درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۰۰۱ تا ۱۲٬۰۲۰ مورد از کل ۳۶٬۸۹۵ مورد.
۱۲۰۰۱.

اینترنت، خانواده شبکه ای و زمان خانواده؛ تأثیر تکنولوژی های نوین ارتباطی بر روابط خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۴ 33-65

کلیدواژه‌ها: خانواده شبکه ای زمان خانواده تکنولوژی های نوین ارتباطی روابط خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۷۹
به موازات مسائل عمیق و متعددی که نهاد خانوادهرا در ایران با چالش مواجه کرده است، نفوذ اینترنت و تکنولوژی های نوین ارتباطی در این نهاد این مسائل و چالش ها را پیچیده تر و مبهم تر کرده است؛ چالش هایی که تا حدی ریشه در دگرگونی روابط خانوادگی در ایران دارد. این تحقیق پیمایشی با هدف مطالعه رابطه استفاده از تکنولوژی های نوین ارتباطی بر روابط خانوادگی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه، دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز از تمامی مناطق ده گانه بوده اند که با تکنیک نمونه گیری طبقه ای متناسب، تعداد 400 نفر از آنان به عنوان افراد نمونه انتخاب و به پرسشنامه پاسخ داده اند. چارچوب نظری این مطالعه ترکیبی ازنظریه های "خانواده شبکه ای" و "مرزهای خانواده" بوده است. یکی از نوآوری های این تحقیق استفاده از دو متغیر میانجی به نام های زمان خانواده و خانواده شبکه ای می باشد که از چارچوب نظریِ تحقیق گرفته شده است. در نهایت نتایج این تحقیق حاکی از این است که هیچ گونه ارتباط مستقیم و معناداری بین نوع و میزان استفاده از تکنولوژی های نوین ارتباطی با روابط خانوادگی وجود ندارد، بلکه این ارتباط از مسیر متغیرهای میانجی یعنی زمان خانواده و خانواده شبکه ای محقق می شود. متغیرهای زمان خانوادگی و خانواده شبکه ای به ترتیب با بتای 473/0 و 273/0 تأثیری مثبت بر روابط خانوادگی داشته اند و به طورکلی قادر به تبیین 30 درصد از واریانس متغیر روابط خانوادگی بوده اند.
۱۲۰۰۲.

بازنمایی اسطوره قهرمان مظلوم در روایت های داستانی سینمای دفاع مقدس ) مطالعه موردی چهار فیلم نامه از چهار دهه سینمای ایران )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 55-71

کلیدواژه‌ها: سینمای دفاع مقدس قهرمان مظلوم تحلیل روایت بودریار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۴۹۲۵
سینما در مقایسه با سایر هنرها سهمی انکار ناپذیر در تجلی، ایجاد و حیات اسطوره های امروزین دارد. این مقاله با مطالعه چهار فیلم نامه مرز، دو چشم بی سو، آژانس شیشه ای و اتوبوس شب به روش تحلیل روایت، بر آن است که بخشی از بازنمایی قهرمان مظلوم در سینمای دفاع مقدس را شرح و تحلیل کند و برای این منظور نظریه سطوح بازنمایی واقعیت بودریار را به عنوان چارچوب خود انتخاب کرده است. این مقاله در جستجوی یافتن ماهیت اسطوره امروزین قهرمان در سینمای دفاع مقدس است و به این نتیجه می رسد که قهرمان فیلم های مورد مطالعه، قهرمانی توانمند نیست که بتواند برای مخاطبش به عنوان الگو و اسطوره مطرح شود و اگر دو روی توانمندی و مظلومیت داشته باشد، در فیلم نامه های مورد مطالعه مقاله حاضر، عنصر مظلومیت است که خود را بیشتر بروز می دهد و توانمندی اگر نگوییم موجودیتی غایب داشته، همواره در پس پرده و در اندرونی محتوای داستان، جایگاهش را یافته است.
۱۲۰۰۳.

سبک زندگی موبیتال در جامعه دانشجویی؛ فهم تجربه زیسته دانشجویان دانشگاه های علامه طباطبائی و صنعتی شریف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶ 41 - 74

کلیدواژه‌ها: الگوی کاربری دستگاه های دیجیتال همراه سبک زندگی موبیتال کنشگر - شبکه مطالعات فرهنگی تکنولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۶۵۲
این پژوهش، با هدف شناخت سبک زندگی «دیجیتال و درحرکت» دانشجویان که اصطلاحاً آن را «موبیتال» نامیده ایم، انجام شده است. به این منظور، با روش نظریه مبنایی و تکنیک مصاحبه اپیزودیک با دانشجویان دو دانشگاه سطح یک کشور (علامه طباطبائی و صنعتی شریف) که سه گروه آموزشی اصلی علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه را پوشش می دهند، گفتگو کردیم. برخلاف پژوهش هایی که فقط رضایت حاصل از کاربری تکنولوژی های نوین ارتباطی برای کاربران را برجسته می کنند، در این پژوهش دریافتیم که تجربه زیسته دانشجویان از کاربری دستگاه های دیجیتال همراه، تجربه متناقض گونه احساس «خشنودی و ناخشنودی هم زمان» است. اگرچه این تجربه در آن ها «ناهماهنگی شناختی» و احساسی دوگانه نسبت به دستگاه های دیجیتال همراه ایجاد کرده، اما دانشجویان استراتژی هایی برای کاهش این ناهماهنگی یافته اند. آن ها سعی می کنند با «انتخاب عقلانی» و «خودکنترلی» منافع خود را از این سبک زندگی جدید، حداکثر کنند و از آسیب های آن تا حد ممکن دور بمانند. همچنین، دریافتیم که هر سه عامل دانشجویان، دستگاه ها و جامعه، در شکل دهی به آنچه «سبک زندگی موبیتال» می نامیم، نقش دارند. نظریه کنشگر- شبکه، بهتر از سایر دیدگاه ها می تواند وضعیت موجود را تبیین کند. این یافته، دیدگاه مهمی در خصوص ارزیابی نظریه های موجود و چشم انداز ارزشمندی برای صورت بندی نظریه های جدید ارائه می دهد.
۱۲۰۰۴.

بررسی عوامل مؤثر بر عضویت جوانان در صفحات سیاستمداران در شبکه های اجتماعی (موردمطالعه: عضویت در صفحه فیس بوک وزیر امور خارجه ایران بین ( سال های 92 تا 93(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶ 216 - 233

کلیدواژه‌ها: فیس بوک عضویت جوانان ویژگی های سیاستمدار محرک های سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۴۵۹
با توجه به اهمیت و نقش روزافزون شبکه های اجتماعی مجازی در زندگی روزمره و مسائل سیاسی این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر عضویت فعال جوانان در صفحه "فیس بوک" وزیر امور خارجه ایران بین سال های 92 تا 93 پرداخته است. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده پرسشنامه الکترونیک انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه جوانان 18 تا 29 ساله عضو صفحه وزیر امور خارجه ایران در فیس بوک بین سال های 92 تا 93 است که در زمان اجرای طرح در این صفحه عضویت داشته اند، حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران برابر 156 نفر بوده و روش نمونه گیری به صورت در دسترس از جوانان عضو صفحه وزیر بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مردان، مجردان و افراد با تحصیلات و پایگاه اجتماعی و اقتصادی بالاتر عضویت فعال تری در صفحه فیس بوک وزیر امور خارجه داشته اند. ویژگی های سیاستمدار و محرک های سیاسی از عوامل مهم در عضویت فعال جوانان در صفحه فیس بوک وزیر امور خارجه ایران بین سال های 92 تا 93 بوده است.
۱۲۰۰۵.

بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی ﻣﺆثر بر مشارکت شهروندی (مورد مطالعه: تفکیک زباله از مبدأ در شهر تهران 1392)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 39-61

کلیدواژه‌ها: تفکیک زباله از مبدأ مشارکت شهروندی عوامل اجتماعی- فرهنگی محیط زیست بازیافت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۹ تعداد دانلود : ۸۴۲
تفکیک زباله و بازیافت آن از مقوله های مهم زیست محیطی و اقتصادی محسوب می شود. هدف این پژوهش شناخت عوامل فرهنگی و اجتماعی ﻣﺆثر و تعیین میزان سهم و نقش این عوامل در تبیین مقوله مشارکت در تفکیک زباله است. جمعیت آماری این پژوهش شهروندان 15 تا 75 ساله شهر تهران است. نمونه آماری شامل 384 نفر می باشد که با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی و خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است روش تحقیق پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. نتایج آزمون رگرسیون تک متغیره نشان داد که متغیرهای ﻣﺴﺆولیت شهروندی، باورهای نادرست، سودمندی تفکیک زباله، اعتماد به شهرداری و نگرش زیست محیطی و شرایط عمل بر میزان مشارکت در تفکیک زباله ﻣﺆثر هستند. با توجه به مقدار ضریب رگرسیونی استاندارد شده می توان گفت که متغیرهای شرایط عمل (44/۰-) و احساس مسیولیت شهروندی (43/۰) دارای بیش ترین تاثیر بر متغیر مشارکت در تفکیک زباله هستند. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد متغیرهای شرایط عمل، احساس مسیوولیت شهروندی و باورهای نادرست در مدل باقی مانده و تاثیرشان در بررسی همزمان متغیرهای پیش بین مورد تایید قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که شرایط عمل نقش مهمی در مشارکت در تفکیک زباله از مبدأ ایفا می کنند همچنین احساس مسیولیت شهروندی نیز عاملی مهم قلمداد می شود.
۱۲۰۰۶.

بررسی تطبیقی عوامل مؤثر بر فرهنگ کار در ایران و چهار کشور آسیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸۱ 171-209

کلیدواژه‌ها: فرهنگ کار تلقی از شغل سرمایه اجتماعی بهره وری اعتماد اجتماعی و ارزش های جهانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۵۷۱
شناخت و مقایسه فرهنگ کار در ایران از منظرهای گوناگون هدف اصلی این مقاله می باشد. مهم ترین سوال در این بررسی یافتن عواملی است که منجر به روند نزولی فرهنگ کار در ایران شده است. با استفاده از آمارهای جهانی[1] (wvs) به تاثیر عوامل فردی و خانوادگی، جمعیتی، مذهبی، شغلی و سرمایه اجتماعی بر فرهنگ کار در کشورهای ایران، ژاپن، چین، مالزی و ترکیه پرداخته ایم. جمعیت نمونه از هر کشور شامل جمعیت شهری، روستایی، زن و مرد به روش نمونه گیری احتمالی، انتخاب شده است. عوامل اثرگذار بر متغیر وابسته با روش های مختلف مورد آزمون قرار گرفته است. عبارتند از: تحلیل عاملی متغیر وابسته، بررسی تاثیر زیرشاخص های متغیرهای مستقل با استفاده از رگرسیون خطی و لجستیک، اندازه گیری ارتباط متغیرهای مستقل پنج گانه (عوامل جمعیتی، مذهبی، فردی، سرمایه اجتماعی و نوع شغل) با فرهنگ کار و تحلیل مسیر بین متغیرها. در میان متغیرهای تاثیرگذار بر فرهنگ کار خلاقیت بیشترین تاثیر را در همه کشورها داشته است. نتایج آزمون ها نشان می دهد فرهنگ کار در ایران در مقایسه با چهار کشور دیگر بطور چشمگیری پایین می باشد.
۱۲۰۰۷.

تحلیلی بر عدالت اجتماعی در ساختار فضایی نواحی شهری (مطالعه موردی: نواحی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ و ۵۹ 7 - 35

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی ساختار فضایی خدمات آموزشی و فرهنگی نواحی شهری ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۱۳
 شهرها پدیده های اجتماعی و فیزیکی پیچیده ای هستند که زیر فشار توسعه دائمی قرار دارند و تغییرات کمی و کیفی زیادی در آنها به وقوع می پیوندند. از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه کالبدی شهرهای کشور در دهه های اخیر، از هم پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهر بوده که زمینه نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات را فراهم کرده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عدالت اجتماعی در ساختار فضایی و نواحی شهری با تأکید بر خدمات آموزشی و فرهنگی در شهر ایلام انجام شده است که از نظر ماهیت، نظری - کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی می باشد. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از مدل تاپسیس، به رتبه بندی نواحی اقدام شد که نشان داد یافتن الگوی واحد توزیع خدمات آموزشی و فرهنگی در شهر ایلام، میسر نیست؛ در نتیجه این نواحی در سه سطح، بالا، متوسط و پایین قرار گرفته اند. بخشی از اطلاعات مورد نیاز پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد که حاصل آن بیانگر این بود که شهروندان ناحیه پیچ آشوری، با میانگین 31/3 و شهروندان ناحیه ویژن با میانگین 12/3 از 5، بیشترین رضایت را از کیفیت خدمات آموزشی و فرهنگی داشته اند؛ اما شهروندان نواحی مرکزی و بانبرز به ترتیب با میانگین 33/13 و 12/1 از 5 کمترین رضایت را از خدمات مذکور داشته اند؛ لذا نواحی مرکزی و بانبرز در اولویت بیشتری برای واگذاری خدمات آموزشی و فرهنگی و تلاش برای بسترسازی عدالت فضایی قرار دارند.
۱۲۰۰۸.

شناسایی چالشهای اجرای بازی وارسازی در آموزش های سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال یازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 121-149

کلیدواژه‌ها: آموزش سازمانی انگیزش بازی وارسازی مشارکت کارکنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۷۲۰
کاهش انگیزه و سطح پایین مشارکت کارکنان در دوره های آموزشی، یکی از مهم ترین چالش ها برای سازمان است. به منظور کاهش این مسئله، روش های متنوعی برای بهبود آموزش های سازمانی ازجمله اتخاذ رویکرد بازی وارسازی مطرح شده اند تا بدین ترتیب انگیزش کارکنان برای مشارکت فعال در دوره ها و به طورکلی، بهره وری آموزش افزایش یابد. مقاله حاضر ضمن توجه به اثربخشی رویکرد پُرطرفدار بازی وارسازی، شناسایی چالش های اجرای آن را نیز موردتوجه قرار داده است. این چالش ها با استناد به تجارب فعالان حوزه آموزش و بازی وارسازی استخراج شده اند. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی اتخاذشده است. داده های گردآوری شده از مصاحبه های فردبه فرد، به تبعیت از رویه سه مرحله ای اشتراوس و کوربین تحلیل و کُدگذاری شدند. یافته ها حاکی از این بودند که علاوه بر چالش های سازمان برای پذیرش رویکرد بازی وارسازی، چالش های بازی وارسازی برای ورود به سازمان نیز مطرح هستند که درمجموع 13 چالش شناسایی شدند و در دودسته مذکور قرار گرفتند. لذا، انتظار می رود با شناسایی این چالش ها و تلاش برای کاهش آن ها پیش از هرگونه اقدامی، رویکرد بازی وارسازی بتواند در افزایش اثربخشی دوره های آموزشی در سازمان، سودمند واقع گردد.
۱۲۰۰۹.

الگوی ساختاری عوامل مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در مجموعه تخت جمشید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 41-62

کلیدواژه‌ها: درک ساکنان بومی تعلق اجتماعی نگرش زیست محیطی مشارکت اجتماعی تخت جمشید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۶۱۸
مجموعه های تاریخی از مهم ترین بخش های هویتی هر جامعه اند و ساختارهای فرهنگی آن را نشان می دهند. درک ساکنان بومی از این مکان ها، نقش مهمی در پیشبرد برنامه های توسعه و یکپارچگی تصمیم های مدیریتی و مشارکتی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عامل های مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در تخت جمشید است. پنج روستای کناره، جلیان، فیروزی، شهرک مهدیه و شهرک ولی عصر برای جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند. پژوهش ازنظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی و ازنظر هدف، کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه است که روایی و پایایی آن با تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ سنجیده شده است. مردم محلی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و جدول کوکران، تعداد 385 پرسش نامه را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه های پژوهش از الگوی معادلات ساختاری، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و T تک نمونه ای استفاده شده است. نتیجه ها، نشان می دهند متغیر مشارکت اجتماعی با ضریب تأثیر 79/0، بیشترین اثر را بر درک ساکنان بومی دارد. تعلق اجتماعی با ضریب تأثیر 17/0، رابطه مثبت و معنادار و نگرش زیست محیطی با ضریب تأثیر 22/0-، رابطه منفی و معناداری با درک ساکنان بومی نسبت به مجموعه تخت جمشید دارد؛ بدین معنا که با افزایش درک ساکنان نسبت به این مجموعه، نگرانی آنها نسبت به مسئله های زیست محیطی بیشتر شده است. درواقع مسئله های زیست محیطی تأثیر منفی بر درک مردم بومی نسبت به مجموعه داشته اند. درنهایت درک ساکنان بومی، تأثیر مثبت و معناداری بر حمایت از تخت جمشید دارد که میراثی جهانی و حمایت کننده توسعه پایدار گردشگری است.
۱۲۰۱۰.

مطالعه نسبت پوشش و امر جنسی با استفاده از رویکرد کیفی (نظریه مبنایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 54 - 77

کلیدواژه‌ها: ابژه حجاب سکسوالیته نظریه مبنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۵۹۵
از دلالت های اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بی بندوباری و هیجان های جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر می شود، با توجه به اهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش، در این پژوهش با اتکا به رویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش  که هنجارهای نانوشته و مقررات رسمی آن را تنظیم می کنند، دریافت زنان و مردان از نسبت حجاب و امر جنسی مطالعه شده است. پژوهش با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. داده ها به وسیله مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری شدند. جمعیت هدف مطالعه را مردان و زنان ۲۵ تا ۴۰ ساله ساکن تهران تشکیل می دهند و نمونه ها شامل ۱۶ زن و ۸ مرد هستند که بر مبنای نمونه گیری نظری انتخاب شدند.      بر اساس نتایج پژوهش، مضمون اصلی که توضیح دهنده رابطه حجاب و سکسوالیته باشد"انواع مواجهه با امر جنسی" نام گذاری شد. نحوه تجربه امر جنسی، نگرش به امر جنسی و جذابیت های جنسی، تفسیرهای افراد را حول رابطه حجاب و سکسوالیته شکل می دهد که همین امر خود تحت تاثیر عوامل علی و زمینه ای قرار دارد. به عبارتی عوامل علی از قبیل تغیبرات اجتماعی، ویژگی های حجاب اسلامی و  تبعیت از همسالان و عوامل زمینه ای اعم از میزان تعلق مذهبی، تربیت خانوادگی، موقعیت جغرافیایی، آنومی نشانه شناختی و جامعه مردسالار بر مواجهه افراد با امر جنسی تاثیرگذار است. از پیامدهای تنوع در مواجهه با امر جنسی، تفاوت در معیار های انتخاب پوشش، طبقه بندی تیپ های پوششی بر اساس درک و دریافت از سکسوالیته، دیگری سازی و قضاوت های اخلاقی است. استراتژی هایی که افراد برای اداره پوشش خود و مسائل مربوط به آن اتخاذ می کنند، هم نوایی با تعاریف موجود و یا بازاندیشی در مفاهیم غیرت و حجاب است.
۱۲۰۱۱.

استیفای حق تأهل و کارکردهای اجتماعی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 62 - 90

کلیدواژه‌ها: عزب حق تأهل کارکردهای اجتماعی تعدد زوجات ازدواج موقت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۶ تعداد دانلود : ۴۲۲
استیفای حق تأهل، به معنای توانایی در تشکیل خانواده و بهره مندی از ارضای جنسی به طور مشروع است. استیفای این حق در شرایط امروز برای برخی از افراد جامعه، بسیار سخت گردیده است. سئوال این است که استیفای حق تأهل دارای چه کارکردهای اجتماعی (پنهان و آشکار) است؟ برای پاسخ به این مسئله، پس از ایضاح مفهومی بعضی از واژگان و ذکر موارد بروز و ظهور حق تأهل، با استفاده از روش عقلی و نقلی، آثار اجتماعی آن بیان گردیده است. این آثار عبارتند از: 1. گسترش عدالت جنسی به عنوان مصداق عدالت فراگیر؛ 2. ترویج عفت اخلاقی به عنوان مصداق ترویج فضایل اخلاقی؛ 3. جلوگیری از رذیله شره جنسی؛ 4. حفظ نسل؛ 5. تأمین امنیت روحی، روانی و عاطفی به عنوان مصداق تأمین امنیت. نحوه استیفای حق تأهل نیز در شرایط فعلی - که متفاوت با زمان پیامبر گرامی(ص) است - عبارتند از: تعیین متولی خاص برای این امر؛ ارائه مجموعه ای از پیوست فرهنگی با هدف شکسته شدن قُبح تعدد زوجات و ازدواج موقت و رفع موانع قانونی تعدد زوجات و وضع قوانین لازم برای تسهیل آن.
۱۲۰۱۲.

تعامل فرهنگی مسجد و جامعه از منظر آموزه های دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 30 - 57

کلیدواژه‌ها: مسجد جامعه فرهنگ تعامل فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۷۲۱
آنچه به عنوان میراث فرهنگ دینی هزارساله اسلامی یاد می شود و جوامع اسلامی با تکیه بر این ذخیره معنوی به حیات اجتماعی خود ادامه می دهند، عبارت است از: مجموعه نهادها، ساخته ها و اندوخته های معنوی و مادی جامعه انسانی اسلامی که سبب شکل گیری تمدن اسلامی شده است؛ تمدنی که به پشتوانه مبانی وحیانی خود و رهبری متعالی برترین بندگان خداوند و تعامل سازنده با عموم مردم به تدریج به وضعیت تکامل یافته کنونی رسیده است. بی شک، پایگاه اصلی این تعامل و مهم ترین و تاثیرگذارترین عنصر جامعه اسلامی، مسجد بوده است؛ کانونی که همه فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اسلام بر محور آن بنا شده و در تجربه تاریخی اسلام نیز نقش آفرینی ویژه ای داشته است. مقاله حاضر به روشی توصیفی- تحلیلی درصدد است با تکیه بر آموزه های دینی و تجربه تاریخی اسلام، وجوه تعامل فرهنگی مسجد و جامعه را بازخوانی کرده و متناسب با الگوی مطلوب دینی این تعامل، پیشنهاداتی را برای وضعیت موجود ارائه نماید. تعامل در انتقال باورها، ارزش ها، هنجارها و رفتارهایی از قبیل: محوربودن در آموزش و تربیت، الگوبودن در شیوه زیست فردی و اجتماعی، تاثیرگذاری بر مولفه های فرهنگی همچون؛ علم، زبان، پوشش، آداب و رسوم و ترسیم شیوه ارتباطات فردی و اجتماعی، الگوی معماری اسلامی و مانند آن از نمونه های بارز و مورد تاکید آموزه های دینی و سیره اجتماعی مسلمانان، در باب تعامل فرهنگی مسجد و جامعه است که با تطبیق و ترسیم تعامل مناسب مسجد با حوزه های مذکور در وضعیت معاصر نیز می توان شاهد کانونی شدن دوباره مسجد در جامعه اسلامی بود.
۱۲۰۱۳.

تحلیل عوامل اجتماعی و جغرافیایی مؤثر بر پدیده سرقت در شهرستان بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 1 - 26

کلیدواژه‌ها: سرقت تحصیلات گروه همسالان فقر بیکاری محله زندگی مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۹ تعداد دانلود : ۴۹۷
زمینه و هدف: ورود مهاجران داخلی و خارجی از یک سو و همچنین توسعه شهر از سوی دیگر، باعث گسترش محله های حاشیه نشین در شهر بندرعباس شده اند. این عوامل باعث گردید تا محلات شهر بندرعباس پایداری خود را از دست بدهند و به محلات مسئله دار شهری تبدیل شوند. چنین شرایطی زمینه را برای جرایم مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از جمله سرقت مهیا کرده است. روش شناسی: روش پژوهش به صورت پیمایش، از نوع همبستگی است و از روش کتابخانه ای و بازخوانی پرونده های وقوع سرقت های شایع در سال 94 در شهرستان بندرعباس انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان از بین پرونده های سرقت محاسبه گردید که تعداد 351 پرونده های سرقت مورد برآورد و محاسبه گردید. برای ارزیابی روایی داده ها از فن تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته ها: با توجه به مقادیر به دست آمده از ضریب همبستگی پیرسون، با سطح معناداری ( 001/0) و با احتمال صحت 9/99درصد ارتباط بسیار قوی بین «سرقت در شهرستان بندرعباس» و متغیر مستقل مؤلفه های اجتماعی تأثیرگذار وجود دارد. همچنین یافته های به دست آمده از آزمون رگرسیون چندگانه، نشان دهنده این واقعیت است، تأثیر گروه همسالان، خانواده، فقر و بیکاری، مهاجرت، محله زندگی و تحصیلات» به ترتیب تأثیرگذاری با مقدار بتا (45./)، (31./)، (20./)، (16./)، (15./)، (13./) در سطح عالی با (احتمال صحت 9/99 درصد) بیشترین میزان جرم سرقت را تبیین نمودند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که  فقر فرهنگی، نقش اساسی در ایجاد جرم دارد و غالب مجرمان بی سواد بوده و در اثر فقدان امکانات رشد فکری، برای پیشرفت و ترقی خود از شیوه های دیگر فرهنگی مانند توانمندی های جسمی بهره جسته اند. وجود بیکاری و فقر باعث ایجاد یک رابطه معنادار بین شرایط اقتصادی فرد مرتکب به سرقت شده است. نتایج نشان داد هر چه خاستگاه سارق، آلوده تر و جرم خیزتر باشد، احتمال انجام سرقت توسط وی بیشتر است.
۱۲۰۱۴.

بازشناسی هنجارهای اجتماعی و فرهنگی در فضاهای عمومی شهری تهران . بهاران تنکابنی، پویان شهابیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 229 - 257

کلیدواژه‌ها: فضای عمومی شهری تهران هنجار عصر حاضر تعادل و عدالت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۶ تعداد دانلود : ۴۴۶
فضاهای عمومی شهری بخش بزرگی از نیازهای اجتماعی انسان ها را در جوامع شهرنشین برآورده می کنند. با توجه به این که تعامل شهروندان با فضاهای عمومی از یک سو و ارتباط شهروندان با یکدیگر در فضاهای عمومی از سوی دیگر از الزامات زندگی شهری است؛ بازشناسی کیفیت و ویژگی های این فضاهای شهری و هنجارهای اجتماعی- فرهنگی حاکم بر آن ها ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش "نظریه مبنایی" تلاش دارد به استخراج مقوله های مرتبط و تعریف کننده انواع فضاهای عمومی شهری تهران در عصر حاضر بپردازد. با توجه به دیدگاه های کاربران این فضاها، مقوله ها عبارت اند از: برابری، آرامش و آسایش، تنوع، ارتباط و تعامل، تصویر ذهنی و معنا، گرایش، آگاهی، حس تعلق و هویت جمعی، هماهنگی، آزادی، حضور، پویایی و سرزندگی. همچنین مهم ترین مسئله ای که فضاها با آن مواجه هستند، "تعادل و عدالت" در ابعاد و مقوله های گوناگون است؛ فضاهای عمومی شهری تهران را زمانی می توان فضاهایی متعادل و عادلانه دانست که بتوانند در همه جوانب و مقوله ها تعادل و عدالت را برقرار کنند. اما به نظر می رسد که امروزه به ناچار باید هر نوع فضایی را که بتواند برآورنده حتی بخش کوچکی از نیاز انسان بر فضای عمومی شهری باشد، به عنوان فضای عمومی شهری پذیرفت و درعین حال در خصوص کیفیت آن و میزان نزدیکی به معیارها و هنجارهای یک فضای عمومی شهری آرمانی بحث کرد. بدین منظور در این پژوهش تلاش شده است با توجه به ابعاد، مفاهیم، مسائل و چالش های مطرح شده در این فضاها، بایدهاونبایدها یا به عبارت بهتر هنجارهای اجتماعی و فرهنگی- ایجابی و سلبی- مرتبط با آن ها را تبیین کرد. واژه های کلیدی: فضای عمومی شهری، تهران، هنجار، عصر حاضر، تعادل و عدالت
۱۲۰۱۵.

تحلیل جامعه شناختی مهم ترین مانع فرهنگی توسعه سیاسی در ایران (عصر پهلوی دوم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 107 - 144

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی توسعه فرهنگی طبقه متوسط مانع فرهنگی فرهنگ اقتدارگرایانه پرسشگری و نقد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۲ تعداد دانلود : ۵۷۲
تحقیق پیش رو در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی برآمده که مهم ترین مانع فرهنگی که در دوره پهلوی دوم سبب عدم دستیابی جامعه ایران به توسعه سیاسی شد چه بوده است؟ دیگر اینکه پهلوی دوم به کمک چه اقدامات اساسی ای جامعه ایران را از دستیابی به توسعه سیاسی محروم کرد؟ این پژوهش با الهام از رویکرد وبری در اهمیت فرهنگ و همچنین رویکرد نوسازی بازنگری شده اینگلهارت و با به کارگیری روش تحقیق تاریخی و اسنادی، با مراجعه به کتابخانه های حقیقی و مجازی و بررسی نقّادانه و فیش برداری از کتاب ها و اسناد معتبر مرتبط با موضوع این تحقیق و تحلیل و فراتحلیل آنها انجام شده است.<br /> نتایج این تحقیق نشان می دهند که فرهنگ اقتدارگرا و استبدادی حاکم و نظام سیاسی و مدیریت اقتدارگرایانه و استبدادی محمدرضاشاه بر نهادهای مختلف جامعه، باعث تضعیف جامعه مدنی، اعمال سانسور شدید در نشر کتاب ها و مطبوعات، انحلال تشکل های اجتماعی و فرهنگی مستقل و احزاب سیاسی منتقد وابسته به طبقه متوسط جدید و قطع جریان روشنفکری پویا، آزاد، نقّاد و پرسشگر در جامعه شد و به عنوان مهم ترین مانع فرهنگی توسعه سیاسی، مسبّب ناکامی جامعه ایران در دستیابی به توسعه سیاسی در دوره پهلوی دوم بود.
۱۲۰۱۶.

بررسی موانع ازدواج از دیدگاه دانشجویان دانشگاه ایلام در سال تحصیلی 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶۰ و ۶۱ 181 - 206

کلیدواژه‌ها: ازدواج انتخاب همسر تأخیر در ازدواج موانع ازدواج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۹ تعداد دانلود : ۸۳۵
تأخیر در سن ازدواج پدیده ای است که در جهان معاصر در تمام کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته و توسعه نیافته عمومیت یافته است؛ اگرچه در جای جای جهان، اشتراکات فراوانی در علل این پدیده وجود دارد؛ ولی می توان در هر منطقه جغرافیایی و فرهنگ حاکم بر آن علت های خاصی را جویا شد؛ چنانکه در ایران با توجه به شرایط فرهنگی ویژه آن علت ها متفاوت است. این پژوهش با هدف توصیف موانع ازدواج در بین 374 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام در سال تحصیلی 1395 صورت گرفته است. روش نمونه گیری، طبقه ای بوده و برای آزمون فرضیه ها و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. مهمترین یافته های این پژوهش بدین قرار است: در مقایسه میانگین نمرات عوامل تأثیرگذار بر موانع ازدواج (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بی توجهی مسئولان)، عامل فرهنگی با 16/3 درصد، عامل اقتصادی با 12/3 درصد، عامل بی توجهی مسئولان با 74/2 درصد و عامل اجتماعی با 31/2 درصد، به ترتیب، بیشترین تا کمترین میانگین نمره را در بین نمونه مورد بررسی داشته اند و در مقایسه بین میانگین نمرات گویه های مورد استفاده برای 1. متغیر عامل فرهنگی موانع ازدواج، عیب شمردن جلسات آشنایی قبل از ازدواج با 88/3 درصد بیشترین نمره و عیب شمردن طرح مسئله ازدواج توسط خانواده دختر با 39/2 درصد کمترین نمره؛ 2. متغیر عوامل اقتصادی، بالا بودن هزینه زندگی با 42/4 درصد بیشترین نمره و فاصله طبقاتی دو خانواده با 44/2 درصد کمترین نمره؛ 3. متغیر عدم اعطای وام مورد نیاز به زوج های جوان با 61/3 درصد بیشترین نمره و عدم حمایت از ازدواج های ساده با 08/2 درصد کمترین نمره و 4. متغیر عامل اجتماعی موانع ازدواج، وضع مهریه سنگین با 96/2 درصد بیشترین نمره و ازدواج پس از اتمام تحصیلات با 16/2 درصد کمترین نمره را از بین گویه ها به دست آورده اند.
۱۲۰۱۷.

مطالعه تطبیقی دلایل ترجیح رسانه ها در تلویزیون داخلی و خارجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) (مطالعه موردی: کارشناسان حوزه رسانه و شهروندان تهرانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 131 - 162

کلیدواژه‌ها: مصرف رسانه ای اعتماد به رسانه تلویزیون داخلی تلویزیون ماهواره ای روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۴ تعداد دانلود : ۴۷۹
مجموعه عوامل گسترده ای بر انتخاب نوع رسانه های مورد استفاده از سوی مخاطبان تأثیر گذارند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی دلایل ترجیح رسانه ها در تلویزیون داخلی و خارجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) بوده است. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مقایسه های زوجی از نمونه ای متشکل از 26 کارشناس در حوزه رسانه و 105 نفر از ساکنان شهر تهران در سال 1396 جمع آوری شده است. به منظور مقایسه، ابتدا ماتریس 7×7 تشکیل و سپس، با تخصیص مقادیر جدول ساعتی، معیارهای مختلف دوتایی باهم مقایسه شده اند. در نهایت یافته های پژوهش نشان داده است که بیشترین تأثیر بر ترجیح تلویزیون داخلی و خارجی از سوی مخاطبان، متعلق به معیار اعتماد به رسانه است. پس از اعتماد به رسانه، معیار های رضایت مندی، تنوع برنامه ها، سرگرمی و رفع بی حوصلگی، پاسخگویی به نیاز ها و انگیزه آموزشی در رتبه های بعدی عوامل مؤثر بر ترجیح رسانه تلویزیون داخلی و خارجی از سوی مخاطبان قرار دارند. همچنین شایان ذکر است که معیار هزینه دسترسی، در رتبه بندی یاد شده، در جایگاه آخر قرار دارد.
۱۲۰۱۸.

شناسایی و رتبه بندی نیروهای پیشران مؤثر بر وضعیت آینده رسانه های دیجیتال با رویکرد فناورانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 9 - 36

کلیدواژه‌ها: رسانه دیجیتال نیروهای پیشران پویش محیطی تحلیل اثرات متقابل الگوریتم پیج رنک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۷ تعداد دانلود : ۷۵۹
نیروهای پیشران موجود در محیط که نحوه برهم کنش عوامل تأثیرگذار در هر پدیده ای را تعیین می کنند، نقش مهمی در شکل دادن به آینده دارند. هدف از این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی نیروهای پیشران مؤثر بر وضعیت آینده رسانه های دیجیتال بوده است. ب ه همین منظور، در گام نخست، برای فهم تغییراتی که در حوزه رسانه های دیجیتال در حال رخ دادن است، از تکنیک پویش محیطی استفاده شد و فهرستی از 12 نیروی مؤثر بر حوزه رسانه های دیجیتال؛ مشتمل بر دنیای مجازی، دنیای هوشمند، پاسخگویی آنلاین به نیازها، فناوری های سیار، ابزارهای پیشرو، امنیت اطلاعات، فناوری فلش، کلان داده، تغییرات قیمت فناوری، میزان نفوذ اینترنت، فناوری های سبز و سایر علوم احصا شد. در گام دوم، روش تحلیل اثر متقابل و الگوریتم پیج رنک برای شناسایی میزان تأثیر این پیشران ها مورد استفاده قرار گرفت و برای این منظور، پیشران های کلیدی در اختیار 14 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرائی قرار داده شد تا نظر آنان پیرامون تأثیر هر پیشران بر سایر پیشران ها احصا شود. یافته ها نشان می دهد که سه پیشران فناوری های سیار (میزان تأثیر 10/7 درصد)، تغییرات قیمت تکنولوژی (میزان تأثیر 9/6 درصد) و میزان نفوذ اینترنت (میزان تأثیر 9/5 درصد) به ترتیب، سه پیشران مؤثر حوزه رسانه های دیجیتال هستند.
۱۲۰۱۹.

عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با تفاخر اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 29-46

کلیدواژه‌ها: تفاخر اجتماعی مدگرایی مصرف گرایی جامعه پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۹۱۰
تفاخر یا فخرفروشی، یک جهت گیری در تعاملات اجتماعی است که در رابطه با مصرف و نمایش کالاها در عرصه عمومی و خصوصی معنا می یابد. پژوهش حاضر یکی پژوهش کمی است که با هدف بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با تفاخر اجتماعی در میان شهروندان انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل جمعیت 64-15 سال شهر یزد است که 384 نفر آنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد. پژوهش با روش پیمایشی انجام شده و ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سن، جامعه پذیری، مصرف گرایی، مادی گرایی، فردگرایی، مدگرایی با تفاخر اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد اما بین جنسیت با تفاخر اجتماعی رابطه معناداری مشاهده نشد. متغیرهای مستقل مدگرایی، جامعه پذیری، مصرف گرایی، فردگرایی و سن در آزمون رگرسیون چندمتغیره وارد شده و توانستند 69 درصد از تغییرات تفاخر اجتماعی را در جامعه مورد مطالعه تبیین کنند.
۱۲۰۲۰.

شناخت نقش سهل گیری مذهبی در میزان گرایش دینی دانش آموزان دبیرستانی استان کرمانشاه با تأکید بر نماز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۷ 143 - 161

کلیدواژه‌ها: سهل گیری مذهبی گرایش دینی دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۳۶۴
تأثیر مذهب و مظاهر آن در حفظ و بقای نظام اجتماعی و نقش آن در تقویت همبستگی بین اعضای جامعه باعث شده است تا بسیاری از عالمان اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان آن را به عنوان هسته محوری مطالعات خود قرار دهند. هدف این مطالعه شناخت نقش سهل گیری مذهبی در میزان گرایش دینی دانش آموزان دبیرستانی استان کرمانشاه با تأکید بر نماز می باشد. این مطالعه با روشی توصیفی از نوع پیمایش انجام و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه توأم با مصاحبه استفاده گردید. از روش ارزیابی اعتبار صوری با استفاده از نظر متخصصین و برای پایایی آن از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری کل دانش آموزان دبیرستان های استان کرمانشاه در سال تحصیلی 90-91 که برابر 181796 نفر بودند. داده ها حاصل استخراج پرسشنامه هایی است که توسط 400 نفر از دانش آموزان مستقر در شهر کرمانشاه تکمیل گردیده و اساس تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش حاضر قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام شده است. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان می دهد که سهل گیری مذهبی به تنهایی 44 درصد از تغییرات مربوط به متغیر گرایش های دینی دانش آموزان را تبیین می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان