فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۴۸۱ تا ۹٬۵۰۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۱۹ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷۴
132-97
حوزههای تخصصی:
مقدمه: نوجوانی دورانی است که از یک سو، ریشه رشد ارزشهایی که در کودکی شکل گرفته اند، فرصت توسعه پیدا می کنند و از سوی دیگر دورانی است که فرد مستعد خطرپذیری است و ممکن است تصمیمات ناپایداری بگیرد که منجر به رفتارهای نامطلوب ازجمله بزهکاری شود. بنابراین نوجوان نیازمند دریافت مهارتهاست. مسئولیت پذیری اجتماعی مهارتی است که نوجوان را به پیامدهای تصمیماتش در مورد خود و دیگران متعهد می کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی مدرسه محور بر نگرش نوجوانان دختر به بزهکاری طراحی شد. روش: مطالعه حاضر از نوع شبه مداخله ای با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر 15 تا 18 ساله دوره دوم دبیرستانهای شهر تهران بود. نمونه ای به حجم 92 دانش آموز (گروه مداخله 45 و گروه کنترل 47 دانش آموز) انتخاب شد. همچنین به منظور سنجش نگرش به بزهکاری از پرسشنامه نگرش به بزهکاری استفاده شد. آزمودنیها به مدت دو ماه در 7 جلسه 90 دقیقه ای محتوای آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی را دریافت کردند و سپس پس آزمون گرفته شد. برای تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS و آزمونهای تی زوجی و مستقل، آنالیزواریانس یک طرفه و آنالیزواریانس چندمتغیره به کار گرفته شد. یافته ها: نتیجه آزمونهای تی زوجی و مستقل نشان داد که در گروه مداخله نگرش مثبت به بزهکاری به طور معناداری کاهش یافته و نگرش منفی به بزهکاری به طور معناداری افزایش داشته است؛ درحالی که در گروه کنترل در هیچ یک از ابعاد نگرش اختلاف معناداری مشاهده نشد. نتایج مدل آنالیزواریانس چندمتغیره نشان داد که نمره پیش آزمون نگرش مثبت به ترتیب 6 و 22 درصد از تغییرات نمره پس آزمون نگرش منفی و مثبت را تبیین می کند. همچنین نمره پیش آزمون نگرش منفی حدود 32 درصد از تغییرات پس آزمون نگرش منفی را تبیین می کند. بحث: آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی می تواند در ارتقاء نگرش و صلاحیتهای اجتماعی و کاهش تمایل نوجوانان به تجربه الگوهای انحرافی مؤثر باشد. همچنین نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که این آموزش در سنین پایین تر نوجوانی مؤثرتر است.
مواجهه با محتوای خارج عرف جنسی (پورنوگرافی) در اینترنت و فضای مجازی و تاثیرات رفتاری در نوجوانان در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷
127-153
حوزههای تخصصی:
مقدمه : بعلت گستردگی دسترسی به اینترنت و فضای مجازی در بین نوجوانان و جوانان، و مواجهه اجتناب ناپذیر با محتویات خارج عرف جنسی، نگرانی زیادی در بین گروه های مختلف جامعه و مسئولین ایجاد شده است که "این مواجهه چگونه بر رفتارهای نوجوانان شامل رفتارهای جنسی آنان تاثیرمی گذارد؟". این در حالی است که مطالعات تجربی و کیفی اندکی در این خصوص در ایران وجود دارد. هدف : این تحقیق با هدف واکاوی دیدگاههای نوجوانان از تاثیرات مواجهه با محتویات جنسی در اینترنت و فضای مجازی (پورنوگرافی) بر رفتارهای بین فردی نوجوانان انجام شد. روش اجرا : مطالعه کیفی اکتشافی با رویکرد تفسیری بنیادی با استفاده از مصاحبه عمیق با 54 دانش آموز نوجوان سنین 18-15 ساله در شهر تهران (25 دختر ، 29 پسر) در خرداد 1395 انجام شد و داده های کیفی با رویکرد تحلیل محتوای موضوعی از نوع استقرایی با کدهای باز تحلیل شد. نتایج : مهمترین تاثیرات رفتاری عبارت بودند از : 1. تشویق روابط جنسی قبل از ازدواج ،2. تضعیف روابط والد-فرزندی، 3. تسهیل گفتمان جنسی در بین نوجوانان، 4. کاهش میل به ازدواج و کیفیت ازدواج. بحث و نتیجه گیری : تاثیرات فوق پیش بینی کننده افزایش روابط جنسی قبل ازدواج و کاهش سن اولین روابط جنسی و تاخیر در ازدواج در نسل های جدید است که لازم است در تحلیل های اجتماعی و جمعیتی در نظر گرفته شوند و مداخلات آموزشی برای ارتقای سواد رسانه ای جهت سلامت جنسی و توانمند سازی نوجوانان معرفی گردند.
