درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۹۰۱ تا ۸٬۹۲۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
۸۹۰۱.

عزت ملی در جهت گیری های سیاست خارجی ایران از دیدگاه مقام معظم رهبری

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ویژه علوم سیاسی 69 - 92

کلیدواژه‌ها: عزت عزت ملی جمهوری اسلامی سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۳
پژوهش حاضر باهدف بررسی عزت ملی در جهت گیری های سیاست خارجی ایران از دیدگاه مقام معظم رهبری صورت گرفته است. به طور خلاصه می توان گفت عزت ازجمله مفاهیمی است که با مفاهیم دیگری نظیر کرامت، قدرت و اقتدار قرابت معنایی دارد. صحنه جهانی، امروز شاهد پدیده هایی است که تحقّق یافته یا در آستانه ظهورند: تحرّک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاست های آمریکا در منطقه غرب آسیا و زمین گیر شدن همکاران خائن آن ها در منطقه؛ گسترش حضور قدرتمندانه سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه است. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با دقّت حفظ کند؛ از ارزش های انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه حال، عزت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. نکات ویژه ای که در اینجا موردبررسی قرارمی دهیم، صورت های مختلف استراتژی است، استراتژی انزواطلبی، استراتژی عدم تعهد و استراتژی اتحاد و ائتلاف. آنچه که در اینجا در پی بررسی و تبیین آن هستیم این است که راهبردها را با اصل مهم عزت بسنجیم و نحوه ارتباط و همخوانی و یا عدم ارتباط آن ها را مورد تجزیه وتحلیل قرار دهیم.
۸۹۰۲.

بررسی آسیب شناسی تضمین فقه در فرآیند قانون گذاری دولت اسلامی

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ویژه علوم سیاسی 175 - 193

کلیدواژه‌ها: قانون گذاری آسیب تضمین قوانین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۱
بررسی آسیب شناسی تضمین فقه در فرآیند قانونگذاری دولت اسلامی یکی از مباحثی است که در به اجرا درآمدن فقه به عنوان منبع ونرم افزار برای مدیریت جامعه مورد سؤال است، در این میان آنچه اهمیت دارد، آسیب شناسی تضمین فقه در فرایند قانونگذاری دولت اسلامی می باشد؟ هدف پژوهش حاضر، شناساندن وبررسی آسیب هایی می باشد که مانع از تضمین فقه درفرآیند قانونگذاری است وبا تکیه به روش تجربی وکتابخانه ای می باشد. یافته ها نشان می دهد که با بررسی آسیب ها وموانع می توان در مقام تضمین فقه در فرایند قانونگذاری دولت اسلامی انگیزه ای ایجاد کرد تا منجر به قانونگذاری مطلوب قرار گیرد.
۸۹۰۳.

تأثیر آلودگی هوا بر اختلال در سلامتی شهر اهواز در سال 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 61 - 94

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا اختلال در سلامتی آلاینده های هوا شاخص کیفیت هوا محیط زیست شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹۸ تعداد دانلود : ۵۳۳
در چند دهه گذشته آلودگی هوا به عنوان یک مشکل اساسی، سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار داده است. آلودگی هوا از مهم ترین مشکلات زیست محیطی کلان شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز است. هدف از مقاله پیش رو بررسی تأثیر آلودگی هوا بر اختلال در سلامتی برمبنای تحلیل ثانویه داده های زیست محیطی و بیمارستانی در شهر اهواز در طول سال 1395 است. نتایج نشان داد که شاخص های آلودگی هوا و اختلال در سلامتی، به لحاظ زمانی، در فصل زمستان بیشتر است. بیشترین دلایل مراجعه به بیمارستان به ترتیب بیماری های قلبی و عروقی، سرطان، گوارش، تنفسی، پوستی و عفونی بوده است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که ۸۵ درصد تغییرات اختلال در سلامتی شهر اهواز ناشی از تأثیرات 10 آلاینده مورد بررسی است. در این میان، آلاینده های ذرات معلق کوچکتر از 5/2 میکرون، ذرات معلق کوچکتر از  10 میکرون، مونوکسیدکربن، و نیتریک اکسید به ترتیب بیش ترین اثرات را بر اختلال در سلامتی گذاشته اند. علاوه بر این، نتایج نشان داد سن و جنس نیز به شدت با اختلال در سلامتی ناشی از آلودگی هوا همبستگی دارند. بدین ترتیب، کاهش اختلال در سلامتی نیازمند سیاست گذاری و اجرای برنامه های موثر در جهت کاهش آلاینده ها  است.
۸۹۰۴.

