ساختار سازمانی بر تحقق جامعه محوری پلیس به طور مستقیم 65 درصد تأثیر مستقیم و 38 درصد از طریق اعتماد سازمانی اثر غیرمستفیم دارد. ضمن این که اعتماد سازمانی 59 درصد تأثیر مستقیم بر تحقق جامعه محوری پلیس دارد. همچنین ساختار سازمانی 61 درصد تغییرات اعتماد سازمانی را می تواند پیش بینی نماید. نتیجه گیری : برای افزایش رویکرد جامعه محور پلیس، نه تنها مؤلفه ها و شاخص های ساختاری را باید تقویت نمود، بلکه تقویت مؤلفه ها و شاخص های اعتماد سازمانی نیز باید مورد بازنگری و تقویت قرار گیرند.

۸۸۳۹.

فرض ها و استانداردهای ایرانیان درباره ازدواج و روابط زناشویی: تحلیل کیفی ضرب المثل های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مونا چراغی مریم ابراهیمی

منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 294 - 314

کلیدواژه‌ها: فرهنگ استاندارد فرض رابطه زناشویی ضرب المثل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۶۰۲

فرض ها و استانداردها در تعیین رضایت همسران از زندگی زناشویی نقش مهمی دارند و هر دو تحت تاثیر فرهنگ هستند. لازم است متخصصان خانواده، برای درک بهتر مراجعان و ارایه خدمات بهتر، از تاثیراتی فرهنگ بر شناخت های آنها مطلع باشند. مطالعه ضرب المثل ها در هر زبان می تواند تصویر نسبتا دقیقی از نگرش ها و اعتقادات افراد متعلق به آن بافت فرهنگی نسبت به موضوعات مختلف ارایه کند. بنابراین در این پژوهش با استخراج کلیه ضرب المثل های ایرانی دارای کلیدواژه های مرتبط (زن، شوهر، همسر، ازدواج) و تحلیل تماتیک آنها سعی شد که فرض ها و استانداردهای مربوط به نقش های زن، شوهر و رابطه زناشویی استخراج گردد. سه تم اصلی و یک تم کلی استخراج گردید. بر اساس نتایج، استانداردهای موجود برای زنان هنگام ازدواج متعددتر و سخت گیرانه تر از استانداردهای مربوط به شوهران است. رابطه زناشویی نیز به عنوان یک رابطه بسیار مهم، مقدر و پرتعارض به تصویر کشیده شده است که در آن تعارضات مکرر و اجتناب ناپذیر و غیرقابل حل وجود دارد که باعث می شود در دراز مدت تلخ و خسته کننده به نظر برسد. استانداردهای استخراج شده نشان می دهد که در زندگی زناشویی از زن و شوهر انتظار می رود نقش های مکمل هم را ایفا می کنند و مردان بر زنان سلطه داشته باشند.

۸۸۴۰.

ارائه چهارچوبی برای مدیریت تنوع نیروی انسانی در سازمان صدا وسیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید قنبری سید مهدی شریفی

منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹ 39 - 11

کلیدواژه‌ها: سازمان رسانه ای سازمان صدا وسیما مدیریت تنوع مدیریت نیروی انسانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۶۴۷

تنوع نیروی انسانی امروزه به عنوان یکی از پدیده های مهم در عرصه مدیریت شناخته می شود. و بسیاری از سازمان ها درصدد هستند تا با مدیریت صحیح درتنوع از مزایای مثبت آن بهره گرفته و ضمن افزایش اثربخشی و کارایی سازمان، عدالت اجتماعی در سازمان را نیز گسترش دهند. با این حال به برخی از سازمان های رسانه ای از جمله سازمان صدا وسیما با کاستی ها و انتقاداتی مواجه اند. ابتدا این سوال مطرح است که چهارچوب مدیریت تنوع در این سازمان ها چگونه است؟ بر همین اساس در این مقاله، با استفاده از مرور نظری انجام شده و بررسی تحقیقات پیشین و مدل های مرتبط مدیریت تنوع، چهارچوبی برای مدیریت تنوع در سازمان صدا وسیما پیشنهاد شده است. این چهارچوب مشتمل بر فرهنگ سازمانی تیمی به عنوان پشتیبان تنوع، اصول چهارگانه مدیریت تنوع، ابعاد تنوع، استراتژی مدیریت تنوع فعال، مؤلفه های چهارگانه مدیریت تنوع و پیامدهای آن است. این چهارچوب مسیری را عینیت می بخشد که می توان بواسطه آن نسبت به برنامه ریزی برای مدیریت تنوع فعال و مؤثر در سازمان صدا وسیما اقدام کرد.

درخت حوزه‌های تخصصی