فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۵۰۱ تا ۱۰٬۵۲۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۴
69 - 96
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر با هدف مطالعه جامعه شناختی تعیین رابطه میان دو متغیر «پذیرش اجتماعی بدن» و «سرمایه فرهنگی» با «گرایش به جراحی زیبایی» انجام شده است. تحقیق به روش پیمایشی به اجرا درآمده است. جامعه آماری آن شامل کلیه زنان 15 تا 54 سال ساکن در شهر ملایر در سال 1394 است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 656 نفر است. نتایج توصیفی نشان می دهد که زنان در سطح زیاد تمایل به جراحی زیبایی (5/46) دارند. همچنین در سطح متوسط برخوردار از سرمایه فرهنگی (63/37) و در سطح متوسط و رو به بالا (7/39) طالب موردپذیرش قرار گرفتن هستند. نتایج رگرسیونی نشان داد که از بین متغیرهای مستقل، ابعاد سرمایه فرهنگی (سرمایه عینیت یافته، تجسم یافته، نهادی شده) و ابعاد پذیرش اجتماعی بدن (پذیرش عمومی، سازمانی، همسالان)، متغیرهای سرمایه عینیت یافته با مقدار بتای (51/0)، پذیرش اجتماعی عمومی (49/0)، سرمایه فرهنگی نهادی شده (26/0) و پذیرش همسالان (22/0) بیش ترین سهم را در تبیین متغیر وابسته داشته اند. در ضمن معادله پیش بینی میزان تمایل زنان به جراحی زیبایی می تواند 1/58 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند. نتیجه نشان می دهد که بیشترین دلیل انجام جراحی زیبایی با اهداف مصرف تظاهری و برخورداری از رفاه عینی و دریافت مقبولیت اجتماعی است.
بازسازی معنایی سازه خشونت علیه زنان به عنوان عامل بازدارنده توسعه و بسترهای موجده آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بر اساس نظریات مطرح شده به لحاظ روانشناختی و جامعه شناختی، یکی از مجاری اصلی برای یادگیری خشونت، خانواده است که اگر در این مجرا خللی حاصل آید؛ یکی از تبعات آن ایجاد گسست در فرایندهای توسعه ای خواهد بود؛ چرا که با توجه به حوزه مطالعاتی در این پژوهش، خشونت به عنوان یکی از عوامل بازدارنده توسعه مدنظر می باشد. عدم دسترسی به آموزش همگانی برای بسیاری از زنان و دختران در جوامع، برخوردهای جنسیتی در اشتغال، ازدواج زودهنگام و مواردی از این دست همگی زمینه های بروز خشونت علیه زنان را فراهم می کنند. بنابراین، خشونت به عنوان یکی از پدیده های شایع در جهان امروزی و عامل بازدارنده در فرایند توسعه ابعاد مفهومی گسترده ای به خود گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده کیفی بوده و از روش زمینه ای به عنوان روش اجرای عملیات پژوهش استفاده شده است. داده های کیفی از طریق مصاحبه عمیق با زنان متأهل شهر تبریز گرداوری شده اند. انجام مصاحبه ها تا حصول اشباع نظری، ادامه یافته و در این میان سعی شده است حداکثر گونه رعایت گردد. یافته ها در شش مقوله شخصیت پرخاشگرانه، تحدید اقتصادی، الزام های حقوقی، ترومای اجتماعی، بازنمایی رسانه ای و انزوای عاطفی دسته بندی شدند. هسته مرکزی این تحقیق مفهوم "تزلزل در پایگاه زنانگی" است. این مفهوم نشان می دهد پایگاه زنانه دچار تزلزل شده و جایگاه سابق خود را از دست داده است.