آسیب شناسی پدیده کودکان کار شهر تهران با رویکرد فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 129 - 158

کلیدواژه‌ها: کودکان کار کودکان خیابان راهکار مقابله با خیابانی شدن دلفی فازی تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۲ تعداد دانلود : ۶۸۱
با آسیب شناسی پدیده کودکان کار و علل و پیامد های شکل گیری آن در شهر تهران با رویکرد فازی، راهکارهایی مطلوب برای مقابله با این پدیده ارائه شده است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده کاوی، مؤلفه های ناظر بر علل و پیامدهای پیدایش کودکان کار و راهکارهای متناظر با آن ها را استخراج کرد. با کاربست روش دلفی فازی پرسشنامه ها تجزیه و تحلیل شدند. با مدل سه شاخگی راهکارها در شاخه های محتوا، ساختار و زمینه دسته بندی شدند. برای تعیین ارتباط میان مؤلفه های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. در نهایت با ادغام نقشه های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد که شامل 45 مولفه و 57 راهکار است. طبق یافته ها، فقر عامل اصلی بروز و شیوع این پدیده است که عوامل ساختاری یا مسائل مرتبط با دولت و قانونگذاری با بیشترین اثرگذاری در حل مسائل کودکان خیابانی، می تواند منجر به کاهش فقر گردد. عوامل محتوایی در درجه دوم اهمیت قرار دارند. وجود راهکارهای متعدد در حوزه مسائل فرهنگی و دینی نیز از نکات قابل توجه می باشد.
۸۹۰۵.

الگوی رابطه دین و دولت در ایران عهد آل بویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 122 - 145

کلیدواژه‌ها: آل بویه تشیع دولت دین سکولاریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۹۵
دولت آل بویه به دلیل تقید به آیین تشیع و نگاه مداراگرایانه نسبت به دیگر ادیان جامعه از جایگاه ویژه در تاریخ اجتماعی ایران برخوردار است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که «الگوی تاریخی رابطه دین و دولت در ایران عهد آل بویه از چه منطق نظری پیروی می کند؟». در راستای این هدف، از روش مطالعه موردی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی برای تطبیق الگوی مبتنی بر تجربه تاریخی با الگوهایی نظری طراحی شده ای استفاده می شود که شامل شش وجه قیصرپاپیسم، پاپ قیصریسم، دولت سالاری، روحانی سالاری، سکولاریسم و لائیسیسم است. با نمایش مصادیق واقعی هر یک از الگوهای نظری در دوره فرمان روایی حکم رانان آل بویه، سه دوره تهاجم، توازن و تدافع استنتاج شد که طی آن در دوره تهاجم شاهد تأسیس الگوی دولت سالاری، دوره توازن شاهد تثبیت الگوی دولت سالاری و دوره تدافع شاهد گذار از الگوی دولت سالاری به الگوی روحانی سالاری هستیم.
۸۹۰۶.

بازخوانی خانواده قرآنی مبتنی بر فطرت از منظر المیزان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 7-20

کلیدواژه‌ها: فطرت خانواده بقای نوع غایات وجودی نقش مادری قوامیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۳۴۱
موضوع خانواده به دلیل جایگاه و آثار مختلف و بی بدیلی که در حیات اجتماعی دارد، همواره به نوعی در جغرافیای دانش های مختلف علوم بشری حضور داشته است. تحلیل های روان شناختی، تاریخی، حقوقی و جامعه شناختی، نمونه هایی از رویکردهایی است که بر مدار خانواده صورت پذیرفته است و پژوهشگران رشته های مختلف سعی نموده اند تا متناسب با رویکردشان ابعاد و کارکرد و فراز و فرود آن را تحلیل کنند. قرآن کریم به عنوان کتاب زندگی بشر اهمیت خاصی به این مسئله داده است. اختصاص منظومه ای از آیات کریمه به این مسئله نشانگر جایگاه رفیع آن در این کتاب آسمانی و تأثیر عمیق آن در زندگی اجتماعی است. این پژوهش با روش تبیین کارکردی، مضامین آموزه های تفسیر المیزان را در باب خانواده صورت بندی نموده و بر پایه فطرت، آثار آن را در جامعه انسانی تبیین می کند و به این پرسش پاسخ می دهد که تفسیر المیزان منظومه خانواده قرآنی را بر محور فطرت چگونه سازمان می دهد؟المیزان خانواده را در منظومه معرفتی مبتنی بر فطرت تحلیل می کند؛ به این صورت که تکوین این بنا را بر محور فطری بودن اصل زندگی اجتماعی و غایات وجودی فطری انسان معرفی می نماید و عناصر حفظ و استمرار آن را بر این محور ارزیابی می کند. در همین راستا، به سرمایه جنسی - که عنصر کلیدی در مسئله ازدواج و تشکیل خانواده است – به عنوان ابزار تحقق آن غرض وجودی نگاه می کند و در همین مدار، تفکیک نقش های جنسیتی و نیز قوّامیت مردان در حریم خانواده را سازمان می دهد.
۸۹۰۷.

بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی شهری شهروندان منطقه 14 شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی کیفیت زندگی شهری مشارکت غیررسمی هنجار همیاری اعتماد نهادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف این مطالعه بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی شهری شهروندان منطقه 14 شهر اصفهان با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری است. در این پژوهش از نظریات پیربوردیو و رابرت پاتنام به عنوان چارچوب نظری برای تبیین ابعاد سرمایه اجتماعی استفاده شده است و همچنین کیفیت زندگی را طبق تعریف شالوک در بعد ارزیابی شخصی در نظر گرفته ایم. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه افراد 65-18 سال در 7 محله منطقه 14 شهر اصفهان است که بر اساس فرمول کوکران حجم کل نمونه 400 نفر محاسبه شده است. روش نمونه گیری چندمرحله ای و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت پرسشنامه بوده است. در مجموع متغیرهای مستقل پژوهش توانستند 57/0 از تغییرات متغیر وابسته کیفیت زندگی را تبیین کنند و از طریق آزمون تحلیل مسیر مشخص شد که متغیر سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی داشته است. در مرتبه بعدی، متغیر طبقه اقتصادی بیشترین تأثیر را بر کیفیت زندگی داشته است.
۸۹۰۸.

رابطه کارکردهای شبکه های اجتماعی مجازی و دین گریزی (مورد مطالعه: جوانان 15 تا 29 ساله منطقه 15 شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 163 - 184

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مجازی کارکرد اجتماعی کارکرد فرهنگی کارکرد دینی دین گریزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۱ تعداد دانلود : ۵۳۱
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با دین گریزی جوانان می باشد. در این پژوهش چارچوب نظری مبتنی بر نظریات ساخت یابی برگر و لاکمن،  نظریه گیدنز و نظریه استفاده و خشنودی است. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و با روش پیمایشی است. جامعه آماری تمامی جوانان 29-15 ساله منطقه 15 شهر تهران است که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی و بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از جوانان منطقه 15 شهر تهران انتخاب شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در این تحقیق تجزیه و تحلیل داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان داده است که استفاده از کارکردهای اجتماعی، فرهنگی و دینی شبکه های اجتماعی مجازی در حد متوسطی است و بیش ترین جوانان در گروه کم اعتقاد قرار گرفته اند. نتایج بیانگر آن است که بین شبکه های اجتماعی مجازی و دین گریزی جوانان همبستگی منفی و معناداری وجود دارد. بین کارکردهای اجتماعی شبکه های اجتماعی مجازی و دین گریزی جوانان رابطه منفی و معنادار و بین کارکردهای فرهنگی شبکه های اجتماعی مجازی و دین گریزی جوانان رابطه معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج نشان داده است که بین کارکردهای دینی شبکه های اجتماعی مجازی و دین گریزی جوانان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیونی و تحلیل مسیر  نشان داده است که کارکردهای اجتماعی شبکه های اجتماعی مجازی بیش ترین تأثیر را بر دین گریزی جوانان داشته است. طبق نتایج، شبکه های اجتماعی مجازی توانسته است 20/7 درصد از واریانس متغیر وابسته دین گریزی جوانان را تببین کند.
۸۹۰۹.