ازدواج خویشاندی و عوامل پیش بینی کننده آن در میان زنان مهاجر در شهرهای تهران و مَلارد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تغییر در نسبت الگوهای ازدواجی خویشاوندی و غیرخویشاوندی از مهمترین تغییرات اتفاق افتاده در حوزه ازدواج در ایران است. بنابراین، در این مقاله تلاش شده است که الگوی ازدواج خویشاوندی در میان زنان مهاجر دارای همسر در شهرهای تهران و ملارد بررسی شود. داده ها از پیمایشی که در سال 1395 در استان تهران انجام شد و در آن تعداد 500 زن مهاجر دارای همسر پیمایش شدند اقتباس شده است. یافته های پژوهش نشان داد که ازدواج خویشاوندی با 41 درصد هنوز مطلوبیت قابل توجهی در جامعه مورد مطالعه دارد. تحلیل چند متغیره نشان داد که مدت زمان ازدواج اثر آماری معناداری بر الگوی ازدواج زنان دارد. نتایج همچنین نشان داد که خاستگاه سکونتی، تحصیلات و تفاوت سنی زوجین اثر آماری معناداری بر الگوی ازدواج مورد نظر ندارند. از این رو، نتیجه گرفته می شود که با وجود بهبود در عناصر نوسازی، الگوی ازدواج خویشاوندی هنوز شیوه ای متداول از ازدواج در جامعه مورد بررسی است.
گونه شناسی پوشش زنان شهر همدان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی کاربردی سال سی ام پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۵)
91 - 108
حوزههای تخصصی:
پوشش کنشی اجتماعی (همانند کنش های اجتماعی دیگر) است که از کم و کیف و محتوای جامعه تأثیر می گیرد. گونه شناسی پوشش طیفی است که گونه های مختلف پوشش را در بر می گیرد. این گونه ها طبق انگیزه های پوششی افراد در معرض تأثیر و در ارتباط با عوامل اجتماعی شکل می گیرد. در این پژوهش گونه های پوشش زنان شهر همدان و عوامل اجتماعی مؤثر و مرتبط با آنها بررسی شده اند. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری شامل همه زنان 18 تا 50 ساله ساکن شهر همدان است. ابزار گردآوری اطلاعات در مرحله اکتشافی برای تعیین گونه های پوشش و انواع آن، مصاحبه با 40 زن بوده است. بعد از مشخص شدن این گونه ها پرسش نامه ای برای بررسی ارتباط متغیرها با این گونه ها ساخته شد. حجم نمونه شامل 335 زن است که با فرمول کوکران محاسبه و با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند گونه شناسی پوشش زنان شهر همدان دربرگیرنده چهار گونه پوششی راحت طلب، عفت طلب، نمایش طلب و همسرطلب است. یافته های آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهند بین هر چهار گونه پوششی زنان با تأثیرپذیری از گروه همالان، تأثیرپذیری از انتظارات دیگرانِ مهم، اشتهار و اعتباربخشی مالی، میزان اوقات فراغت، وضعیت تأهل، تمایل به جذب جنس مخالف برای ازدواج و پیروی از اعتقادات همسر روابط معنی داری وجود دارد.
تحقق توسعه پایدار در قالب مفهوم شهر دوستدار کودک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فضاهای شهری طوری سازمان یافته اند که اغلب نیازهای کودکان در آن نادیده گرفته می شود. این در حالی است که کودکان عامل پیوند نسل های گذشته، حال و آینده در هر جامعه محسوب می شوند. هدف پژوهش بررسی وضعیت منطقه سه شهر تبریز یکی از مناطق دهگانه شهری، از لحاظ شاخص های کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، محیطی و روانی به جهت مناسب بودن برای کودکان می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی می باشد و روش جمع آوری داده و اطلاعات در آن اسنادی و پیمایش است. جامعه آماری پژوهش کلیه شهروندان منطقه سه شهر تبریز بوده، که از بین آنها 384 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای مطالعه شده اند. در همین راستا شاخص شهر دوستدارکودک در قالب پرسشنامه و در 4 بعد کالبدی، فرهنگی- اجتماعی، محیطی و روانی تنظیم شد. جهت تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از تست تی تک متغیره، تست تی مستقل، آزمون رتبه بندی تک متغیره ویلکاکسون و آزمون کروسکال والیس استفاده شد. بررسی وضعیت منطقه سه از لحاظ شاخص های پژوهش، عدم مناسب بودن منطقه سه برای کودکان را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که بین نظرهای زنان و مردان تنها در شاخص محیطی تفاوت معنی دار وجود دارد؛ که زنان نسبت به مردان منطقه سه را از لحاظ شاخص محیطی تاحدودی نامناسب تر برای کودکان ارزیابی کرده اند.
بررسی ساختار صوری عقدنامه های باقی مانده عصر قاجار در یزد
منبع:
فرهنگ یزد سال اول بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
119 - 140
حوزههای تخصصی:
قباله های ازدواج، نکاح نامه هایی هستند که هویّت ملّی و تاریخی هر ملّت را نشان می دهند. آثار ارزشمندی که به شناخت فرهنگ یا تاریخ ما کمک قابل توجهی می کنند؛ زیرا عقدنامه بیانگر مهمترین رکن زندگی ایرانیان یعنی خانواده و امر ازدواج را جنبه حقوقی می بخشد. تنوع و زیاد بودن این اسناد به دلیل گستردگی امر ازدواج و محیط مذهبی دوره قاجار، که بر ازدواج به عنوان سنّت الهی و مقدّس و سفارش پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) تأکید داشتند. دین اسلام بر تمام جنبه های حقوقی این عقدنامه ها حاکم بوده است و مسلمانان اعتقاد دارند که ازدواج به عنوان نعمتی خداداد زمینه ساز تکامل انسان است. بررسی این عقدنامه ها در شناخت تاریخ دوره قاجار مؤثر است و تحلیلی درست وآشکار از جنبه های مختلف تاریخ این دوره از نظر فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی ، حقوقی و وجه رایج ایران می دهد. عقدنامه سند حقوقی است و از سنّت های مهمّ ایرانیان بوده که هنوز در میان ایرانیان رواج دارد. برای پررنگ کردن یا طراحی با استفاده از رنگ و نقش عقدنامه ها می توان به سیر تطوّر هنر تذهیب در عهد قاجار پی برد. در این نکاح نامه ها هنر خطّاطی و نقّاشی و تذهیب و نویسندگی با باورها و اعتقادات دینی و مذهبی مردم عجین شده و با توجّه به وضع مالی خانواده طرفین ازدواج به شکل های متفاوتی تولید می شده است.
از دین سازی هایِ عقل تا دینی سازیِ علم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶
7 - 40
حوزههای تخصصی:
بررسی نسبت عقل و دین و دین و عقل یکی از بحث های مقدماتی و لازم برای جامعه شناسی دین است. نتایج حاصل از آن علاوه بر منظر، بر موضوع شناسیِ این شاخه از جامعه شناسی نیز تأثیر شایانی خواهد داشت و به دین پژوهان و صاحب نظران آن کمک خواهد کرد تا موضع صائبی در قبالِ دو مسئله اخیراً مطرح شده، یعنی «دین سازی های عقل» و «دینی سازیِ علم» اتخاذ نمایند و مشی مناسبی را در قبال آنها در پیش گیرند.<br />مقاله پس از مرور نسبت های ممکن و متصوَّر میان عقل و دین، مرز میان دین سازی های روا و ناروا را آشکار می سازد و پس از وارسیِ مختصری در نگاه اسلام به عقل، نشان می دهد که این دین مجال و فرجه فراخی برای تأملات مستقل عقلی که علم هم یکی از موالید آن است گشوده و هیچ الزام دینی و عقلی بر جدا کردنِ راه و باز نمودنِ باب ویژه ای به نام علم دینی وجود ندارد.
پارتی بازی و عملکرد شغلی، تبیین نقش میانجی اعتماد سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ ایلام دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ و ۶۳
190 - 211
حوزههای تخصصی:
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر پارتی بازی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش میانجی اعتماد سازمانی انجام شده است. روش انجام این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی – همبستگی مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری آن نیز شامل کلیه کارکنان ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایلام به تعداد 300 نفر بود که به منظور تعیین حجم نمونه (168 نفر)، از فرمول کوکران استفاده شد؛ اما به دلیل اینکه تحقیق حاضر در صدد بهره گیری از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل بود و از آنجا که برای انجام این مهم، حداقل نمونه می بایست 200 نفر باشد، تعداد 230 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه تعیین شد. ابزار اصلی جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه بود؛ بنابراین برای سنجش متغیر پارتی بازی از پرسشنامه عبدالله و همکاران (1998)، عملکرد شغلی پاترسون و همکاران (1992) و اعتماد سازمانی شفیعی (1390) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که پارتی بازی بر عملکرد شغلی و اعتماد سازمانی، تأثیر منفی و معناداری دارد. اعتماد سازمانی نیز بر عملکرد شغلی، تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ همچنین اعتماد سازمانی در رابطه بین پارتی بازی و عملکرد شغلی نقش میانجی ایفا می کند.
ویژگی های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی شدن آن ها: مطالعه ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کودکان خیابانی در شهر کرمانشاه مانند کودکان بسیاری از مراکز استان های کشور به کار و زندگی می پردازند. برای ایجاد هر تغییری در وضعیت این کودکان نخست باید به ارزیابی این وضعیت و عوامل مرتبط با خیابانی شدن آن ها پرداخت. در این پژوهش کمی و کیفی، ویژگی های جمعیت شناختی و کار کودکان خیابانی بررسی شده است. این پژوهش بخشی از مطالعه ارزیابی سریع در شش شهر کشور است که در سال 1395-1396 در دو فاز کیفی و کمی در شهر کرمانشاه انجام شد. در بخش کیفی با نمونه گیری هدفمند، 19 مصاحبه فردی با مطلعان کلیدی و 9 بحث گروهی با استفاده از پرسشنامه های نیمه ساختاریافته با کودکان خیابانی صورت گرفت. سپس در بخش کمی، پس از شناسایی 54 پاتوق خیابانی کار کودکان با استفاده از نمونه گیری زمان-مکان و پرسشنامه، اطلاعات 64 کودک خیابانی در پاتوق های کار کودکان در خیابان جمع آوری شد. به منظور تحلیل داده ها در بخش کیفی از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج نشان می دهد کودکان خیابانی شهر کرمانشاه عمدتاً پسر (2/92 درصد) و از نظر ترکیب ملیتی-قومی همگی ایرانی هستند که به سه قوم لک، کولی و کرد تعلق دارند. اغلب کودکان خیابانی (3/81 درصد) نزد خانواده و بستگان زندگی می کنند. حدود نیمی از این والدین طلاق گرفته اند (6/26 درصد) یا یکی از آن ها فوت شده است (28 درصد). پدران بیشتر این کودکان بی سواد (3/20 درصد) یا کم سواد (7/79 درصد) هستند و حدود 78 درصد آن ها بیکارند. اعتیاد از مشکلات شایع میان خانواده های این کودکان است و حدود 70 درصد پدران، مصرف کننده فعلی یا قبلی مواد بوده اند. همچنین حدود 60 درصد کودکان تحصیل نمی کنند و بیشتر به مشاغل خرد مانند دست فروشی (86 درصد) می پردازند، اما حدود 36 درصد آنان به جمع آوری ضایعات مشغول اند. مهم ترین دلیل کارکردن کودکان، کمک به معیشت خانواده (70 درصد)، اجبار خانواده (68 درصد) و بی سرپرستی (14 درصد) است. این کودکان در معرض مشکلات متعددی در خیابان قرار دارند که شایع ترین آن تحمل سرما و گرمای شدید، گرسنگی و توهین و کتک خوردن از مأموران و مردم است. کودکان خیابانی کرمانشاه به خانواده هایی با شرایط بسیار نامطلوب اجتماعی-اقتصادی تعلق دارند. توجه به نیازهای اولیه و ضروری این خانواده ها و کاهش و کنترل وضعیت اعتیاد و بیکاری سرپرستان خانواده، برای کاهش کار کودکان در خیابان ضروری به نظر می رسد. به علاوه وجود مراکزی که کودکان در طول روز برای استفاده از غذای گرم و محافظت از سرما به آن مراجعه کنند، همچنین ممانعت از برخوردهای نامطلوب مأموران جمع آوری با کودکان از موارد لازم برای بهبود شرایط کودکان خیابانی است.
«منطق» حصول پیشرفت در مبانی علوم اجتماعی اسلامی؛ مبتنی بر شواهد قرآنی و روایی
حوزههای تخصصی:
این مقاله با استفاده از روش اسنادی-تحلیلی و همچنین آوردن شواهدی قرآنی و روایی از شاخصه ها و اهداف پیشرفت از منظر اسلام، سعی داشته به کشف "منطق" حصول پیشرفت در مبانی علوم اجتماعی اسلامی، نائل آید. نتایج حاصل شده از پژوهش های قرآنی و حدیثی انجام شده، نشان می دهند که برخلاف نظریات غربی که هر «افزایشی» را پیشرفت می دانند، اسلام افزایشی را پیشرفت تلقی می نماید که از بطن تقوا برخاسته است و تقوا در آن هم نقش «اُصالی» و هم «آلی» دارد. جامعه ای که ملکه تقوا را به دست آورد، خصلت های اخلاقی زائیده شده از بطن تقوا در آن نمایان خواهند شد و در جای جای آن نمود می یابند و درنهایت این خصلت ها در قالب «ظهورات» تمدنی نمایان می شوند و نظامات موجود در این جامعه، مانند نظام سیاسی و فرهنگی، متولدشده از چنین خصلت هایی هستند. در پایان الگوواره و منطق حرکت به سمت جامعه پیشرفته اسلامی تصویر شده است.