تحلیل رابطه اصول نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی با احساس امنیت در بافت های تاریخی شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴
115 - 142
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه، یکی از اصلی ترین نیازهای شهری وجود امنیت است. نبود امنیت باعث می شود سایر برنامه ریزی ها و اقدامات نیز در شهر به نتیجه مطلوب نرسد. اکثر ساکنان محلات و شهرهای سنتی، احساس امنیت بیشتری نسبت به ساکنان بخش های جدید شهری دارند. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش و میزان تأثیرگذاری اصول نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در میزان احساس امنیت بافت تاریخی شهر سبزوار تأثیرگذار بوده است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی است. داده ها و اطلاعات موردنیاز، از دو روش میدانی و اسنادی گردآوری شده اند. برای سنجش تأثیر مؤلفه های نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی بر احساس امنیت شهروندان از تحلیل دومتغیره و رگرسیون چندگانه و از طریق آزمون رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: ارزیابی مدل تحلیل همبستگی دومتغیره نشان داد که در گروه فرهنگ جمعی، متغیر میزان تمایل برای کمک به دیگران با ضریب همبستگی (181/0) و در گروه ارتباط با خارج از محله، متغیر میزان ارتباط با افراد دیگر در خارج از محله با (172/0)، در گروه آستانه ظرفیت نیز متغیر میزان احساس آسایش و عدم شلوغی با (201/0) و در زمینه شاخص همبستگی اجتماعی، متغیر میزان احتمال کمک افراد محله به شما در مواقع خطر با ضریب همبستگی (474/0) بیشترین تأثیر مستقیم را بر افزایش احساس امنیت داشته اند. همچنین نتایج رگرسیون خطی در زمینه تعیین میزان تأثیرگذاری هریک از مؤلفه های نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی حاکی از آن است که از بین مؤلفه ها، شاخص همبستگی اجتماعی با ضریب بتای (447/0) و آستانه ظرفیت با ضریب بتای (240/0)، دارای بیشترین تأثیر بر افزایش احساس امنیت بوده است؛ همچنین مؤلفه های فرهنگ جمعی (116/0-) و ارتباط با خارج از محله (038/0-) ارتباطی معکوس و منفی با احساس امنیت داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه اول (ارتباط مؤلفه فرهنگ جمعی با احساس امنیت)، مشخص گردید که بیشترین ضریب همبستگی منفی (130/0-) بین این دو مؤلفه وجود داشته است و این فرضیه تأیید نگردید. همچنین فرضیه دوم (ارتباط خارج از محله با احساس امنیت) به دلیل ضریب همبستگی منفی (038/0-)، رد گردید. نتایج نشان داد که فرضیه سوم (ارتباط آستانه ظرفیت با احساس امنیت) با ضریب همبستگی (240/0) تأیید شد. همچنین فرضیه چهارم نیز (ارتباط همبستگی اجتماعی با احساس امنیت) به صورت بسیار قوی با ضریب همبستگی (447/0) تأیید گردید.
بررسی تطبیقی بازنمایی ایدئولوژی در رسانه های ایرانی و آمریکایی در چارچوب نظریه ایدئولوژیک وندایک؛ مطالعه موردی برجام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش در چارچوب نظریه ایدئولوژی وندایک انجام شده و به دنبال امکان سنجی بازنمایی ایدئولوژی صاحبان قدرت رسانه ای در چارچوب این نظریه است. بررسی تطبیقی بسامد استفاده از هر یک از استراتژی های وندایک و تبیین آن از دیگر اهداف است. در این راستا ۶۰ متن خبری مربوط به برجام در بازه زمانی ژوئن ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۱۶ (فاصله زمانی تصویب برنامه جامع اقدام مشترک تا اجرایی شدن آن) مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، سه رسانه آمریکایی (ABC, Washington Post, New York Times) و سه رسانه ایرانی (خبرگزاری فارس، ایسنا و ایرنا) مورد مطالعه قرار گرفته، ایدئولوژی های خاص به کار رفته در هر گزارش مورد بررسی قرار گرفته و با استراتژی های وندایک، تطبیق داده می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهدکه رسانه های ایرانی و آمریکایی در پوشش و بازتاب یک موضوع واحد (برجام) رویکردی خنثی ندارند. همچنین میزان کاربست استراتژی های وندایک (هم در بعد خرد و هم در بعد کلان) در رسانه های آمریکایی نسبت به رسانه های ایرانی بیشتر است. علاوه بر آن، هم در رسانه های ایرانی و هم در رسانه های آمریکایی، میزان کاربست استراتژی «واژگان» نسبت به سایر استراتژی ها بالاتر است که دلیل این امر را می توان سادگی بازنمایی آن در ذهن مخاطب به لحاظ شناختی دانست.
علل گسترش روابط روسیه و مصر پس از انقلاب های عربی
حوزههای تخصصی:
انقلاب های عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا که منجر به سقوط برخی نظام های سیاسی محافظه کار در این منطقه شد، جنبش اجتماعی گسترده ای با آثار سیاسی به دنبال داشته است، به گونه ای که می توان گفت بر اثر این تحولات، خاورمیانه در حال گذار به شرایط جدید و فاصله گرفتن از وضعیت سابق است. در اثر این جابجایی، وزن استراتژیک برخی از کشورها در حال کاهش است و در مقابل، جایگاه و وزن منطقه ای کشورهای دیگر در حال افزایش است. مصر از گذشته تا امروز نقش مهمی در خاورمیانه و سیاست بین المللی بازی کرده است و برای درک بهتر و تجزیه و تحلیل درست سیاست خارجی مصر باید به چهار نکته کلیدی که همان موقعیت ژئوپلیتیکی و جغرافیایی مصر، منافع ملی، قدرت های بزرگ و رهبران مصر هستند، توجه کرد. علاوه بر این، مصر هنوز مأمور حفاظت از منافع ملی اعراب است. از سوی دیگر، در پی این تحولات قدرت های بزرگ بین المللی را به شگفت درآورد. در واقع، تحولات موسوم به بهار عربی برای روسیه نیز همانند سایر قدرت های بزرگ نگرانی ها و چالش هایی را در بر داشته است. به طوری که دولت روسیه برای دستیابی به اهداف و منافع خود در خاور میانه ناگزیر به تغییر برخی از رویکردهای سنتی خود در این منطقه است. برای مثال صحنه لیبی نتایج نامطلوب فراوانی برای سیاست خاور میانه روسیه به همراه داشت و باعث بروز مشکلات داخلی و خارجی برای روسیه گردید و یک نوع سیاست همکاری با غرب را در پیش گرفت. در حالی که در مورد مصر روسیه توانسته بود پایه های محکم و قابل اعتمادی برای گسترش روابط با این کشور پی ریزی کند و به عنوان یک جزیره باثبات خاورمیانه عربی درصدد برآمد تا الگوی همکاری راهبردی با این کشور را در پیش گیرد.
تجربه زیسته و ادراک شده دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی (تحصیلات تکمیلی گروه علوم انسانی دانشگاه های تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش که با روش استقرایی و اکتشافی انجام شد تجربه زیسته دانشجویان و ادراک آنها از فرهنگ دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش کیفی و از نوع نظریه پردازی داده محور می باشد. تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق نمیه ساخت یافته بود که با 24 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاههای تهران، شهیدبهشتی، الزهرا (س)، تربیت مدرس و علامه طباطبایی صورت گرفت. انتخاب نمونه-ها بر اساس نمونه گیری نظری و حصول اشباع نظری بود. روش تحلیل داده ها نیز کدگذاری بوده که از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. حاصل تحقیق 82 مفهوم یا زیرمقوله و 19 مقوله محوری و یک مقوله هسته بود. دانشجویان فرهنگ دانشگاه های تهران را در قالب مفاهیمی چون فرهنگ محافظه کارانه، فرهنگ مدرک گرایی، فرهنگ فردگرایی، فرهنگ ناامیدی، فرهنگ پرولتاریایی، فرهنگ ستایشگرایانه، فرهنگ تابعیت، غلبه فرهنگ مردانه، رابطه گرایی، تجاری شدن علم توصیف کردند. آنها معتقد بودند که عواملی چون آموزش ناکارآمد در مقاطع مختلف تحصیلی، اساتید، فرهنگ جامعه، فرهنگ خانواده و نبود امنیت شغلی از دلایل اصلی فرهنگ دانشگاهی حاکم بر دانشگاهها است و پیامدهای این فرهنگ غالب را فرار مغزها، رکود علمی، وابستگی، هدر رفتن منابع کشور، افزایش اختلالات روانی دانستند.
ضرورت بازنگری در گونه شناسی جامعه شناسی اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به شرایط اجتماعی و دانشگاهی دهه 1970، گروهی از جامعه شناسان مبتکر و خلاق و با سنت های فکری مختلف، در شکل گیری جامعه شناسی اقتصادی جدید سهم و نقش بسزایی داشتند. آن ها سعی کردند که پدیده های اقتصادی را متمایز از رویکرد اقتصاد نوکلاسیک تحلیل کنند. دراین میان، برخی از پژوهشگران حوزه جامعه شناسی اقتصادی را به دو گونه قدیم و جدید تقسیم بندی کردند و پیشگام جامعه شناسی اقتصادی جدید را «گرانووتر» معرفی کردند؛ درحالی که سنت های فکری متعددی در پدیدآمدن حوزه جامعه شناسی اقتصادی جدید نقش داشته اند؛ ازجمله رویکرد تحلیل شبکه، حوزه جامعه شناسی اقتصادی جدید و دیدگاه جامعه شناسی تحول یافته فرهنگی. حک شدگی، محوری ترین مفهوم درمیان سنت های فکری جدید است که براساس آن، پدیده های اقتصادی متفاوت از علم اقتصاد متعارف تبیین شده اند. در این مقاله با بررسی انتقادی این تقسیم بندی در حوزه جامعه شناسی اقتصادی نشان داده می شود که جامعه شناسی نومارکسیستی احیاشده در دهه 1970، ازنظر مفهومی و تجربی دستاوردهای مهمی در حوزه جامعه شناسی اقتصادی داشته است که از سهم و نقش آن در شکل گیری این حوزه غفلت شده است. یافته ها نشان می دهند که در تعامل و ارتباط میان جامعه شناسی اقتصادی و رویکرد جامعه شناسی اقتصادی نومارکسیستی، جهت گیری و تحلیل های چندجانبه و جدیدی ایجاد می شوند. همان گونه که جامعه شناسی نومارکسیستی احیاشده در دهه 1970 در جامعه شناسی متعارف پذیرفته شده است و از دستاوردهای آن بهره گرفته می شود، در جامعه شناسی اقتصادی نیز چنین تعاملی با جامعه شناسی نومارکسیستی سازنده است.
«اخلاق مسئولیت» و سیاستگذاری دین در دانشگاه؛ تحلیل «سند دانشگاه اسلامی»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در چهل سال اخیر، درباره «غیرعملی بودن»، «عدم مشروعیت» و «ناکارآمدی» سیاستگذاری دین در دانشگاه، به علل و دلایل متعددی اشاره شده است. مقاله حاضر بدون کم اهمیت جلوه دادن علل و دلایل مذکور، ضعف «اخلاق مسئولیت» نهاد سیاستگذاری را پررنگ یافته، معتقد است بسیاری از سوء ظن ها، نارضایتی ها و مخالفت ها و از دیگرسو، ناکامی های اسلامی سازی دانشگاه ها، ناشی از ضعف اخلاق مسئولیت نهاد سیاستگذاری است. نگارنده با طرح یک پرسش اصلی و شش پرسش فرعی، به روش قیاسی و استقرایی، به تحلیل کیفی مضمون سند دانشگاه اسلامی (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی سال 1392) پرداخته، نشان خواهد داد سیاستگذاری دین در دانشگاه بر پایه «اخلاق مسئولیت» تدوین نشده است. اما این که سند مذکور بر پایه «اخلاق باور» تنظیم شده است یا نه، مستلزم بررسی مستقل دیگری است.
زمینه های تاریخی اجتماعی پیدایش و شیوه مدیریت حکومت سید شفتی
منبع:
فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ ویژه تاریخ اسلام
59 - 86
حوزههای تخصصی:
در طول تاریخ، برخی حکومت های محلی با عناوین گوناگون در کنار حکومت های مرکزی ظهور می کردند و تا مدت ها، حکومت می کردند. حکومت های فقهی علمای شیعه از این نوع حکومت های محلی است. در این تحقیق به حکومت فقهی سید محمدباقر شفتی در اصفهان پرداخته شده و زمینه های شکل گیری و شیوه مدیریت او با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس متون کتابخانه ای موردمطالعه قرارگرفته است. ازآنجاکه عمده تاریخ سیاسی - اجتماعی ایران معاصر توسط روشنفکران و با مبانی و روش های روشنفکری نگارش شده است، نقش تأثیرگذار بسیاری از عالمان دینی به ویژه فقها در آن دیده نشده است. این تحقیق ضمن پررنگ کردن نقش فقیهان شیعه در اداره جامعه ایران به ویژه در دو مقطع زمانی که دولت مرکزی عمدتاً به دلایل دخالت های استعمارگران در وضعیت بحرانی به سر می برد، درصدد است تا الگوهای مدیریت فقهی مناسب دوره قاجاریه را مورد ارزیابی قرار دهد. یافته ها نشان می دهد که حمایت علما، بزرگان، تجار و بازاریان در حکومت سید شفتی نقش ویژه ای ایفا کرده است، همچنین در شیوه مدیریت فقهی خود، به دنبال پیاده سازی دین و فقه شیعه در بستر جامعه و مبارزه با استبداد و ظلم و حمایت از محرومان منطقه خود بوده است.
بررسی توصیفی روابط فرهنگی و اقتصادی مسلمانان و مسیحیان روستای فهره (استان لرستان)
منبع:
فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ ویژه تاریخ اسلام
87 - 112
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی توصیفی روابط فرهنگی و اقتصادی مسلمانان و مسیحیان روستای فهره (استان لرستان) می پردازد. در این پژوهش روابط فرهنگی و اقتصادی و میزان تعاملات و ارتباطات بین پیروان این دو دین الهی و آداب ورسوم اجتماعی آنان از قبیل مراسم مذهبی و دینی و دادوستد مالی و اقتصادی موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق در این مقاله مصاحبه ای بوده و برای مصاحبه باکسانی که در این زمینه اطلاعات کافی داشته اند به روستای فهره مراجعه شده و پس از هماهنگی های لازم، مصاحبه حضوری توسط نویسنده انجام گرفته است. در برخی موارد برای مطالعه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان به کتاب ها و در موارد فرهنگی و اقتصادی به مصاحبه رجوع شده است. از مهم ترین نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به روابط عمیق و مسالمت آمیز مسیحیان و مسلمانان در روستا پرداخت که می توان به دادوستد مالی و شرکت در مراسم جشن عروسی یکدیگر پرداخت که در تاریخ اجتماعی روستا، دارای اهمیت می باشد.
دین در جامعه بازار(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)
79 - 103
حوزههای تخصصی:
پرسش اصلی مقاله این است که در جامعه بازاری شده معاصر، چه امکان هایی فرا روی دین قرار دارد؟ به عبارت دیگر، آیا دین در یک زمینه اجتماعی نولیبرال که ناظر به تسلط منطق و اقتصاد بازار بر همه قلمروهای اجتماعی است به شکل متفاوتی تنظیم می شود؟ در این نوشتار، توصیفی – تحلیلی، برای بررسی اثرات نولیبرالیسم بر قلمرو دینی و واکنش های دین به هجوم نیروهای بازار، از روش اسنادی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در نظام اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر منطق بازار آزاد، رابطه دین و دولت تغییر می کند و ممکن است دین، براساس تنظیم های بازار، تغییر صورت پیدا کند. در سطح جهانی، برخی از امکان های رابطه دین و نولیبرالیسم به این قرار است: بازشکل گیری دین از طریق مصرف گرایی، ابراز وجود کُنش گران (جنبش های ) دینی جدید یا نادیده گرفته شده؛ محافظه کار یا سنت گراشدن دین؛ تضعیف نقش انتقادی دین (خاصه از حیث ارائه نقد اخلاقی)؛ کالایی شدن انسان و تهی شدن جامعه از ارزش های طبیعی و انسانی. در ایران نیز ترکیب نولیبرالیسم اقتصادی و محافظه کاری سیاسی از دوران پس از جنگ، تقلیل پدیده های اجتماعی به الگوی خاصی از اقتصاد (رهاکردن امر اجتماعی) و دفاع از اقتصاد بازار در یک زمینه دینی - استفاده ابزاری از دین و استفاده انحصاری و رانتی از اقتصاد - نوعی بورژوازیِ جدید در جامعه ما پدید آورده است.
ظرفیت ها و چالش های شبکه های اجتماعی مجازی برای جامعه مدنی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال پنجم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۷
35 - 69
حوزههای تخصصی:
این مقاله به شناسایی ظرفیت ها و چالش های شبکه های اجتماعی مجازی در توسعه جامعه مدنی ایران و نگرش کنشگران مدنی شهر تهران در مورد آنها پرداخته است. این پژوهش از نوع آمیخته و روش آن مصاحبه عمیق و پیمایش بوده است. جامعه آماری در بخش کیفی صاحب نظران دانشگاهی و فعالان مدنی و حزبی که از بین آنها 27 نفر با نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی کنشگران مدنی شهر تهران که از بین آنها 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که صاحب نظران 16 ظرفیت و 12 چالش برای شبکه های اجتماعی در توسعه یا تضعیف جامعه مدنی مطرح کرده اند. کشف همسانی، امکان گفتگو، افشاگری، ایجاد حلقه ارتباطی، کاهش هزینه فعالیت های مدنی، گرایش زیاد مردم به شبکه ها، دسترسی آسان به شهروندان و دسته بندی نظرات آنان، آزادی در تبادل اطلاعات، دفاع از نهاد مدنی، معرفی رفتارهای نابهنجار مدنی، گستره پوشش، ارتباط دوسویه کنشگران، تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش قدرت انتخاب از جمله ظرفیت ها، اعتیاد مجازی، کلاهبرداری مجازی، غلبه حاشیه بر متن، نافرهیختگی، ضعف استفاده حرفه ای، سیاست فیلترینگ، مطالبات مدنی کاذب، وجود روحیه نظاره گری کنترل و نظارت دولت، تسری مشکلات فضای مجازی بر جامعه مدنی، غلبه احساسات بر عقلانیت از جمله چالش هاست. از بین این موارد، کنشگران مدنی شهر تهران مهمترین ظرفیت شبکه ها برای جامعه مدنی را گرایش زیاد مردم به شبکه ها، دسترسی آسان به شهروندان و دسته بندی نظرات آنان و کاهش هزینه فعالیت-های مدنی و مهمترین چالش را ضعف استفاده حرفه ای، سیاست فیلترینگ و انتشار مطالبات مدنی کاذب عنوان کرده اند.
تولید فضای شهری بابلسر در دوره های قاجار و پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴
185 - 214
حوزههای تخصصی:
این مقاله کوشیده است تا با استفاده از مفاهیم و روش شناسی دیالکتیکی هانری لفور به بررسی تولید و تحولات فضای شهری بابلسر از دوره انعقاد معاهده گلستان و ترکمنچای در دوره فتحعلیشاه تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی بپردازد. این پژوهش در مطالعه و تفسیر تاریخ فضا از منابعی چون سفرنامه ها، اسناد، عکس های برجا مانده، کتاب های تاریخی محلی، ملی و بین المللی، و تکنیک هایی چون مصاحبه های عمیق، بحث های گروهی، گردآوری تاریخ شفاهی، و مشاهده آثار برجا مانده، استفاده کرده است و به بررسی ساختارها (اقتصادی و سیاسی)، و عوامل (روابط میان نیروهای اجتماعی) در کنار یکدیگر پرداخته است. با الهام از سه گانه مفهومی لفور، و با توجه به تجربه خاص این شهر، سه گانه ساخته شده جهت ترسیم بافت در هم پیچیده فضا، شامل «عمل فضایی»، «سیاست های اقتصادی» و «اقتصاد سیاسی» است. مؤلفه های این سه گانه، در هفت زیر دوره تاریخی به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی دیالکتیکی این سه گانه، حاکی از وجود چرخش های اقتصادی، فرهنگی، و تغییر در نیروهای اجتماعی است و فضا از فضای مطلق به فضای انتزاعی و از فضای انتزاعی به فضای متمایز متحول شده است. این پژوهش کوشیده تفسیری از این تحولات ارائه کند.
مطالعه اجرای جنسیت از خلال فعالیت های خیریه ی زنان در فضای مجازی (مورد خاص اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶
141 - 168
حوزههای تخصصی:
در این مقاله در پی آن بوده ایم تا با تکیه بر تئوری اجرای جنسیت جودیت باتلر، و با بررسی فعالیت های نیکوکارانه ی زنان خیّر در شبکه ی اجتماعی اینستاگرام، اجرای جنسیت را در فعالیت های خیریه مطالعه کنیم. درواقع در پی آن بودیم که چگونه از خلال کنش هایی که به ظاهر جنسیتی نشده اند، امر جنسیتی شده سر بر می آورد. بر آن شدیم تا با نظرداشت به ایده ی نمایش هویت جنسیتی، مکانیسم های نمود و اجرای جنسیت در فعالیت های زنان خیر در اینستاگرام را بازشناسیم. از آن جا که جودیت باتلر بنیان بخش مهمی از نظریه اش را بر بسط نقادانه ی مفهوم گفتمان مد نظر فوکو گذاشته است، چارچوب مفهومی این مقاله نیز بر مفهوم "گفتمان جنسیتی" و مفاهیم مرتبط با آن استوار است. از همین رهرو با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی فمینیستیِ مورد نظر لازار (2007)، فعالیت های مورد نظرمان در شبکه ی مجازی اینستاگرام را در سطوح مختلف و با تحلیل متن های گزینش شده از پروفایل 4 زن خیر فعال در اینستاگرام و چنان چه ایجاب می کرد، با تاکید بر جنسیت به عنوان عامل کانونی، مورد تحلیل قرار دادیم. نتایج حاکی از آن است که نمود عناصر برسازنده ی گفتمان جنسیتی در زمینه ی مورد بررسی این مقاله، بر این اساس قابل تحلیلند:الف) فعالیت های نیکوکارانه ی زنان در فضای مجازی به مثابه ی اجرای متفاوت جنسیتی.ب) فعالیت های نیکوکارانه ی زنان در فضای مجازی به مثابه ی محمل بازنمایی انسداد.همچنین این طور می نماید که زبان جنسیتی، همچون "سلاح گفتمان مردسالار" عمل می کند. بدین معنا که به کار بردن زبان جنسیتی مکانیسمی است که در فضای مجازی منجر به بازتولید عناصر گفتمانی برسازنده ی هویت جنسیتی حال حاضر می شود.
بایسته های تولیدات رسانه ای در راستای تبیین شخصیت حاج قاسم سلیمانی
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از مقاله حاضر، بررسی اهمیت تولیدات رسانه ای و نوع آنها در راستای توصیف و تبیین شخصیت شهید سلیمانی است. روش: داده های این مقاله به صورت کتابخانه ای_اسنادی گردآوری شد و به روش تحلیل متون انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد تولیدات رسانه ای در تبیین شخصیت برجسته حاج قاسم باید ویژگی های زیر را داشته باشد تا با معرفی درست ایشان موجب محقق شدن صدور فرهنگ و تمدن ایران و اسلام گردد: 1. معرفی همه جانبه شخصیت ایشان، 2. عدم افراط و تفریط در معرفی ایشان، 3. عدم جهت گیری سیاسی، جناحی و حزبی و جدا کردن ایشان از انقلاب اسلامی و رهبران آن، 5. توجه به نقش آمریکا و رژیم جعلی صهیونیست در شهادت حاج قاسم (ره)، 6. تولیدات بین المللی و توجه به نقش ایشان در مبارزه با داعش در آن ها نتیجه گیری: صدور گفتمان و تفکر انقلاب اسلامی نیازمند مهره های تاثیرگذار است. بنابراین، تربیت افرادی که با عین دین عجین شده اند؛ مانند حاج قاسم؛ بایسته اصلی ورود به جنگ نرم رسانه ایست. مطمئناً با رعایت مواردی که ذکر شد، در تولیدات رسانه ای می توان شخصیت حاج قاسم را به صورت کامل تبیین و از ایشان در سطح داخلی و بین المللی الگوسازی کرد و برای آینده ایران اسلامی چنین شخصیتهایی را تربیت نمود و تفکر انقلاب را به جهانیان شناساند و علیه اسکتبار جهانی، به پا خاست.
آینده پژوهی روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده آمریکا تا سال 2024(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی ایران دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
81 - 107
حوزههای تخصصی:
هدف: با روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا و خروج وی از برجام، تنش های میان دو کشور ایران و آمریکا دوباره تشدید شد و روابط این دو کشور در شرایطی بحرانی قرار گرفت. بر این اساس مسئله ایجادشده این است که این روابط چگونه می تواند به سمت حل و فصل مشکلات، نه رفع کامل خصومت، حرکت نماید. لذا هدف پژوهش این است که به آینده سازی روابط جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده آمریکا بپردازد و با ساخت سناریوهای مطلوب، نامطلوب، مرجح (قابل قبول) و قابل تحمل آینده های محتمل در روابط میان ایران و آمریکا را دسته بندی نماید.
روش: این پژوهش با پذیرش اصول روش کیفی تفسیری از شیوه امتداد حال به آینده، که یکی از روش های آینده پژوهی است، استفاده می کند. راهبرد پژوهش استفهامی است؛ گونه پژوهش کاربردی، موردپژوهی و مطالعه روند است.
یافته ها: آینده های محتمل در روابط ایران با آمریکا شامل طیفی است که از یک سو منجر به تقابل نظامی میان دو طرف خواهد شد و از دیگر سو به توافقی که ایران در آن به منافع مورد نظر خود دست می یابد. دستیابی یا عدم دستیابی به هر یک، منوط به اجرای تجویزات ارائه شده خواهد بود.
نتیجه گیری: برای دستیابی به سناریوی مطلوب و دوری هرچه بیشتر از سناریوی نامطلوب باید رویکرد دیپلماسی دو پایه بر مبنای تهدید و تطمیع به صورت همزمان اجرا شود. این تهدید و تطمیع مکمل یکدیگرند و کاربست آنها به صورت مجزا و انفرادی نه تنها کمکی به تحقق سناریوی مطلوب نمی کند، بلکه می تواند منجر به عدم تحقق آن نیز شود.
شناسایی عوامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی ایران دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
109 - 134
حوزههای تخصصی:
هدف:اروندرود از جمله حوضه های آبی مشترک در منطقه غرب آسیا می باشد که از حساسیت و جایگاه خاص بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی حاکم برخوردار است. در دوره های مختلف تاریخی روابط دو کشور همسایه ایران و عراق متأثر از نحوه بهره برداری و مالکیت این حوضه آبی بوده است. آخرین اختلاف نظر در این مورد خود زمینه ساز وقوع جنگ هشت ساله میان دو کشور و بروز تلفات انسانی و اقتصادی فراوان برای دو کشور گردید. بنابراین لزوم اتخاذ استراتژی مناسب در روابط دیپلماتیک ایران با عراق بر سر نحوه مدیریت و بهره برداری این حوضه آبی مشترک مورد ضرورت می باشد. روش :در تحقیق پیش رو در گام نخست با مطالعه اسناد و سوابق علمی پیشین صورت پذیرفته مرتبط و استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان، تعداد 48 عامل تأثیرگذار بر آینده هیدروپلیتیک اروندرود احصاء و در گام دوم با تشکیل پانل خبرگی عوامل مشابه با یکدیگر ادغام و تعداد 26عامل مشخص گردید. در ادامه با استفاده از مدل فریدمن تعداد 12 عامل مهم و اثرگذار تعیین و در انتها با استفاده از نرم افزار آینده پژوهی میک مک و بکارگیری روش تحلیل ماتریس متقاطع، عوامل کلیدی مشخص گردیدند. یافته ها:تعداد 5 عامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود مشخص گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد ایران می بایست ضمن فراهم نمودن زمینه های رشد و توسعه شهرها و بنادر حوضه اروند با مذاکره و مشارکت ترکیه و عراق به توافق رسمی در خصوص نحوه و میزان تامین آب رودخانه اروند دست یابد.
اثربخشی آموزش خودنظم بخشی هیجانی بر ادراک شایستگی و رضایتمندی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش خودنظم بخشی هیجانی بر ادراک شایستگی و رضایتمندی دانش آموزان انجام شد.روش: روش تحقیق در این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه مدرسه ی جامی در منطقه 5 شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بودند. گروه نمونه مشتمل بر 30 دانش آموز بود که به صورت تصادفی انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری قرار گرفتند. گروه آزمایش در قالب ۸ جلسه یک ساعته در 4 هفته( هر هفته دو جلسه)برنامه آموزش خودنظم بخشی هیجانی دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با مقیاس ادراک شایستگی هارتر (1985) و پرسشنامه رضایت از زندگی دانش آموزان هیوبنر (1994) جمع آوری و پس از بررسی و تایید پیش فرض ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره در نرم افزار SPSS-25 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد در مرحله پس آزمون ادراک شایستگی و رضایتمندی گروه آزمایش بهبود معنی داری داشت(p<0.05). نتیجه گیری: برنامه آموزش خودنظم بخشی هیجانی بر ادراک ادراک شایستگی و رضایتمندی تأثیرگذار بوده است که این یافته، توجه ویژه مسئولین در بخش آموزش و پروش را می طلبد.
مطالعه جامعه شناختی ادراک از فساد اداری و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در جوامع با فرهنگ خاص گرایی (مورد مطالعه شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
241 - 262
در مطالعات جامعه شناختی، پیامدهای مثبت و منفی فراوانی برای موضوع خاص گرایی در جامعه مطرح شده است، اما رسوخ خاص گرایی در نظام اداری تبدیل به طاعونی برای این نظام می شود. این موضوع، که در جوامع طایفه ای به خویشاوندگرایی نیز نامیده می شود، یکی از ابعاد فساد اداری است و سبب تسریع در رشد سایر ابعاد فساد اداری می شود. برداشت ذهنی شهروندان یا ادراک از میزان فساد اداری بیش از میزان عینی این نوع از فساد مهم است. برهمین اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به دو سؤال است. وضعیت ادراک شهروندان شهر خرم آباد به مثابه یک جامعیه خاص گرا از فساد اداری و ابعاد مختلف آن چگونه است؟ مهم ترین عوامل اجتماعی مرتبط با آن چیست؟ برای پاسخ به این دو سؤال اصلی و سؤالات فرعی مشتق از آن از رویکرد بی سازمانی اجتماعی با تأکید بر دیدگاه های نظری دورکیم، مرتون و پارسونز استفاده شده است. روش پژوهش پیمایش با تکنیک پرسش نامه و جمعیت نمونه 400 نفر می باشد که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته ها نشان می دهد که بیش از نیمی از پاسخگویان معتقدند که میزان فساد اداری در شهر خرم آباد در سطح بالایی قرار دارد و ادراک حدود نیمی دیگر نیز در سطح متوسط می باشد. براساس یافته ها خویشاوندگرایی و سوءاستفاده از موقعیت اداری مهم ترین عوامل مرتبط با فساد هستند. میزان پایبندی دینی کارکنان ادارات، سرماییه اجتماعی آنها، نظارت اداری و شفافیت و پاسخگویی با ادراک شهروندان از فساد اداری رابطیه معناداری دارند. دو متغیر نظارت اداری و سرماییه اجتماعی کارکنان بیش از سایر متغیرها واریانس ادراک از فساد اداری را تبیین می کنند. گسترش ادراک شهروندان شهر خرم آباد از فساد اداری، احتمال ارتکاب به این عمل را در صورت فراهم شدن موقعیت برای شهروندان افزایش می دهد. چنین وضعیتی نمی تواند دورنمای مناسبی از کارایی اداری را فراهم آورد.
ارتباط انسان و خدا؛ بازخوانی و بازتولید ارتباطیِ مفاهیم وحی و دعا
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
9 - 34
حوزههای تخصصی:
وحی و دعا از جمله مفاهیمی در دین اسلام هستند که از منظر علم ارتباطات، قابلیت بررسی دارند، اما تا کنون جایگاه و نسبت این دو حوزه با یکدیگر به روشنی معلوم نشده است. در مقاله حاضر، در راستای بازتولید برخی از مفاهیم علم ارتباطات بر اساس جهان بینی اسلامی، ابتدا به بررسی کلامی و فلسفی این مفاهیم پرداخته و سپس ضمن تلاش برای حفظ خوانش هایی آزاد و منتقدانه از علم ارتباطات، تحلیل هایی ارتباطی از ماهیت این مفاهیم و چگونگی به وقوع پیوستن آن ها ارائه شده است. ابعاد مختلف ماهوی و کارکردی ارتباط انسان با خدا عمدتاً به جهت برقراری ارتباط بین مراتب وجودی مختلف، از دیگر انواع ارتباطات انسانی متفاوت است. لازمه برقراری چنین ارتباطی، ایجاد هم مرتبگی بین دو طرف ارتباط است. این هم مرتبگی یا از طریق توانایی بالفعل بندگان خداوند برای صعود به عوالم مثال و ملکوت به دست می آید یا از طریق اراده حق متعال برای این که برقراری ارتباط را به عالم ماده نازل کند. با این دیدگاه، ارتباط انسان و ذات اقدس اله را می توان به دو دسته ملکوتی و مادی تقسیم بندی کرد که مفاهیم وحی و دعا در دسته ملکوتی جای می گیرند. بر این اساس، مکاتب فرایندی و شناختی قادر به ارائه تبیین روشنی از فرایند برقراری این نوع ارتباط نخواهند بود؛ چرا که به هنگام برقراری ارتباط در قالب عالم ملکوت، وجود از جنس معانی مجرد است و اشتراک معانی توسط عقل فعال صورت می پذیرد.