مسئله تعامل اجتماعی در خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 33-64

کلیدواژه‌ها: تعامل اجتماعی تعامل سرد تعامل گرم جامعه کم عیار خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۱ تعداد دانلود : ۸۵۰
انسان به زیست اجتماعی نیازمند است و اساس زیست اجتماعی، تعامل مستمر با انسان های دیگر است و قوام و دوام تعامل مستمر، مستلزم گرم بودن آن است. یکی از قلمروهای برجسته تعامل گرم، خانواده است. تحقیقات فراوانی نشان می دهد خانواده به شدت و به طورگسترده، به بیماری آشکار و رنج دهنده ای مبتلاست. هدف این نوشتار، توصیف وضع تعاملات اجتماعی در خانواده ایرانی است، آن هم به گونه ای که جامعه شناسان ادراک و گزارش کرده اند. تحقیق حاضر به 83 مقاله پژوهشی معتبر استناد کرده است که این پژوهش ها با داوری اجتماع علمی جامعه شناسان ایرانی پذیرفته شده و انتشار یافته اند. روش مورد استفاده، روش «تحلیل محتوای جهت دار» است. داده های بررسی شده از «وجود مشکل فقدان روابط و تعاملات اجتماعی در خانواده، کمبود و کاهش تعاملات خانوادگی، کمبود تعاملات گرم در خانواده، وجود تعاملات سرد در خانواده، قطع روابط همسران» حکایت می کند و هرکدام از این مشکلات، مشتمل بر مشکلات تعاملی جزئی تری است که نشان می دهد آخرین پناهگاه اجتماعی ما نیز به شدت «کم عیار» است.
۸۹۱۰.

سیمای وفاق اجتماعی در اندیشه علوی(مورد مطالعه: نهج البلاغه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۴۸) 151 - 174

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) نهج البلاغه جامعه شناسی وفاق اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۳۴۷
وفاق اجتماعی از حیاتی ترین اصول زیست جمعی می باشد که افراد یک جامعه را با افکار و عقائد متفاوت بر سر مجموعه ای از ارزش های مشترک منسجم می سازد. سفارش به اجتماع و دوری از اختلاف از مهم ترین اموری است که امام علی(ع) در سخنان گهربار خویش در نهج البلاغه بدان پرداخته اند. امام همام ریشه بسیاری از مشکلات جوامع بشری را، از هم گسیختگی اجتماع دانسته اند. تحلیل محتوای نهج البلاغه نشان می دهد که ایشان جهت مبارزه با این معضل اجتماعی ، شیوه های استواری را به همراه دارد که عمل به این شیوه ها و دستورات ، باعث استحکام ساختار نظام اجتماعی می باشد. یافته ها نشان می دهد که در نگاه حضرت علی(ع)؛ وفاق اجتماعی یک هدیه الهی است و شکل گیری آن ریشه در الفت قلب ها دارد و بر مبنای اندیشه ی واحد(دین)؛ میثاق واحد(قرآن)؛ حاکم اسلامی(پیامبران، امامان، حاکمان)؛ اعتماد سازی مسؤولین؛ افزایش آگاهی و دوری از تفرقه استوار است.  
۸۹۱۱.

بررسی مقوله نابرابری و محرومیت در شعر شاعران معاصر قشقایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 86 - 110

کلیدواژه‌ها: نابرابری محرومیت نسبی قشقایی بحران هویتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۴۴۸
این تحقیق با هدف پی بردن به چگونگی بازتاب نابرابری و محرومیت در آثار شعرای معاصر قشقایی صورت گرفته است. حوزه جغرافیایی پژوهش استان فارس و اصفهان، و جامعه پژوهش شامل 55 تن از شاعران معاصر قشقایی بوده است. در این پژوهش کیفی، 73 قطعه شعر به روش اسنادی گردآوری، و به شیوه تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شده و 30 گزاره به دست آمده که به دلیل حجم بالای اشعار و رعایت ضوابط فصلنامه ها، تنها از مضمون 19 بند شعر در این مقاله استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که هرچند شاعران به عنوان بخشی از جامعه قومی، مسئله نابرابری و محرومیت را در اشعار خود بازتاب داده اند؛ امّا دیدگاه آنان در باره پدیده محرومیت و نحوه محرومیت زدایی متفاوت است. سه گزاره زیر به عنوان بخشی از نتایج به دست آمده، این تفاوت ها را نشان می دهد: اذعان به وجود نابرابری و محرومیت، احساس سرخوردگی، بحران هویتی و نارضایتی از به هم خوردن ساختار ایلی، ازلی دانستن نابرابری و انتساب آن به نظام خلقت و کنار آمدن با محرومیت به عنوان یک واقعیت، تمسک به امدادهای غیبی و قدرت های فرا بشری برای جبران ناکامی ها و از بین بردن محرومیت.
۸۹۱۲.