جلوه های بی ادبی کلامی در تلویزیون در چارچوب نظریه گفتمان کالپپر مطالعه موردی: سریال «مادرانه»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹
227 - 252
حوزههای تخصصی:
وجهه، خود انگاره عمومی است که هر فرد برای خود قائل است. وجهه، عبارت است از احترامی که هر فرد برای خود و آبروی خود قائل است. از طرفی، ادب توجه به وجهه طرف گفت وگو در طول مکالمه و در مقابل، بی ادبی تهدید وجهه است. کالپپر (2011) در نظریه گفتمان خود به راهکارهای اعمال بی ادبی براساس سه نوع وجهه فردی، رابطه ای، اجتماعی و دو نوع حقوق اجتماعی تساوی و وابستگی و ارتباط این مفاهیم اشاره می کند. این رویکرد بر عواملی چون بافت، هنجارهای اجتماعی و احساسات متمرکز و دارای ویژگی جمع مداری وجهه است. از این رو با چنین رویکردی می توان پدیده بی ادبی کلامی را در سریال های خانوادگی ایرانی بررسی کرد. این پژوهش در چارچوب این نظریه به این سؤال پاسخ می دهد که نظریه گفتمان کالپپر در سریال «مادرانه» از چه زوایایی قابل بحث و این سریال حاوی کدام یک از الگوهای بی ادبی کلامی است. به این منظور تعداد 30 نمونه از گفت و گوهای حاوی ارتباط میان انواع وجهه و حقوق اجتماعی به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب و از روش توصیفی تحلیلی برای تحلیل آنهااستفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که همه الگوهای بی ادبی کلامی شامل تهدید وجهه فردی، رابطه ای و اجتماعی با توجه به حقوق اجتماعی با جلوه های مختلف در این سریال بکار رفته که در این بین الگوی تهدید وجهه رابطه ای به میزان 6/86 درصد دارای بالاترین میزان وقوع است.
بررسی تأثیر و عملکرد سینمای سیّار امریکا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶
183 - 204
حوزههای تخصصی:
سینمای سیّار را در تعریفی ساده می توانیم سینمایی متحرک یا قابل حمل بنامیم که امکان نمایش تصاویر متحرک را در هر مکان و فضایی چه داخلی و چه خارجی فراهم می آورد. سینمای سیّار به عنوان ابزار مؤثر تبلیغاتی به خصوص بعد از جنگ جهانی دوم و تغییر شیوه های سلطه گری در دنیا، اهمیت و گسترش بیشتری پیدا کرد؛ زمانی که قدرت های بزرگ جهانی برای تثبیت موقعیت و تسلط خود بر کشورهای مستعمره و کشورهای جهان سوم، با استفاده از ابزار تبلیغی ازجمله سینمای سیّار، راهبرد دیپلماسی فرهنگی را پیشه کردند؛ آنچه که هربرت شیلر از آن با عنوان امپریالیسم فرهنگی یاد می کند. ایران یکی از معدود کشورهایی است که سینمای سیّار امریکا در آن فعالیت طولانی و گسترده داشته است. این مقاله به این مسئله پرداخته است که دلایل حضور و تأثیر سینمای سیّار امریکا در ایران چه و چگونه بوده و با بهره گیری از اسناد و گزارش های موجود و از طریق روش توصیفی و تحلیلی نتیجه گرفته است که سینمای سیّار امریکا از طریق برنامه اصل چهار ترومن و به قصد جلوگیری از نفوذ کمونیسم و ایجاد کمربند محافظتی برای منافع امریکا در منطقه، کار خود را در ایران آغاز کرده و از سویی به تدریج از طریق نمایش فیلم های آموزشی و تفریحی در صدد تغییر نگرش ها و تبلیغ سبک زندگی امریکایی بوده و از سوی دیگر، به واسطه فیلم های خبری و تبلیغاتی، ضمن تثبیت موقعیت حکومت مورد حمایت خود، قصد تسلط دائمی بر ایران را داشته است.
بررسی عوامل سیاسی- اجتماعی مؤثر در همگرایی های قومی (مطالعه ی موردی: قومیت های شهرستان ارومیه )(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰
125 - 150
حوزههای تخصصی:
گروه های قومی هر جامعه، جایگاه مهمی در اتحاد ملی دارند و اگر به چالش کشیده شوند، امنیت ملی را به خطر می اندازند. در عصر حاضر نیز موضوع قومیت ها یکی از الزامات توسعه در جمهوری اسلامی ایران است و خوشبختانه بعد از انقلاب اسلامی، همگرایی قومیت ها در راستای اتحاد ملی حرکت کرده است. برای روشن شدن همگرایی قومیت ها در این پژوهش عوامل سیاسی و اجتماعی مؤثر در همگرایی های قومی، با تکیه بر تأثیرگذاری عوامل سیاسی اجتماعی بررسی شده است. مطالعه ی موردی، قومیت های مختلف شهرستان ارومیه در مقایسه با کل کشور هستند، روش شناسی تحقیق، کیفی بوده و از نظریه ی زمینه ای به عنوان روش اجرای عملیات پژوهش استفاده شده است. داده های کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبه ی عمیق گردآوری شد و برای ارائه ی نظریه ی نهایی از استراتژی نظریه ی زمینه ای استفاده گردید. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نیز با در نظر گرفتن معیار اشباع نظری، با تعداد 15 نفر از جامعه ی مورد مطالعه، مصاحبه ی عمیق انجام شد. یافته های به دست آمده در 63 مفهوم دسته بندی گردید و از میان این مفاهیم، 5 مقوله ی اصلی: ناسیونالیسم و تاریخ مشترک، دین مشترک، امنیت و امیدواری به دست آمد. مقوله ی هسته ای این پژوهش مفهوم «امنیت» است که سایر مقولات اصلی را دربر می گیرد. نتایج تحقیق نشان داد، قومیت های شهرستان ارومیه در سایه ی امنیت اجتماعی- سیاسی، همگرایی را بر واگرایی ترجیح داده اند.
مطالعه و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر در بهبود رفتارهای معطوف به حفظ محیط زیست مناطق روستایی، مطالعه موردی: شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله مطالعه و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر در بهبود رفتارهای معطوف به حفظ محیط زیست مناطق روستایی شهرستان اردبیل است. این پژوهش ازلحاظ هدف، توسعه ای و ازلحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و از نوع تحلیلی است. روش گرد آوری داده ها برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار استفاده شده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. پانل متخصصان (مطالعات طولی)، روایی صوری پرسش نامه را تأیید کرد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه پژوهش 82/0 تا 89/0 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از الگوی تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج فن تحلیل عاملی نشان دادند مهم ترین عوامل اجتماعی مؤثر در بهبود رفتارهای معطوف به حفظ محیط زیست در منطقه مطالعه شده شامل چهار مؤلفه (تقویت سرمایه اجتماعی و تعلق سرزمینی، ارتقای ظرفیت های شناختی و ترویج مسئولیت پذیری اجتماعی، تقویت اخلاق مداری اجتماعی و ترویج سبک زندگی حافظ محیط زیست و تقویت شاخص های رفاه اجتماعی و بهبود رضایت مندی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده این چهار عامل 14/65 است. درنهایت با توجه به تحلیل نتایج پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.
روابط زناشویی از منظر زنان متأهل طبقه متوسط شهر تهران در سال 1397-1396(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۴
97 - 125
حوزههای تخصصی:
فهم رابطه جنسی در این دوره تاریخی جز با تأمل در تاریخ شکل گیری جامعه مدرن و تغییر مفهوم عشق، رابطه و صمیمیت امکان پذیر نیست. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که زنان طبقه متوسط شهر تهران، به مثابه زنانی مدرن چه فهمی از روابط جنسی خود با همسرانشان دارند و آن را چطور معنا می کنند؟ در این مقاله از مفاهیم «رابطه ناب» ِ گیدنز و «عشق سیال» ِ باومن یاری گرفتیم و درنهایت برای تبیین مسأله تحقیق در سطح کلان به تاریخ سکسوالیته از منظر فوکو تکیه کردیم. همچنین برای پاسخ به سؤال تحقیق از روش پدیدارشناسی استفاده کرده و با 28 نفر از زنان طبقه متوسط شهر تهران در سال های 1397-1396 مصاحبه عمیق انجام دادیم. یافته ها نشان داد مشارکت کنندگان روابط جنسی با همسرشان را تحت مقوله های «وظایف زن»، «معامله با همسر»، «کنترل همسر»، «تضمین زندگی زناشویی» و «لذت دوجانبه» معنا کرده اند و موانع تحقق آن را «کم توانی جنسی مردان»، «ناآگاهی همسران از رابطه جنسی مناسب»، «سرخوردگی به دلیل ازدواج زودهنگام»، «عدم برقراری رابطه کلامی» و «روابط فرازناشویی مرد» می دانند. سازو کار های جبرانی زنان شامل «جبران مالی»، «روابط فرازناشویی» و «جایگزینی روابط عاطفی با دوستان» بوده است.
بررسی کارآمدی و تاثیر فناوری اطلاعات در فرآیند جرم یابی و سیاست جنایی در پلیس فتا و آگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش انتظامی سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۳)
167 - 188
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف : ورود فناوری اطلاعات به بخش های جنایی در پلیس ایران کاربردهای فراوانی دارد و در کنار فرصت های ایجاد شده، تهدیداتی را نیز به دنبال داشته است. مطالعه و سنجش تاثیر ابزار فناوری اطلاعات در فرآیند جرم یابی پلیس فتا و آگاهی بر اساس راهبردهای سیاست جنایی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است روش پژوهش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. جامعه آماری عبارت است از؛ تعداد20 نفر از کارشناسان و خبرگان پلیس فتا، پلیس آگاهی ناجا و پلیس آگاهی استان گیلان و ابزار گردآوری داده ها شامل مصاحبه و پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و بر اساس تحلیل و تبیین داده ها، معیارها، مصادیق و شاخص های موجود با روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t تک نمونه ای انجام شده که در نهایت منجر به ارائه مدل راهبردی فناوری اطلاعات بر فرآیند جرم یابی گردیده است. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS مورد آزمون قرار گرفته و با مقدار 758/0 برای 9 گویه مورد تایید قرار گرفته است یافته ها و نتایج : یافته های پژوهش بیانگر آن است که متغیر روابط در حال حاضر مثبت می باشد با بیشترین میزان میانگین رتبه 5/97 و گویه به دلیل به روز بودن جرایم سایبری نیاز به ابزار و سیستم های رایانه ای و الگوی دقیق جهت داده کاوی فرآیند اطلاعاتی بسیار ملموس است، با میانگین 3/74 کمترین اولویت در پاسخ به سوال پژوهش را به همراه دارد و با مقدار p>0.05 تفاوت معناداری در شاخص ها مشاهده نمی گردد
عشق به مثابه بلوغ مراقبتی نقدی بر نظریه مثلث عشق و ارائه رویکردی نوین به عشق در روابط زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰
437-466
حوزههای تخصصی:
نیاز به عشق، یکی از نیازهای حیاتی بشر و از مهم ترین انگیزه های تشکیل و تداوم خانواده است؛ اما به زعم متخصصان در کنار سایر عوامل، فهم نادرست از مفهوم «عشق»، این نهاد را در معرض تهدید قرار داده است. هدف از این پژوهش ارائه نگاهی تحلیلی به ادراک رایج زوجین به مفهوم «عشق» در روابط زوجین، خصوصاً با تاکید بر نقد نظریه «مثلث عشق» استرنبرگ(1986) -بعنوان رویکرد رایج به مفهوم سازی «عشق» نزد روان شناسان و مشاوران ایرانی- است. در همین راستا با استعانت از رویکردهای نوکلاسیک و سه ظرفیتی ذهن، تعریف تفکر مراقبتی و مولفه های آن، و همچنین ساختار شخصیت در نظریه تحلیل رفتار متقابل، رویکردی بدیل و جامع از «عشق پایدار» ارائه خواهیم داد تحت عنوان «عشق به مثابه بلوغ مراقبتی». برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی، تحلیل مفهومی و تحلیل استنباطی بهره گرفته ایم. وجه تمایز اساسی این رویکرد با رویکردهای پیشینی که یا عشق را در جدال با عقل توصیف می کنند، یا یکی ازاین دو را برده دیگری می خوانند، و بطور کلی «عشق» را تحت جبر ناهشیار بشر تلقی می کنند، در این حقیقت است که عشق منبعث از عقلانیت با هر سه ظرفیت شناختی، عاطفی و ارادی است و گرچه متاثر از الگوها و طرحواره های ناهشیار می باشد، اما پدیده ای چندوجهی و انتخابی است. در این مقاله میان مفاهیم «عشق» و «شبهِ عشق» تمایز قایل می شویم و با پیشنهاد رویکرد «هرم عشق» که دارای رأس «بلوغ مراقبتی» به معنای آگاهی دائمی نسبت به دلایل ایجاد و تداوم عشق می باشد، در پی ارائه تصویری کامل تر از معنای عشق حقیقی در روابط زوجین هستیم، عشقی که دارای ماهیت تحولی است و در هر مرحله از حیات خانواده با آگاهی از مضامین همان دوره، خود را تغذیه نموده و پایدار و شاداب بماند.
بررسی جامعه شناختی مکانیزم های رابطه عوامل اجتماعی با افسردگی در بین شهروندان 18 سال به بالای شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تعداد درخور توجهی از افراد جامعه به افسردگی مبتلا هستند. این ابتلا و میزان رو به افزیش آن بر این دلالت دارد که افسردگی به عنوان یک اختلال روانی مسئله ای اجتماعی و فراگیر است؛ بنابراین این مسئله به بررسی عوامل اجتماعی نیاز دارد که با افسردگی در ارتباط هستند و ابتلا به آن را توضیح می دهند. هدف این پژوهش بررسی این عوامل اجتماعی و توضیح رابطه آن ها با افسردگی است. روش استفاده شده در این پژوهش پیمایش است که با استفاده از پرسشنامه در شهر همدان انجام شده است. حجم نمونه شامل 385 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از آزمون T و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نرخ شیوع افسردگی در جمعیت نمونه 4/30 درصد است. نتایج فرضیه های پژوهش نشان می دهد که دینداری هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش دادن سرمایه اجتماعی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. انسجام خانوادگی هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش دادن سرمایه اجتماعی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. دینداری هم به طور مستقیم با کاهش افسردگی رابطه دارد و هم با افزایش انسجام خانوادگی و به واسطه این افزایش با کاهش افسردگی رابطه دارد. نتایج این پژوهش نشان دهنده اهمیت سه عامل اجتماعی دینداری (از طریق معنی دادن به زندگی)، انسجام خانوادگی (از طریق جذب و تنظیم رفتار در اجتماع خانواده) و سرمایه اجتماعی (از طریق تأمین منابع برای افراد) در آسیب شناسی ایجاد، بروز و شیوع افسردگی است. این سه عامل هم بی واسطه و هم توسط روابط باهم مکانیزم های ابتلا به افسردگی را توضیح می دهند. بروز افسرگی و شیوع آن در سال های اخیر به نظر می رسد پیامد و حاصل وقوع تغییر و تحولات چشمگیر در چند دهه گذشته در حوزه هایی از جامعه است که دینداری، انسجام خانوادگی و سرمایه اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است.
زندان به مثابه بستری مسخ کننده یا تعالی بخش: مطالعه کیفی تجربه زندان در میان متهمان به قتل در زندان عادل آباد شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف زندان، مجازات، نگهداری یا بازپروری زندانی است، که در این میان زندانیان متهم به قتل و بازپروری آن ها وضعیت متفاوتی دارند. شناخت تجربه و نگرش این افراد به زندان می تواند به سیاست گذاران کمک کند که اهداف زندان را اصلاح کرده یا تعالی بخشند. هدف پژوهش حاضر واکاوی تجربه زندان در میان 21 زندانی متهم به قتل در زندان عادل آباد شیراز است. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته و روی نمونه ای هدفمند جمع آوری و با روش تحلیل مضمونی تحلیل شدند. نتیجه تحقیق نشان داد که زندگی در بند قتل، بسیار سخت و طاقت فرساست؛ به طوری که فرد زندانی از مرحله ای به بعد، شناخت خود درباره محیط را تاحدودی از دست می دهد و دچار نوعی مسخ شدگی می شود. زندان برای قاتل، محیطی است پرمخاطره با فرهنگ خاص خود که فرصت سوزی را به وجود می آورد و فرد از داغ ننگ آن نیز دچار اضطراب است. البته قاتلانی که امید به رهایی دارند، در محیط توانمندساز زندان، با ایجاد تغییر مثبت در زندان توانسته اند در فعالیت های فرهنگی زندان مشارکت کرده و خود را تعالی بخشند. به طورکلی اینکه فرد چه تجربه ای در زندان دارد، بیشتر مبتنی بر عاملیت وی –تجارب زیسته گذشته و اهداف و آرمان هایش است- تا ساختار محدودکننده زندان؛ اگرچه نظام کنترلی زندان نیز برای همه گروه ها درک و تجربه مشترکی را دارد. با توجه به نتایج تحقیق، کم کردن فشارهای روانی زندانیان در بند قتل به خصوص زندانیان تازه وارد با ابزارهای کنترلی و نظارتی به روز و دقیق تر، جداکردن قاتلان غیرعمد از عمد، برگزاری کلاس های مشاوره به صورت ممتد و نظارت بهتر بر محیط از سوی زندان پیشنهاد می شود.
سد سبز: همیاری سنتی بومزاد و سازگار با توسعه مطالعه موردی ایجاد آب گیر بر رودخانه خورخوره سقز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش های بومی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲
479 - 502
حوزههای تخصصی:
انسان برای به دست آوردن آب و کنترل آن راه هایی مختلفی را آزموده است. یکی از این راه ها درست کردن سد و آب گیر بوده است. یکی از این نوع سدهایی که در منطقه سقز برای کنترل آب رودخانه ها در فصل بهار تا پاییز استفاده می شد سدسازی با نوعی سازه چوبی با نام ولیر بود. هدف این تحقیق دلایل، شیوه ساخت و به کارگیری ولیر برای کنترل و هدایت آب های رودخانه بود. این تحقیق در چارچوب یک گزارش موردی قابل دسته بندی است. روش تحقیق تجربه زیسته محقق و انجام مصاحبه با مردان روستای سیف آباد در شهرستان سقز بوده است. اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که مردم روستا هرسال در فصل بهار این سدها را با چوب و شاخ و برگ درختان می ساختند. سدها آب را از طریق یک جوی بزرگ به سوی مزارع یونجه و سیب زمینی هدایت می کردند. این سدها در فصل پاییز و با آمدن سیلاب های پاییزی خراب شده و بدون آنکه به محیط زیست آسیبی برسانند از مسیر رودخانه کنار می رفتند. اکنون این نوع سد از بین رفته است و عوارضی بر جای نهاده است. بازاندیشی در مدرنیته تحمیلی، بازگشت به اخلاق و دگرخواهی یکی از راه های پیشنهادی این پژوهش است.