درخت حوزه‌های تخصصی

"مقاله حاضر ضمن ارایه تعریفی از بحران و تهدید به عنوان نقطه عطفی در جریان طبیعی امور و شرایط و تلقی شدیدا منفی پس از رسیدن و گذر از نقطه یاد شده – به نحوی که در باب شدت منفی بودن امری خاص مجموعه ای از مسایل و شرایط اجتماعی فراهم آید و توجه عمومی جلب گردد و وجدان جامعه تحریک شود – به بررسی وجوه مختلف آن پرداخته است. سپس با نگاهی به فرایندهای تاریخی ایران و با اشاره به نظریه راهبرد و سیاست سرزمینی، به ریشه و زمینه های مستعد بحران در جامعه ایران اشاره نموده و نیز زورمندمداری را (که سبب پدید آمدن بحران مشروعیت و شکل گیری روان شناسی جمعی خاصی است) به عنوان عامل تعیین کننده معرفی نموده است. این مقاله گرچه مساله فروپاشی تام و تمام اجتماعی را به دلیل وجود ساز و کارهای دفاعی جامعه و فرایند ساخت پذیری محدود، منتفی دانسته است؛ لیکن از فروپاشی خرده ساخت های سیاسی و اقتصادی یاد کرده و با توجه به شرایط کنونی کشور، فهرستی از مهم ترین بحران های فراروی را ارایه نموده است؛ در عین حال وجود جنبش اجتماعی نیرومند در ایران را که در اثر اتخاذ راهبردها و سیاست های نادرست به حالت دوگانگی و برزخی گرفتار شده مورد تایید قرار داده و تاکید بر انفعال عمومی را نادرست خوانده است. در پایان به مساله اسکان غیررسمی به عنوان راه حل مردمی معضل سرپناه اشاره و نتایج و تبعات آن بررسی شده است. تمامی مباحث یاد شده در سه سطح کلان، میانه و خرد پیگیری شده اند. "

ابعاد مختلف بهزیستی نه تنها در بهبود سلامت روانی مؤثر است، بلکه زمینه مساعدی برای شکوفایی استعدادهای نهفته افراد را فراهم می آورد. از این رو، اجرای برنامه هایی منسجم و مناسب در راستای افزایش و ارتقای سلامت روان و بهزیستی روان شناختی گروه های جمعیتی جامعه، می تواند سبب افزایش بهره روی روانی، جسمی و مادی اجتماع شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مهارت های زندگی و آموزش مبتنی بر پذیرش - تعهد بر بهزیستی روان شناختی زنان مهاجر افغانی انجام گرفت. روش تحقیق از نوع شبه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری آن کلیه زنان مجرد (18 الی 30) افغانی ساکن مجتمع خوابگاهی مهاجران تحت حمایت دفتر آیت الله آصفی در شهر قم به تعداد 110 نفر بودند. از بین این افراد تعداد 45 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند که در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل هر یک به تعداد 15 نفر جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسش نامه بهزیستی روان شناختی و پرسش نامه دموگرافیک محقق ساخته بود . نتایج این پژوهش با روش کوواریانس و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تفاوت معناداری بین نمرات کل آزمودنی ها در دو گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر آزمون نظریة ازهم گسیختگی نهادی در تبیین قانون گریزی است. برای این کار از یک سو به بررسی رابطة فردگرایی، پیشرفت گرایی، جهان گرایی و بت وارگی پول ـ به عنوان چهار ارزش فرهنگی برای موفق شدن ـ با قانون گریزی پرداختیم و از سوی دیگر رابطة پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی در دو بعد عینی و ذهنی را با قانون گریزی و ازهم گسیختگی نهادی و همچنین عناصر آن بررسی کردیم. روش این پژوهش پیمایش بود. پرسش نامة تهیه شده از مقیاس های ازهم گسیختگی نهادی، پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی عینی و ذهنی و قانون گریزی تشکیل شده بود. جامعة نمونة این پژوهش کل دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که از طریق نمونه گیری طبقه ای 400 نفر از آن ها به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که ازهم گسیختگی نهادی با قانون گریزی رابطة معنادار و مثبت دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که اثر فردگرایی و بت وارگی پول بر قانون گریزی معنادار است و اثر پیشرفت گرایی و جهان گرایی قابل چشم پوشی است. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که قانون گریزی با پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی رابطه ندارد. همچنین بین پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی عینی و ازهم گسیختگی نهادی همبستگی مثبت و ضعیفی مشاهده شد.

صفویان پس از دوره فترت در ایران دولتی متمرکز تشکیل دادند و با تقویت هویت ملی ایرانیان و استفاده از عنصر هویت بخش دین، تحولاتی اساسی در ساختار حکومت و جامعه ایجاد کردند. رسمی کردن مذهب تشیع امامیه، مهم ترین اقدام حکومت صفویه در شروع کار بود که موجب تحول اساسی در ارزش ها و هنجارهای جامعه ایران شد. درنتیجه، بسیاری از ارزش ها جنبه دینی و مذهبی پیدا کردند و همراه این تحولات، برخی باورهای نادرست نیز رواج یافت. ساختار جهان بینانه حکومت صفویه با توجه به جنبه های دینی آن، تا جایی در زمینه خرافه گرایی پیش رفت که موجب ایجاد سستی در مبانی تشیع شد. نزدیکی فرهنگی ایران امروز با دوره صفویه، موجب ماندگاری و پایائی بسیاری از آداب و رسوم، اعتقادات و سنت ها شده است؛ درنتیجه باید ریشه برخی خرافه های موجود را در دوره صفویه جستجو کرد که به دلایل مختلف تا امروز ادامه پیدا کرده است. با توجه به تاریخی بودن موضوع، این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی، به صورت کیفی و به شیوه تاریخی - تطبیقی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان دادند نفوذ باورهای خرافی میان نخبگان و دربار، موجب شیوع خرافات در سطح جامعه شده است. در کنار این عوامل، برداشت سطحی از دین و توجیه اعتقادات خرافی به وسیله باورهای دینی، ضمنِ گسترش خرافات، زمینه سقوط حکومت صفویه را فراهم کرد.

هدف این تحقیق بررسی فرایند و پیامدهای نوسازی و تغییر و تحولات اجتماعی در شهرستان سردشت از سال 1300 تا 1379 ه.ش می باشد. روش این تحقیق کیفی و میدانی بوده است که در آن محقق با استفاده از روش های کیفی مبادرت به گردآوری و تحلیل یافته ها کرده است. این تحقیق میدانی حدود 5ماه طول کشیده است.

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی گروهی از عوامل مرتبط با کاهش انگیزه تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل 312 نفر از دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده پردیس و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال تحصیلی 86-1385 می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند. روش پژوهش همبستگی بوده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، آزمون انگیزه تحصیلی، پرسشنامه سلامت روانی، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ، امیدواری، مقیاس حمایت اجتماعی، پرسشنامه استرسورهای دانشجویی استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد که 56 نفر (9/17 درصد) دارای انگیزش تحصیلی بسیار پایین هستند، 249 نفر (8/79 درصد) دارای انگیزش تحصیلی متوسط هستند و فقط 7 نفر (2/2 درصد) از انگیزش تحصیلی بالایی برخوردارند. همچنین نتایج به دست آمده با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که متغیرهای مورد مطالعه توانایی پیش بینی انگیزش تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی را دارد. با توجه به نتایج، متغیرهای عزت نفس (001/0p<)، بومی بودن (001/0p<)، تحصیلات پدر (001/0p<)، تحصیلات مادر (001/0p<)، استرسورهای خوابگاه و استرسورهای محیط به عنوان عوامل درون سازمانی (001/0p<)، جنسیت (05/0p<)، و امیدواری (05/0p<) به ترتیب اولویت می توانند انگیزش تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی را پیش بینی کنند و سهم عزت نفس در پیش بینی انگیزش تحصیلی بالاتر از سایر متغیرها است

در این پژوهش تاثیر آموزش های شناختی – رفتاری بر میزان رضایت زناشویی زوجین مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش 30 زوج ( 60 زن و مرد ) از بین کلیه ی والدین دانش آموز دختر مدارس ابتدایی ناحیه ی 2 شیراز در سال تحصیلی 87-88 که داوطلب شرکت و دارای شرایط لازم بودند، انتخاب و به روش تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. پرسشنامه ی رضایت زناشویی انریچ پیش از شروع آموزش های شناختی و رفتاری در مورد هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش 15 ساعت ( 5 جلسه سه ساعته ) تحت آموزش های شناختی – رفتاری استخراج شده از محتوای پرسشنامه ها قرار گرفتند. در این مدت بمنظور حذف اثر آزماینده، گروه کنترل تحت آموزش های نا مربوط قرار داشت. ( آموزش هایی غیر از آموزش خانواده، مانند روش تربیت درست فرزندان و غیره ) پس از پایان دوره ی آموزشی دوباره پرسشنامه ی رضایت زناشویی در مورد هر دو گروه اجرا شد و با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس دو سویه، یافته های بدست آمده از اجرای بار دوم پرسشنامه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش های شناختی – رفتاری موجب افزایش رضایت زناشویی زوجین می گردد و در سطح 05/0 معنی دار است. به بیان دیگر، آموزش خانواده به صورت معنی داری موجب افزایش رضایت زناشویی شده است و معلوم شد که جنسیت زوجین تاثیری بر میزان اثر بخشی آموزش های شناختی ندارد

انقلاب اسلامی ایران، در تعمیق مبانی فکری - فرهنگی و اعتقادی خود به میزان قابل ملاحظه ای با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، که یک دهه از عمر انقلاب را به خود اختصاص داد، آمیخته شده است. در این جنگ جوهره‌ اسلام مبارز تبلور یافت و خوداتکایی و عدم اعتنا به قطب های قدرت در پیشبرد جامعه تحقق عینی یافت. در دوران جنگ تحمیلی که هشت سال به طول انجامید، جمهوری اسلامی ایران، همواره با تکیه بر اصل، نه شرقی – نه غربی به دفاع از موجودیت و تمامیت سرزمینی خود پرداخت، دورانی که نظام حاکم بر عرصه‌ روابط بین المللی نظام دو قطبی بود. جمهوری اسلامی ایران توانست با ارایه‌ تعریفی مستقل از هویت خود در مقابل این نظام دو قطبی بایستد و مبارزه نماید. در مورد ریشه ها، تاریخ، عواقب و پی آمدهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، کتب و مقالات زیادی به زبان های فارسی و انگلیسی منتشر شده است، اما درحوزه‌ بررسی موضوع از دیدگاه تئوریک اقدامات بسیار محدودی صورت گرفته است. نگارنده با آگاهی از این موضوع، در نوشتار حاضر، در پی ارایه‌ تحلیلی سازه انگارانه از هویت جمهوری اسلامی ایران در دوران جنگ تحمیلی برآمده است. بنابراین، ابتدا دیدگاه سازه انگاری را مورد بررسی قرار داده و سپس به ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، از این دیدگاه می پردازد و در پایان هویت دولت جمهوری اسلامی ایران را در دوران جنگ تحمیلی مورد تحلیل قرار خواهد داد.

سرمایه اجتماعی، ثروت و دارایی نهفته ای است که از آمادگی روحی – روانی افراد یک جامعه برای صرف نظر کردن از منافع شخصی و درگیرشدن در عمل جمعی پدید می آید. سرمایه اجتماعی در حقیقت به آرمان های مشترک، وفاق و انسجام اجتماعی و انگیزهای قوی برای پیشرفت، کسب افتخارات فزاینده، اعتماد، صداقت و احترام متقابل افراد جامعه نسبت به یکدیگر، رعایت ارزش ها و هنجارها و اصول اخلاقی و پرهیز از هر گونه تظاهر در کنشهای اجتماعی به منظور کمک به پویایی جامعه و ... اطلاق می گردد. پژوهش حاضر از نوع پیمایش و جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه جوانان شهر ساری (بر اساس تعریف سازمان ملی جوانان) تشکیل می دهند. به گزارش سازمان ملی جوانان تعداد 84541 جوان 15 تا 29 سال در شهر ساری زندگی می کنند. ضریب آلفا 91% به دست آمد. نتایج نشان داد: بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی و میزان سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. میان سرمایه اجتماعی در میان جوانان شهر ساری از حیث جنسیت تفاوت معنی داری وجود دارد. میان سرمایه اجتماعی در میان جوانان شهر ساری از نظر سنی تفاوت وجود دارد. میان سرمایه اجتماعی در میان جوانان شهر ساری از حیث وضعیت تاهل تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین با به کارگیری از روش «ورود آزاد» (Enter) در رگرسیون چند متغیره، سرمایه اجتماعی تعمیم یافته به میزان 42%، سرمایه اجتماعی غیررسمی به میزان 25%، سرمایه اجتماعی امنیت به میزان 55%، سرمایه اجتماعی مشارکت به میزان 30%، سرمایه اجتماعی اعتماد به میزان 36%، پایگاه اجتماعی- اقتصادی 17% و تحصیلات 11% بر سرمایه اجتماعی مؤثراند. در نتیجه بیشترین میزان تاثیر در میان متغیرهای یاد شده متعلق به امنیت و کمترین تاثیر ناشی از تحصیلات افراد بوده است. در نهایت با توجه به میزان R2 به دست آمده می توان گفت متغیرهای این تحقیق 374% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.

"در سال 1985 گایاتری چاکراورتیاسپیواک، با انتقاد از مجامع علمی آکادمیک غرب این سؤال را مطرح کرد که «آیا شخص مغلوب می تواند سخن بگوید؟»، پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی علوم انسانی و هر دستگاه معرفتی است که سبب ایجاد حاشیهها شده است. گفتار پسااستعماری به عنوان نظری های انتقادی، آزادیخواه و ضداستعماری این دستگاه معرفتی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. متفکر پسااستعماری با دیرینه شناسی علوم انسانی زمانی را جستجو میکند که چیزی تحت عنوان «شرقی» در برابر «غربی» تعریف شد. کیستیِ سوژه مدرن موضوعی است که متفکر پسااستعماری مانند میشل فوکو در دیرینه شناسی مورد سؤال قرار می دهد. ایجاد مفهوم شرقی به زمانی برمی گردد که وجود عالم خارج، از ذهن شناسا نتیجه گرفته می شد. شرقی هنگامی میتواند سخن بگوید که نقد خود را متوجه سوژه خودبنیادی کند که علوم انسانی بر اساس آن شکل گرفته است. دستیابی به تعریفی از انسان و چگونگی مواجهه او با جهان برای فهم آن، نخستین قدم برای معرفی بدیلی در برابر علوم انسانی سلطه گر است. روش متفکر پسااستعماری در فهم دیگری، و عالم خارج مبتنیبر بیناذهنیت است. این روش فهم، از طریق تبیین مطالعات انسانی در برابر علوم انسانی غربی و علوم انسانی بومی، و با دیدگاهی انتقادی نسبت به پارادایم فکری اسپیوک، به سؤال او ـ برخلاف پاسخ خودش ـ پاسخی مثبت می دهد. "