نقش تصوف در تشکیل حکومت صفوی (بازخوانی آراء ابن خلدون درباره تشکیل حکومت ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: تصوف ولایت صوفیانه عصبیت دینی قبیله ای حکومت صفویه ابن خلدون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۶۱۳
برخی اندیشمندان برای تبیین شکل گیری حکومت صفوی بر نقش عصبیت قبیله ای و برخی دیگر بر نقش عصبیت دینی تأکید کرده اند و درواقع، هیچ کدام به هم نشینی و هم افزایی فرایندی عوامل مزبور در تشکیل این حکومت توجه نداشته اند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر این بوده است که بر اساس آراء سیاسی ابن خلدون و با رویکردی توصیفی- تحلیلی و استفاده از روش اسنادی و مطالعه متون تاریخی مرتبط با موضوع پژوهش، فرایند هم نشینی و هم افزایی هر دو نوع عصبیت را در تشکیل حکومت صفوی آشکار کند. یافته های پژوهش نشان می دهند که شاه اسماعیل با بهره گیری از ولایت صوفیانه، موجبات هم نشینی سه عامل عصبیت قبیله ای درون هر یک از قبایل، عصبیت دینی درون هر یک از قبایل و عصبیت دینی میان همه قبایل را فراهم آورده و بر همین اساس، میان قبایل مختلف تحت امر خود اتحاد و انسجام ایجاد کرده و با استفاده از قدرت مضاعف این قبایل که محصول هم نشینی و هم افزایی پیوندهای دینی با پیوندهای قومی بوده، با پیروزی بر سایر مدعیان قدرت موفق به تشکیل حکومت صفوی شده است؛ بنابراین، در تشکیل حکومت صفوی هر دو نوع عصبیت، البته با تقدم عصبیت دینی بر عصبیت قبیله ای، دارای نقش و جایگاه بوده اند.
۸۹۱۳.

نقش تبلیغات محیطی (بیلبوردها و تلویزیون های شهری) بر مشارکت شهروندان در اجرای طرح آسمان آبی و زمین پاک(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۵ 124 - 136

کلیدواژه‌ها: تبلیغات محیطی مشارکت شهروندی آسمان آبی زمین پاک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۳۳۲
این تحقیق با هدف بررسی نقش تبلیغات محیطی (بیلبوردها و تلویزیون های شهری) بر مشارکت شهروندان در اجرای طرح آسمان آبی و زمین پاک انجام گرفته است. مبانی نظری این تحقیق براساس نظریات اقناع، نظریه وابستگی مخاطبان، نظریه جامعه پذیری کوئن،  نظریه عادات فرهنگی و نظریه برجسته سازی است که بر طبق آن و در نهایت نظریه برجسته سازی و نظریات اقناع به صورت تلفیقی به عنوان تئوری منتخب ارائه شد که اهداف و فرضیات و مدل تحقیق بر مبنای آن ارائه گردید. این پژوهش به صورت پیمایشی و با هدف کاربردی و بهره گیری از شیوه پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. پرسش نامه ها به کمک روش نمونه گیری خوشه ای و از طریق فرمول کوکران بین 300 نفر از ساکنان شهر تهران که دارای سن60-18 سال می باشند، از پنج منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران توزیع شده است. آزمون آلفا کرونباخ نشان داد که شاخص های اصلی این تحقیق از ضرایب پایایی بالایی برخوردار است. تکنیک های آماری مورد استفاده جدول توزیع فراوانی، نمودارهای ستونی و دایره ای ، آماره های مرکزی و پراکندگی، همبستگی بین متغیرها و رگرسیون  دو متغیره، آزمون f و آزمونt  می باشد که با نرم افزار spss انجام شده است. متغیر وابسته پژوهش مشارکت شهروندی و متغیر مستقل آن تبلیغات محیطی می باشد. یافته ها نشان می دهد که برجسته سازی، محتوا و تنوع پیام های تبلیغاتی بر مشارکت شهروندان تاثیر گذارند و بیشترین تاثیر مربوط به متغیر تنوع پیام ها می باشد. به گونه ای بیلبوردها و تلویزیون های شهری نگرش و بینش افراد را تغییر داده و باعث تغییر رفتار آن ها بر طبق الگوی پیشنهادی اجرای طرح آسمان آبی زمین پاک می شود.
۸۹۱۴.

مطالعه تطبیقی سبک زندگی سلامت محور سالمندان ترک و کرد در شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 107 - 133

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سلامت محور قومیت سالمندان ترک و کرد ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۱۳
سلامت به عنوان سبک زندگی و پیشگیری در مقابل بیماری مطرح است که تحت تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیطی و فرهنگی افراد قرار می گیرد. مطالعات نشان می دهد شرایط اقتصادی-اجتماعی متفاوت قومیت ها می تواند در سلامت آنان اثرگذار باشد. در این مطالعه، داده ها از تکنیک پیمایش، از طریق پرسشنامه ساختارمند و از افراد 60 سال به بالاتر شهر ارومیه، شامل 386 نفر سالمندان کرد و ترک (226نفر ترک،161نفر کرد) جمع آوری گردید. میانگین و انحراف معیار برای نه بُعد مورد مطالعه، برای قومیت ترک به ترتیب 83/17 و 18/2 و برای قومیت کرد 48/18 و 11/2 با سطح معنی داری 004/0 بدست آمد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که قومیت بدون کنترل متغیرهای جمعیتی و اقتصادی با ضریب 145/0 تاثیر مثبتی بر سبک زندگی سالمندان دارد که با کنترل همین متغیر به 182/0 افزایش می یابد و درآمد ماهیانه و قومیت (یعنی کرد بودن) بیشترین تاثیر مثبت و معنادار را بر آن دارد. یافته ها نشان دادند شرایط اجتماعی-جمعیتی و اقتصادی، تفاوت معناداری را در سبک زندگی سلامت محور دو قومیت بوجود می آورد. سالمندان قوم کرد سبک زندگی سالم تری از سالمندان قوم ترک دارند که می تواند بیانگر وضعیت اقتصادی بهتر قومیت کرد در مقایسه با قومیت ترک در شهر ارومیه باشد. 
۸۹۱۵.

بازتاب آموزه توحید در سریال یوسف پیامبر

نویسنده:
منبع: مطالعات دینی رسانه سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۷ و ۸ 57 - 90

کلیدواژه‌ها: توحید نشانه شناسی سبک زندگی سریال یوسف پیامبر حیات طیبه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف: هدف از پژوهش حاضر نشان دادن چگونگی بازتاب آموزه های توحیدی در سریال یوسف پیامبر است.روش: این پژوهش با استفاده از روش نشانه شناسی پیرس و با توجه به مؤلفه های توحیدی از منظر علامه طباطبایی به چگونگی بازتاب آموزه توحید در سریال یوسف پیامبر می پردازد.یافته ها: در سریال یوسف پیامبر سکانس هایی که با مؤلفه های توحیدی همراه بوده، مورد توجه قرار گرفته و دلالت آن مشخص شده، مثل سکانس های درگیری یعقوب و یوسف پیامبر با کاهنان، سکانس های ارتباط با غیب، سکانس های ابتلاء و یا سکانس هایی که به ادب حضور و عشق پرداخته شده و عناصری مثل صحنه، وسایل صحنه، نورپردازی ها، دوربین، بازیگر، صداها، دیالوگ ها، موسیقی و ترکیب بندی هایی که با ارتباط با هم یک جریان توحیدی را به تصویر کشیدند، چگونگی دلالت های آن ها برای بیان بازتاب امر توحیدی به وسیله نشانه شناسی تبیین شده و مشخص گردیده که نشانه ها در تعامل با هم به صورت یک زنجیره می توانند توحید را بازتاب دهند.نتیجه گیری: توحید در سریال حضرت یوسف در مؤلفه های توحیدی، عشق، ادب، دستگیری از دیگران، صبر در ابتلائات، درگیری حق و باطل، مناجات و دعا و ارتباط با غیب بازتاب یافته که در مواردی موفق به این امر بوده است، اما در مواردی هم اتصال مضمون به مبدأ با نارسایی مواجه بوده است.
۸۹۱۶.

مصرف ایماژهای بدن در میان کاربران اینستاگرام در شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 141 - 115

کلیدواژه‌ها: مصرف ایماژ بدن اینستاگرام نمایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۴۶۵
اینستاگرام یکی از شبکه های اجتماعی است که بستری قوی برای نمایشِ خود واقعی و ایده آل فراهم کرده است. محبوبیت اینستاگرام تا حدی به خاطر تصویر محور بودن آن است و این که به راحتی می توان تصاویر را به اشتراک گذاشت و متناسب با بازخوردی که از مخاطبان در قالب کامنت گذاری می گیریم، تغییرات لازم را در خود ایجاد می کنیم. این پژوهش با استناد به نظریه نمایشِ گافمن، الگوی بازنمایی فرهنگیِ گیدنز، و آرای نظریه پردازانی چون ترنر و شیلینگ سعی در تحلیل شیوه ها و گونه های مصرف ایماژ بدن در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارد. همچنین از رویکرد کیفی و مشخصاً تحلیل روایت برای مصاحبه عمیق با 16 نفر از شهروندان سنندجی (11 نفر دختر و 5 نفر پسر) که بنا بر بررسی های به عمل آمده بیشترین فعالیت را در شبکه اینستاگرام داشته اند، استفاده شده است. نحوه انتخاب این افراد براساس روش نمونه گیری گلوله برفی است. بدین ترتیب که یکی از پژوهشگران نیز با توجه به حضور طولانی مدتی که در این شبکه اجتماعی داشته، به خوانش محتوا و تحلیل مطالب و تصاویر به اشتراک گذاشته شده اقدام نموده است. نتایج حاکی از آن است که تعداد 10 مقوله ی فرعی ذیل 5 مقوله ی اصلی الگوهای غالب مصرف ایماژ بدن در فضای اینستاگرام هستند: الگوهای تعاملی (بازاندیشی زندگی اجتماعی، مدیریت تاثیرگذاری)، نمادین (الگوسازی و الگوبرداری، تجسم و بازنمایی فرهنگ)، نمایشی (نمود و ارایه خود در زندگی اجتماعی و اغواگری)، سلیقه ای (ساخت بازاندیشانه خود و جذب فالوور) و فراغتی (پیج گردی و گذران وقت و بازاریابی).
۸۹۱۷.

مسأله کنش اقتصادی: امکان بدیل جامعه شناختی در مواجهه با نظریه انتخاب عقلانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۱ 195 - 222

کلیدواژه‌ها: کنش اقتصادی انتخاب عقلانی عادتواره روتین ها منفعت شخصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
نظریه انتخاب عقلانیِ علم اقتصاد در تحلیل کنش اقتصادی با دو مشکل اساسی مواجهه است. مشکل اعتبار، یعنی تأیید تجربی اصول بنیادین آن و مشکل موضوعیت، یعنی توان و ظرفیت توجه هم زمان به عوامل اجتماعی و ذهنی کنشگر. سنت های مختلف جامعه شناسی تلاش کرده اند برای پر کردن حفره های آن دیدگاه متفاوتی برای تحلیل کنش اقتصادی ارائه کنند اما این رویکردهای جامعه شناختی در سطح تحلیلی متفاوتی با نظریه انتخاب عقلانی کنش اقتصادی را توضیح داده اند بنابراین نتوانسته اند بدیل مناسبی برای آن باشند. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا جامعه شناسی اقتصادی می تواند سطح تحلیل علی نزدیک تری با آنچه نظریه انتخاب عقلانی اشاره دارد، ارائه کند که هم زمان به عوامل اجتماعی و ذهنیت کنشگر، محاسبه گری و روتین ها توجه کند؟ مبانی نظری این پژوهش رویکرد رابطه گرایی و نحوه تعامل کنش و ساختار موقعیت، ذهنیت حسابگرانه و روال ها است. روش پژوهش اسنادی و مبتنی بر تفسیر و مرور انتقادی متون دست اول جامعه شناسی است تا نحوه مواجهه نظری سنت جامعه شناسی با نظریه انتخاب عقلانی و امکان بدیل مناسب برای آن روشن شود. دو مفهوم دلایل عملی و روال ها در نظریه بوردیو و شوتس در دو سنت فکری متفاوت می توانند توضیح جامعه شناختی مناسبی برای کنش اقتصادی در مقابل نظریه انتخاب عقلانی ارائه کنند که در این میان نظریه شوتس به جهت توجه هم زمان به رفتار حسابگرانه و عادات در توضیح کنش اقتصادی بدیل مناسبی است.
۸۹۱۸.

نقش تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی در سبک زندگی ایرانیان از نگاه دانشجویان رسانه و مطالعات فرهنگی

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 105 - 130

کلیدواژه‌ها: رسانه سبک زندگی کالا تبلیغات و شبکه های ماهواره ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۵۱۳
هدف این تحقیق نقش تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی در سبک زندگی ایرانیان از نگاه دانشجویان رسانه و مطالعات فرهنگی است. روش انجام این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. نمونه آماری شامل 384  نفر از دانشجویان رشته رسانه و مطالعات فرهنگی دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و آزاد اسلامی می باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS فرضیه ها آزمون گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون رگرسیون گام به گام استفاده شده است. در این پژوهش از نظریه های وساطت، وابستگی، کاشت و گلوله جادویی بهره جسته ایم. حجم نمونه، طبق فرمول کوکران معادل 384 نفر محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد بین تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی و سبک زندگی ایرانیان ارتباطی معنادار و مثبت وجود دارد. به گونه ای که مشاهده تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی در آموزه های دینی، مسئولیت پذیری، پایبندی به ارزش های اخلاقی، سطح توقعات و ارتباطات روزمره میان افراد خانواده نقش دارد و می تواند در مخاطب تغییر ایجاد کند.
۸۹۱۹.

بررسی دیدگاه های مختلف در باب ولایت فقیه و امکان سنجی جعل ولایت برای فقیهان متعدد در امر و زمان واحد

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ویژه علوم سیاسی 93 - 120

کلیدواژه‌ها: ولایت ف‍ق‍ی‍ه‍ان نصب امر و زمان واحد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
قریب به اتفاق علماء امامیه در طول تاریخ تشیع، ولایت فقیه را مفروض دانسته و در عمل و قول به آن پایبند بوده ولکن در کیفیت و کمیت آن اظهارنظرهای گوناگون نموده اند. پرسشی که در اینجا به نظر می رسد آنکه با توجه به نظرات مختلف در باب محدوده ولایت و کیفیت آن، اعمال ولایت توسط فقیهان به صورت هم زمان در امر واحد چگونه است؟ با بررسی نظرات مختلف می توان نتیجه گرفت که به طورکلی شیعه معتقد به نصب فقیهان از جانب امامان معصوم7 می باشد، اما در اعمال ولایت فقیهان در امر واحد نظرات از سه صورت خارج نیست: الف) نصب عام فقیهان به صورت هم زمان و اعمال ولایت توسط ایشان به صورت فردی و عدم تداخل ایشان با یکدیگر در امر واحد. ب) نصب عام فقیهان به صورت هم زمان و اعمال ولایت توسط ایشان به صورت جمعی یا حداقل رضایت تمامی فقیهان در اعمال ولایت توسط برخی از ایشان. ج) نصب بالقوه فقیهان و فعلیت پیدا کردن این ولایت به واسطه انتخاب مردم و عدم تداخل ایشان با یکدیگر در امر واحد.
۸۹۲۰.

بازنمایی رسانه ای مناسک زیارت اربعین در ایران؛ سال های 1392 تا 1396(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 1 - 36

کلیدواژه‌ها: مناسک زیارت اربعین بازنمایی گفتمان و تکثر جامعه ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۴۸۱
در جامعهٔ ایران، مناسک مرتبط با عزاداری برای امام حسین(ع) از اهمیت و گستردگی قابل ملاحظه ای برخوردار است. در سال های اخیر شکل تازه ای از مراسم مربوط به اربعین در قالب پیاده روی دسته جمعی به سمت کربلا برای رسیدن به بارگاه امام حسین پدید آمده و از سال 1392 ابعاد میلیونی به خود گرفته است. از آنجا که حضور تعداد زیاد جمعیت حاضر در رویداد اربعین، جایگاه اربعین را به عنوان یکی از عناصر اصلی ابراز هویت شیعی برجسته نموده و مشارکت مؤثر ایرانیان در این رویداد، مجرایی بسیار مناسب برای شناخت کنش های دینی ایرانیان به دست داده است، بررسی نحوهٔ بازنمایی این فعالیت جمعی و گفتمان هایی که حول آن شکل گرفته است و به این پدیده معنا می دهد در مقالهٔ حاضر مورد توجه قرار گرفته و تنوع بازنمایی های آن با مراجعه به متون نوشتاری مکتوب و دیجیتال انتشاریافته در رسانه های ارتباط جمعی (روزنامه ها، خبرگزاری ها و پایگاه های خبری) در میدان جامعهٔ ایران در فاصله پنج سالهٔ 1392 تا 1396 به کمک رویکرد نظری و روشی تحلیل گفتمان لاکلو و موف و طی فرایند بررسی و تحلیل 1800روز مطلب، شناسایی شده است. با تمرکز بر شناسایی دال مرکزی، دال های پیرامونی و تفکیک ژانرهای روایت متفاوت، شش گفتمان شکل گرفته حول مناسک زیارت اربعین ارائه می شود که این رویداد را البته نه با قدرت برابر بازنمایی می کنند. دستاورد مقاله از نوع توصیفی و اکتشافی است که می تواند زمینه فهم اربعین به مثابهٔ یک پدیده اجتماعی و گفت و گو دربارهٔ دگرگونی های فرهنگی ایران معاصر و شناخت تنوّع و تکثّر جامعه پس از انقلاب اسلامی را فراهم سازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان